Oefenvragen theorie scheikunde Blok 1 Waar vind ik wat? H 1 vaktermen H3 Namen elementen metaal en niet-metaal ( Periodiek systeem: zie blz. 68) Namen eenvoudige zouten ( M + nietM) Namen zuren en basen reactievergelijkingen H 4 Massaconcentratie ( gram per liter) Verdunnen (pipet en maatkolf) Toepassing in colorimetrie H 5 atoombouw ; PS H 7 covalent en ionogeen; naamgeving H15 namen alkanen Zie ook: praktijkinstructie Rode boekje: toxicologie en milieu 1 Hoofdstuk 1 v.d.Meer Leg uit wat verstaan wordt onder …………………. ,en geef enkele voorbeelden hiervan. Fysische constanten Aggregatietoestanden Kooktraject Destilleren Sublimeren Homogeen mengsel Heterogeen mengsel Suspensie Emulsie Analytische chemie Leg uit wat verstaan wordt onder ………. ,en geef enkele voorbeelden van toepassingen. Centrifugeren Extraheren Dialyse Bedenk een manier om de volgende mengsels te scheiden: Zand en water Alcohol en water Zand en zout Leg uit, hoe het komt, dat een stof uitzet bij verwarming. 2 Hoofdstuk 3 v.d.Meer vaktermen Wat verstaat men onder zuivere stof Element Verbinding ontleding Namen en symbolen symbool Al Au Br Ca F Sn N Naam element Metaal?? chloor kwik IJzer Jood koper Zuurstof zwavel Formules Hoeveel atomen van welke soort worden weergegeven in de volgende formule: Ca(NO3)2 (NH4)2Cr2O7 3 Zuren en basen Geef de definitie van een zuur Geef de definitie van een base Verbeter de volgende twee zinnen: Een zure oplossing heeft een pH van …..meer / minder ….dan 7 Een basische oplossing heeft een pH van …..meer / minder ….dan 7 Geef de naam en de formule van vier veelgebruikte zuren Geef de naam en de formule van vier veelgebruikte basen Naam stof formule Naam oplossing 4 Hoofdstuk 5 v.d.Meer Streep de onjuistheden weg uit de volgende twee zinnen: In het periodiek systeem der elementen komen meer metalen / niet-metalen voor dan metalen / niet-metalen De metalen staan links / rechts in het periodiek systeem Maak het schema compleet: atoom Groep nummer 4 2He 32 16S 23 11Na 40 20Ca 35 17Cl Zie Afb 5-4 Voor info Groep (naam) Atoom nummer Aantal el in K schil valentie Aantal electronen Aantal protonen Aantal Massa neutronen getal Blz 69 Aantal el in L schil Aantal el in M schil Dit element kan ionen vormen met lading……. 12 16 5 naam Natriumchloride zoutzuur kaliumhydroxide zwavelzuur Calciumchloride natriumsulfide fosforzuur Formule Au KBr AgI AlF3 K2O NH3 HNO3 SnCl2 Naamgeving alkanen Geef de naam en de formule van de eerste tien alkanen naam formule 6 Chemische binding 1. Geef drie voorbeelden van stoffen, waarin een ionbinding voorkomt. Leg uit, wat verstaan wordt onder een ionbinding. Geef drie voorbeelden van stoffen, waarin een (zuiver)covalente binding voorkomt. Leg uit, wat verstaan wordt onder een covalente binding. lossen olie-achtige stoffen op in water? vul aan: naam formule As2O3 N2O4 P2O5 Dibroomheptoxide` fosfortrihydride Silicium tetrafluoride Pb(NO3)2 FeS KClO4 Hg(COO)2 of HgC2O4 Na2CrO4 calciumhypochloriet ammoniumdichromaat bariumfosfaat Ijzer(III)permanganaat zilvernitraat 7 molberekeningen (boek hoofdstuk 8) massa 10,00 g 200 mg Laat steeds de volledige berekening zien! stof C12H22O11 Aantal mol C2H5OH 0,50 mol Al2O3 KMnO4 hoeveel mol is: 250 mmol antwoord 30 g (NH4 )2SO4 5 kg P2O5 20 mg H2 hoeveel g is: 500 mol NaCl 32 mmol C12H22O11 8 Basiskennis Veiligheid & Milieu TOXICOLOGIE 1. Wat zijn locale, resp. systemische effecten 2. Wat is giftiger? Een stof met een hoge of een stof met een lage LD50. 3. Noem een voorbeeld van een reden, waarom de meningen over de hoogte van een normwaarde voor een schadelijke stof sterk uiteen kunnen lopen. 4. Waarom is bij opname via de ademhaling vaak een kleinere hoeveelheid stof al schadelijk dan bij orale opname? 5. Wat verstaat men onder MAC-waarde? 