Nadat de diagnose is gesteld kunt u pijnstillers krijgen
advertisement
END PRODUCT 11-12-2015 INTERCONNECTED CITIZENS FOR GLOBAL HEALTH 1 PROJECT 6: WING LOK GROUP: B TUTOR: GWENDELL FOENDOE AUBEL STAKEHOLDERS: MICHAEL CHOI AND OSCAR SPAUWEN PROJECT MEMBERS: TIM ZWAANSWIJK MYLENA THIO RUDIARD LODEWIJKS MICHELLE DE GROOT SYLVIA BROEK RUBEN ZOHAR MARIJE HULZEN MARIJE WEVER ATOSSA GHANBARI Contents Project contract ................................................................................................. 3 Group members:............................................................................................. 3 Expectations of the project ................................................................................ 4 Aim of study.................................................................................................... 4 Research report .............................................................................................. 4 End product .................................................................................................... 4 Needs and wishes of the stakeholder ................................................................ 4 Target group ...................................................................................................... 5 History ............................................................................................................ 5 Culture ............................................................................................................ 5 Work: .............................................................................................................. 5 Expectations of the target group ....................................................................... 6 Implementation of study results in end product ................................................ 6 Diseases ............................................................................................................. 7 Project contract Group members: Name: Rudiard Lodewijks Student number: 13065017 Programme: Nutrition and dietetics Phone number: 06-46511275 Email: [email protected] Name: Michelle de groot Student number: 13072013 Programme: Nutrition and dietetics Phone number: 06-41943936 Email: [email protected] Name: Marije Hulzen Student number: 13040340 Programme: Nutrition and dietetics Phone number: 06-30643383 Email: [email protected] Name: Atossa Ghanbari Student number: 12093726 Programme: Nutrition and dietetics Phone number: 06-54297015 Email: [email protected] Name: Ruben Zohar Student number: 13002481 Programme: Skintherapy Phone number: 06-24389938 Email: [email protected] Name: Tim Zwaanswijk Student number: 08066841 Programme: Nursing Phone number: 06-39773444 Email: [email protected] Name: Mylena Thio Student number: 13026488 Programme: Skin therapy Phone number: 06-25254443 Email: [email protected] Name: Sylvia van den Broek Student number: 12058998 Programme: Nursing Phone number: 06-29015107 Email: [email protected] Name: Marije Wever Student number: 12041882 Programme: Skin therapy Phone number: 06-21230860 Email: [email protected] Expectations of the project Aim of study To provide Wing Lok with useful information to suit the needs, wishes adjusted to the cultural background of Chinese elderly in the Hague To provide Wing Lok with information about how Chinese immigrants want to receive information about general diseases, what type of writing style do they prefer and how this differs from native Dutch citizens To provide Wing Lok information about general diseases and care of elderly people Research report In order to provide useful information for Wing Lok, research needs to be done to find out how Chinese immigrants in the Netherlands want to receive their information and in what type of writing style (formal, informal, personal, impersonal). And how this differs from native Dutch citizens. Results from this research report will be used to formulate information about diseases for the end product and help Wing Lok to reach the Chinese community effectively. End product Consulto foundation has asked students of the Wing Lok project to provide meaningful input for their website: http://www.winglok.nl/over-about-wing-lok.html. This input will include information about more than 200 diseases, which this group has to deliver more than 90 elaborated diseases. Needs and wishes of the stakeholder Consulto Foundation has started a project called Wing Lok, this is a website platform that provides information about general diseases and care for elderly people. This project is aimed at the Chinese community in The Hague and is to educate the first generation Chinese immigrants about healthcare in the Netherlands and specifically in The Hague. The target group will be second generation Chinese, who speak English and Dutch, they are usually the ones that take care of the first generation Chinese immigrants, their parents. By targeting the second generation, Wing Lok will be able to reach the Chinese community and help the elderly finding their way in the Dutch healthcare system. Oscar Spauwen and Michael Choi of Consulto Foundation are the stakeholders for this project. Oscar Spauwen will be the contact person for this project. Meetings will be plannend during the project, any ambiguities or questions will be discussed. Target group History China is one of the oldest civilizations in the world with a very rich ancient history. For example the emperors, the great wall of China. In the previous century, Mao Zedong, chairman of the Communist party, established the People’s Republic of China. Under Mao, China developed its own industrial system and the population doubled, but also more than 40 million Chinese people dies from starvation, also known as the Cultural Revolution. After Mao Zedong, the Communist Party reduced government control over its citizens and made big economic reforms. Today China has entered an era of stability, welfare and a flourishing of art and culture. Currently it is the most populated country with an estimated population of 1.3 billion people. The official language in China is Standard Mandarin, but there are many more official languages in China. From the 19th century till 1949, when the communist party took over, mass migration of Chinese people occurred. According to statistics, around 150.000 Chinese people live in the Netherlands. Most of the Dutch Chinese live in the three big cities, Amsterdam, Rotterdam and The Hague, but in almost every Dutch town and village Chinese families live. The past few years the Netherlands experienced a whole new group of Chinese immigrants, namely exchange students and scientist. Culture Religion Most Chinese people are adherents of the Chinese folk religion, but many Chinese people in the Netherlands are adherence of other religions. Traditional Chinese Medicine In Chinese culture, tradition Chinese Medicine is very important. The main idea of the Chinese nature philosophy is that diseases occur, because the Yin and Yang balance in the body or mind is disturbed. A way to solve this is to use acupuncture. On our body there are different pressure points where the therapist stick little needles in the skin, so the blockade will be lifted and the balance will be restored. Many Dutch Chinese people still choose Chinese approach over the Dutch approach. An example of the Chinese approach is to cure an illness is by resting, eating specific food, drinking typical Chinese tea or using oils on the body. When the Chinese treatment does not work, they visit the Dutch health professional to cure their illness. Respect in the Chinese culture is very important and since the childhood, children are taught to give respect to, elders, parents, teachers and brothers. What the Dutch Chinese really consider respectful is taking care of your family and being polite to anyone that is older than you. Work: Most of the Chinese men in the Netherlands are entrepreneurs. They have often a job in the hospitality industry. Most children of Chinese people in the Netherlands are studying at a university or a university of applied sciences (HBO). Because good education is very important for Chinese people. The second generation of Chinese have an average income of €1.950,- per month. Nowadays, social media plays a major role all over the world.. Chinese immigrants from the first generation usually prefer the Chinese social media platforms, such as: Q-zone and Wechat. Immigrants who were raised by the Western culture, mostly second and third generation immigrants, are more familiar with the Western social-media platforms. Expectations of the target group Research-question: Must information about diseases and care for elderly people on a website for second and third generation Chinese people living in The Netherlands be different then information meant for native Dutch citizens? The investigation has shown that second and third generation Chinese people living in The Netherlands and Dutch people are think differently about information on the Internet. The way Dutch Chinese people have lesser trust in the internet compared to native Dutch people. In the The interviews with native Dutch and Dutch Chinese people shows a lot of similarities. They are agree that a text has been short, formally, use tables and not too difficult. Some people (dutch and Chinese) have another opinion. This can be a personal preference. The literature study shows more differences between the native Dutch and Dutch Chinese people. But also it shows similarities. One of the outstanding difference was the way Chinese website use banners and active animations per page. Chinese website have more of those per page than American or Western website, while American or Western website use more white space. This is because Chinese websites use the active animation, banners and buttons as a way to build confidence and trust between the website and it's visitors. It is possible that modern Chinese people, or the Chinese immigrants, have developed a different taste in websites, since this research was performed in 2005 and the internet changed a lot in the past 10 years. Also did none of the Dutch Chinese interviewees gave a Chinese website as an example of a good website. Another research said that colors are very important and have different meanings in different cultures and might differentiate per person. Implementation of study results in end product After the resource we make the text for the website. We make the text that the target group likes it. We have work with short text and bullet points. We don’t use images for now because you need permission for that. Diseases Dementie en het syndroom van Down Wat is het? Mensen met het syndroom van Down hebben een relatief hogere kans op dementie. Iemand met het syndroom van Down heeft een extra chromosoom en deze ligt op het chromosoom 21. Op dit chromosoom ligt ook een gen dat zich bezig houdt met o.a. de aanmaak van de alzheimer kenmerkende plaques. Plaques zijn ophopingen van eiwit in de hersenen die de symptomen van alzheimer kunnen veroorzaken. Symptomen: De beginnende symptomen van dementie zijn bij mensen met het syndroom van Down moeilijk te zien, omdat dit ook symptomen kunnen zijn van de verstandelijke beperking en het ouder worden. De eerste symptomen kunnen zijn; geheugenproblemen, verminderde activiteit en het sneller moe worden, vermindering in snelheid van denken en handelen. In het volgende stadium kunnen de volgende symptomen voorkomen; verminderde interesse in vroegere interesses, sufheid, verminderde ADL (activiteiten in het dagelijks leven als aankleden), spraakproblemen, oriëntatie problemen in tijd en plaats, inprentingsstoornissen, verstoorde motoriek. In het 3e stadium zouden onderstaande symptomen voor kunnen komen; oriëntatie- en geheugenproblemen, taalverlies (afasie; het niet kunnen vinden van het juiste woord voor een voorwerp) apraxie (moeite hebben met handelingen die voorheen wel lukte), agnosie (problemen hebben met het herkennen van dingen), epileptische aanvallen In de laatste fase treedt er bedlegerigheid op, slikproblemen, incontinentie en ernstige epileptische aanvallen op. Deze symptomen kunnen leiden tot totale afhankelijk. Wat te doen: Bij het vermoeden van dementie bij iemand met het syndroom van Down is het verstandig naar de huisarts te gaan en die zal verder gaan met een behandelplan. Het is verder erg belangrijk bij een vermoeden om het huis zo veilig te houden om ongelukken te voorkomen. Bijvoorbeeld het afsluiten van het gas, zodat deze niet aan kan blijven staan of het verwijderen van messen zodat hiermee geen zelfschade of schade aan anderen gemaakt kan worden. Wat nu: De ziekte is niet geneeslijk en zal zelfs verergeren met de tijd. De symptomen worden heftiger en uiteindelijk zal iemand opgenomen moeten worden (mits