Factsheet Recht op Kindparticipatie

Factsheet Recht op Kindparticipatie
Ter gelegenheid van het 10-jarig jubileum van de Inter-
• Hoewel het begrip kindparticipatie steeds bekender
nationale Kindervredesprijs heeft Stichting KidsRights
wordt, zijn er verschillende uitdagingen waardoor
een KidsRights Rapport opgesteld in samenwerking met
kindparticipatie wordt gehinderd. Ten eerste is er
de rechtenfaculteit van Universiteit Leiden. Het rapport
onvoldoende helderheid over wat ‘kindparticipatie’
Child Participation: From Rights to Reality focust zich
inhoudt. Ten tweede wordt de realisatie van
geheel op kindparticipatie en geeft voorbeelden van de
kindparticipatie belemmerd door verzet van
winnaars van de Internationale Kindervredesprijs.
volwassenen tegen het concept. Een ander probleem
is het gebrek aan capabele volwassenen om
Belangrijkste bevindingen:
kindparticipatie op een goede manier te stimuleren,
• Sinds de ratificatie, 25 jaar geleden, van het VN-
te ondersteunen en te faciliteren.
Verdrag Inzake de Rechten van het Kind krijgen
participatierechten van kinderen (Artikelen 12-17)
Voorbeelden van kindparticipatie:
steeds meer aandacht. Het Kinderrechtenverdrag
Zowel op internationaal en regionaal als nationaal en
beschouwt participatie als een grondrecht waarin de
lokaal niveau hebben zich ontwikkelingen voorgedaan
status van kinderen als burgers en de belangrijke rol
op het gebied van kindparticipatie. Daarmee hebben
die het speelt bij de realisatie van andere rechten
kinderen bijgedragen aan de realisatie van de
wordt erkend.
Milleniumdoelen. Duidelijke voorbeelden zijn de
• Kindparticipatie is geen eenmalige gebeurtenis, maar
een voortdurend proces. Kinderen informeren, werken
initiatieven van de winnaars van de Kindervredesprijs:
• Nkosi Johnson (winnaar 2005) heeft gestreden om de
in een sfeer van wederzijds respect en het delen van
aandacht voor kinderen met hiv en aids te vergroten,
uitkomsten maken alle onderdeel uit van dat proces.
een directe bijdrage aan het doel om hiv en aids te
• De 194 staten die het Kinderrechtverdrag hebben
geratificeerd horen kinderen in staat te stellen hun
bestrijden;
• Thandiwe Chama (winnaar 2007) en Malala Yousafzai
participatierechten uit te oefenen, inclusief het
(winnaar 2013) hebben zich allebei ingezet voor de
recht te worden gehoord (Artikel 12), het recht op
realisatie van universeel basisonderwijs;
vrijheid van meningsuiting; het recht op vrijheid
• Kesz Valdez (winnaar 2012) heeft met zijn organisatie
van gedachten, geweten en godsdienst; het recht op
duizenden straatkinderen geholpen om hun
vrijheid van vereniging en vrijheid van vreedzame
grondrechten uit te oefenen, waaronder onderwijs.
vergadering; het recht op privacy en het recht op
In deze gevallen heeft kindparticipatie buitengewone
toegang tot informatie (Artikelen 13-17 CRC).
resultaten opgeleverd.
• Kindparticipatie is goed voor kinderen zelf, maar ook
voor de samenleving als geheel op lokaal, nationaal
Kinderen zijn ook de beste ambassadeurs voor
en internationaal niveau. Het is gunstig voor de
kindparticipatie en kunnen andere kinderen
ontwikkeling van kinderen, omdat hun eigenwaarde
aanmoedigen om ook deel te nemen. De winnaars
en zelfvertrouwen erdoor toenemen. En ook al
van de Kindervredesprijs zijn stuk voor stuk een goed
biedt kindparticipatie geen garanties, het kan wel
voorbeeld daarvan:
leiden tot betere uitkomsten in allerlei situaties; het
• Mayra Avellar Neves (winnaar 2008), die als 15-jarige
stimuleert democratisering van de maatschappij en
honderden kinderen en jongeren op de been bracht
bevordert maatschappelijke betrokkenheid en actief
om mee te lopen in een succesvolle protestmars
burgerschap.
tegen geweld;
• Bij de uitvoering van die rechten spelen verschillende
• Neha Gupta (winnaar 2014), die meer dan duizend
stakeholders een belangrijke rol. De belangrijkste
kinderen wereldwijd steunt en inspireert bij hun
zijn de kinderen zelf, de staat, ouders en familie,
inspanningen om kwetsbare kinderen te helpen;
school en de lokale gemeenschap.
