HULP BIJ

HULP BIJ SEKSUELE PROBLEMEN
Seksualiteit wordt bij Eleos gezien als een van de scheppingsgaven van God die – binnen de door
Hem aangegeven kaders – genoten mag worden. Deze gave kan echter gemakkelijk worden
geschonden. De gevolgen zien we bij mensen die bij Eleos om hulp vragen voor allerlei vormen
van seksuele problemen. Vanuit een positieve visie op seksualiteit biedt Eleos hulp bij deze
problemen.
SEKSUALITEIT: EEN GEVOELIG ONDERWERP
Praten over seksualiteit luistert nauw. Misschien herinnert u zich vanuit uw eigen jeugd hoe moeilijk
uw ouders het vonden seksuele voorlichting te geven. En als u zelf kinderen heeft, ervaart u dat
mogelijk zelf. Uit onderzoek is naar voren gekomen dat ook hulpverleners (huisartsen, psychologen,
gynaecologen) geneigd zijn het onderwerp seksualiteit uit de weg te gaan. Bij Eleos proberen wij dit te
voorkomen, en open en respectvol te spreken over de seksuele beleving van onze patiënten, hoe
verwrongen die soms ook kan zijn. Daarbij vormt het bijbelse kader het uitgangspunt.
ALS SEKSUALITEIT NIET FIJN IS
Moeilijkheden op het gebied van de seksualiteit vormen voor veel mensen niet direct reden hulp te
zoeken. Vanaf de seksuele rijping zoeken en vinden jongeren hun weg op het onbekende terrein van de
seksualiteit. Met vallen en opstaan leren jongeren én volwassenen de waarde van seksualiteit kennen.
Voor sommigen verloopt dit proces echter minder vanzelfsprekend. Een aanzienlijk percentage
mensen wordt in zijn of haar leven geconfronteerd met moeilijkheden op seksueel gebied. Wanneer zij
daar niet zelf uit komen, is het belangrijk dat er hulp geboden kan worden. De ervaring leert dat
ernstige seksuele problemen niet vanzelf over gaan. De huisarts is de eerst aangewezen persoon bij
wie hulp gezocht kan worden. Er over spreken met een ambtsdrager kan ook, maar ambtsdragers zijn
niet specifiek deskundig op het terrein van hulpverlening bij seksuele problemen.
BIJ WAT VOOR SEKSUELE PROBLEMEN BIEDT ELEOS HULP?
Met de seksualiteit kan van alles mis gaan. Bij Eleos zien we vaak mensen met de volgende
problemen:
 verschil in seksueel verlangen tussen man en vrouw
De seksuele behoeften van een man en een vrouw die met elkaar een relatie hebben kunnen heel
verschillend zijn. Er kan een verschil bestaan over de gewenste frequentie, de manier waarop
seksualiteit bij voorkeur wordt beoefend, en de motivatie tot het zoeken van seksueel contact. De één
kan dagelijks seksueel contact willen, voor de ander zou het prima zijn als seksualiteit helemaal niet
bestond. Of de één zoekt vooral intimiteit, veiligheid en geborgenheid, de ander vooral het bereiken
van een seksueel hoogtepunt, of bevestiging van het eigen man- of vrouwzijn. Omdat seksuele
behoeften vrijwel nooit gelijk zijn, staan echtparen voor de taak deze op elkaar af te stemmen. Het is
de kunst deze verschillen om te vormen van een bron van spanning tot een bron van vreugde. Soms
lukt dit niet, en levert dit zodanige problemen op dat hulp gezocht moet worden.
 seksuele disfuncties
Erectieproblemen, te snelle zaadlozing, of helemaal geen zaadlozing: dit zijn enkele voorbeelden van
een seksuele disfunctie bij mannen. Ook vrouwen kunnen moeite hebben met het krijgen van
voldoende seksuele opwinding of het bereiken van een orgasme. Er kunnen allerlei oorzaken zijn voor
het ontstaan en blijven bestaan van een seksuele disfunctie. Seksuele disfuncties kunnen een bron zijn
van verdriet en spanning in een relatie. Het is vaak niet gemakkelijk over deze problemen met een
ander te praten.
 seksuele pijnklachten
Pijn tijdens of na het vrijen is een vaak voorkomend verschijnsel. Vrouwen kunnen pijn ervaren bij
aanraking van de geslachtsdelen of tijdens de geslachtsgemeenschap. Die pijn kan zo heftig zijn dat de
spieren van de vagina zich samenspannen zodat geslachtsgemeenschap niet mogelijk is. We noemen
dit vaginisme. Het kan ook zijn dat geslachtsgemeenschap wel mogelijk is, maar gepaard gaat met
pijn. Ook mannen kunnen last hebben van pijnklachten in de geslachtsdelen. Zowel bij mannen als bij
vrouwen kan de pijn niet alleen tijdens, maar ook na het seksueel contact optreden, zoals hoofdpijn na
het vrijen. Te weinig seksuele opwinding, een infectie of herleving van een seksueel trauma uit de
jeugd kunnen oorzaken van de pijnklachten zijn. Pijn kan een ernstige belemmering vormen bij het
genieten van seksueel contact.
 seksuele problemen na seksueel misbruik
Seksualiteit is kwetsbaar. Ongewenste ervaringen met seksualiteit, hetzij in de jeugd, hetzij als
volwassene, kunnen leiden tot verminderd seksueel verlangen of een afkeer van seksualiteit. Soms
kunnen slachtoffers van seksueel geweld bij ieder later seksueel contact niet anders dan dissociëren,
dat wil zeggen hun belevingswereld volledig uitschakelen. Het beeld van de eigen of de andere sekse
kan verstoord zijn (bijvoorbeeld: ‘alle mannen zijn alleen maar uit op seks’). Sommigen zoeken dan
veiligheid in het contact met de eigen sekse. Dit kan uitgroeien tot een homoseksueel getinte relatie.