dan in dit geval nog niet zo is) om volledige zorg te krijgen en te sterven. Aanspreekpunt: Als eerste zal men naar de huisarts gaan, die een verwijzing geeft naar een psychiater. Verder kan men informatie verschaffen op sites als www.alzheimer.nl. Meer weten? De volgende sites kunnen u uitgebreide informatie verschaffen over dementie: www.alzheimer.nl, www.hersenstichting.nl en www.thuisarts.nl Artrose in de hand en duim Wat is het? Atrose is een reumatische aandoening. Artrose houdt in dat het kraakbeen vermindert en het bot een dikkere dichtheid krijgt. Het verschil tussen reuma artritis en artrose is dat er bij artrose geen ontstekingsproces plaats vindt. Hierbij worden het bewegen van de gewrichten, in dit geval in de hand en duim, moeilijker en pijnlijk, Het kan komen door een genetische afwijking of door het verricht hebben van veel handwerk (bijv. in de bouw). Symptomen: De startsymptomen uiten zich in het pijn doen van het bewegen van de gewrichten in de hand en duim. Deze pijn komt geleidelijk op en kan geleidelijk verergeren. Daarnaast ontstaat er ook stijfheid van de gewrichten omdat het kraakbeen afneemt tussen de gewrichten. Hierdoor zullen de gewrichten minder gebruikt worden en zullen de spieren erom ook afnemen waardoor het bewegen lastiger en pijnlijker kan worden. Wat te doen: Bij aanhouden pijn in de hand zal er een huisarts geraadpleegd worden. Als het om artrose gaat, zullen er medicijnen voorgeschreven worden. Het blijven bewegen, maar niet belasten van de gewrichten is erg belangrijk. Dit is belangrijk om de gewrichten en spieren soepel te houden. Gevolgen: Artrose is niet te genezen, maar de symptomen zijn te beperken. Hiervoor bespreekt een behandelplan met de reumatoloog. Uiteindelijk kunnen, door de stijfheid van de spieren en het verminderen van het kraakbeen, de handen en duimen een andere stand aannemen. Aanspreekpunt: In het begin zal de huisarts uw aanspreekpunt kunnen zijn. Hierna wordt u meestal verwezen naar een reumatoloog die met u een behandelplan opstelt. Ook zal het voorkomen dat u contact heeft met de reumaverpleegkundige. Meer weten? Onderstaand vindt u een aantal handige sites met meer informatie over artrose en lotgenootgroepen: www.reumafonds.nl www.bewegenzonderpijn.com Reanimatie Wat is het? Zodra iemand een hartstilstand krijgt, dreig die persoon in levensgevaar. Hierom is het belangrijk dat er direct gestart wordt met reanimatie. Bij reanimatie wordt er druk op het hart gevoerd waardoor er bloed door het gehele lichaam stroomt. Door deze druk komt er zuurstof bij de organen en lopen deze weinig tot geen schade op. Als de volgende zes stappen worden uitgevoerd, kan er een leven worden gered. 1) Controleer het bewustzijn Schud de schouders en vraag of het met de patiënt gaat. Zodra er geen reactie optreedt is de patient bewusteloos. Blijf bij het slachtoffer en roep om hulp van omstanders. 2) Controleer de ademhaling Leg het slachtoffer op zijn rug, leg uw hand op zijn voorhoofd en til met je wijs-en middelvinger de kin van het slachtoffer op. Kijk, luister en voel voor maximaal 10 seconde of er een ademhaling is. Geen normale of helemaal ademhaling? Ga naar stap 3. 3) Bel 112 Bel (of laat bellen) naar 112. Vertel dat het om een reanimatie gaat, je een ambulance en een AED nodig hebt. Een AED is een apparaat dat een schok aan het hart geeft waardoor het hartritme kan herstellen. 4) Start met 30 borstcompressies Leg uw handen in het midden van de borstkas en duw met de onderkant van je palm 5 à 6 centimeter naar beneden. Doe dit 30 keer achter elkaar in een ritme van 100 keer per minuut. Het is belangrijk niet met uw vinger in de borstkas te duwen om te voorkomen dat de ribben breken. 5) Beadem het slachtoffer twee keer Til de kin op (zoals bij stap 2), kantel het hoofd naar achteren, knijp de neus dicht, blaas rustig lucht in de mond van het slachtoffer totdat de borstkas omhoog komt en laat hiernaar het slachtoffer de lucht uitademen (de borstkas komt omlaag). Herhaal dit eenmaal. Herhaal stap vier en vijf totdat de AED of de ambulance er is. Wanneer je met meerdere personen bent, is het verstandig om de stappen elke twee minuten af te wisselen met de omstanders. 6) Als er een AED is Onderbreek de borstcompressies, ontbloot de borstkas, zet de AED aan en volg de instructies. Sla stap drie nooit over, ook al is er een AED aanwezig. Het slachtoffer heeft na de reanimatie nog verdere medische hulp nodig (Hartstichting, n.d.). Angina Pectoris Wat is het? Angina Pectoris is hartkramp en geeft een pijnlijk gevoel op de borst na hevige inspanning of ernstige emoties. Vaak wordt het veroorzaakt door een vernauwing van de kransslagader op het hart. In bijzonder gevallen is dit niet de oorzaak en zijn het spasmes van de kransslagader, dit heet Prinzmetal Angina Pectoris. Het is vaak een moeilijk te omschrijven pijn op de borst die na enkele (max. 5) minuten wegtrekt. Als het langer duurt dan 5 minuten dan kan er een hartinfarct ontstaan. Symptomen: Wanneer de kransslagaders minder dan 50% zijn vernauwd, zullen er onmerkbare krampen ontstaan. Zodra de kransslagaders meer dan 50% zijn vernauwt zullen er symptomen van Angina Pectoris optreden na hevige inspanning (sporten) of hevige emoties. De volgende symptomen kunnen optreden: - Beklemmende, drukkende of benauwende pijn op de borst, - Uitstralende pijn naar de onderkaak, hals, schouderbladen, armen, rug of maagstreek, - Zweten en misselijkheid. Wat te doen? Meestal trekken de symptomen na 5 minuten rust weg. Als dit het geval is, is het verstandig om direct 112 te bellen. Wanneer het hart te weinig zuurstof krijgt, kan er een hartinfarct optreden. Onderstaande symptomen kunnen ook een indicatie zijn op een hartinfarct; - bij een beklemmende, drukkende, benauwende pijn midden op de borst, die uitstraalt naar de onderkaak, armen of rug, en die voelt als het strak aantrekken van een band om de borst, - wanneer de pijn gepaard gaat met zweten en misselijkheid, - wanneer de pijn niet vermindert met een spray of tabletje onder de tong voor angina pectoris. Als een patient in het ziekenhuis komt met bovenstaande klachten, kan de arts een aantal acties ondernemen. Zo kan er een hartfilmpje (ECG), een fietstest, een echografie, een isotopenonderzoek, een hartkatherisatie en/of een CT-scan worden gemaakt. Gevolgen: De meeste patiënten met angina pectoris leiden een stabiel leven. Angina pectoris is een waarschuwing van het lichaam en een goede levensstijl wordt hierom aangeraden om een hartinfarct te voorkomen. Onder een levensstijl wordt een goede voeding, voldoende beweging en niet roken bedoelt. Aanspreekpunt: De patiënt zal in contact komen met een cardioloog en na het voorval eventueel met de huisarts om de gezondheid in beeld te houden. Meer weten: De volgende sites kunnen meer informatie geven over angina pectoris; www.hartstichting.nl www.thuisarts.nl www.hartwijzer.nl Aneurysma Wat is het? Een aneurysma is een uitstulping in een slagader en kan overal in het lichaam voorkomen. Deze uitstulping kan vergeleken worden met een ballonnetje en zit vaak in een splitsing van twee slagaders. Op zo een uitstulping kan de druk te hoog worden waardoor het vat kapot kan gaan en er een bloeding kan ontstaan. Deze bloeding kan, afhankelijk van de plaats, ernstige gevolgen hebben. Een aneurysma komt het vaakst in de aorta en heeft verschillende oorzaken. Zo kan het ontstaan door o.a. slagaderverkalking (atherosclerose), een infectie, een ontstekingsziekte (psoriasis/reuma), een bindweefselafwijking (syndroom van Marfan, syndroom van Ehlers-Danlos) of een aangeboren hartafwijking (bijv. vernauwde aorta). Symptomen: Meestal merkt een patiënt niet dat er een aneurysma is en wordt het door een arts vaak bij toeval ontdekt. Een aneurysma is te zien op een röntgenfoto, CT-scan, MRI-scan of met een echografisch onderzoek. Wat te doen: Als een aneurysma is ontdekt, zal de patiënt regelmatig een foto, scan of echografisch moeten laten doen. Zo wordt het aneurysma in de gaten gehouden om te voorkomen dat deze kapot gaat en schade aanricht. Meestal groeit een aneurysma niet snel, namelijk enkele millimeters per jaar. Er kunnen ook medicijnen worden voorgeschreven om de bloeddruk te verlagen zodat de druk op het aneurysma niet te snel te hoog wordt. Gevolgen: Het gevaar van een aneurysma is dat deze kan scheuren en dan ontstaat er een bloeding. Deze bloeding kan weer verschillende gevolgen hebben gerelateerd aan de plaats waar deze plaats vind. Aanspreekpunt: Het aanspreekpunt zal een arts zijn die gespecialiseerd is in het lichaamsdeel waar de aneurysma zich bevindt. Dit kan een neuroloog, cardioloog of een maag-darm-lever-arts (MDL-arts). Meer weten? https://www.hartstichting.nl/vaatziekten/aneurysma http://www.neurochirurgie-zwolle.nl/patienteninformatie/schedel-en-hersenen/aneurysma http://www.ziekenhuis.nl/ziektebeelden/a/verwijding-van-de-buikslagader/item503 Myelofibrose Wat is het? Myelofibrose (MF) is een korte benaming voor chronische idiopatische myelofibrose (CIMF) en kenmerkt zich door het overmatig vormen van een bindweefsel (fibrose) in het beenmerg. Dit is een gevolg van de bloedplaatjes (megakaryocyten) die de in het beenmerg aanwezige fibroblasten stimuleren meer bindweefsel aan te maken. Het beenmerg zelf is erg celrijk en het bloed bevat een hoge concentratie trombocyten (bloedplaatjes) en leukocyten (witte bloedcellen), maar zodra er meer bindweefsel (fibrose) aanwezig is, zullen eerst de normale cellen (bloedplasma etc.) verminderen en in een later stadium de bloedplaatjes (trombocyten) en de witte bloedcellen (leukocyten). Kenmerkend voor myelofibrose is dat andere bloedvormende organen als de lever en de milt de gebrekkige bloedaanmaak in het beenmerg proberen te compenseren, de zogenaamde extramedullaire hematopoiese. Vooral de milt kan daardoor sterk vergroot raken. Symptomen: Myelofibrose kan een zeer rustig verloop hebben. De ziekte kan gedurende vele jaren aanwezig blijven zonder veel klachten en symptomen. In deze vroege fase waarin het beenmerg nog zeer celrijk is en het aantal bloedplaatjes in het bloed vaak sterk verhoogd is, kunnen er symptomen optreden. Symptomen als circulatiestoornissen (bijv. een tinteling of pijn in de handen), trombose en bloedingen komen het vaakst voor in de eerste fase. Wanneer de ziekte voort zet en de bloedaanmaak in het beenmerg meer wordt verstoord door een toename van bindweefsel, kunnen er andere symptomen optreden. Meestal ontstaat er anemie, infecties, bloedingen, jeuk, gewichtsverlies, koorts, zweten, buikklachten, jicht en nierstenen. Wat te doen? Elke patiënt is anders en hierom ook de behandeling. Een oncoloog zal een passend behandelplan opstellen. De ziekte wordt vooral bestreden met medicatie (chemokuur) en stamceltransplantatie. Gevolgen: De ziekte is alleen te genezen met stamceltransplantatie en overige behandelingen met medicatie zijn gericht op het remmen van de symptomen en klachten. Zo kunnen patienten er 10 jaar mee leven of binnen drie tot zes jaar sterven. Aanspreekpunt: De behandeling zal uitgevoerd worden door een oncoloog. Ook zullen er oncologische verpleegkundige zijn die bij de behandeling worden betrokken. Meer weten? www.hematologienederland.nl www.mchaaglanden.nl Peesontsteking in de schouder Wat is het? De pezen in de schouders verbinden de spieren met de botten en armen. De schouders worden in het dagelijks leven veel gebruikt en hierom zijn de pezen erg sterk. Juist doordat de pezen veel gebruikt worden, kunnen deze overbelast raken. Hierdoor ontstaan er kleine scheurtjes in het peesweefsel. Dit is eigenlijk een peesblessure, maar men noemt dit ook wel een peesontsteking. De schouderpezen verbinden de spieren met de botten van de schouders en armen. Hoe wordt het herkent? Een peesontsteking is te herkennen aan de volgende symptomen: - Pijnlijk gevoel in de schouder - Opgezwollen en warme schouder - Stijfheid en moeite met bewegen In enkele gevallen kan er tijdens het bewegen van de schouder een krispelend geluid voorkomen, dit wordt crepitus genoemd. Hoe wordt het behandeld? De huisarts zal aanraden rust te nemen en tegen de pijn pijnstillers te nemen als paracetamol. Wanneer de pijn vermindert is kan er bewegingstherapie aangeraden worden bij een fysiotherapeut om de schouder in beweging te houden zonder deze te belasten. Wat nu? Bij ernstige pijn in de schouder is het verstandig naar de huisarts te gaan. De huisarts zal met u bespreken of het noodzakelijk is om naar de fysiotherapeut te gaan. Wie is het aanspreekpunt? De huisarts en de fysiotherapeut kunnen u meer informatie geven over uw situatie en behandeling. Meer weten? Voor meer informatie kunt u terecht op de volgende sites: http://www.bewegenzonderpijn.com/peesontstekingschouder/?gclid=COmm2YbAncoCFQQHwwodjUsHNA http://www.fysiotherapieinformatie.nl/sb/peesontsteking-schouder/ Vernauwing in de halsslagader Wat is vernauwing in de