Uitdaging door bevolkingsexplosie - aardrijkskunde

Berkenboom Humaniora
e
1
Aardrijkskunde 4 jaar
Uitdaging door bevolkingsexplosie
Geogenie p. 60-63
Atlas p. .......................
1
1.. C
Ch
hiin
naa een
n IIn
nd
diiaa bboovveen
nh
heett m
miilljjaarrd
d
China, een land zonder broertjes of zusjes?
1. Verkennen van China in Moesson-Azië.
a Kleur China geel op de kaart van Moesson-Azië. (kaart 1)
Kleur India groen.
b Teken de twee breedtecirkels die China begrenzen. (kaart 1)
Vergelijk de breedteligging met die van België.
kaart 1
China ligt zuidelijker dan België
c Markeer op kaart 2: de Chinese hoofdstad, de landsgrenzen van China, de zeeën blauw.
Vier landen zijn nog naamloos op kaart 2. Schrijf hun naam op de juiste plaats.
d Noteer in elke zone op kaart 2 de cijfers van de uitspraken die in deze zone gelden.
Sommige uitspraken kunnen in meerdere zones gelden.
a
b
c
d
e
f
g
h
Hier komen de meeste hooggebergten voor (Himalaya – Tiensjan - …).
De meeste grote steden liggen in deze zone.
Hier is een hoofdzakelijk droog klimaat.
Het klimaat is hier warmgematigd (atlas p …. ).
De rijstbouw overweegt hier (atlas p …. ).
Extensieve veeteelt overweegt hier.
Een groot deel van dit gebied is laagland (lager dan 200 m).
De bevolkingsdichtheid is hier heel erg laag.
3
4
2
4
1+2
3+2
1+4
3+2
kaart 2
Berkenboom Humaniora
2
2 Bevolking- en bevolkingsspreiding in China
a Aantal inwoners?
Bevolkingsdichtheid?
1,3 milard
150 inwoners per km²
b Markeer het dichtst bevolkte deel van China op kaart 2.
c Verklaar de bevolkingsspreiding van China vanuit het fysisch kader.
- reliëf: hooggebergten zijn onbewoonbaar, kust- en riviervlakten wel.
- klimaat: niet ideaal bij droge en koude klimaten, warmgematigde gebieden zijn prima.
- ligging : dicht bij zee en rivieren is idealer dan ver in het binnenland
d In hoeverre is de bevolkingsdichtheid in China misleidend bij het vellen van een oordeel over het feit
of er nog plaats is in dit land?
De bewoonbare oppervlakte is al in gebruik genomen. De dichtheid, die eerder laag lijkt, is dus een
misleidend cijfer.
e Groeicurven van de bevolking (zie Geogenie p. 60- figuur 1)
De verdubbelingsperiode voor de Indiase bevolking bedraagt 35 jaar.
Wanneer zou de bevolking van China volgens dit model 2,6 miljard bedragen? 2037
3 Samenstelling van de bevolking en bevolkingsevolutie
a Nataliteit en mortaliteit in China
Welke gegevens lees je af op de y-as van deze voorstelling?
- geboortecijfer
= nataliteit (aantal geboorten per jaar per 1000 inwoners)
- sterftecijfer
= mortaliteit
e
Aardrijkskunde 4 jaar
Berkenboom Humaniora
3
e
Aardrijkskunde 4 jaar
Markeer met groen wanneer de natuurlijke aangroei het grootst was.
Markeer met rood wanneer de natuurlijke aangroei het kleinst was.
Hoe groot was de natuurlijke groei in 2000? 10 inwoners per jaar per 1000 inwoners
Waarom daalt het sterftecijfer gestaag? betere levensomstandigheden, scholing, hygiëne
b Het bevolkingshistogram van China
Markeer op het histogram: “de grote Sprong voorwaarts.”
Tijdens “De grote sprong voorwaarts” wou de Chinese communistische leider Mao Zedong de industriële productie in China
opdrijven om zo een echte wereldmacht te worden. De voedselproductie werd echter verwaarloosd en 30 miljoen Chinezen
stierven de hongerdood. Het werd een van de ergste rampen die ooit door de mens werden veroorzaakt.
