Zoete aardappel telen in openlucht: het is mogelijk!

Vollegrond
Zoete aardappel telen in
openlucht: het is mogelijk!
co
py
rig
ht
Pro
eft
uin
nie
uw
s
De laatste jaren is er veel interesse voor de teelt van bataat, bij ons
beter gekend als de zoete aardappel. In Kruishoutem werd in 2016
voor het eerst een rassenproef bataat aangelegd. Drie van de vijf rassen toonden potentieel voor een teelt in deze regio. De eerste resultaten zijn veelbelovend met opbrengsten tot 44 ton/ha in openlucht
en 54 ton/ha onder beschutting.
stelden we een trage groei vast. Tussen de
ruggen werd geschoffeld en manueel gewied. Na twee maanden bedekte het rankende loof de bodem volledig. In de eerste helft
van augustus werd het loof tussen de ruggen
teruggesnoeid. Het effect van al dan niet terugsnoeien van het loof is nog onduidelijk en
moet nog verder worden onderzocht.
In tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden, behoort bataat of zoete aardappel niet
tot de familie van de Solanaceae zoals de aardappelen, maar wel tot de Convolvulaceae, de
windefamilie. Het gewas wordt geteeld voor
zijn opslagwortels. De wortels zijn een grote
bron van energie en bovendien ook rijk aan
mineralen en vitamines.
Sinds 2014 krijgt het PCG regelmatig vragen
over de teelt van bataat. In het begin werd in
de buurlanden naar informatie gezocht, omdat
de kennis in Vlaanderen op dat moment onbestaande was. De duidelijke interesse vanuit de
sector zette ons ertoe aan om de verzamelde
informatie te gebruiken als basis voor het indienen van een voorbeeldproject ‘Duurzame
ontwikkeling in de sector land- en tuinbouw’
bij de provincie Oost-Vlaanderen. In het kader
van dit project werden in 2016 twee verkennende proeven aangelegd, een onder beschutting (teelt onder tunnel) en een in openlucht.
1,75 meter onder beschutting en 1,50 meter in
openlucht. In de rij werd een plantafstand van
30 cm gehanteerd. De tussenrijafstand werd
om praktische redenen zo wijd gehouden. In
2017 zullen we nauwere plantafstanden evalueren.
In het begin van de teelt werd gezorgd voor
voldoende vocht in de bodem om de planten
goed te laten weggroeien. De eerste weken
Op 31 augustus 2016 werd de teelt onder beschutting vroegtijdig geoogst om een tussentijdse opbrengstbepaling te kunnen uitvoeren
van de verschillende rassen. Op dat moment
werden al bruto-opbrengsten gehaald tussen
de 10 en 25 ton/ha. We stelden grote verschillen vast tussen de rassen.
Aangezien de knollen erg gevoelig zijn voor
temperaturen onder de 10°C, is het belangrijk
om de bodemtemperatuur in het najaar goed
in de gaten te houden. Zodra de bodemtemperatuur richting de 10°C begint te zakken,
moeten de knollen uit de grond. De proef in
openlucht werd geoogst op 13 oktober. Onder
beschutting werd het resterende deel van de
proef geoogst op 24 oktober 2016.
Eerste teelt in Vlaanderen
De zoektocht naar plantmateriaal bleek niet
evident. Het aanbod aan plantmateriaal voor
een commerciële teelt blijkt nog erg beperkt
en bovendien is het plantmateriaal erg duur.
Uiteindelijk werden vijf rassen van de Franse
firma Graines Voltz opgenomen in beide proeven.
Aangezien bataat een warmteminnend gewas is, werd ervoor gekozen om te planten op
ruggen afgedekt met plasticfolie, zoals in de
courgetteteelt. Na het trekken van de ruggen
werd twee dagen gewacht om te planten. Zo
kon de bodem onder de zwarte plastic al wat
opwarmen vooraleer de plantjes op de ruggen
werden uitgeplant. In de ruggen werd dubbele T-tape gelegd voor de watervoorziening.
De verschillende rassen (trayplanten) werden
eind mei manueel geplant. De ruggen werden aangelegd met een tussenrijafstand van
Na twee maanden werd de bodem in openlucht volledig bedekt door het rankende loof (foto van 12 augustus).
Het ras Beauregard haalde in openlucht een opbrengst van 44 ton/ha en onder beschutting 54 ton/ha.
Proeftuinnieuws 1 | 6 januari 2017
| 31 |
Drie rassen met potentieel
Rassenproef courgette vroege teelt in plastic serre 2016
co
py
rig
ht
Pro
eft
uin
nie
uw
s
Bij de oogst werd het loof geklepeld en de
plasticfolie en T-tape werden manueel verwijderd. Met een beddenlichter werden de
knollen losgereden, waarna ze met de hand
werden opgeraapt.
In openlucht werden bruto-opbrengsten gehaald tussen de 25 en 44 ton/ha. De rassen
Murasaki 29 en Evangeline lijken niet erg geschikt voor de teelt in Vlaanderen in openlucht. Deze rassen hebben een langer groeiseizoen nodig om een hoge opbrengst te halen.
Met een respectievelijke bruto-opbrengst van
25 en 32 ton is het potentieel voor Vlaanderen
beperkt. De andere drie rassen tonen duidelijk wel potentieel voor de teelt in onze regio:
Bonita, Orléans en Beauregard haalden in de
proef een bruto-opbrengst van maar liefst 43
tot 44 ton/ha. De rassen Orléans en Beauregard hebben oranje vruchtvlees en een
oranjerode schil, zoals het product dat we momenteel het vaakst in de winkel aantreffen.
Bonita is een ras met een bleke schil en witgeel
vruchtvlees.
Onder beschutting werden dezelfde vijf rassen
in proef aangelegd. Hier sprongen Bonita en
Beauregard er duidelijk bovenuit met opbrengsten van respectievelijk 49 en 54 ton/ha.
Na de oogst werden de knollen onderworpen
aan een ‘curing’ periode. De naam zegt het al,
dit is een periode van wondheling. De knollen
werden gedurende een week bewaard bij 28
à 30°C en een hoge relatieve luchtvochtigheid.
Door deze hittebehandeling droogt de schil
goed op en verbetert de bewaarbaarheid van
de knollen aanzienlijk. Ook de smaak zou hierdoor positief worden beïnvloed. De warmtebehandeling zorgt in de knollen immers voor
een hogere omzetting naar suikers.
Toekomstig onderzoek
De resultaten van het eerste jaar onderzoek op
het PCG zijn alvast veelbelovend. Het optimaliseren van een nieuwe teelt gebeurt stap voor
stap. Het onderzoek naar de mogelijkheden
van de teelt van bataat in Vlaanderen wordt
daarom in 2017 zeker voortgezet op het PCG.
Via samenwerking met telers zullen we werken rond optimalisatie van verschillende teeltaspecten zoals plantafstand, onkruidbeheersing en mechanisatie. En het rassenonderzoek
wordt uitgebreid met nieuwe rassen.
A. Tack & T. Ryckeboer
PCG, Kruishoutem
| 32 |
Proeftuinnieuws 1 | 6 januari 2017
Proefnemer
Inagro