halsslagader? Doordat op een bepaalde plek in de halsslagader de wand verdikt is, spreekt men van een vernauwing. Dit wordt ook verkalking genoemd. Er zijn verschillende factoren die de oorzaak kunnen zijn zoals roken, hoge bloeddruk, hoog cholesterolgehalte en weinig beweging. Erfelijkheid kan ook een rol spelen. Wat zijn de symptomen? Meestal zijn er geen symptomen van de vernauwing en wordt het pas ontdekt wanneer u last heeft van de gevolgen van de vernauwing. Dit kan betekenen dat u een beroerte heeft gekregen of dat het ‘per toeval’ bij onderzoek wordt ontdekt. Hoe wordt het behandeld? De behandeling ligt aan de ernst van de vernauwing. Zo kunnen de volgende behandelingen plaatsgevonden worden: - Medicijnen - Het plaatsen van een stent; dit is een soort kokertje die de ader open houdt op de plek van vernauwing - Dotteren; via een katheter schuift de arts vanuit de slagader in de lies een ballonnetje naar de vernauwde plaats in de halsslagader. Het ballonnetje wordt opgeblazen en rekt de vaatwand op Wat nu? Doordat een vernauwing vaak geen klachten geeft is het moeilijk te zeggen wanneer het verstandig naar de dokter te gaan. Wanneer u denkt binnen de doelgroep te vallen voor mogelijke vernauwing kunt u altijd naar de huisarts. Die kan u eventueel doorverwijzen naar de cardioloog. Wie is het aanspreekpunt? De huisarts en de cardioloog zullen tijdens uw behandeling u meer informatie verschaffen over uw situatie. Meer weten? Voor meer informatie kunt u terecht op de volgende sites: www.hartstichting.nl http://www.neurochirurgie-zwolle.nl/ U kunt ook deze brochure lezen: https://www.hartstichting.nl/downloads/brochure-vernauwing-halsslagader Leverkanker Wat is leverkanker? Leverkanker is kanker van de lever. Kanker in de lever komt vaak voor. Meestal gaat het om uitzaaiingen of doorgroei van een andere soort kanker. Een voorbeeld hiervan zijn uitzaaiingen van dikkedarmkanker in de lever. Er zijn verschillende vormen van leverkanker: Hepatocellulair carcinoom cholangiocarcinoom cystadenocarcinoom hepatoblastoom levercelsarcoom bepaalde mengvormen van levertumoren Wat zijn de symptomen? Klachten die kunnen horen bij kanker in de lever zijn: pijn rechtsboven in de buik verminderde eetlust onverklaarbaar gewichtsverlies geelzucht, kenmerken daarvan zijn: - een gele verkleuring van de huid en het oogwit - jeuk - grijs-witte ontlasting en donkere urine opzwelling van de buik door een ophoping van vocht: ascites misselijkheid en braken spontane bloedingen door stollingsstoornissen zwakte en vermoeidheid Leverkanker is moeilijk op te sporen en wordt hierom vaak pas laat ontdekt. Wat zijn de behandelingen? Meestal wordt leverkanker behandeld met een operatie en eventueel een transplantatie. Hiermee is de overlevingskans het grootst. Wanneer dit niet mogelijk is kunnen de volgende behandelingen mogelijk zijn; Radio Frequentie Ablatie (RFA) Transarteriële chemo-embolisatie (TACE) doelgerichte therapie (geregistreerd: sorafenib) Wat nu? Wanneer u last van bovenstaande symptomen, is het verstandig naar de huisarts te gaan. Deze kan u doorverwezen naar een maag-darm-lever-arts (MDL-arts) Wie is het aanspreekpunt? Het eerste aanspreekpunt zal de huisarts zijn, die u zal doorverwezen naar een MDL-arts. Na de doorverwijzing zal de MDL-arts uw eerste aanspreekpunt zijn. Meer weten? Voor meer informatie kunt u terecht op de volgende sites: www.kanker.nl/bibliotheek/leverkanker , www.leverkanker.nl, www.mdls.nl Melanoom Wat is een melanoom? Melanoom is een vorm van huidkanker die ontstaat in de pigmentcellen. Deze pigmentcellen heten ook wel melanocyten. Ze bevinden zich in de opperhuid. Melanomen komen in Nederland steeds vaker voor. 11% van alle huidkankerpatiënten heeft een melanoom. Andere vormen van huidkanker zijn: basaalcelcarcinoom(72%), plaveiselcelcarcinoom (16%) en merkelcelcarcinoom. Wat zijn de symptomen? Veranderingen in de huid die kunnen wijzen op een (beginnend) melanoom, ontstaan vaak in al aanwezige moedervlekken. Deze veranderingen in een moedervlek zijn: dikker en/of groter worden. Vooral groter groeien dan 7 mm in doorsnede verandering van kleur verandering van vorm, bijvoorbeeld onregelmatige rand jeuk Verschijnselen die wat later kunnen optreden zijn: pijn of bloeden van een moedervlek een zweertje of korstje op een moedervlek Daarnaast kan zich in een ‘gave’ huid een melanoom vormen. In eerste instantie lijkt dit melanoom op een nieuwe moedervlek. Maar deze pigmentvlek blijft groeien en gaat op den duur ook de veranderingen vertonen die hierboven zijn vermeld. Wat zijn de behandelingen? U kunt de volgende behandelingen krijgen: operatie regionaal geïsoleerde perfusie chemotherapie bestraling doelgerichte therapie immunotherapie Wat nu? Soms krijgt u een combinatie van deze behandelingen. De behandeling begint bijna altijd met het operatief verwijderen van het melanoom. Als er uitzaaiingen zijn gevonden, worden deze ook operatief verwijderd als dat mogelijk is. Wie is het aanspreekpunt? Bij klachten zoals boven genoemd, is het verstandig naar de huisarts te gaan. Die is in dit geval uw eerste aanspreekpunt en kan u doorverwijzen naar een dermatoloog (huidarts). Meer weten? Voor meer informatie kunt u terecht op de volgende sites: www.kanker.nl/bibiliotheek/melanoom www.huidarts.com Nierbekkenkanker Wat is nierbekkenkanker? Nierbekkenkanker is kanker van het nierbekken. Een ander woord hiervoor is pyelumkanker. Het pyelum is het nierbekken. Een kwaadaardige tumor in het nierbekken ontstaat in het overgangsepitheel. Dit is het weefsel dat het nierbekken van binnen bekleedt. Daarom wordt zo’n tumor ook wel een overgangscelcarcinoom genoemd. Nierbekkenkanker is een zeldzame vorm van kanker. Het komt het meeste voor bij mensen tussen de 65-79 jaar. Ongeveer 15 tot 20 procent van de mensen met kanker van het nierbekken heeft of krijgt ook kanker van de urineleider en blaaskanker Wat zijn de symptomen? Een tumor in het nierbekken geeft in het begin zelden klachten. Daardoor wordt de ziekte vaak pas in een laat stadium ontdekt. Het 1e symptoom van nierbekkenkanker is bijna altijd bloed in de urine. Als de tumor groter wordt, kan deze de doorgang naar de urineleider blokkeren. Dit veroorzaakt continue, zeurende pijn in de flank of in de onderbuik.Als er bloedstolsels klem zitten in de urineleider, kan dat hevige koliekachtige pijnaanvallen geven. Wat zijn de behandelingen? U kunt de volgende behandelingen krijgen: operatie laserbehandeling bestraling chemotherapie Bij een lokale, niet uitgezaaide nierbekkentumor is operatie de behandeling van voorkeur. Sommige tumoren in het nierbekken en de urineleider kunnen met een laser worden behandeld om de kankercellen te vernietigen. Wat nu? Is de nierbekkenkanker uitgezaaid? Dan kunt u chemotherapie en/of bestraling krijgen. Dit is een palliatieve behandeling, gericht op het remmen van de ziekte en het voorkomen of verminderen van klachten. Wie is het aanspreekpunt? De huisarts is in eerste instantie het aanspreekpunt. Hierna de uroloog en/of de internist. Meer weten? Voor meer informatie kunt u terecht op de volgende sites: www.kanker.nl/bibliotheek/nierbekkenkanker www.kwf.nl www.merckmanual.nl Frontotemporale dementie Wat is frontotemporale dementie? Frontotemporale dementie, afgekort FTD, is een vorm van dementie die vaak op jongere leeftijd, tussen de 40 en 60 jaar, voorkomt. Bij deze aandoening is vooral het voorste deel van de hersenen ( frontaalkwab) en/of de temporaalkwab aangetast. In dit hersengebied sterven hersencellen zich af waardoor functies die door deze hersenkwabben worden aangestuurd, verminderd. Functies van deze hersengebieden zijn besluitvorming en coördinatie voor de emotionele reacties en taalvaardigheid. Hoe herkent u het? De eerste symptomen van deze dementie is afhankelijk welk deel van de hersenen als eerst is aangetast. Meestal staan veranderingen in gedrag, persoonlijkheid en spraak op de voorgrond. Geheugenproblemen treden bij de meeste mensen met deze aandoening, later op. Samengevat zijn de symptomen: Verandering in gedrag/persoonlijkheid. Verandering in taal. Taalvaardigheid zoals spreken, begrijpen, lezen en schrijven gaat achteruit. Verandering in motoriek zoals trillen, moeite met lopen, vaak vallen, problemen met coördinatie Wat kunt u doen? Frontotemporale dementie is nog niet te genezen of er is nog geen behandeling om het ziekteverloop te stoppen. Er kan medicatie gegeven worden om de gedragssymptomen terug te dringen. Na verloop van de ziekte is het mogelijk dat de patiënt niet zelfstandig voor zichzelf kan zorgen. Opname in een ziekenhuis of verpleeghuis met goede begeleiding kunnen de patiënt helpen. Wat nu? Een gevolg van deze aandoening is dat de conditie van de patiënt langzaam achteruitgaat. Het kan gebeuren dat de patiënt zelf dat zijn/haar gedrag veranderd en dit kan een moeilijke situatie zijn voor de omgeving. Structuur en regelmaat bieden voor deze patiënten is belangrijk omdat zij in complexe situaties het overzicht verliezen of dat er geen initiatief meer wordt getoond. Goede begeleiding is daarom van belang. Wie is het aanspreekpunt? Patiënt en naaste omgeving kunnen naar verschillende aanspreekpunten gaan voor informatie en/of vragen over de aandoening. Bekende aanspreekpunten zijn de huisarts, ziekenhuis of er is informatie te vinden op de website van Alzheimer Nederland. Wilt u meer weten? Surf dan naar: http://www.alzheimer-nederland.nl/informatie/wat-is-dementie/vormen-vandementie/frontotemporale-dementie.aspx https://www.hersenstichting.nl/alles-over-hersenen/hersenaandoeningen/frontotemporaledementie?gclid=CjwKEAiAhPCyBRCtwMDS5tzT03gSJADZ8VjR56E0M4bBOGlwRl7lLYvTHxqae Sgx_qLyIGfQa_F56xoCP0Dw_wcB MODY/LADA Wat is MODY/LADA MODY, staat ook wel voor Maturity Onset Diabetes of the Young, kort vertaald: ouderdomsdiabetes bij jonge mensen. Bij deze vorm van diabetes is er sprake van een verminderde insulineproductie. Van deze vorm zijn diabetes zijn totaal 7 subtypen waar type 1, type 2 en type 3 het meeste voorkomen. Welke gen verantwoordelijk is voor deze vorm van diabetes bepaald de type. Er zijn dus verschillende genen die verantwoordelijk zijn voor de aandoening. LADA, staat voor Latent Autoimmune Diabetes of the Adult. Dit is een latente (verborgen) vorm van diabetes bij volwassenen als gevolg van een stoornis in de afweer. Deze aandoening komt veelal voor bij ouderen mensen en zij hebben de eerste jaren na de diagnose meestal nog geen insuline nodig. Er wordt dan gedacht dat het om een type 2 diabetes gaat maar in werkelijkheid is dit een vorm van type-1 diabetes.Deze vorm van diabetes onderscheidt zich van type 1 omdat het zich trager ontwikkeld. Hoe herkent u het? Symptomen van MODY komen overeen met de symptomen van diabetes type 2. Maar bekende symptomen zijn: Vermoeidheid Droge mond Wazig zien Infecties Dorst Veel plassen Symptomen van LADA zijn niet bekend maar aangezien LADA diabetes een vertraagde vorm van diabetes type 1, zullen de symptomen daarmee overeenkomen. Wat kunt u doen? Welke type behandeling een persoon krijgt, is afhankelijk welke type MODY de patiënt heeft. Er kan medicatie gegeven worden die de insulineafgifte bevorderen of er kan insuline gespoten worden. Bij een type 2 MODY zijn bepaalde dieetadviezen voldoende. LADA diabetes wordt behandeld met insuline. Wat nu? Na de diagnose gekregen te hebben kan het van invloed zijn op het leven van de betreffende persoon. Leefstijl moet aangepast worden op het soort behandeling wat een patiënt krijgt. Als bijvoorbeeld een patiënt elke dag insuline moet spuiten is het van belang dat dit regelmatig gebeurt. De omgeving kan de patiënt helpen met het veranderen van de leefstijl en het accepteren van de aandoening. Wie is het aanspreekpunt? Bekende aanspreekpunten zijn de huisarts, ziekenhuis, diëtist of er is informatie te vinden op de website van Diabetes Vereniging Nederland Wilt u meer weten? Surf dan naar: https://www.dvn.nl/diabetes/over-diabetes/typen-diabetes/mody-lada Jicht Wat is jicht? Jicht is een ontsteking in een gewricht door ophoping van urinezuurkristallen. Jicht wordt ook wel verward met artrose maar deze aandoeningen zijn totaal verschillend. Bij jicht is er namelijk sprake van een ontstekingsreactie in de gewrichten terwijl bij artrose het kraakbeen zachter en dunner wordt. Factoren die mogelijk invloed hebben op het ontstaan van jicht zijn: Verhoogde urinezuurconcentratie in het bloed Consumptie van orgaanvlees, rood vlees, frisdrank en vruchtensappen Erfelijkheid Hoe herkent u het? Ophoping van urinezuurkristallen in gewrichten zorgen voor een ontstekingsreactie. Deze ontstekingsreactie kan heftig en pijnlijk zijn, dit wordt ook wel een jichtaanval genoemd. Het aangetaste gewricht zwelt op en de huid is rood en warm. Een jichtaanval kan een dag duren maar soms ook langer dan één week. Na de aanval blijft er een zeurende pijn aanwezig. Wat kunt u doen? Om jicht te