Vanaf welke periode werden er blijkbaar meer mannen dan vrouwen geboren? 30 jaar geleden.
c Bevolkingsprognoses voor 2050
Hoeveel inwoners meer of minder zou China hebben in de verschillende opties van aantal kinderen per
gezin (vanuit de prognoses uit 1980)?
1,8 miljard inwoners worden verwacht in 2050. Het zouden er meer dan 1,2 miljard meer zijn indien er drie
kinderen per gezin zouden toegestaan worden.
4 De bevolkingspolitiek in China: éénkindpolitiek vanaf 1978
Een land waar de huidige generatie vrouwen gemiddeld 2,1 kinderen baart, zal op termijn een constant
bevolkingsaantal hebben. 2,1noemt men de vruchtbaarheidsgraad.
Berkenboom Humaniora
4
e
Aardrijkskunde 4 jaar
a Omschrijving éénkindpolitiek (zie handboek + recentere documenten)
China houdt vast aan één kind per gezin
(dinsdag 23 januari 2007)
De Chinese overheid wil niet van het één-kind-beleid afstappen, ook al accepteert de de verantwoordelijkheid voor
het overschot aan mannen in het land. Een babyboom-generatie uit het begin van de jaren '80, die nu bezig is met het
stichten van gezinnen, zou bij afschaffing van het beleid voor een enorme geboortegolf zorgen. Dat zei Zhang Weiqing,
hoofd van de Nationale Commissie voor Bevolkings- en Gezinsplanning, dinsdag.
Het beleid heeft volgens de Chinese regering zo'n vierhonderd miljoen geboorten helpen voorkomen en de
economische ontwikkeling daardoor een duw in de goede richting gegeven. Daarnaast hebben veel arbeiders die van
het platteland naar de steden zijn getrokken, zich volgens Zhang niet aan de één-kind-limiet gehouden. Om die
redenen moet het beleid worden gehandhaafd.
China voerde het één-kind-beleid in de jaren '70 in om de bevolkingsgroei in te dammen. Vooral op het platteland
gaan vrouwen veelvuldig over tot abortus als in het begin van hun zwangerschap blijkt dat ze een meisje verwachten.
Eerder meldde de Chinese staatskrant China Daily dat door het beleid binnen vijftien jaar een overschot van dertig
miljoen mannen in de huwbare leeftijd zal ontstaan.
Zhang Weiqing wijt de scheefgroei van geslachten aan tweeduizend jaar feodale geschiedenis in China, waarin
mannen als superieur aan vrouwen werden beschouwd, alleen mannen de familienaam konden voortzetten en enkel
mannen tot keizer gekroond werden. In sommige landelijke gebieden is de verhouding tussen meisjes en jongens op
dit moment 100 tegen 130, terwijl voor geïndustrialiseerde landen gemiddeld 100 meisjes tegen 104 tot 107 jongens
geldt.
De regering wil met voorlichtingscampagnes, het bestraffen van abortussen vanwege het geslacht en het belonen van
ouders met dochters de scheefgroei binnen tien tot vijftien jaar rechtzetten, aldus Zhang.
Ondertussen groeit een generatie 'enig kinderen' op, die wel 'kleine keizertjes' worden genoemd en die volgens
sommigen geen autoriteit kunnen aanvaarden.
Nieuw kind toegestaan na aardbeving
Echtparen uit Chengdu en twee andere steden in de
Chinese provincie Sichuan die door de aardbeving
van twee weken geleden hun enige kind hebben
verloren mogen nog een kind nemen. Dat is maandag
bekendgemaakt. Ook ouders wier enige kind ernstig
gewond of gehandicapt is geraakt door de
aardbeving krijgen toestemming om nog een kind te
nemen.
