Werken met een chronische aandoening Een kwantitatief onderzoek naar de arbeidsparticipatie van werknemers met een chronische aandoening in opdracht van Fit for Work Jacoline van Leeuwen & Peter Mulder 18 mei 2016 © GfK May 18, 2016 | Publiciteitsonderzoek Fit for Work 1 Inhoudsopgave 1 2 3 Inleiding • • Doelstelling Beschrijving doelgroepen Management Summary • • • Waarde van werknemers binnen een organisatie Chronische aandoeningen binnen de werkomgeving Gebruik van tools en ondersteuning Bijlagen • Onderzoeksverantwoording • Algemene voorwaarden © GfK May 18, 2016 | Publiciteitsonderzoek Fit for Work 2 1. Inleiding © GfK May 18, 2016 | Publiciteitsonderzoek Fit for Work 3 Doelstelling en doelgroepen Doelstelling De belangrijkste doelstellingen van de peiling zijn om inzicht te verkrijgen in: • de verwachtingen van werknemers en werkgevers ten aanzien van werknemers met een chronische aandoening. Dit onderzoek zal onder meer worden gebruikt als input voor een symposium van Fit for Work op 25 mei 2016. • Omdat de meningen van werknemers en werkgevers wordt gevraagd naar zelfde onderwerpen kan dit onderzoek werken als een ‘spiegel’ waarbij de meningen en inschattingen van werknemers en werkgevers tegenover elkaar worden geplaatst. Doelgroepen In dit rapport zullen er splitsingen gemaakt worden op basis van de volgende doelgroepen: 1. Werknemers (n=500): Dit zijn respondenten tussen de 21 en 65 jaar oud die in loondienst of overheidsdienst werken. Deze groep is in de vragenlijst onderverdeeld: de helft van de werknemers heeft zich tijdens het beantwoorden van de vragen moeten inbeelden zelf een chronische aandoening te krijgen. De andere helft, waarvan een groot deel respondenten (49%) met een chronische aandoening, heeft zich moeten inbeelden dat een collega een chronische aandoening zou krijgen. 2. Werkgevers (n=251): dit zijn respondenten tussen de 21 en 65 jaar oud die zelfstandig ondernemer zijn en/of een directie-, management- of HR functie in bedrijf bekleden. De werkgevers hebben zich moeten inbeelden dat een gemiddelde werknemer van het bedrijf een chronische aandoening zou krijgen (26% van de werkgevers heeft zelf een chronische aandoening). © GfK May 18, 2016 | Publiciteitsonderzoek Fit for Work 4 2. Management summary © GfK May 18, 2016 | Publiciteitsonderzoek Fit for Work 5 Conclusies (1/2) Zowel de werknemers als werkgevers geven aan dat personeel (zeer) belangrijk is voor het succes van de onderneming (98% van de werknemers en 94% van de werkgevers). Waarde van werknemers binnen een organisatie 80% van de werkgevers geeft aan dat zijn of haar organisatie (zeer) hoge eisen stelt aan werknemers in het algemeen. Dit wordt meer gezien door de oudere werknemer (50-65 jaar) dan door de jongere (21-34 jaar). Werknemers erkennen dit ook binnen de organisatie waar zij werken, drie kwart geeft dit aan. De eisen die aan werknemers worden gesteld worden volgens veel werkgevers en werknemers steeds hoger. Ruim de helft van de werknemers (54%) geeft aan dat deze eisen momenteel hoger zijn dan dat ze dat een jaar geleden waren. Van de werkgevers geeft 39% aan dat de eisen die worden gesteld hoger zijn dan een jaar geleden. Werknemers zijn cruciaal voor het succes van een onderneming en de eisen die Placeholder text gesteld worden aan de werknemer zijn zeer hoog vandaag de dag 25% van de werknemers zegt op dit moment zelf een chronische aandoening te hebben, 15% van hen zegt dat dit niet bekend is bij de werkgever. Chronische aandoeningen binnen de werkomgeving (1/2) De belangrijkste reden om een chronische aandoening te melden is voor werknemers