Welke tol heft het arbeidsmigratibeleid op het asielbeleid

Organisatie voor Clandestiene Arbeidsmigranten vzw
KOMT OP VOOR WERKNEMERS ZONDER PAPIEREN
Welke tol heft het arbeidsmigratiebeleid op het asielbeleid
Beste Yves Desmet, Beste Bart Somers,
Ik was blij verrast met jullie discussie over arbeidsmigratie. Vooral omdat jullie beiden aangeven
dat we nood hebben aan een arbeidsmigratiebeleid. Het is waar dat de zogenaamde migratiestop
van 1974 in de realiteit nooit heeft gewerkt. Niet door de asiel-, huwelijks- en volgmigratie toe te
laten, maar vooral omdat de arbeidsmigratie zich gewoon is blijven doorzetten. Formeel vanaf
dan enkel voor de hoogopgeleiden, maar informeel vatten de arbeidsmigranten langs
smokkelroutes en gammele bootjes de reis aan naar België. Ze kommen en masse terecht in de
informele economie.
De informele arbeidsmarkt mag niet worden onderschat. Uit de OR.C.A. jaarverslagen van de
voorbije zeven jaren en uit vele onderzoeksrapporten blijkt dat ons bruto binnenlands product
voor een belangrijk deel in de informele economie gerealiseerd wordt. Deze informele sector is
zo breed vertakt, beste Bart en Yves, dat ik ervan overtuigd ben dat ook jullie er al voordeel bij
hadden. Bewust of onbewust, zoals zowat elke burger. Komt een schoonmaakbedrijf je werkvloer
onderhouden? Ga je vaak op restaurant? Ooit al verbouwingswerken uitgevoerd?, … De klachten
op onze helpdesk maken ons duidelijk dat de kans groot is dat je dan het pad hebt gekruist van
een werknemer zonder wettig verblijf.
Enkele voorbeeldjes om aan te geven dat we niet overdrijven? We kregen werknemers over de
vloer die de politietoren in Antwerpen poetsten, het justitiepaleis in Brussel wekelijks een
poetsbeurt gaven, de crèche van het Europees parlement hielpen bouwen, OCMW lokalen van
een nieuwe likje verf voorzagen, … En zo kan ik nog wel even doorgaan. Voorbeelden dat er
echt beroep wordt gedaan op arbeidsmigranten. Vaak onbewust en via onderaanneming, maar
alleszins meer structureel dan occasioneel.
Naast hun structurele tewerkstelling zijn deze werknemers vaak slachtoffer van uitbuiting.
Onderbetaald of soms zelfs helemaal niet betaald, extreme overuren, slachtoffer van een
arbeidsongeval dat niet erkend wordt, … Elke mogelijke schending van het arbeidsrecht is hun
deel. De mensen uit de voorbeelden van daarnet hebben nooit hun loon ontvangen.
Dat leidt ertoe dat ik mag vaststellen dat de delokalisatie van deze sectoren niet alleen buiten
maar ook binnen de grenzen een feit is. De informele economie is een interne methode van
winstgevende delokalisatie. Deze werknemers kunnen géén beroep doen op sociale uitkeringen of
officiële hulp. Meer nog de arbeidsrechten die ze in theorie hebben blijken zo goed als
onafdwingbaar in de praktijk.
Mijnheer Somers als u stelt dat het creëren van nieuwe kanalen voor arbeidsmigratie, niet zal
voorkomen dat er moeilijke beslissingen zullen moeten genomen worden in asieldossiers, kan ik
u niet anders dan gelijk geven. Situaties als die met Parwais Sangari zullen blijven bestaan. Ik
OR.C.A. vzw ■ Organisatie voor Clandestiene Arbeidsmigranten ■ Gaucheretstraat 164 ■ B- 1030 Brussel
T +32(0)2 274 14 31 ■ F +32(0)2 274 14 48 ■ [email protected] ■ www.orcasite.be
www.werknemerszonderpapieren.be
Organisatie voor Clandestiene Arbeidsmigranten vzw
KOMT OP VOOR WERKNEMERS ZONDER PAPIEREN
ben het wel met u oneens als u stelt dat mensen zonder wettig verblijf en een groot deel van de
afgewezen asielzoekers geen economische migranten zijn. Zijn we niet allen zo gefixeerd geraakt
op ‘het asiel’, dat we collectief de ‘andere motieven’ met dedain en afschuw zijn gaan bekijken.
Terwijl veel van die ‘valse asielzoekers’ ‘echte – maar verborgen - arbeiders’ blijken te zijn.
Mensen die ons goedkoop brood bakken.
Beste heren, jullie hebben het beiden over ‘arbeidsmigratie in de toekomst’. Nuance.
Arbeidsmigratie gebeurt elke dag. Alleen we doen alsof het niet bestaat. We sturen vandaag de
betrapte werknemer terug naar af, zonder na te gaan of zijn/haar arbeidsrechten werden
gerespecteerd. De malafide werkgever blijft ongestraft, de consument consumeert verder en de
leeggekomen plaats wordt onmiddellijk ingenomen door andere werknemer zonder wettig
verblijf. Als we dit beleid aanhouden, zullen we nooit een halt kunnen toeroepen aan de
clandestiene migratie en tewerkstelling.
De arbeidsmigratie regelgeving moet niet alleen rekening houdt met onze economische noden
maar ook met de verwachtingen van de arbeidsmigrant. Een regeling niet exclusief voor de
hoogopgeleide maar ook over werknemers met een korte scholing, voor mensen die bijdragen
door af te wassen, vloeren te poetsen, op kinderen te passen. Een degelijk en doordacht
arbeidsmarktbeleid voor buitenlandse werknemers. Een vernieuwende aanpak, waarbij rekening
gehouden wordt – sector per sector – met de huidige informele inzet van arbeidskrachten en de
noden van de sector om dat zwartwerk wit te maken. Een aanpak ook waarbij elke nieuwkomer
op onze arbeidsmarkt vorming krijgt over zijn/haar arbeidsrechten.
Een goed georganiseerde legale mogelijkheid voor arbeidsmigratie, voor EU’ers en derdelanders,
hoog- en laagopgeleiden kan enkel succesvol zijn als het samen gaat met een betere
werknemersbescherming; het afdwingbaar maken van de arbeidsrechten van deze werknemers
zonder wettig verblijf en een strenge bestraffing van hun malafide werkgevers. Zo niet blijven
rechten geschonden en krijgen een aantal sectoren in de Belgische economie het heel moeilijk of
vallen ze gewoon stil.
Jan Knockaert
Coördinator OR.C.A.
OR.C.A. vzw ■ Organisatie voor Clandestiene Arbeidsmigranten ■ Gaucheretstraat 164 ■ B- 1030 Brussel
T +32(0)2 274 14 31 ■ F +32(0)2 274 14 48 ■ [email protected] ■ www.orcasite.be
www.werknemerszonderpapieren.be