Om de overbevolking tegen te gaan voert China sinds
het eind van de jaren zeventig van de vorige eeuw
een streng eenkindbeleid. Uitzonderingen daargelaten mogen echtparen slechts één kind krijgen. (Zo zijn
er grote gebieden op het platteland waar ouders wel meerdere kinderen mogen krijgen. De regels gelden
ook niet voor gezinnen waarvan beide ouders enig kind zijn.)
Volgens de commissie voor gezinsplanning van Chengdu, de hoofdstad van Sichuan, vallen echtparen die
hun kind hebben verloren onder de geldende uitzonderingen.
De commissie meldde ook dat echtparen die bij de aardbeving een onwettig kind hebben verloren
daarvoor geen boetes meer hoeven te betalen, maar reeds betaalde boetes niet terugkrijgen. Stellen die in
strijd met de wet meer kinderen hebben worden daarvoor in China beboet. Als echtparen met meer
kinderen hun wettige kind hebben verloren kunnen ze hun onwettige kind, als dat nog geen 18 is, door de
overheid laten erkennen.
Het dodental van de aardbeving van 12 mei staat op 62.000. Doordat veel scholen zijn ingestort bevinden
zich onder de slachtoffers naar verhouding veel kinderen. Naar schatting vierduizend kinderen zijn hun
beide ouders kwijtgeraakt en veel Chinezen hebben zich aangemeld om een door de aardbeving verweesd
kind te adopteren. De commissie voor gezinsplanning maakte ook bekend dat stellen zoveel kinderen
mogen adopteren als ze willen. En echtparen die een kind adopteren wiens ouders bij de aardbeving om
het leven zijn gekomen worden niet beboet als ze later zelf nog een kind krijgen.
(Het Nieuwsblad – 26-05-2008)
Berkenboom Humaniora
5
e
Aardrijkskunde 4 jaar
b) Problemen bij deze politiek
Geogenie p. 62 – info 5
Welk probleem toont deze informatie?
Ongelijke effecten van de bevolkingspolitiek per provincie;
het aantal kinderen per gezin daalt wel, maar op het platteland is er meer werkkracht nodig. In grotere
steden heeft de politiek meer effect.
Geogenie p. 62 – info 7
In hoeverre blijkt de éénkindpolitiek effectief? Op het platteland wordt het beleidsideaal niet
gerealiseerd.
DVD-fragment
Geef enkele gevolgen van de „één kind per gezin‟ politiek.
- vele abortussen
- er worden meer jongens dan meisjes geboren (dus meer meisjes vermord of te vondeling gelegd)
- enige kinderen worden vaker verwend.
Verklaar het „4 – 2 – 1 syndroom‟.
4 grootouders, 2 ouders, één kind: alle weelde komt uiteindelijk bij één kleinkind terecht.
Waarom spreken we van „kleine keizertjes‟?
De kleine keizertjes zijn de rotverwende enige kinderen. Ze krijgen alles wat de ouders zich zelf
moeten ontzeggen.
BESLUIT
Het HDI beïnvloedt het geboortecijfer.
Is volgens jou de bevolkingsexplosie al voorbij, of nog volop bezig?
eigen antwoord
Is een welvaartsstijging het krachtigste middel om een
bevolkingsexplosie te voorkomen?
Feit is dat in welvarende landen geen bevolkingsexplosies voorkomen, zelfs
integendeel. Is een grootscheepse migraties geen betere oplossing?
Op welke manier zie je het bevolkingsaantal in India evolueren?
Een verdere explosie indien er geen efficiënt geboortebeleid komt.
hebben
Berkenboom Humaniora
6
UITBREIDING
(1) Case-study: vergelijking India en China.
- Verwoord de bevolkingsevolutie in India t.o.v. China.
- Verklaar deze verschillende evolutie.
- Verwoord de evolutie van de voedselbeschikbaarheid in China en India.
- Wat is de invloed van de welvaartstijging in India?
(2) MO-paper
Doelstellingen
 Je kunt verklaren waarom China een éénkindpolitiek doorvoerde.
 Je kunt de gevolgen van deze politiek opsommen.