verminderen kan de arts colchine voorschrijven, dit vermindert de ontstekingsreactie in het gewricht. Andere ontstekingsremmers zoals prednison kunnen ook voorgeschreven worden. Bij drie of meer jichtaanvallen per jaar, kan er medicatie gegeven worden die het urinezuur in het bloed verlaagd. Naast medicatie is leefstijl ook van belang om de kans op een jichtaanval terug te dringen door bijvoorbeeld: Voldoende vocht innemen en goed verdelen over de dag kan ervoor zorgen dat het overtollige urinezuur uit het lichaam wordt verwijderd. Voedingsproducten vermijden die veel purine bevatten, enkele voorbeelden zijn: forel, zalm, asjovis, haring, rood vlees, orgaanvlees vruchtensappen Zo min mogelijk alcohol te drinken Af te vallen als er sprake is van overgewicht Wat nu? Het is van belang dat de jicht op tijd behandeld wordt. De frequentie van de jichtaanvallen kan toenemen zonder behandeling en kan soms leiden tot chronische jicht. Bij een jichtaanval kan dagelijkse bezigheden voor de patiënt al pijnlijk zijn. Het is van belang dat de omgeving de patiënt hierbij kan helpen. Wie is het aanspreekpunt? Bij vragen kan de patiënt en/of naaste omgeving terecht bij de huisarts, reumatoloog of diëtist. Er kan meer informatie gevonden worden over deze aandoening op de website van bewegen zonder pijn. Wilt u meer weten? Surf dan naar: www.bewegenzonderpijn.com http://jicht.nl/Wat-is-jicht Slijmbeursontsteking Wat is slijmbeursontsteking? Slijmbeursontsteking ontstaat vaak door overbelasting van de slijmbeurs. Slijmbeurs, ook wel bursa genoemd, is een soort kussentje gevuld met slijmerig vocht. Slijmbeurzen zitten tussen pezen en botten in van een gewricht. Het zorgt ervoor dat de gewrichten soepel kunnen bewegen, zonder dat de pees over het botgewricht schuurt. Er ontstaat een ontsteking als er in een te korte tijd teveel wrijving wordt uitgeoefend op de slijmbeurs. Dit slijmbeurs kan dan irriteren en gaat ontsteken. De meest voorkomende plekken waar de slijmbeurzen ontstoken raken zijn: schouder, heup en knie. Er zijn twee vormen van slijmbeursontsteking, acuut en chronisch. Bij acute slijmbeursontsteking wordt er opeens een paar uur lang druk op de slijmbeurs uitgeoefend. Bij chronische slijmbeursontsteking gebeurt dit geleidelijk door eenzijdige belasting van een gewricht. De druk van de slijmbeurs neemt toe omdat er een verkeerde spierspanning op de slijmbeurs ontstaat. Chronische slijmbeursontsteking wordt gerekend tot de reumatische aandoeningen. Hoe herkent u het? Bij slijmbeursontsteking zijn er duidelijke symptomen van ontsteking aanwezig. De slijmbeurs is dan opgezwollen en doet pijn. De plek rondom de slijmbeurs kan rood en warm aanvoelen. Omdat de slijmbeurs opgezwollen is, heeft de naast liggende pees minder ruimte om te bewegen. Als er geprobeerd wordt om dit gewricht te bewegen, is dit pijnlijk. Wat kunt u doen? Na de diagnose gesteld is zijn er een aantal behandelmogelijkheden die de arts kan voorleggen. Rust is het eerste advies wat de arts zal geven aan een patiënt die een slijmbeursontsteking heeft. Vaak geneest de ontsteking vanzelf weer mits er niet bewogen wordt met het gewricht. Er kunnen ontstekingsremmers voorgeschreven worden, maar dit gaat gepaard met bijwerkingen. Een andere optie is dat de arts kan besluiten om een cortisonen-injectie te geven in het gewricht of slijmbeurs. Dit geeft een direct, maar een tijdelijk resultaat. Tot slot kan, als de slijmbeursontsteking niet vanzelf overgaat, overgaan op een operatieve ingreep. Wat nu? De arts kan een patiënt doorverwijzen naar de fysiotherapeut voor een behandeling om de pijn te verminderen. De pijn kan namelijk heftig zijn en rust is erg belangrijk voor de patiënt. Goede begeleiding is daarom van belang. Wat is het aanspreekpunt? Bij vragen over de ontsteking kan de patiënt en/of naaste omgeving terecht bij de huisarts of fysiotherapeut. Er kan meer informatie gevonden worden over deze aandoening op de website van bewegen zonder pijn. Wilt u meer weten? Surf dan naar: www.bewegenzonderpijn.com Hartritmestoornis Wat is een hartritmestoornis? Bij een hartritmestoornis pompt het hart het bloed op een onjuist ritme weg. Een elektrische prikkel die het hartritme bestuurt, geeft op een verkeerd moment het seintje door. Er zijn verschillende soorten ritmestoornissen. Hartritmestoornis is dus een verzamelnaam van deze vormen: Samentrekking van het hart is te snel Samentrekking van het hart is te langzaam Samentrekking van de boezems en kamers van het hart zijn onregelmatig Hoe herkent u het? De meest voorkomende klachten van een hartritmestoornis zijn Hartkloppingen. Onprettig, angstig of benauwd gevoel Licht gevoel in het hoofd Misselijkheid Zweten Pijnlijk of drukkend gevoel op de borst Wat kunt u doen? Als de diagnose hartritmestoornis, en de specifieke vorm hiervan, gesteld is door de arts, zijn er een aantal behandelingen hiervoor. De behandeling van een hartritmestoornis is afhankelijk van de aard van de hartstoornis en de ernst van deze aandoening. Enkele behandelmethoden zijn: Medicatie die het hartritme verlagen of controleren Cardioversie. Hierbij wordt een te snel hartritme omgezet tot een normale hartritme door middel van een elektrische schok of medicatie Pacemaker. Dit is een inwendig apparaatje die vlak bij het hart wordt geplaatst die stroomstootjes aan het hart geven als de hartritme afwijkt. Ablatie. Hierbij blokkeert de arts door middel van een operatie de elektrische prikkels in het hart die het ritme verstoren. Wat nu? Soms is behandeling voor deze aandoening niet altijd nodig. Het kan echter wel op lange termijn gevaarlijk worden. De ritmestoornis kan de pompfunctie van het hart verminderen en dan is behandeling wel nodig. Hartritmestoornissen zijn goed te behandelen en heeft dus geen invloed op het aantal levensjaren van de persoon. Wel moet er goed gelet worden op de terugkerende klachten en op tijd aankloppen bij de huisarts. Wie is het aanspreekpunt? Voor meer informatie over deze stoornis kan er naar de huisarts of de cardioloog gegaan worden. Daarnaast staan er op de site van bijvoorbeeld hartstichting en/of hartenvaatgroep informatie hierover. Wilt u meer weten? http://www.hartenvaatgroep.nl/medischeinformatie/hartziekten/hartritmestoornissen.html https://www.hartstichting.nl/hartziekten/hartritmestoornissen Spataderen Wat zijn spataderen? Spataderen, de medische term is varices, zijn verwijde aderen. Deze verwijde aderen ontstaan doordat de kleppen in de aders niet meer goed kunnen sluiten en dat hierdoor het bloed terugstroomt. De druk in de ader neemt toe en de ader zet zich uit: er ontstaat een spatader. Spataderen zijn met het blote oog te zien en komen voornamelijk voor in de benen. Hoe herkent u het? De klachten bij deze aandoening is afhankelijk in welk stadium het zich bevindt. Bij beginnende spataderen kan de patiënt last krijgen van: Zware, vermoeide en vaak warme benen Een gespannen gevoel Trillingen in de benen Krampen Jeuk Bij spataderen die al langere tijd in het lichaam zitten, kunnen de volgende klachten optreden: Vochtophopingen ( als de spatader in de been bevindt) Huiduitslag Verkleuring of verharding van de huid Wat kunt u doen? Er zijn verschillende behandelingen mogelijk om van spataderen te voorkomen. Een aantal voorbeelden van de behandelingsmogelijkheden zijn Inspuitingen. Er wordt door middel van een injectie een vloeistof in de spatader gespoten, wat de spatader verschrompelt. EVLT. Met deze behandeling wordt de spatader dicht gebrand met behulp van een laser. Dichtbinden (crossectomie). De spatader wordt dichtgebonden Wat nu? Het is van belang dat een spatader behandeld wordt. Als het bloed terugstroomt naar de been kunnen de volgende veranderingen aan het been voorkomen: Zwelling rond de enkels of aan het onderbeen (oedeem) Eczeem Bruine verkleuring van de huid Deze gevolgen kunnen, als ze te laat herkend of behandel worden leiden tot een open been. De kans op het niet herkennen van een spatader op het lichaam is vrij klein omdat een spatader vaak met het blote oog te zien is. Wie is het aanspreekpunten? Meer informatie over spataderen kan verkregen worden via de huisarts of de dermatoloog. Op de sites zoals bijvoorbeeld hartenvaatgroep is ook informatie te vinden. Wilt u meer weten? https://www.hartenvaatgroep.nl/medische-informatie/vaatziekten/spataderen.html https://www.hartstichting.nl/vaatziekten/spataders Lymfoplasmacytair lymfoom Wat is een lymfoplasmacytair lymfoom? Een lymfoplasmacytair is een mild kwaadaardige zeldzame vorm van lymfklierkanker. Bij een lymfoplasmacytair lymfoom groeien bepaalde lymfeklieren, die al bijna zijn uitgerijpt tot plasmacellen, ongecontroleerd. Deze groeiende cellen produceren ook een abnormale hoeveelheid van een antistof. Die antistof zorgt voor beschadigingen in de zenuwen of storingen in de doorbloeding van organen. Deze plasmacellen komen vooral voor in het beenmerg. Het kan ook voorkomen dat deze cellen zich in de lymfeklieren of milt bevinden. Hoe herkent u het? Een lymfoplasmacytair lymfoom kan bij sommige mensen bijna of geen klachten geven. Vaak is bij deze vorm van kanker de lymfeklieren vergroot en soms ook de milt en lever. Groeiende lymfekliercellen in het beenmerg hebben een negatief effect op de aanmaak van gezonde bloedcellen. Dit kan leiden tot: Bloedarmoede, wat voor vermoeidheid kan veroorzaken Verhoogd risico op infecties Blauwe plekken en andere bloedingen op het lichaam Zichtproblemen Hoofdpijn Doorbloedingsklachten Zenuwpijn Krachtverlies in handen en voeten Wat kunt u doen? In het begin is een behandeling vaak nog niet nodig. De behandeling wordt gestart wanneer er bepaalde klachten of ziekteverschijnselen optreden. De mogelijke behandelingen voor het lymfoplasmacytair lymfoom zijn: Chemotherapie Bijnierschorshormonen: corticosteroïden Immunotherapie Wat nu? Het lymfoplasmacytair lymfoom is een langzame groeiende vorm van kanker dat pas laat klachten geeft. Vaak is bij de diagnose de ziekte al door het hele beenmerg verspreid. Het is op dit moment nog niet mogelijk om patiënten met deze vorm van kanker blijvend te genezen. De behandeling is dus om de klachten te verminderen. Wie is het aanspreekpunt? Meer informatie over deze ziekte kan verkregen worden via de huisarts of de hematoloog. Wilt u meer weten? https://www.kanker.nl/bibliotheek/lymfoplasmacytair-lymfoom/wat-is/968lymfoplasmacytair-lymfoom Mesothelioom Wat is een mesothelioom? Mesothelioom is een kwaardaardige tumor van sereuze vliezen. Voorbeelden van sereuze vliezen zijn: Borstvlies ( longvlies en ribvlies) Buikvlies Hartzakje Bij mannen het vlies om de teelbellen Bij een mesothelioom gedragen cellen in het mesotheel, een laag die de vliezen bekleden, abnormaal en agressief. Deze vorm van kanker ontstaat bijna altijd door de blootstelling van asbest. Deze ziekte wordt dan ook vaak asbestkanker genoemd. Hoe herkent u het? Een mesothelioom ontstaat vaak bij het borstvlies maar dit is niet altijd het geval. De klachten van deze vorm is afhankelijk van de plaats van de tumor. De meest voorkomende symptomen van een mesothelioom: Pijn of onaangenaam gevoel in de borstkas Kortademigheid Hoesten Moeite met bewegen van de borstkas Moeilijk slikken Zwelling op de borstkas De klachten nemen toe naarmate de tijd vordert. Wat kunt u doen? Bij symptomen die passen bij deze vorm van kanker is het van belang om naar de huisarts te gaan. Die zal vragen stellen over uw voorgeschiedenis en lichamelijke onderzoeken uitvoeren. De huisarts zal u doorverwijzen naar een specialist als er aanwijzingen zijn dat u een mesothelioom heeft. Als de diagnose gesteld zal er alles aan gedaan worden om klachten van de ziekte te remmen, verminderen of te voorkomen. Voorbeelden van een behandeling zijn: Chemotherapie bestraling Wat nu? Het is tot nu toe nog niet mogelijk om te genezen van het mesothelioom. Wel zullen er behandelingen gegeven worden die de klachten kunnen verminderen of te voorkomen. Wie is het aanspreekpunt Voor meer informatie over deze ziekte kunt u terecht bij uw behandelende arts. Wilt u meer weten? https://www.kanker.nl/bibliotheek/mesothelioom/wat-is/510-mesothelioom Hersenbloeding Wat is een hersenbloeding? Een hersenbloeding is een vorm van een beroerte. Er is sprake van een hersenbloeding als er een scheurtje in een bloedvat ontstaat in de hersenen. Hierdoor stroomt bloed in of rond de hersenen. Dit bloed hoopt op en duwt het hersenweefsel weg. Door deze ophoping wordt het hersenweefsel beschadigd. Bij een hersenbloeding is er een scheurtje in een bloedvat ontstaan. Hoe herkent u het? De symptomen zijn afhankelijk waar de hersenbloeding plaatsvindt en de grootte van deze bloeding. Symptomen van een hersenbloeding zijn: - Ernstige hoofdpijn - Dubbelzien of blindheid van één oog - Onduidelijk spreken of niet meer uit woorden komen - Hevige duizelingen - Een scheef hangende mond - Verlamming van één helft van het lichaam - Bewusteloosheid ( coma) Wat kunt u doen? Bij symptomen die bij deze aandoening horen, is het advies om zo spoedig mogelijk naar de dokter te gaan. Er zal dan een CT-scan gemaakt worden, om te bepalen of er sprake is van een hersenbloeding. Er kan op deze scan ook duidelijk gezien worden waar de eventuele bloeding plaatsvindt en hoe groot deze is. Wat nu? Als er sprake is van een hersenbloeding is snel handelen noodzakelijk. Zonder behandeling zal de patiënt sterven. Als er een hersenbloeding is gediagnostiseerd kan er medicijnen aan de patiënt gegeven worden. Ook kan er een operatie uitgevoerd worden om de bloedstolsels te verwijderen. Wie is het aanspreekpunt? Meer informatie over deze ziekte kan verkregen worden via de huisarts Wilt u meer weten? http://www.hartenvaatgroep.nl/medische-informatie/beroerte/wat-is-eenhersenbloeding.html Kaposisarcoom Wat is een kaposisarcoom? Het kaposisarcoom is een zeldzame vorm van kanker die het meest voorkomt in de huid. Deze vorm van kanker is altijd het gevolg van een infectie met een virus: het humaan herpesvirus 8 (HHV8). Dit virus wordt overgedragen via bloed of seksueel contact. Normaal gesproken is dit virus ongevaarlijk en geeft het geen klachten. Er zijn in totaal vier vormen van deze vorm van kanker. Klassiek kaposisarcoom Afrikaans of endemisch kaposisarcoom Kaposisarcoom bij mensen die medicatie gebruiken om het afweersysteem te onderdrukken Kaposisarcoom bij mensen die lijden aan HIV/aids Hoe herkent u het? Het kaposisarcoom is te herkennen aan kleine blauwrode vlekken of verdikkingen op de huid of slijmvliezen, die ruw aanvoelen. De vlekken in de mond doen pijn en kunnen bloeden tijdens het eten. De vlekken bevinden zich niet alleen op de huid of de slijmvliezen, maar kunnen ook door inwendig onderzoek gevonden worden in de lymfeklieren of organen. Wat kunt u doen? Bij symptomen die passen bij het kaposisarcoom wordt het aangeraden om naar de huisarts te gaan. Die zal, indien nodig, de patiënt doorverwijzen naar een specialist die een lichamelijk onderzoek bij diegene zal uitvoeren. Als de diagnose kaposisarcoom wordt gesteld zal de arts proberen de weerstand van de betreffende persoon te verbeteren. In veel gevallen worden de afwijkingen dan kleiner en verdwijnen ze helemaal. Verdere behandeling is dan niet nodig. Bij een verlaagde weerstand en indien dit niet verbeterd kan worden kunnen de volgende behandelingen gegeven worden: - Bestraling of chemotherapie - Cryotherapie - Operatie Wat nu? Deze vorm van kanker kan goed worden behandeld. De overlevingskans bij het kaposisarcoom met behandeling is relatief hoger dan bij andere vormen van kanker. Er blijft een kans bestaan dat de aandoening terug komt, maar ook dit is goed te behandelen. Wie is het aanspreekpunt? Meer informatie over deze ziekte kan verkregen worden via de huisarts of de dermatoloog Wilt u meer weten? https://www.kanker.nl/bibliotheek/kaposisarcoom/wat-is/1518-kaposisarcoom Lynch-syndroom Wat is het Lynch-syndroom? Het Lynch-syndroom wordt ook wel HNPCC-Lynch genoemd, dit staat voor Hereditair Non Polyposis Colorectaal Carcinoom. Dit is de meest voorkomende vorm van erfelijke dikkedarmkanker. De kanker vormt zich direct na de overgang van dunne darm naar de dikke darm. Dikkedarmkanker ontstaat bij personen met Lynch vóór het 50e levensjaar. Bij vormen van dikkedarmkanker die niet erfelijk zijn, ontstaat dit pas op latere leeftijd. Het Lynch-syndroom ontwikkelt zich door een mutatie (verandering) in het DNA, waardoor een kwaadaardig poliep (gezwel) ontstaat. Deze mutatie wordt bij personen met Lynch via de geslachtcellen aan hun kinderen doorgegeven, dit maakt het Lynch-syndroom erfelijk. Lynch geeft ook een verhoogd risico op baarmoederhalskanker. Hoe herkent u Lynch-syndroom? De meest voorkomende symptomen zijn: - Onbedoeld of onverklaarbaar gewichtsverlies - Helder-of donkerrood bloed bij de ontlasting - Wijziging in het ontlastingspatroon (plotseling) - Constante buikpijn - Vermoeidheid Wat zijn de behandelingen? Behandelingen zijn voor ieder persoon anders, raadpleeg uw huisarts of specialist over de juiste behandeling voor u. - Operatie - Chemotherapie (kuur medicijnen) - Radiotherapie (bestraling) Wat nu? Wanneer in uw familie meerdere personen die of baarmoederhalskanker of dikkedarmkanker hebben (gehad), dan is het belangrijk dit aan uw huisarts te melden. Hij/zij kan u doorverwijzen naar een specialist die u regelmatig kan controleren op poliepen. Poliepen die tijdens het onderzoek gevonden worden kunnen meteen verwijderd worden. Als een kwaadaardige poliep wordt gevonden, is de kans groot dat dit dikkedarmkanker betreft in een vroeg stadium. Hoe eerder de kanker wordt vastgesteld, hoe groter de kans op genezing. Wie is het aanspreekpunt? Uw huisarts is het eerste aanspreekpunt. Hij/zij kan u onderzoeken en indien nodig doorverwijzen naar een specialist die het onderzoek of de behandeling verder zal uitvoeren. Wilt u meer informatie? Surf naar: www.mlds.nl Trombose Wat is trombose? Trombose is een aandoening waarbij in bloedvaten een bloedstolsel wordt gevormd, dit kan voorkomen in aderen en slagaderen. Een bloedstolsel kan leiden tot een afsluiting, plaatselijk of verder in de bloedsomloop, van het bloedvat in zijn geheel of voor een deel. Trombose kan onstaan wanneer de binnenkant van de bloedvaten niet meer glad zijn, als er sprake is van een onregelmatige bloedstroom of kan ontstaan door de samenstelling van het bloed zelf. Hoe herkent u trombose? De klachten bij trombose hangt af van de locatie waar het stolsel zich bevindt. Enkele voorbeelden: - Snel optredende zwelling aan één been - Pijn in een been - Zwaar gevoel in een been - Rode of blauwe verkleuring van een been - Vermindering van het zicht aan één oog - Plostelinge vlekken of lichtflitsen in het oog - Verlamming van een arm of been (door trombose in de hersenen) - Moeite met spreken (door trombose in de hersenen) - Buiten bewustzijn raken (door trombose in de hersenen) Wat zijn de behandelingen? Trombose is te behandelen met medicijnen. Bij bijvoorbeeld trombose in het been, worden ook elastische steenkousen geadviseerd. Het aanhouden van een gezonde leefstijl is erg van belang: roken, een hoog cholesterolgehalte, een hoge bloeddruk en diabetes spelen een rol bij de kwaliteit van bloedvaten. Wat zijn de gevolgen? De gevolgen van trombose in de hersenen kunnen een beroerte of herseninfarct zijn. Trombose in het hart kan leiden tot een hartinfarct, onregelmatige hartslag of een hartklepafwijking. Wie is het aanspreekpunt? Uw huisarts is het eerste aanspreekpunt. Wilt u meer informatie? Surf naar: www.trombosestichting.nl of www.hartstichting.nl Cardiomyopathie Wat is cardiomyopathie (hartspierziekte)? Cardiomyopathie is een ziekte aan de hartspier. De hartspier ontspant niet voldoende of trekt niet meer goed samen, hierdoor is de pompfunctie van het hart verminderd (hartfalen) en kunnen hartritmestoornissen optreden. Het hart kan niet goed ontspannen of samentrekken waardoor bloed minder goed door het lichaam wordt rond gepompt. Hoe herkent u cardiomyopathie? De klachten verschillen per persoon en kunnen in mate van ernst verschillen per periode. De meestvoorkomende klachten zijn: - Futloosheid - Moeheid - Kortademig of benauwd - ’s nachts vaak plassen - Vocht vasthouden - Snelle of onregelmatige hartslag - Licht in het hoofd - Duizelig of flauw vallen - Pijn op de borst Wat zijn de behandelingen? ! Behandelingen zijn voor ieder persoon anders, raadpleeg uw huisarts of specialist over de juiste behandeling voor u. Enkele voorbeelden van mogelijke behandelingen: - Medicijnen - Pacemaker - Alcoholinjectie - Hartklepoperatie Wat zijn de gevolgen? Cardiomyopathie is chronisch. Door het gebruik van medicijnen en een gezonde leefstijl kan voorkomen worden dat de ziekte verergert en de klachten beperkt blijven. Voorbeelden zijn: niet roken, geen alcohol, weinig zout en vet, beweeg voldoende en neem voldoende rust. Wie is het aanspreekpunt? Uw huisarts en uw cardioloog zijn uw eerste aanspreekpunt. Wilt u meer informatie? Surf naar: www.hartstichting.nl Spierreuma Wat is spierreuma (Polymyalgia rheumathica)? Mensen met spierreuma hebben last van spierpijn en stijfheid in de nek, heupen of schouders. De ziekte komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen en in de meeste gevallen alleen bij mensen boven de 50 jaar. Hoe herkent u spierreuma? Aan beide kanten van het lichaam een plotselinge pijn en stijfheid van uw nek, heupen of schouders, dat langer dan een maand duurt In de nacht en ochtend heeft u hevige pijn en last van stijfheid Last van vermagering en een gebrek aan eetlust Energiegebrek Wat zijn de behandelingen? ! Behandelingen zijn voor ieder persoon anders, raadpleeg uw huisarts over de juiste behandeling voor u. - Medicijnen - Alternatieve behandeling Wat zijn de gevolgen? Spierreuma gaat uiteindelijk altijd over. De ziekte kan twee tot drie jaar, maar ook korter of langer duren. Dit verschilt per individu. Wie is het aanspreekpunt? Uw huisarts is het eerste aanspreekpunt. Hij/zij stelt de diagnose en start de behandeling, indien nodig wordt u verwezen naar een reumatoloog. Wilt u meer informatie? Surf naar: www.reumafonds.nl Erfelijke aanleg bij hart- en vaatziekten Erfelijke aanleg bij hart- en vaatziekten Bij verschillende hart- en vaatziekten is gebleken dat erfelijkheid een rol speelt. Wat is erfelijkheid? Ons menselijk lichaam is opgebouwd uit cellen. In de kern van elke cel, liggen chromosomen. Deze chromosomen bevatten onze erfelijke eigenschappen, het DNA. Elk stukje DNA heet een gen en deze lijkt op een touwladder. Elke gen is verantwoordelijk voor een erfelijke eigenschap. Eigenschappen worden van ouders op kind doorgegeven, dit kunnen ook ziektes zijn. Bij welke ziekten speelt erfelijkheid een rol? - Hartspierziekte (cardiomyopathie) - Trombose (in sommige gevallen) - Hartritmestoornissen (niet alle) Wat zijn de risicofactoren? - Overgewicht of obesitas - Hoge bloeddruk - Hoog cholesterolgehalte Onderzoek en behandelingen Binnen een familie waarin hart- en vaatziekten vaak voorkomen, is een onderzoek naar erfelijkheid belangrijk. Wanneer in uw familie, personen onder de 65 jaar een hartaandoening hebben gekregen, overleg dan met uw huisarts of u onderzocht moet worden. De behandeling verschilt per ziekte, maar kan bijvoorbeeld medicijnen of een pacemaker zijn. Om te voorkomen dat u een hart- of vaatziekte krijgt of om dit te vertragen is een gezonde leefstijl van belang, hierbij kunt u denken aan: - Niet roken - Regelmatig bewegen - Gezond en gevarieerd eetpatroon - Afvallen bij overgewicht of obesitas Wilt u meer informatie? Surf naar: www.hartstichting.nl Keelkanker Wat is keelkanker? Keelkanker is kanker in de keelholte, ook wel farnyx genoemd. De keelholte is onderverdeeld in drie delen: de neuskeelholte (bovenste gedeelte keelholte), de mondkeelholte (middelste gedeelte) en hypofarnyx (laagste gedeelte). Kanker kan in elk van deze gebieden voorkomen. Het ontstaat in het laag slijmvlies aan de oppervlakte van de keelholte. Keelkanker komt vaker voor bij mannen en vooral bij mensen boven de 45 jaar. Hoe herkent u keelkanker? In het begin zijn de klachten onduidelijk, hierdoor kan de ziekte in een later stadium ontdekt worden. De klachten van keelkanker is afhankelijk van het gebied waar het is ontstaan. Enkele symptomen kunnen zijn: - Verstopte neus - Neusbloedingen - Hoofdpijn - Oorklachten - Slijm in de keel (meer dan normaal) - Zweertje in de keel - Moeite en pijn bij slikken of verslikken - Keelpijn - Heesheid - Pijn van uit de keel naar het oor Niet alle symptomen van keelkanker zijn hierboven genoemd, de rest kunt u op de website onderin lezen. Heeft u last van 1 of meer symptomen en langer dan 3 weken, dan zal uw huisarts u doorverwijzen naar een specialist. Wat zijn de behandelingen? - Bestraling: inwendig of uitwendig - Operatie - Lichttherapie - Chemotherapie (kuur medicijnen) - Chemoradiatie (combinatie van bestraling en chemotherapie) Wat nu? Wanneer keelkanker in een vroeg stadium wordt opgespoord dan is de kans op genezing het grootst. Als het is verspreidt naar omliggende weefsels of lymfeklieren in de hals, dan daalt de kans op genezing maar is dan nog zeker geneesbaar. Wanneer de kanker is uitgezaaid naar het rest van het lichaam, is genezing niet meer mogelijk en is behandeling gericht op verlichting van de ziekte (palliatief). Hoe eerder de diagnose, hoe groter de kans op genezing. Wie is het aanspreekpunt? Uw huisarts is het eerste aanspreekpunt. Hij/zij kan u onderzoeken en indien nodig doorverwijzen naar een KNO-arts of een andere specialist. Wilt u meer informatie? Surf naar: www.kanker.nl Mondkanker Wat is mondkanker? Mondkanker is kanker in de mondholte. Het ontstaat in het slijmvlies laag aan de oppervlakte van de keelholte en het kan ontstaan in de bodem van de wand, wangslijmvlies, tandvlees, gehemelte