• Chaeli Mycroft (winnaar 2011), die vecht voor de
Uit het KidsRights Report: ‘Child Participation: From Right to Reality’, november 2014.
Info op www.kidsrights.nl – Stichting KidsRights, postbus 283 - HQ9161, 1000 EA Amsterdam, 020-3435313, [email protected]
Factsheet Recht op Kindparticipatie
rechten van kinderen met een beperking en een
Conclusie: kindparticipatie is een heel belangrijk
ambassadeursprogramma heeft ontwikkeld om
kinderrecht. Kinderen de kans bieden om te
kinderen te inspireren en te ondersteunen bij het
participeren is niet alleen verrijkend voor kinderen,
opzetten van hun eigen projecten. De impact die
maar ook voor wetgevers, beleidsmakers en andere
Mayra, Neha, Chaeli en de andere winnaars hebben
beslissers. De tien winnaars van de Internationale
gehad laat duidelijk zien wat kinderen kunnen
Kindervredesprijs zijn krachtige voorbeelden van wat
bereiken met hun eigen initiatieven.
kinderen kunnen bereiken. Desondanks is er, na 25
jaar Kinderrechtenverdrag, nog een lange weg te gaan
voordat kindparticipatie volledig gerealiseerd is.
Aanbevelingen:
• Alle relevante stakeholders moeten passende training en middelen krijgen om kindparticipatie in de praktijk te
laten werken. Familie, school en de gemeenschap moeten speciale aandacht krijgen, omdat die de belangrijkste
leefomgeving van kinderen vormen.
• Staten moeten wetgeving aannemen en uitvoeren die het Kinderrechtenverdrag op nationaal en lokaal niveau
verankert, inclusief het recht van kinderen om te participeren.
• Staten moeten beleid ontwikkelen dat kindparticipatie aanmoedigt, wat inhoudt dat de mening van kinderen wordt
meegenomen in de besluitvorming die kinderen raakt. Ze moeten ook procedures ontwikkelen die garanderen dat de
mening van kinderen in alle contexten wordt meegewogen.
• Staten moeten voldoende middelen reserveren om kindparticipatie op alle niveaus te realiseren, bijvoorbeeld voor
de ontwikkeling van kindvriendelijke steden.
• Samen met internationale organisaties en NGO’s, moeten staten zich actief inzetten om de kennis van
kindparticipatie en het belang ervan te vergroten, evenals kennis van de rol van stakeholders op verschillende
niveaus om kindparticipatie in de praktijk te brengen. Kinderen moeten te horen krijgen waarom hun advies wordt
gevraagd, hoe het proces verloopt en om welke kwestie het gaat.
• Samen met internationale organisaties en NGO’s, moeten staten kindparticipatie op regionaal, nationaal en
internationaal niveau faciliteren met behulp van verschillende methoden waarmee ze een grote dwarsdoorsnede van
kinderen bereiken.
• Staten moeten samenwerking op lokaal, nationaal, regionaal en internationaal niveau tussen verschillende
stakeholders aanmoedigen, waaronder NGO’s, maatschappelijke organisaties en autoriteiten.
• Staten moeten effectieve werkwijzen invoeren om participatie-initiatieven te ontwikkelen, te monitoren en te
evalueren en regelmatig te rapporteren over kindparticipatie.
• Internationale organisaties en NGO’s, maar ook academische instituten, moeten onderzoek en literatuur over
kindparticipatie stimuleren.
• Staten moeten verantwoordelijk worden gehouden voor de toegang van kinderen tot het recht, met name voor
kwetsbare kinderen, in overeenstemming met richtlijnen voor kindvriendelijke justitie.
Uit het KidsRights Report: ‘Child Participation: From Right to Reality’, november 2014.
Info op www.kidsrights.nl – Stichting KidsRights, postbus 283 - HQ9161, 1000 EA Amsterdam, 020-3435313, [email protected]