 Je kunt aan de hand van kaarten en statistisch materiaal achterhalen in welke regio‟s (landen) de
bevolkingstoename het sterkst is.
 Je kunt het verband leggen tussen de bevolkingsspreiding en de fysische en menselijke
omstandigheden in China.
Meer informatie op www.aardrijkskunde.wikispaces.com
e
Aardrijkskunde 4 jaar
Berkenboom Humaniora
Uitbreiding
Het demografisch transitiemodel.
7
e
Aardrijkskunde 4 jaar
Berkenboom Humaniora
8
e
Aardrijkskunde 4 jaar
Handleiding
Synthese handboek
1. Uitgestrekte landen, onregelmatige bevolkingsspreiding
China is bijna even groot als Europa. China is breder dan Europa “hoog” is.
Aantal inwoners in tabelvorm
Rank Country or Area
Population
-------------------------------------------------------1 China
1,330,044,605
2 India
1,147,995,898
3 United States
303,824,646
4 Indonesia
237,512,355
5 Brazil
196,342,587
6 Pakistan
172,800,051
7 Bangladesh
153,546,901
8 Nigeria
146,255,306
9 Russia
140,702,094
10 Japan
127,288,419
http://www.census.gov/cgi-bin/ipc/idbrank.pl
Wereldbevolking: 6,719,617,977
Meeste Chinezen in het oosten en het vlakke binnenland (aan riviervlakten). Hooggebergten en woestijnen en
steppes zijn amper bevolkt. De bevolkingsdichtheid in China is lager dan België, behalve in de steden in het
oosten.
2. De groeicurve toont dat de bevolking snel is gegroeid.
Info 1 bespreken: groeicurven van de bevolking
- verdubbelingsperiode van amper 35 jaar. China/India hebben meer inwoners dan Afrika.
- In Europa een afvlakking = stagnering.
3. Het verschil tussen geboorte- en sterftecijfer
- Nataliteit = geboortecijfer
geboortecijfer van een bevolking het aantal bevallingen per 1000 personen per jaar.
- Mortaliteit = sterftecijfer
het jaarlijkse aantal sterfgevallen per 1000 mensen.
Men onderscheidt:
 Het bruto sterftecijfer, het totale jaarlijkse aantal sterfgevallen per 1000 mensen.
 Het zuigelingensterftecijfer, het jaarlijkse aantal sterfgevallen van kinderen jonger dan één jaar oud per
duizend levendgeborenen.
Hoog sterftecijfer gedurende de “Grote Sprong Voorwaarts”.
De Grote Sprong Voorwaarts (1958-1962) behelsde verregaande economische hervormingen naar socialistisch
model. Doel van de campagne was de landbouw een beslissende stap vooruit te laten maken door communes te
vormen, gemeenschappen waarin arbeiders en boeren moesten samenwerken. In de industrie was het doel om
het werk van de machines zoveel mogelijk te beperken en dus moesten de vrouwen en de kinderen ook op het
land helpen. Verschilde het China van voor de communistische revolutie niet veel van een doorsnee
ontwikkelingsland, dankzij de Grote Sprong Voorwaarts had het land zich geleidelijk omgevormd tot een moderne
staat. In werkelijkheid was de Grote Sprong Voorwaarts een grote mislukking. Al een jaar nadat het economische
Berkenboom Humaniora
9
programma met veel tamtam was gelanceerd, bleken de schattingen van de graanproductie onjuist. De
voedseltekorten liepen op, onder andere omdat een aanzienlijk deel van de oogst was verkocht aan de SovjetUnie om schulden sneller af te betalen. Hongersnood was onafwendbaar. Eten werd zó schaars dat mensen
moesten leven van gras en boomschors. Er zijn gevallen bekend van kannibalisme. Hoeveel Chinezen uiteindelijk
stierven ten gevolge van de hongersnood tussen 1959 en 1962 is niet zeker, schattingen variëren van 20 miljoen
tot 40 miljoen. In 1966 lanceerde Mao de Culturele Revolutie. Tegenwoordig wordt dit gezien als een "PRcampagne" om Mao weer populair te maken bij het volk. De Rode Gardisten verspreidden Mao's 'Rode Boekje'
(een boekje geschreven door Mao over Mao). De tegenstanders van de Chinese Communistische Partij werden
massaal geëlimineerd.