of kaakbot. Mondkanker komt bij mannen vaker voor dan bij vrouwen, met name boven de 45 jaar. Roken, pruimtabak en overmatig alcohol drinken verhogen het risico op het ontstaan van de kanker. Hoe herkent u mondkanker? De klachten die kunnen wijzen op mondkanker zijn: - Pijnlijke zwelling - Zweer - Rode of witte plekken in de mond - Wondjes in de mond - Tanden of kiezen zitten los - Bloedingen - Slechte adem - Mond kan niet meer helemaal geopend worden - Pijn in de hals, kaak of oren Wat zijn de behandelingen? - Bestraling: inwendig of uitwendig - Operatie - Lichttherapie - Chemotherapie (kuur medicijnen) - Chemoradiatie (combinatie van bestraling en chemotherapie) Wat nu? Kanker in de mond kan in korte tijd erg snel groeien, daarom is het van belang de kanker in een zo vroeg mogelijk stadium vast te stellen. Wanneer de kanker is uitgezaaid naar het rest van het lichaam, is genezing niet meer mogelijk en is behandeling gericht op verlichting van de ziekte (palliatief). Hoe eerder de diagnose, hoe groter de kans op genezing. Wie is het aanspreekpunt? Uw huisarts is het eerste aanspreekpunt. Hij/zij kan u onderzoeken en indien nodig doorverwijzen naar een KNO-arts of een andere specialist. Uw tandarts kan bij een afwijking in de mond, u ook doorverwijzen naar een specialist. Wilt u meer informatie? Surf naar: www.kanker.nl Artrose in de pols Wat is artrose in de pols? Artrose is een reumatische ziekte aan het kraakbeen in gewrichten en aan het gewricht zelf, in dit geval de pols. De kwaliteit van het kraakbeen in gewichten neemt af; het wordt dunner en zachter. In sommige gevallen ontbreekt het kraakbeen volledig. Achteruitgang van het kraakbeen leidt tot vervorming van de handwortelbeentjes in de pols. Aan de rand van de gewrichten vormen zich zichtbare en voelbare knobbels. Als gevolg van deze knobbels kunnen zenuwen bekneld raken. Hoe herkent u artrose in de pols? Zichtbare en voelbare knobbels aan de rand van het polsgewricht Pols is pijnlijk bij gebruik maar ook in rust Pols is moeilijk beweegbaar Zwelling in de pols Stijfheid Krakende gewrichten Verlies van kracht Gevoelsstoornissen Wat zijn de behandelingen? ! Behandelingen zijn voor ieder persoon anders, raadpleeg uw huisarts over de juiste behandeling voor u. De behandeling van de artrose is afhankelijk van uw klachten en waar de artrose zich bevindt. In een beginnend stadium: ● klachtenvermindering door het gebruik van pijnstillers (tijdelijke oplossing) In een gevorderd stadium: ● een operatie, enkele voorbeelden: - inbrengen van een kunstgewricht - aantal handwortelbeentjes aan elkaar vastzetten - verwijdering van handwortelbeentjes Wat nu? Gevolgen of genezing mogelijk Artrose is chronisch en kan niet worden genezen, echter zijn er wel behandelingen (zie boven) die klachten kunnen verminderen. Wie is het aanspreekpunt? Uw huisarts is het eerste aanspreekpunt. Hij/zij stelt de diagnose en start de behandeling. Wilt u meer informatie? Surf naar: http://www.reumafonds.nl/ Artrose in het kraakbeen Wat is artrose? Artrose is een reumatische ziekte aan het kraakbeen in gewrichten en aan het gewricht zelf. De kwaliteit van het kraakbeen in gewichten neemt af; het wordt dunner en zachter. In sommige gevallen ontbreekt het kraakbeen volledig. Achteruitgang van het kraakbeen leidt tot vervorming van het bot onder het kraakbeen. Atrose kan zich in alle gewrichten van het lichaam voordoen, maar in gewrichten als de nek, onderrug, heupen, knieen en vingers treedt het vaker op. Hoe herkent u artrose van het kraakbeen in een gewricht? Pijn aan het gewricht Stijfheid Krakende gewrichten Verlies van kracht Gevoelsstoornissen Zichtbare en voelbare knobbels Wat te doen bij artrose? ! Behandelingen zijn voor ieder persoon anders, raadpleeg uw huisarts over de juiste behandeling voor u. De behandeling van de artrose is afhankelijk van uw klachten en waar de artrose zich bevindt. Enkele voorbeelden van behandelingen zijn: ● klachtenvermindering door het gebruik van pijnstillers (slikken, creme of injecteren) ● een operatie Wat nu? Gevolgen of genezing mogelijk Artrose is chronisch en kan niet worden genezen, echter zijn er wel behandelingen (zie boven) die klachten kunnen verminderen. In verloop van tijd zullen de stand van de botten veranderen, bijvoorbeeld; scheefheid of verschil in lengte. Als er geen duidelijke oorzaak is, kunnen andere gewrichten ook worden aangetast. Wie is het aanspreekpunt? Uw huisarts is het eerste aanspreekpunt. Hij/zij stelt de diagnose en start de behandeling. Bezoek aan een reumatoloog of een orthopedisch chirurg kan in sommige gevallen nodig zijn. Wilt u meer informatie? Surf naar: http://www.reumafonds.nl/ Artritis psoriatica Wat is artritis psoriatica? Bij artritis is er sprake van gewrichtsontsteking, deze onstekingen kunnen zich op verschillende plekken in het lichaam voordoen. Armen en benen zijn de meeste voorkomende plekken, maar ontstekingen kunnen ook in de rug, bekken of ribben voorkomen. Psoriasis is een huidziekte, hierbij wordt de huid rood en gaat het sterk schilferen. Dit komt meestal voor aan de buitenkant van de ellebogen en knieën, hoofdhuid en huidplooien. Ook kan het zich voor doen bij de bilnaad, navel of handpalmen en voetzolen. Artritis psoriatica is dus een combinatie van deze twee aandoeningen. Hoe herkent u artritis psoriatica? Gewrichtsontsteking Huidklachten (zoals psoriasis) Klachten aan de nagels Darmontsteking Ontstekingen van de pezen of peesaanhechtingen (met name aan de achillespees) Vermoeidheid Pijn, zwellingen en stijfheid Wat zijn de behandelingen? Om de ontstekingen te remmen en de klachten te verminderen, kunnen medicijnen als ontstekingsremmende pijnstillers of reumaremmers zijn. Een dermatoloog zal uw psoriasis behandelen, de huisarts en reumatoloog zullen uw artritis behandelen. Wat de behandeling zal zijn, is afhankelijk van uw situatie. Enkel tips bij artritis psoriatica: - Beweeg regelmatig - Eet gezond en gevarieerd - Zwem of lig in zout water - Krijg voldoende zonlicht Wat zijn de gevolgen? Het verloop van artritis psoriatica bij u kan niet worden voorspeld. Tijdens het verloop van de ziekte, wisselen periodes van hevige klachten zich af met periodes waarin zich nauwelijks of geen klachten voordoen. De ene periode heeft u last van alleen uw gewrichten en op een ander moment alleen last van huidklachten. In sommige gevallen kunnen de klachten in verloop van tijd verwijderen, maar in andere gevallen ook verergerd worden. Wie is het aanspreekpunt? Uw huisarts is het eerste aanspreekpunt. Hij/zij stelt de diagnose en start de behandeling. Bezoek aan een dermatoloog en reumatoloog is bij artritis psoriatica ook van toepassing. Wilt u meer informatie? Surf naar www.reumafonds.nl Parkinson Wat is parkinson? De ziekte van parkinson is een aandoening aan de hersenen, waarbij een kleine groep cellen in de hersenen beschadigd en afsterft. De cellen kunnen hierdoor geen dopamine meer aanmaken, dopamine is een chemische stof die het lichaam nodig heeft om soepel te bewegen en lichaamsbewegingen onder controle te houden. De ziekte van Parkinson is een gecompliceerde ziekte die zich bij ieder individu anders uit. Hoe herkent u parkinson? De meest voorkomende symptomen zijn: Langzamer en minder bewegen Schuifend lopen Vermoeidheid Stijfheid Trillen (bij rusthouding) Een arm of been niet meer kunnen bewegen Moeizaam praten (monotoon en zachter) Moeizaam schrijven (door verkramping) Gestoord in coordinatie en evenwicht houden Geheugenstoornissen Symptomen bij parkinson verschillen per persoon, niet iedereen zal dezelfde klachten ondervinden. Wat zijn de behandelingen? De behandeling nu bestaat uit het verminderen van de klachten door middel van medicijnen. Wanneer medicatie niet voldoende is tegen de klachten, is een operatie ook een mogelijkheid. Een operatie is niet geheel zonder risico’s en is afhankelijk van uw situatie, dit zult u moeten bespreken met uw neuroloog. Medicatie, voldoende beweging en een gezond en gevarieerd eetpatroon is essentieel voor de behandeling. Wat zijn de gevolgen? De ziekte van parkinson is ongeneeslijk. In de wetenschap is men volop bezig met onderzoek naar de oorzaak van de ziekte en het vinden van een geneesmiddel. Tot die tijd is medicatie, voldoende beweging en een gezond en gevarieerd eetpatroon belangrijk voor de behandeling. Wie is het aanspreekpunt? Uw huisarts en neuroloog zijn het eerste aanspreekpunt. Wilt u meer informatie? Surf naar: www.parkinsonfonds.nl Vasculaire dementie Wat is vasculaire dementie? Vasculaire dementie is een van de meest voorkomende vormen van dementie. Vasculaire dementie ontstaat doordat de doorbloeding van de hersenen niet goed gaat, waardoor hersendelen niet goed van voedingstoffen worden voorzien en op den duur kunnen afsterven. Meestal is vasculaire dementie een gevolg van hart- en vaatziekten, zoals chronische hoge bloeddruk, hartritmestoornissen, diabetes en beroertes. Als de hersendelen zijn afgestorven kunnen ze nooit meer hersteld worden en zal dit deel niet meer functioneren. Wat de gevolgen zijn van de uitgevallen hersendelen hangt af per gebied. Hoe herkent u het? Mensen met vasculaire dementie krijgen vaak last van: - Spraakproblemen, - Tempo van denken gaat omlaag, - Kunnen handelingen niet goed uitvoeren, - Verlamming, - Gevoelsverlies of - Spierverstijving. Wat moet u er mee doen? Als u de symptomen herkent bij uzelf kunt u altijd bij uw huisarts langsgaan voor een gesprek. Deze zal wat testen uitvoeren en de diagnose stellen. Deze zal u doorverwijzen naar een specialist die medicatie kan voorschrijven. Testen zijn onder andere geheugentesten en bloedonderzoek. Wat nu? Vasculaire dementie is een ziekte die zich plotseling of langzaam ontwikkeld. De ziekte is niet te verhelpen. Het kan alleen maar verergeren en langzamerhand zal degene met vasculaire dementie meer vergeten. In het beginstadium kan een naaste als mantelzorger dienen en verzorging bieden waar hij/zij dat kan. In een gevorderd stadium is opname in een verpleeghuis nodig. Aanspreekpunt Met vragen over vasculaire dementie of de zorg eromheen kunt u langsgaan bij uw huisarts. Voor mantelzorger die zorgen voor naasten met vasculaire dementie zijn er organisaties zoals Expertisecentrum Mantelzorgers en wijmantelzorgers.nl. Meer weten? www.vasculairedementie.nl www.alzheimer.nl Diabetes type 1 Wat is diabetes type 1? Diabetes type 1 is een erfelijke stofwisselingsziekte wat gekenmerkt wordt door te veel suiker in het bloed en komt vaak op jongere leeftijd voor. Insuline is een hormoon in ons lichaam die zorgt dat het suiker in het bloed wordt opgenomen door lichaamscellen die het kunnen gebruiken om energie te krijgen. Insuline wordt gemaakt in de alvleesklier in speciale cellen die de eilandjes van Langerhans worden genoemd. Diabetes type 1 krijgt men als de eilandjes van Langerhans kapot worden gemaakt door het lichaam zelf. Deze cellen kunnen dan geen insuline meer maken, waardoor de suiker in het bloed niet door de lichaamscellen wordt opgenomen. Hoe herkent u het? Mensen met onbehandelde diabetes type 1 vertonen deze symptomen; - Vaker naar de wc moeten dan normaal, - Veel drinken/dorst hebben, - Vermagering zonder een reden, - Ziek en beroerd voelen, - Veel honger hebben of helemaal geen honger, - Wazig zien of - Misselijk zijn of overgeven. Wat moet u er mee doen? Ga naar de dokter zodra u meerdere verschijnselen herkent bij uzelf. Deze zal wat testen afnemen om te zien of u wellicht diabetes type 1 heeft. Met een klein beetje bloed of urine kan de dokter zien of u te veel suiker in uw lichaam heeft. Als u diabetes type 1 heeft krijgt u medicijnen die uw bloedsuikergehalte kunnen reguleren. Wat nu? Diabetes type 1 is een chronische ziekte die u altijd zou hebben. U zal de medicijnen voor altijd moeten blijven nemen. Aanspreekpunt Als u denkt dat u diabetes type 1 heeft kunt u naar de huisarts gaan. Als u vragen heeft over uw voeding als u diabetes heeft, kunt u naar een diëtist gaan. Meer weten? www.diabetesfonds.nl Artrose in de kaak Wat is artrose in de kaak? Artrose is een reumatische ziekte die zich kenmerkt door veel pijn in gewrichten, in dit geval in de kaak. Het kraakbeen in het kaakgewricht is ruw en veroorzaakt veel pijn tijdens het bewegen. Meestal komt dit door aanhoudende overbelasting van het kaakgewricht, bijvoorbeeld tandenknarsen. Hierdoor gaat de kwaliteit van het kraakbeen achteruit waardoor de botten op elkaar schuren en pijn veroorzaken. Hoe herkent u het? Klachten bij artrose in de kaak zijn: - Pijn bij bewegen van de kaak, - Stijfheid van de kaak, - Krakend kaakgewricht, - Veranderende beet, - Gevoel dat het oor vol zit of - Oorpijn. De klachten kunnen per dag verschillen. Wat moet u ermee doen? Als u de klachten herkent, kunt u naar uw huisarts gaan. Deze kan u doorverwijzen naar het ziekenhuis waar ze artrose in de kaak kunnen vaststellen met een aantal testen. Wat nu? Het