alles wat je wilt weten over bomen

+
6+
3
+
10 +
8
EDUKIT 1
ALLES WAT JE WILT WETEN OVER BOMEN
Een boom is ...
... een vaste plant met een houten stam en een kruin, alleen noemen de onderdelen anders dan bij een plant.
Delen van de boom
Laat de kinderen zelf een definitie maken voor een boom, geef ze na enkele pogingen de tip om zich een
boom voor te stellen. Begin onderaan en overloop zo de delen van de boom.
Een boom is een vaste plant met een houten stam, takken en bladeren. De stam vervoert de sappen. De
schors is het buitenste en tevens dode gedeelte van de stam. De bast zit binnenin en is het levende gedeelte
van de stam. De grote wortels van de boom zorgen ervoor dat de boom stevig in de grond zit. De kleine wortels, ook wel wortelharen genoemd, zorgen ervoor dat de boom water en voedingsstoffen uit de bodem kan
halen. Het blad van de boom is kenmerkend voor de boom. Aan de hand van een blad kan men herkennen
over welke boom het gaat, elke soort heeft namelijk anders gevormde bladeren. Een tak groeit uit de stam en
dit gebeurt geleidelijk. Elk jaar wordt er een knoop gevormd. Uit die knoop kunnen dan weer andere takken
groeien. Een tak wordt pas een tak genoemd als hij ouders is dan drie jaar. Is hij jonger dan wordt hij een
twijg genoemd.
Gebruik de invulbladen in bijlage om de verschillende delen van de boom aan te leren.
De boom voor mens en dier
Een boom is zeer belangrijk voor de natuur. Er leven immers veel dieren op en naast. Van de kleinste schimmel tot de grootste vogel, allen vinden ze bescherming en voedsel in de boom. Mensen houden ook van het
voedsel dat de boom maakt. Denk maar aan de sappige peren en lekkere bananen die uit bomen komen.
De mens gebruikt de boom ook voor het hout dat in de stam en takken zit.
Houden bomen een winterslaap?
© Vereniging voor Bos in Vlaanderen
Bijlagen
Delen van de boom, tak, stam
Spelletje : vruchten en bladeren
+ antwoorden
Veel dieren houden een winterslaap, de
boom ook maar op een speciale manier.
In de winter is het voor de boomwortels
heel erg moeilijk om water op te zuigen
uit de koude grond. De boom laat zijn
blaadjes dus vallen omdat hij ze dan
geen water moet geven. Een boom met
blaadjes zou in de winter dus sterven
van de dorst. De boom probeert ook zoveel mogelijk water uit de stam houden
want anders doet het bevriezende water
de stam barsten.
Vraagje van Roger
Faber-Castell wordt in België en Luxemburg exclusief verdeeld door Pelikan Belux N.V./S.A., Stationstraat 43, B-1702 Groot-Bijgaarden
www.degroeneridder.be - [email protected]
+
6+
3
+
10 +
8
EDUKIT 1
Hoe groeit een boom?
Elke grote boom die je ziet in de tuin, op straat of in het park is vroeger een klein boompje geweest.
Een boom groeit zijn hele leven, mensen daarentegen stoppen met groeien als ze volwassen zijn. Eerst groeit
de boom naar het licht toe. Zo krijg je een smalle, hoge boom. Maar elk jaar groeit er rondom de stam van
de boom een nieuw laagje hout, zo wordt de boom ook elk jaar wat dikker. Hoe de boom groeit is ook sterk
afhankelijk van de plaats waar de boom staat. Als de boom geen andere bomen rondom hem heeft kan hij
veel zijtakken groeien. Staan er wel veel buren rondom de boom dan kan er niet genoeg licht doordringen en
zal de boom niet veel zijtakken hebben en recht naar boven, naar het licht, groeien.
Dat een boom steeds dikker en dikker wordt zie je niet enkel langs de
buitenkant. Wanneer men een boom omhakt ziet men de binnenkant van
de boom en zie je goed de nieuwe laagjes hout die er elk jaar zijn bijgekomen, dit zijn de groeiringen. Groeiringen worden ook wel jaarringen
genoemd omdat er elk jaar een ring bijkomt. Aan de hand van deze
ringen kan men tellen hoe oud de boom is.
Opdracht
Tel de jaarringen en ontdek wie de oudste is.
4. ..........
3. ..........
2. ..........
1. ..........
Hoe planten bomen zich voort?
In de vruchten van de boom zitten zaadjes.