Culturele revolutie (1966-1967)
In realiteit was de Culturele Revolutie niets anders dan een poging van Mao het intellectuele leven, met alle
kritische geluiden van dien, in de kiem te smoren. De Rode Garde, een burgerbeweging die vooral bestond uit
jongeren, werd aangemoedigd het 'oude China' te vernietigen. In de praktijk kwam dit neer op het vernielen van
eeuwenoude gebouwen als tempels, het plunderen en vernielen van kerken en het bestormen van scholen,
fabrieken en partijgebouwen. Vervolgens vielen de gardes mensen aan die als verraders van het communisme
werden beschouwd. De jongeren vernederden en vermoordden hun eigen leraren en zelfs hun ouders. In deze
sfeer van chaos en paranoia vonden duizenden de dood.
Eén kind per gezinperiode (1978 tot nu)
China houdt vast aan één kind per gezin
dinsdag 23 januari 2007 11:45
De Chinese overheid wil niet van het één-kind-beleid afstappen, ook al accepteert de de verantwoordelijkheid
voor het overschot aan mannen in het land. Een babyboom-generatie uit het begin van de jaren '80, die nu bezig
is met het stichten van gezinnen, zou bij afschaffing van het beleid voor een enorme geboortegolf zorgen. Dat zei
Zhang Weiqing, hoofd van de Nationale Commissie voor Bevolkings- en Gezinsplanning, dinsdag.
Het beleid heeft volgens de Chinese regering zo'n vierhonderd miljoen geboorten helpen voorkomen en de
economische ontwikkeling daardoor een duw in de goede richting gegeven. Daarnaast hebben veel arbeiders die
van het platteland naar de steden zijn getrokken, zich volgens Zhang niet aan de één-kind-limiet gehouden. Om
die redenen moet het beleid worden gehandhaafd.
China voerde het één-kind-beleid in de jaren '70 in om de bevolkingsgroei in te dammen. Vooral op het
platteland gaan vrouwen veelvuldig over tot abortus als in het begin van hun zwangerschap blijkt dat ze een
meisje verwachten. Eerder meldde de Chinese staatskrant China Daily dat door het beleid binnen vijftien jaar een
overschot van dertig miljoen mannen in de huwbare leeftijd zal ontstaan.
Zhang Weiqing wijt de scheefgroei van geslachten aan tweeduizend jaar feodale geschiedenis in China, waarin
mannen als superieur aan vrouwen werden beschouwd, alleen mannen de familienaam konden voortzetten en
enkel mannen tot keizer gekroond werden. In sommige landelijke gebieden is de verhouding tussen meisjes en
jongens op dit moment 100 tegen 130, terwijl voor geïndustrialiseerde landen gemiddeld 100 meisjes tegen 104
tot 107 jongens geldt.
De regering wil met voorlichtingscampagnes, het bestraffen van abortussen vanwege het geslacht en het belonen
van ouders met dochters de scheefgroei binnen tien tot vijftien jaar rechtzetten, aldus Zhang.
Ondertussen groeit een generatie 'enig kinderen' op, die wel 'kleine keizertjes' worden genoemd en die volgens
sommigen geen autoriteit kunnen aanvaarden.
Het geboortecijfer is gehalveerd, en de sterfte stabiel, de natuurlijke aangroei is dus ook afgenomen.
4 De bevolkingssamenstelling
In tijden van oorlog en revolutie waren er minder
Symbool man (Mars), vrouw (Venus)
Powerpoint
e
Aardrijkskunde 4 jaar
Berkenboom Humaniora
10
Beelden uit China: olympische spelen, Tibet, natuurgebieden, maar ook overbevolkte steden.
Oorzaken zoeken
Probleemstelling
Oplossingen: één kindpolitiek.
e
Aardrijkskunde 4 jaar