evenals werkgevers dat ze verwachten dat hier goed mee om gegaan zal worden (71%). Slechts ongeveer een kwart (24%) zou dit melden omdat ze zich verplicht voelen dit te melden. Ook 12% van de werkgevers met een chronische aandoening heeft dit niet gedeeld met collega’s of werknemers. Hiertegenover staat als belangrijkste reden om de chronische aandoening niet te melden dat men er het nut niet van inziet (45%). Maar ruim de helft van de werknemers die het niet zou melden doet dit vanwege ‘angstgerelateerde’ redenen: geen contractverlenging (18%), eerder ontslag bij reorganisatie (18*), negatieve gevolgen voor carrière in het algemeen 34%), negatieve impact op loon (12%) of zelfs schaamte (13%). Placeholder text © GfK May 18, 2016 | Publiciteitsonderzoek Fit for Work 6 Conclusies (2/2) 18% van de werknemers verwacht dat de werkgever een negatief beeld heeft van werknemers met een chronische aandoening. Slechts 10% van de werkgevers geeft zelf ook daadwerkelijk aan een negatief beeld over deze groep werknemers te hebben. Meer dan de helft van de medewerkers (60%) verwacht dat zijn werkgever bereid is om aanpassingen te doen aan de werksituatie van een werknemer met een chronische aandoening zoals flexibele werktijden en de mogelijkheid om thuis te werken. 61% van de werkgevers geeft zelf aan bereid te zijn om dat te doen. Chronische aandoeningen binnen de werkomgeving (2/2) 17% van de medewerkers verwacht dat collega’s een negatief beeld hebben van werknemers met een chronische aandoening. Hier denken werkgevers hetzelfde over. 55% verwacht dat collega’s flexibel zullen zijn om een deel van de werkzaamheden over te nemen van een collega met een chronische aandoening. Ook werkgevers geven dit zo aan. Een derde van de werknemers geeft aan te verwachten dat de werkdruk hierdoor dan ook hoger zal worden. 22% van de werkgevers verwacht dit. Een deel van de werknemers (18%) denkt niet dat mensen met chronische aandoeningen minder productief zullen zijn in hun werk (44% denkt het niet 18% denkt het wel). Van de werkgevers ziet 22% dit als een probleem van mensen met een chronische aandoening (41% denkt het niet, 22% denkt het wel). 37% van de werknemers verwacht dat mensen met een chronische aandoening minder kans hebben op een salarisverhoging en 36% geeft dan ook aan dat ze denken dat deze werknemers een grotere kans lopen op ontslag. De meeste werkgevers zijn het niet eens met deze stellingen. Placeholder text Gebruik van tools en ondersteuning 56% van de werknemers geeft aan dat er binnen de organisatie waar ze werkzaam zijn ondersteuning is voor het werken met een chronische aandoening. 29% van de werkgevers geeft aan dat er ondersteuning voor handen is zoals via bedrijfsarts, arbodienst of bedrijfsmaatschappelijk werk. Maar veel werknemers konden deze vraag niet beantwoorden omdat ze niet weten of er ondersteuning is (46%). 17% van de werkgevers heeft behoefte aan ondersteuning voor werknemers met een chronische aandoening. Het gaat dan vooral om informatie over de relatie tussen aandoening en werkmogelijkheden en coaching en begeleiding van de werknemer. Van de werknemers geeft 22% aan behoefte te hebben aan ondersteuning vooral in de zin van coaching van een leidinggevende, bedrijfsarts of psycholoog. 