kraakbeen in de kaak zal nooit meer terug groeien, waardoor artrose in de kaak dus niet te genezen is. Het belangrijkste is om de kaak rust te geven. De kans is groot dat zonder behandeling de symptomen na enige tijd verdwijnen. Aanspreekpunt Een huisarts kan u adviseren over hoe u de kaak rust kan geven en zo min mogelijk hoeft te gebruiken. Daarnaast kan een arts een opbeetplaat aanmeten die ’s nachts de spieren rust geeft en tandenknarsen voorkomt. Meer weten? http://www.bewegenzonderpijn.com/artrose-kaak/ Frozen shoulder Wat is een frozen shoulder? Een frozen shoulder is geen koude schouder zoals je zou denken bij de naam. Het is een aandoening aan de schouder die stijfheid in het schoudergewricht veroorzaakt dat vaak gepaard gaat met pijn. Hierdoor ontstaat bewegingsverlies en kan de arm moeilijk bewegen of draaien. De stijfheid ontstaat door een ontsteking in het gewricht, waardoor het kapsel dat zich om het schoudergewricht bevindt gaat krimpen en zwellen. Hierdoor kunnen zowel de schouder als de arm niet meer alle bewegingen maken. Hoe herkent u het? Een frozen shoulder doorloopt altijd 3 fasen. De eerste is de bevriezingsfase. In deze fase ontstaat de ontsteking waardoor een aanhoudende pijn in het schoudergewricht aanwezig is. Meestal doet slapen op de schouder veel pijn. In de tweede fase, ofwel de bevroren fase, voelt de schouder stijf aan en is er een beperkte bewegingsmogelijkheid. Het bewegen doet wel minder pijn dan in de eerste fase. In de laatste fase, ofwel de ontdooiingsfase, nemen de stijfheid en pijn geleidelijk af. De ontsteking verdwijnt en bewegen is weer volledig mogelijk. Elke fase kan een paar maanden duren. Wat moet u ermee doen? Als u de symptomen herkent bij uzelf kunt u naar de huisarts gaan om de diagnose te laten stellen. Deze zal u adviseren de arm niet te overbelasten en binnen de pijngrens te bewegen. De arts kan u pijn bestrijdende middelen voorschrijven en naar de fysiotherapeut verwijzen om het herstel te ondersteunen. Een operatie is nooit nodig voor een frozen shoulder. Wat nu? De aandoening kan 10 maanden tot 3 jaar aanhouden, daarna geneest een frozen shoulder vanzelf en zal volledig herstellen. In de eerste twee fasen zal de pijn veel belemmering geven en kunt u medicijnen tegen de pijn krijgen. Aanspreekpunt Als u last heeft van een frozen shoulder kunt u naar de huisarts gaan. Deze kan u medicatie voorschrijven tegen de pijn en u doorverwijzen naar een fysiotherapeut om het herstel te ondersteunen. U kunt ook zelf naar de fysiotherapeut gaan. Meer weten? http://www.bewegenzonderpijn.com/frozen-shoulder/?gclid=CJvg04ai0ckCFVXGGwodDgkBFQ https://www.hierhebikpijn.nl/aandoening/33/frozen-shoulder Rughernia Wat is een rughernia? Een rughernia is een uitstulping van de zachte kern in de ruggenwervels die tegen het ruggenmerg of de zenuw aandrukt. Dit kan zorgen voor een ontsteking of irritatie van het ruggenmerg of de zenuw. Door de druk op de zenuw kan deze niet goed functioneren. De gevolgen zijn o.a. een doof gevoel of tintelingen in het verzorgingsgebied van de zenuw. Hoe herkent u het? Een rughernia gaat meestal gepaard met: - Doof gevoel of tintelingen in de rug, bil, benen, voeten of tenen, - Uitgevallen reflexen, - Spieren functioneren niet meer goed of - Rugpijn. De pijn en symptomen kunnen per dag verschillen. Afhankelijk van de locatie van de hernia zal verschillen of u klachten of symptomen ervaart. Wat moet u ermee doen? Als u een van de bovenstaande symptomen herkent, moet u bij de huisarts langsgaan. Er kan pas een juiste diagnose van een hernia gesteld worden door een combinatie van de voorgeschiedenis, de klachten, een neurologisch/orthopedisch onderzoek en na bestudering van een recente MRIscan. Wat nu? Nadat de diagnose is gesteld kunt u pijnstillers krijgen tegen de pijn. Een fysiotherapeut kan de symptomen verlichten door oefeningen. Meestal verdwijnen de klachten vanzelf door een combinatie van rust, oefeningen en pijnstillers binnen zes tot 8 weken. Soms is een operatie noodzakelijk. Dat is afhankelijk van de ernst van de pijn, de spoed en of de rughernia uitvalsverschijnselen geeft. Aanspreekpunt Uw huisarts is uw eerste aanspreekpunt bij een rughernia. Het ziekenhuis zal de diagnose stellen waarna uw huisarts u medicatie kan voorschrijven. Deze kan u ook doorverwijzen naar een fysiotherapeut om de klachten te verminderen. Meer weten? http://www.gezondheidsplein.nl/specials/hernia/wat-is-een-rughernia/item56673 https://www.herniakliniek.nl/een-hernia/wat-is-een-hernia.html Ziekte van Rendu Osler Weber Wat is de ziekte van Rendu Osler Weber? De ziekte van Rendu Osler Weber (ROW) is een zeldzame erfelijke vaatziekte die naar schatting bij 1 op de 10.000 Nederlanders voorkomt. Het wordt gekenmerkt door het ontstaan van direct verbindingen tussen slagaders en aders waarbij de haarvaten (hele kleine bloedvaatjes) ontbreken. De kleine verbindingen zijn meestal na de puberteit zichtbaar op de huid, meestal in het gelaat of op de vingers, en de slijmvliezen zoals neus, mond en lippen. Bloedneuzen komen dan ook bij 90% van de patiënt met ROW voor en beginnen vaak al op jonge leeftijd. De bloedingen kunnen ontstaan in elk orgaan. Hoe herkent u het? ROW is te herkennen aan de volgende symptomen: - Frequent spontane bloedneuzen, - Rode vaatjes zijn zichtbaar op de huid in het gelaat of op de vingers en bij de mond, lippen of neus, - Sneller moe, - Zuurstoftekort, - Bloedarmoede, - Bloedverlies of - Iemand in uw familie heeft dezelfde klachten. Tijdens de puberteit of zwangerschap kunnen de symptomen verergeren. Wat moet u ermee doen? Met deze klachten moet u direct langs uw huisarts gaan. De huisarts zal u direct doorverwijzen naar specialisten in het ziekenhuis. Deze kunnen onderzoeken of u inderdaad ROW heeft en hoeveel en hoe groot de onderlinge verbindingen tussen de bloedvaten zijn. Wat nu? ROW is een ongeneeslijke ziekte. De onderlinge verbindingen kunnen behandeld worden om verergering en complicaties te verminderen. De levensverwachting is wel goed voor ROW. Aanspreekpunt Uw huisarts zal uw aanspreekpunt zijn als u de ziekte herkent. Nadat de diagnose is gesteld moet ongeveer 1x per jaar terugkomen in het ziekenhuis voor poliklinisch onderzoek. Meer weten? http://www.hartenvaatgroep.nl/medische-informatie/vaatziekten/rendu-osler-weber.html http://www.ziekenhuis.nl/ziektebeelden/r/rendu-osler-weber/item581 Tia Wat is een TIA? TIA staat voor (transient ischemic attack) en is een voorbijgaande beroerte. Er is een korte verstopping van een bloedvat in de hersenen. Hierdoor ontstaan tijdelijke uitvalsverschijnselen. Een TIA is meestal een voorganger van een herseninfarct en dit kan tot blijvende schade leiden. Het ontstaat meestal door 2 oorzaken: - Slagaderverkalking (atherosclerose); hierdoor worden de slagaders in de hersen nauwer en kan het bloed moeilijker doorstromen. Dit geeft na verloop van tijd een verstopping van het bloedvat. - Hartritmestoornissen: hierdoor kunnen kleine bloedstolsels in het hart ontstaan en in de bloedvaten van de hersenen terecht komen. Dit kan in nauwe bloedvaten voor een verstopping zorgen. Hoe herkent u het? De symptomen van een TIA zijn vergelijkbaar met een herseninfarct, maar duren meestal tussen een half uur tot een paar uur. Ze zijn te herkennen aan de volgende punten: - Een scheeftrekkend gezicht of scheve mond of een mondhoek hangt naar beneden, - Een arm of been is verlamd, - De persoon spreekt wartaal of komt niet uit zijn woorden, - Dubbelzien, wazig zien of blindheid aan een van de ogen, - Duizeligheid, coördinatie- en/of evenwichtsstoornissen, - Ernstige hoofdpijn zonder oorzaak of - Tintelingen of gevoelsverlies aan een kant van het lichaam. Wat moet u ermee doen? Als u een van de bovenstaande symptomen herkent moet u direct 112 bellen. Een TIA kan tot een herseninfarct leiden wat ernstige hersenschade kan veroorzaken. Als u na een kortdurende TIA niet naar het ziekenhuis bent geweest, moet u met uw huisarts praten. De huisarts zal op grond van uw ervaring beslissen of u een TIA had. Als dat zo is zal deze u doorverwijzen naar een TIA- poli in het ziekenhuis. De artsen zullen daar aanvullend onderzoek doen om de oorzaak te vinden. Wat nu? De gevolgen van een TIA zijn meestal niet groot en de symptomen verdwijnen meestal binnen enkele uren. De gevolgen van een herseninfarct zijn wel heel groot en meestal blijvend. Voorkom dus een herseninfarct door een TIA te herkennen en direct uw huisarts te bezoeken of 112 te bellen. Aanspreekpunt Na een TIA is uw huisarts of cardioloog meestal het aanspreekpunt. Meer weten? www.hartstichting.nl www.hersenstichting.nl Huidlymfoom Wat is een huidlymfoom? Een huidlymfoom heet ook wel een primair cutaan non-hodgkinlymfoom. Deze groeien in het lymfesysteem dat zich in de huid bevindt. De meest voorkomende vorm is mycosis fungoides. Dit is een kwaadaardige woekering van witte bloedlichamen in de huid. Oorzaken zijn nog niet bekend. Er zijn 3 soorten huidlymfomen: - Indolente lymfomen: deze bestaan uit cellen die langzaam groeien en zijn meestal niet kwaadaardig. - Immediate lymfomen: deze cellen groeien gemiddeld snel en kunnen kwaadaardig zijn. - Agressieve lymfomen: deze cellen groeien snel en zijn meestal kwaadaardig. Indolente lymfomen kunnen kwaadaardig worden, maar dat gebeurt niet altijd. Hoe herkent u het? Welke symptomen u vertoont hangt af van de soort huidlymfoom. Symptomen kunnen zijn: - Rode vlek, - Bult of - Zweer. Deze symptomen gaan vaak gepaard met perioden met koorts, gewichtsverlies, veel transpireren en vermoeidheid. Symptomen van mycosis fungoides in een vroeg stadium zijn rode, schilferende en grillig gevormde plekken die 5 tot 20 cm groot kunnen zijn. Ze zitten met name in de zwembroekregio. Soms ontstaan er knobbels of tumoren. Wat moet u ermee doen? Als u de symptomen herkent moet u direct naar uw huisarts. Deze zal u doorverwijzen naar een dermatoloog die de diagnose zal stellen en de behandeling zal uitvoeren. Wat nu? In een vroeg stadium zijn huidlymfomen goed te behandelen, maar in een later stadium zal het effect groter zijn en kan er uitzaaiing plaatsvinden. Aanspreekpunt Uw huisarts is altijd uw aanspreekpunt als u vragen heeft over huidlymfomen. Meer weten? www.kanker.nl www.kankerwiehelpt.nl Lipkanker Wat is lipkanker? Lipkanker is een kwaadaardige tumor op meestal de onderlip. Het ontstaat voornamelijk bij mensen boven de 40 jaar en tweemaal zo vaak bij mannen dan bij vrouwen. De tumor ontstaat meestal na langdurige blootstelling aan sterke prikkels. Door deze prikkels kunnen de cellen van de lip veranderen en gaan vermenigvuldigen tot een tumor die kwaadaardig is. Risicofactoren voor lipkanker zijn: - Roken, - Tabak pruimen, - Overmatig alcoholgebruik of - Overmatige blootstelling aan zonlicht. Hoe herkent u het? De symptomen van lipkanker komen vaak voor op de onderlip en in de mond zelf. Enige symptomen zijn: - Een terugkerend kloofje, korstje, blaasje of zweertje op de onderlip, - Veranderende structuur van de lip of - Witte verkleuringen in de mond. In een verder stadium ontstaat er vaak een etterende tumor met de volgende symptomen: - Spontane bloedingen, - Irritatie en pijn, - Beperkte beweeglijkheid van de lip, - Lekkage van speeksel of - Vergrote klieren in de hals. Wat moet u ermee doen? Als u de symptomen herkent moet u direct naar uw huisarts gaan. Deze zal uw mond inspecteren en u doorverwijzen naar een specialist. De specialist kan uitgebreid onderzoek uitvoeren om de diagnose te kunnen stellen. Als het daadwerkelijk lipkanker is, kan de behandeling gestart worden. Wat nu? In een vroeg stadium van lipkanker kan een laserbehandeling worden gebruikt om de tumor te verwijderen. In een later stadium is een operatie of bestraling nodig. Aanspreekpunt Uw huisarts is altijd uw aanspreekpunt als u lipkanker vermoedt. De specialist kan de diagnose stellen en u behandelen. Meer weten? http://www.gezondheidsplein.nl/aandoeningen/lipkanker/item36744 https://www.kanker.nl/bibliotheek/lipkanker/wat-is/1566-lipkanker MEN2-syndroom Wat is het MEN2-syndroom? Het MEN2- syndroom is een zeldzame erfelijke ziekte die gezwellen in meerdere hormoonproducerende klieren en organen veroorzaakt. Deze klieren kunnen tegelijk ontstaan of apart. Bij mensen met het MEN2-syndroom ontstaat er bijna altijd schildklierkanker, ongeveer de helft krijgt ook een tumor in de bijnieren en een deel krijgt een tumor in de bijschildklieren. Hoe herkent u het? Meestal komen de symptomen al op jonge leeftijd voor. Omdat de tumoren in vele organen kunnen ontstaan zijn de symptomen heel verschillend. Soms ontstaan er afwijkingen in de zenuwen van het maagdarmkanaal. Deze geven als symptomen: - Buikpijn of - Langdurige verstopping of diarree. Wat moet u ermee doen? Als u de symptomen herkent, kunt u het beste naar de huisarts gaan. Deze kan onderzoek verrichten en u doorverwijzen naar een specialist. Bij het MEN2-syndroom