Het vereist een grote inspanning de vroegere beeldvorming van seksualiteit te leren vervangen door
een nieuwe beleving. Soms is de schade zo groot dat herstel van de seksualiteit niet goed mogelijk
lijkt. Dit levert veel moeite en verdriet op, zowel bij degene die misbruikt is als bij de partner.
 seksuele identiteitsproblemen
Wanneer iemands (seksuele) verlangens uitgaan naar personen van het eigen geslacht, dan spreken we
van een homoseksuele oriëntatie (bij mannen) of een lesbische oriëntatie (bij vrouwen). Allerlei
vragen komen af op degene die (meestal als jongere) een homoseksuele gerichtheid bij zichzelf
ontdekt. Psychische problemen zoals depressiviteit en angst kunnen het gevolg zijn. Ook kunnen er
geloofsproblemen ontstaan. Over dit soort problemen praten kan heel moeilijk zijn, en dit kan tot
afstandelijkheid ten opzichte van de sociale omgeving leiden. Een deel van de homoseksuele mannen
en lesbische vrouwen trouwt. De blijvende aanwezigheid van homoseksuele verlangens kan tot forse
spanningen in de huwelijksrelatie leiden.
 seksueel grensoverschrijdend gedrag
Het in acht nemen van grenzen bij het uiten van seksuele behoeften kan problemen geven. Wanneer
mensen daar moeite mee hebben, kunnen zij komen tot het zoeken van ongewenste intimiteit en het
bedrijven van seksueel geweld. Seksueel grensoverschrijdend gedrag brengt meestal (ernstige) schade
toe aan het slachtoffer. Soms komen plegers van seksueel geweld in aanraking met Justitie en worden
zij veroordeeld voor een seksueel delict. Vaak komt het niet zover, en vindt er geen verwijzing plaats
naar verplichte hulpverlening. Het is dan belangrijk vrijwillig hulp te zoeken.
 parafilieën
De meeste mensen voelen zich seksueel aangetrokken tot personen van het andere geslacht van
ongeveer dezelfde leeftijd. Een minderheid voelt zich aangetrokken tot personen van hetzelfde
geslacht. Een nog kleinere categorie wordt seksueel opgewonden op een andere manier. We spreken
dan van een parafilie. Voorbeelden daarvan zijn: de combinatie van seksualiteit en pijn (de ander pijn
doen, of zelf pijn ondergaan), seksuele verlangens tot kinderen, het gebruik van voorwerpen
(bijvoorbeeld leer), het gebruik van dieren, de eigen geslachtsdelen tonen aan nietsvermoedende
voorbijgangers (exhibitionisme), intiem contact opdringen via de telefoon, enzovoorts. Wanneer
iemand op een andere dan doorgaans gebruikelijke manier seksueel opgewonden wordt, kan dat leiden
tot problemen op het gebied van intieme relaties of problemen met Justitie.
 andere soorten seksuele problemen
Ook voor andere soorten seksuele problemen vragen mensen hulp bij Eleos, zoals genderidentiteitsstoornissen, problemen rondom masturbatie, excessief of dwangmatig bezig zijn met seksualiteit
(‘seksverslaving’) e.d.
HOE ZIET DE HULP VAN ELEOS ER UIT?
Seksuologische hulpverlening bij Eleos bestaat uit therapiegesprekken die gericht zijn op verbetering
van het seksuele functioneren. Soms is ter ondersteuning medicamenteuze hulp nodig. De
hulpverlening bestaat voornamelijk uit gesprekken met individuen en echtparen. Maar er zijn ook
groepstherapieën, zoals een groep voor mannen met seksuele identiteitsproblemen, een groep voor
partners van vrouwen die vroeger seksueel misbruikt zijn, een groep voor plegers van seksueel
misbruik, en een groep voor mannen die op andere manieren seksueel over de schreef gegaan zijn.
Hoewel iedere hulpverlener bij Eleos geacht wordt open te staan voor seksuele problematiek, vereisen
sommige seksuele problemen specifieke hulp. Daarom wordt in iedere vestiging een seksuologisch
team opgericht (in Dordrecht en in Amersfoort zijn de teams inmiddels gestart, in 2005 zal ook een
team in Zwolle beginnen). Hulpverleners die tot een seksuologisch team behoren zijn: seksuologen,
psychologen, psychotherapeuten, artsen en pedagogen. Zij werken zowel bij de afdeling
Volwassenenzorg en bij de afdeling Kinder- en Jeugdzorg
HULP VRAGEN BIJ SEKSUELE PROBLEMEN
Hulp vragen bij seksuele problemen kan via een verwijzing door de huisarts of een andere
hulpverlenende instantie. Ook een ambtsdrager kan een gemeentelid voor hulpverlening aanmelden,
maar altijd is tevens een verwijzing door de huisarts noodzakelijk.
ZONMW-PROJECT
Het project Seksuologisch team Dordrecht wordt door ZonMw gesubsidieerd. ZonMw is een
samenwerkingsverband van Zorgonderzoek Nederland (ZON) en Medische Wetenschappen van de
Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO-MW). Het project duurt drie jaar,
en moet erin resulteren dat er professionele seksuologische hulp wordt geboden vanuit de drie
genoemde vestigingen van Eleos.
HULP VRAGEN BIJ SEKSUELE PROBLEMEN? DOEN!
Telefoon Eleos Dordrecht: (078) 63 16 960 e-mail: [email protected]
Telefoon Eleos Amersfoort: (033) 457 17 17 e-mail: [email protected]
www.eleos.nl