Wanneer deze zaadjes op de bodem terechtkomen groeien deze uit tot plantjes en als ze geluk hebben tot een heuse boom. Net zoals elke
boom een ander soort blad heeft, heeft ook
elke soort boom een andere vrucht. De eetbare vruchten ken je hoogstwaarschijnlijk al,
maar ken je ook een paar andere? In het spelletje in bijlage kan je de vruchten verbinden
met de naam van de boom en de bladeren.
Opdracht
Noem een paar eetbare vruchten op.
5. ..........
Hoe verdedigen planten zich?
Het is niet omdat planten geen klauwen
hebben dat ze zich niet kunnen verdedigen. Zo merkt een aardappelplant
het direct wanneer hij aangevallen wordt door kevers. Hij stuurt
een bepaald geurtje de lucht in om
zo dieren aan te trekken die de kevers
opeten. Zo is de aardappelplant verlost
van zijn aanvallers. Andere planten hebben zelf geen hulp van buitenaf
nodig. De tabaksplant voelt wanneer rupsen aan hem knabbelen, hij maakt direct
een hele hoop gif aan waardoor de rupsen onwel worden en stoppen met eten.
Vraagje van Roger
Faber-Castell wordt in België en Luxemburg exclusief verdeeld door Pelikan Belux N.V./S.A., Stationstraat 43, B-1702 Groot-Bijgaarden
www.degroeneridder.be - [email protected]
+
6+
3
+
10 +
8
EDUKIT 1
JAARRINGEN
KERNHOUT
BAST
SCHORS
KRUIN
TAK
STAM
VOEDINGSWORTEL
ANKERWORTEL
NERF
TAK
TWIJG
KNOOP
KNOP
BLADSTEEL
Antwoorden
Boom nr. 5 is de oudste
Vruchten van bomen : appel, peer, banaan, kers, pruim,
perzik, vijg, citroen, mango, avocado, ...
Vruchten van struiken : aardbei, framboos, kiwi, druiven, ...
BLADSCHIJF
BLAD
Faber-Castell wordt in België en Luxemburg exclusief verdeeld door Pelikan Belux N.V./S.A., Stationstraat 43, B-1702 Groot-Bijgaarden
www.degroeneridder.be - [email protected]
+
6+
3
+
10 +
8
EDUKIT 1
Faber-Castell wordt in België en Luxemburg exclusief verdeeld door Pelikan Belux N.V./S.A., Stationstraat 43, B-1702 Groot-Bijgaarden
www.degroeneridder.be - [email protected]
+
6+
3
+
10 +
8
EDUKIT 1
Faber-Castell wordt in België en Luxemburg exclusief verdeeld door Pelikan Belux N.V./S.A., Stationstraat 43, B-1702 Groot-Bijgaarden
www.degroeneridder.be - [email protected]
+
6+
3
+
10 +
8
EDUKIT 1
Faber-Castell wordt in België en Luxemburg exclusief verdeeld door Pelikan Belux N.V./S.A., Stationstraat 43, B-1702 Groot-Bijgaarden
www.degroeneridder.be - [email protected]
+
6+
3
Opdracht
rucht bij
Plaats de v
lad.
het juiste b
•
•
•
•59
•
•
•
•555
•
•
Den
•
•
Paardekastanje
•
•
Tamme kastanje
•
•fd
•
•
Linde
•
•
Plataan
•
•
Berk
+
10 +
8
EDUKIT 1
Amerikaanse eik
Beuk 459
Spar
Esdoorn59555
Hazelaarfd
Faber-Castell wordt in België en Luxemburg exclusief verdeeld door Pelikan Belux N.V./S.A., Stationstraat 43, B-1702 Groot-Bijgaarden
www.degroeneridder.be - [email protected]
+
6+
3
•
•
•
•59
•
•
•
•555
•
•
Den
•
•
Paardekastanje
•
•
Tamme kastanje
•
•fd
•
•
Linde
•
•
Plataan
•
•
Berk
+
10 +
8
EDUKIT 1
Amerikaanse eik
Beuk 459
Spar
Esdoorn59555
Hazelaarfd
Faber-Castell wordt in België en Luxemburg exclusief verdeeld door Pelikan Belux N.V./S.A., Stationstraat 43, B-1702 Groot-Bijgaarden
www.degroeneridder.be - [email protected]
plataan
Linde
Spar
Amerikaanse eik
Beuk
esdoorn
paardekastanje
Faber-Castell wordt in België en Luxemburg exclusief verdeeld door Pelikan Belux N.V./S.A., Stationstraat 43, B-1702 Groot-Bijgaarden
www.degroeneridder.be - [email protected]
Berk
Es
Den
+
6+
tamme kastanje
Hazelaar
3
+
10 +
EDUKIT 1
8