6. Wat is gevaarlijker een stof met een hoge of met een lage MAC waarde? Wat verstaat men onder: antwoord: toxiciteit MAC waarde LD50 waarde teratogeen carcinogeen NEL Norm mutageen explosiegrenzen hazard lipofiel vlampunt neurotoxine ADI accumulatie chemiekaarten 9 Welke persoonlijke maatregelen kun je treffen voor je eigen veiligheid en hygiëne op het lab? Welke maatregelen heeft de school voor jou getroffen? Je lichaam staat op verschillende manieren bloot aan het binnendringen van gifstoffen. Op welke wijzen kan het je lichaam binnenkomen? BRAND / EXPLOSIE 7. Welke typen brandblussers kun je op een laboratorium tegen komen? 8. Welke andere blusmiddelen zijn er op een lab aanwezig? MILIEUGEVAARLIJKE STOFFEN 9. Noem de vijf categorieën chemisch afval en geef van elke groep een voorbeeld. 10. Waar kun je informatie vinden over de gevaren van stoffen? Welke categoriën chemisch afval zijn er? Waarom zijn de ze categoriën zo gesplitst? 10 Toetsvragen Klas 1 Basiskennis Berekeningen & Spectroscopie drogist De Groot weegt een half ons (50 g) salmiak (NH4Cl) af in een ouderwets papieren zakje voor Marietje Pietersma. Marietje valt onderweg in een plas water. De papieren zak scheurt en alle salmiak komt in het water. Bereken de massa-concentratie salmiak in de plas water in gram/liter als het volume van de plas 20 liter is. Bereken vervolgens de analytische concentratie c in mol per liter van de salmiak De salmiak is een zeer goed oplosbare verbinding en valt uiteen in losse ionen. Bereken de actuele concentraties [NH4Cl] , [NH4+] en [Cl-] 11 De rondtrekkende “wijnhandelaar” Pedro denkt flink winst te kunnen maken door putwater te mengen met de blauwe kleurstof anilineblauw. Het mengsel verkoopt hij als 1e klas goede wijn – voor een zacht prijsje. Daarna is hij telkens weer snel vertrokken. Maar daar is Pyr Chymya, analist te Leeuwarden, en die vertrouwt het zaakje niet. Hij onderzoekt het mengsel als volgt: 250 mg anilineblauw wordt opgelost in 1 liter Hieruit maakt hij de volgende verdunningsreeks in maatkolfjes van 100 ml: 0,00 – 0,50 – 1,00 – 5,00 – 10,00 – 15,00 – 20,00 – 40,00 ml en hij meet de volgende extincties: 0,000 – 0,003 – 0,005 – 0,072 – 0,123 – 0, 201 – 0,214 – 0,358 Construeer de “ijklijn” (kalibratiecurve) met E tegen de concentraties in mg/l. Het monster wordt als volgt verdund: 2,00 ml in een maatkolfje van 100,00 ml De gemeten Extinctie is 0, 175 Bereken de concentratie anilineblauw in het monster in mg/l Als M van deze stof 93 g/mol is bereken dan [anilineblauw] 12 Een aantal jaren geleden haalde het volgende voorval de krant: Op een middelbare school vond een schoolavond plaats in aanwezigheid van alle ouders en leerlingen. De leerlingen voerden een toneelstukje op. Tijdens één van de scenes moest op het toneel een glaasje wijn worden gedronken. Helaas… ze hadden vergeten daar wijn voor te kopen. Wat nu? De leraar scheikunde wist raad: hij haalde uit zijn chemicaliënkast een pot met KMnO4 oplossing – dit is een paars gekleurde vloeistof en kon dienst doen als wijn. Door misverstanden op het toneel wordt de vloeistof opgedronken en belandt de leerling in het ziekenhuis. De concentratie KMnO4 is 0,02 mol/l. Wat is dan concentratie in mg/l? Als de leerling 5 liter bloed heeft wat is dan na het opdrinken van 250 ml vloeistof de concentratie van deze stof in het bloed: in mg/l en in mol/l? De LD50 waarde van het natuurlijke gif tetrodotoxine bedraagt 15 mg/kg Een volwassen man weegt 70 kg. Hoeveel mag de man binnen krijgen van deze stof? Hoe groot is dan de kans dat hij dood gaat? De MAC waarde van chloroform is 50 mg/m3 Hoeveel mg mag er dus uit een fles verdampen in een werkruimte van 20x5x2,5 m? 13 Wat verstaan we onder: extinctie transmissie cuvet Geef de formules die het verband geven tussen: extinctie en concentratie transmissie en extinctie tussen welke meetwaarden ligt de transmissie? tussen welke meetwaarden mag je extincties meten? 14