14% van de werknemers met een chronische aandoening is bekend met de Fit for Work tools en 38% zou met behulp van Placeholder de tools de dialoogtext aan willen gaan met de werkgever. De bekendheid bij de werkgever met de tools ligt op 18% en 32% geeft aan de dialoog aan te willen gaan met behulp van de tools. © GfK May 18, 2016 | Publiciteitsonderzoek Fit for Work 7 Begeleidende grafieken © GfK May 18, 2016 | Publiciteitsonderzoek Fit for Work 8 De kans op ontslag bij vaststelling van een chronische aandoening is voor de werkgever minder groot dan dat de werknemer verwacht Werknemer Werkgever Verschil Werknemer Ver wacht dat werkgever bereid is aanpa ssinge n te doen /werkgever is bere id aanpa ssinge n te doen aan werksitua tie 60% Verwacht dat collega’s/de gemiddelde werknemer f lexibel is/zijn om werkzaamheden ov er te nemen 55% 31% 36% 31% 33% Ver wacht dat de gemidd elde collega /werknemer bang is voo r e en h ogere werkdruk 35% 31% 34% 21% Ver wacht dat werkgever een nega tie f beeld he eft/wer kge ver he eft een neg atie f beeld van werknemers met e en ch ronisch e a andoe ning 18% Werknemers met een ch ronische aando ening zijn ove r h et alge me en minder pro ductie f 18% Verwacht dat collega’s/de gemiddelde medewerker een negatief beeld heef t v an werknemers met een chronische aandoening 17% 0% (helemaal) mee eens © GfK May 18, 2016 | Publiciteitsonderzoek Fit for Work 36% 30% 38% 31% 42% 52% 44% 52% 56% 14% Werknemers met een ch ronische aando ening heb ben een grotere kans o m ontslagen te wor den bij een reorg anisati e Werknemers met een ch ronische aando ening heb ben een minder gro te kans o p salar isverho ging 61% 23% 17% 16% 31% 22% 12% 10% 33% 33% 28% 22% 11% 29% 22% 17% 1% 28% 16% 1% 53% 45% 55% 20% 13% 10% 62% 37% Werkgever 8% 41% 4% 60% 0% 20% 40% 60% 80% 100% 0% 20% 40% 60% 80% 100% 20% 40% 60% 80% 100% neutraal (mee eens noch oneens) (helemaal) mee oneens 6% -25% 0% 25% 9 Niet melden van chronische aandoening door werknemers is vooral omdat ze het nut er niet van inzien en omdat men verwacht eerder ontslag te krijgen Melden chronische aandoeningen Werknemer Werkgever 500 251 Wel melden 79% 79% Niet melden 21% 21% n= Belangrijkste redenen om WEL te melden Redenen om NIET te melden 100% 25% 15% 80% Zou zich verplicht voelen 60% 40% 71% 79% 20% 0% Verwacht dat de werkgever hier goed mee om zal gaan Anders, namelijk Verwacht dat zijn/haar contract niet verlengd zal worden Verwacht eerder ontslagen te worden bij bijv. reorganisatie Verwacht dat het negatieve gevolgen heeft voor carrière mogelijkheden Verwacht dat het negatieve gevolgen heeft voor loon Ziet er het nut niet van in, de werkgever kan er niets mee 18% 18% Werknemer (n=391) 6% Werkgever (n=199) © GfK May 18, 2016 | Publiciteitsonderzoek Fit for Work Anders 31% 34% 46% 12% 13% 27% 45% 13% 13% Zou zich ervoor schamen 5% 29% 0% 0% Werknemers (n=109) Werkgevers (n=52) 8% 25% 50% 75% 10 3. Bijlagen © GfK May 18, 2016 | Publiciteitsonderzoek Fit for Work 11 Onderzoeksverantwoording © GfK May 18, 2016 | Publiciteitsonderzoek Fit for Work 12 Onderzoeksverantwoording Methode Online ad hoc onderzoek Steekproef GfK online ad hoc panel Werkgevers: Respondenten tussen de 21-65 jaar die zelfstandig ondernemer zijn, werknemers in dienst hebben en die eind- of medeverantwoordelijk zijn voor werknemersregelingen 20 vragen 6 minuten Werknemers zijn gewogen op geslacht leeftijd opleiding en regio Onderwerp: Arbeidsonderzoek Veldwerk 25 april t/m 2 mei 2016 Netto steekproef: 750 respondenten 500 werknemers en 250 werkgevers © GfK May 18, 2016 | Publiciteitsonderzoek Fit for Work 13 Certificering © GfK May 18, 2016 | Publiciteitsonderzoek Fit for Work 14 Algemene voorwaarden Op dit rapport zijn de algemene voorwaarden van GfK Netherlands B.V. van toepassing. Voor de algemene voorwaarden verwijzen wij u graag naar deze link: Algemene voorwaarden GfK Netherlands B.V. © GfK May 18, 2016 | Publiciteitsonderzoek Fit for Work 15