Diagnose in beeld (57)

Medische vignetten
Diagnose in beeld (57)
j.w.g.jacobs en j.w.j.bijlsma
a
c
b
Goed af te grenzen zwelling op het dorsum van de rechter pols (a); uit de zwelling geaspireerde witgele geleiachtige vloeistof (b);
dubbelbrekende kristallen onder de polarisatiemicroscoop (circa 450 maal vergroot) (c).
Casus. Een vrouw van 69 jaar, 8 jaar bekend wegens
reumafactor-positieve, erosieve reumatoïde artritis, had
last van een chronische pijnlijke zwelling op de rechter
pols. Zij had weinig pijn in gewrichten en bij lichamelijk
onderzoek was de reumatoïde artritis rustig; wel waren
er tekenen van gewrichtsschade die veroorzaakt was
door de artritis in het verleden. Op het dorsum van de
rechter pols was een goed af te grenzen zwelling aanwezig, die week aanvoelde (figuur). De diagnose luidde
‘reumatoïde tenosynovitis’. De zwelling werd geaspireerd, met de bedoeling na leegzuigen triamcinolon als
glucocorticoïdpreparaat lokaal achter te laten ter behandeling van de vermeende tenosynovitis. Niet het verwachte strogele vocht, maar een witgele geleiachtige
vloeistof werd geaspireerd (zie de figuur). Er werd een
bacteriekweek ingezet; daarnaast werd het materiaal
met de polarisatiemicroscoop onderzocht op de aanweUniversitair Medisch Centrum, afd. Reumatologie en Klinische
Immunologie, Postbus 85.500, 3508 GA Utrecht.
Dr.J.W.G.Jacobs en prof.dr.J.W.J.Bijlsma, reumatologen.
Correspondentieadres: dr.J.W.G.Jacobs.
1886
Ned Tijdschr Geneeskd 2001 29 september;145(39)
zigheid van leukocyten en kristallen. Daarbij werden
zeer veel plaatvormige dubbelbrekende kristallen gezien, het typische beeld van cholesterolkristallen (zie de
figuur), met niet veel leukocyten. De kweek was negatief, de serumcholesterolconcentratie was niet afwijkend
(4,6 mmol/l). Cholesterolkristallen in gewrichtsvloeistof,
in slijmbeurzen en reumanoduli zijn beschreven, vooral
bij chronische ontsteking bij reumatoïde artritis. Ze hebben geen consequenties voor de behandeling.
Diagnose. Tenosynoviale zwelling met cholesterolkristallen bij reumatoïde artritis.
abstract
Diagnostic image (57). – In a 69-year-old female patient with
erosive rheumatoid arthritis for 8 years, aspiration of a tenosynovial swelling on the dorsum of the right wrist yielded a
puslike substance with many birefringent platelike cholesterol crystals.
Aanvaard op 29 december 2000