is de kans groot op schildklierkanker, ga dus altijd langs de huisarts als u zich langere tijd niet goed voelt. Dit kan de kans op het ontwikkelen van schildklierkanker aanzienlijk verkleinen. Wat nu? Als de diagnose MEN2-syndroom is vastgesteld, wordt bekeken of de gezwellen kwaadaardig of goedaardig zijn. Dit kan per persoon verschillen en hierop wordt de behandeling aangepast. Meestal wordt er ook gebruik gemaakt van operatieve verwijdering als dat mogelijk is. Aanspreekpunt U moet altijd naar uw huisarts gaan als u zich langere tijd niet goed voelt. Er zijn ziekenhuizen met gespecialiseerde afdelingen voor MEN2-syndroom met de nodige specialisten voor de behandeling. Hier kunt u terecht voor uw behandeling. Meer weten? https://www.kanker.nl/bibliotheek/men-2-syndroom/wat-is/1244-men-2-syndroom https://www.kanker.nl/uploads/file_element/content/542/brochure-MEN2-syndroom.pdf NET in de dunne darm Wat is NET in de dunne darm? NET staat voor Neuro Endocriene Tumoren en komen zelden voor. Bij NET in de dunne darm vermenigvuldigen de neuro endocriene cellen zich ongeremd en vormen een tumor die hormonen of hormoonachtige stoffen kunnen uitscheiden, maar dit hoeft niet altijd. De tumoren groeien in tegenstelling tot gewone tumoren langzaam en worden sneller ontdekt voordat ze uitzaaien. Een NET in de darm stoot meestal serotonine uit. Hoe herkent u het? NET in de dunne darm is te herkennen aan: - Diarree of - Opvliegers (plotselinge roodheid in de nek en het gezicht) Andere symptomen die minder voorkomen zijn: - Overmatig transpireren, - Buikkrampen, - Misselijkheid, - Benauwdheid, - Gewichtsverlies of - Buikpijn na het eten. Wat moet u ermee doen? Als u het bovenstaande herkent bi u zelf voor een langere periode moet u naar de huisarts gaan. Deze kan u onderzoeken en u doorverwijzen naar een specialist die meerdere onderzoeken uitvoert, zoals bloedonderzoek, urineonderzoek en scans om de tumor te kunnen zien. Wat nu? Als door de specialist is vastgesteld dat u daadwerkelijk last hebt van een NET in uw dunne darm gaat de specialist een behandeling uitvoeren. Dit is afhankelijk van de grootte van de tumor, de plaats, eventuele uitzaaiing en of de tumor hormonen produceert en welke hormonen dit zijn. Meestal is de behandeling een operatieve verwijdering, medicatie, bestraling of radioactieve therapie. Vermijd bepaalde factoren die de symptomen kunnen verergeren, zoals sterk gekruid eten, veel alcohol, Franse kaas en 3 grote maaltijden op een dag. Diëtisten kunnen u helpen om meerdere kleine maaltijden op een dag te eten i.p.v. 3 grote. Aanspreekpunt Ga altijd naar de huisarts als u klachten heeft die lijken op de klachten van NET in de dunne darm. Als u vragen hebt over uw medicatie of behandeling kunt u het beste de specialist uw vragen laten beantwoorden. Als u vragen hebt over uw eetpatronen of dieet dan kunt u het beste bij de diëtist langs gaan. Meer weten? https://www.mlds.nl/ziekten/neuro-endocriene-tumoren-net/ Diabetes type 2 Wat is diabetes type 2? Bij diabetes (suikerziekte) kan het lichaam de bloedsuiker niet meer regelen. Dat gebeurt bij mensen zonder diabetes met het hormoon insuline. Bij diabetes type 2 maakt de alvleesklier te weinig insuline aan. Bovendien reageert het niet meer goed op insuline: dat heet ongevoeligheid voor insuline. Overgewicht, weinig beweging, een hogere leeftijd en erfelijkheid vergroten de kans op diabetes type 2. Vroeger heette diabetes type 2 ook wel ‘ouderdomsdiabetes’. Hoe herkent u diabetes type 2? Diabetes type 2 komt het meest voor en is het moeilijkst te herkennen. Aanwijzingen kunnen zijn: - Vaak dorst en veel plassen - Veel moe zijn - Last van ogen, zoals rode en branderige ogen, wazig zien, dubbel zien of slecht zien - Slecht genezende wondjes - Kortademigheid of pijn in de benen bij het lopen - Vaak terugkerende infecties, zoals blaasontsteking Wat kunt u doen? De behandeling van diabetes type 2 gebeurt met hulp van gezond eten en veel bewegen. Vaak ook medicijnen voor bloedsuiker, bloeddruk en cholesterol. In sommige gevallen is het noodzakelijk om insuline in te spuiten bij uzelf. Wat nu? Diabetes type 2 is een chronische ziekte. Om verergering tegen te gaan is soms een streng dieet voldoende maar meestal krijgt u meteen tabletten bij de diabetesverpleegkundige. Bent u te zwaar? Dan gaat u naar de diëtist. Als de tabletten niet voldoende werken zult u insuline voorgeschreven krijgen. Aanspreekpunt Als u vermoed dat u diabetes type 2 heeft kunt u het beste naar de huisarts gaan. Als u vragen over de medicijnen heeft kunt u terug bij de diabetesverpleegkundige. Voor vragen over voeding bij diabetes kunt u bij een diëtist terecht. Wilt u meer weten? www.diabetesfonds.nl artrose in de knie Wat is artrose in de knie? Bij artrose treedt slijtage in de gewrichten op. Er zijn drie vormen die het kniegewricht kunnen aantasten. De kraakbeenlaag op het gewricht slijt langzaam: het onderliggende bot komt hierdoor gedeeltelijk bloot te liggen. Een ontstekingsreactie van het gewricht kan het kraakbeen vernietigen: slijtage is dan het resultaat. Er is dan sprake van reumatoïde artritis of een andere gewrichtsontsteking. Artrose kan ook ontstaan na een aandoening aan de knie, zoals een fractuur, een bandletsel of een meniscusscheur. Hoe herkent u artrose in de knie? Als u tijdens het lopen of lang staan veel pijn heeft, kan dat op een beschadigde (artrotische) knie wijzen. Ook als u opstaat, voelt u pijn (de zogenoemde startpijn). De pijn wordt meestal geleidelijk erger, maar kan ook plotseling optreden. Pijn en zwelling zijn het hevigst in de ochtend en na een periode van rust. Ook kan de knie zwak aanvoelen, waardoor u door uw knie kunt zakken. Veel mensen stellen dat weersveranderingen ook effect hebben op de pijn. Wat zijn de behandelingen? Uw arts verricht eerst onderzoek naar uw manier van lopen. Een röntgenfoto kan aantasting van het kniegewricht aantonen. Voor reumatoïde artritis zijn veelal een bloedonderzoek en een MRI-scan nodig om de diagnose vast te stellen. In een vroeg stadium is het niet nodig operatief in te grijpen. Uw arts kan u dan het volgende adviseren: Pas uw leefgewoonten aan. Dat houdt in: afvallen, zwemmen of fietsen in plaats van hardlopen en springen. Doe oefeningen om de mobiliteit en soepelheid van uw knie te verhogen en de spieren van uw been te versterken. Maak gebruik van hulpmiddelen, zoals een stok, aangepaste schoenen, een brace of kniekoker. Deze kunnen uw knie verlichting geven. u kunt uw knie behandelen met oefeningen in het water of met een bandage om de knie. voor artrose in de knie kunnen verschillende pijnstillers worden gebruikt. hyaluronzuur injecties Als de klachten van artrose niet verminderen door bovenstaande behandelingen, kan een operatie noodzakelijk zijn. Aanspreekpunt: Heeft u het vermoeden dat u atrose heeft? In dat geval is uw huisarts het eerste aanspreekpunt.) Uw huisarts stelt de diagnose en start de behandeling Wilt u meer weten? www.reumafonds.nl Lewy Body Dementie Wat is Lewy Body Dementie? Lewy bodies zijn abnormale eiwitverdikkingen in hersencellen. Door die eiwitverdikkingen raakt de productie van stoffen, zoals dopamine, verstoord. Bij een kwart van de patiënten met de ziekte van Alzheimer worden ook Lewy bodies aangetroffen. Hoe de Lewy bodies ontstaan is vooralsnog onbekend. Kenmerkend voor Lewy body dementie zijn de schommelingen waarmee het geheugen achteruit gaat, in tegenstelling tot de geleidelijke achteruitgang bij de ziekte van Alzheimer. Een ander kenmerk van deze vorm van dementie zijn motorische stoornissen die veel overeenkomen met de ziekte van Parkinson. Hoe herkunt u Lewy Body Dementie? Kenmerkend voor Lewy Body Dementie is de sterke schommelingen in de cognitieve achteruitgang. Een patiënt met Lewy body dementie heeft last van: - Verminderde aandacht - Concentratie en alertheid - Terugkerende visuele hallucinaties - Tekenen van parkinson Symptomen die lijken op de ziekte van Parkinson zijn bijvoorbeeld een afwijkende lichaamshouding, spierstijfheid, ongecontroleerde bewegingen en traagheid in beweging. Wat kunt u doen? De verwardheid, desoriëntatie en hallucinaties van Lewy Body reageren goed op behandeling met cholinesteraseremmers. Antipsychotica kunnen bij dementie met Lewy bodies en bij Parkinsondementie een rampzalige uitwerking hebben, doordat ze de Parkinsonverschijnselen versterken. Indien de antipsychotica toch noodzakelijk worden geacht, zijn in feite alleen clozapine en quetiapine bruikbaar, zij het met de nodige voorzorgen en grote voorzichtigheid. Wat nu? Omdat Lewy Body dementie nog niet zo lang bekend is, is het beloop minder duidelijk. Vaak zijn de symptomen in een milde vorm al langer aanwezig. Vaak worden betrekkelijke gezonde mensen binnen enkele maanden tot een jaar, die af en toe eens vallen en wat traag zijn, kunnen veranderen in mensen die in een rolstoel zitten en ernstig dement zijn. Mensen met de diagnose van Lewy Body dementie kunnen hierdoor onder crisisomstandigheden met spoed opgenomen in een verpleeghuis. Aanspreekpunt Uw huisarts is uw eerste aanspreekpunt. Uw huisarts stelt de diagnose en start de behandeling. Wilt u meer weten? www.alzheimer-nederland.nl Herseninfarct Wat is een herseninfarct? Bij een herseninfarct wordt een bloedvat in de hersenen afgesloten. Dit gebeurt vanwege een dichtgeslibde ader (trombose) of een bloedstolsel dat een hersenslagader verstopt (embolie). Hierdoor krijgt een deel van de hersenen te weinig bloed waardoor het hersenweefsel afsterft. Hoe herkunt u een herseninfarct? Een herseninfarct ontstaat plotseling en kan gepaard gaan met bewusteloosheid. Symptomen kunnen zijn: - Plotseling een scheeftrekkend gezicht, de mond staat scheef of een mondhoek hangt naar beneden. - Een arm of been is verlamd. - De persoon spreekt wartaal of komt niet meer uit zijn woorden. - Plotseling dubbelzien, wazig zien of blindheid aan het linker- of rechteroog. - Een plotselinge combinatie van hevige draaiduizeligheid, coördinatie- en/of evenwichtsstoornissen. - Plotseling zeer ernstige hoofdpijn zonder oorzaak (alleen bij een hersenbloeding). Wat kunt u doen? De behandeling van een herseninfarct kan onderscheiden worden in drie fasen. De acute fase, de herstel- of revalidatiefase en de chronische fase. De acute fase is de eerste fase na het ontstaan van de herseninfarct. Hierbij is het van belang snel een arts te waarschuwen door 112 te bellen. Ook als de symptomen binnen een half uur weer verdwijnen. De revalidatie richt zich met name op het weer oppakken van algemene dagelijkse levensverrichtingen (ADL) zoals wassen, aankleden en eten. Daarnaast is er bijvoorbeeld logopedie om het spreken te verbeteren en fysiotherapie voor het bewegen. De chronische fase beslaat de hele periode na de revalidatiefase en is gericht op verwerking, acceptatie, leren omgaan met blijvende beperkingen en ondersteuning van de mantelzorg. In deze fase zal de mate van herstel dalen. Wat nu? Na het vaststellen van een herseninfarct verblijft de patiënt meestal 5 tot 10 dagen op de stroke unit, een speciale afdeling voor mensen met een beroerte. Hier onderzoeken de fysiotherapeut, ergotherapeut en logopedist wat de eventuele beperkingen zijn. Een groot gedeelte van de patiënten gaat na opname op de stroke unit naar huis. Aanspreekpunt De verschijnselen van een herseninfarct zijn goed te herkennen. Bel direct 112 als u onderstaande signalen herkent, want snel handelen beperkt de schade. Wilt u meer weten? www.hartstichting.nl SI gewricht Wat is het SI gewricht? De sacro-iliacaalgewrichten ook wel de SI gewrichten genoemd vormen de verbinding tussen heiligbeen en het bekken. De gewrichten bevinden zich onderin de rug, aan weerszijnde van de wervelkolom. De SI gewrichten zijn heel stug en bewegen nauwelijks. Hierdoor zijn de rug en het bekken stevig met elkaar verbonden. Desondanks een stevige verbinding tussen de rug en bekken kan de SI gewricht toch overbelast of ontstoken raken. Het klachtenbeeld staat ook wel bekend onder de naam 'SI syndroom'. Hoe weet u of u last heeft van de SI gewrichten? Pijn aan de SI gewrichten komt vaak voor. De pijn is meestal net boven de billen gelokaliseerd aan één zijde of aan beide zijdes en kan uitstralen naar de onderrug, het bovenbeen (meestal niet voorbij de knie) en soms naar de lies. Het lopen kan met moeite gaan en kan pijn veroorzaken. Klachten die te maken hebben met het SI gewricht zijn te herkennen aan de volgende specifieke symptomen: De klachten worden uitgelokt bij directe druk op de banden van het SI gewricht Pijn in de onderrug en de bil-regio, meestal iets van het midden. Uitstralende pijn naar het been, en soms zelfs tot aan de voet. Pijn die in veel houdingen optreedt. Onder andere bij het staan, lopen, zitten, buigen en bij draaiende bewegingen. Wat kunt u doen? Er zijn verschillende behandelingsmogelijkheden. Denk hierbij aan niet-lichamelijke behandelingen zoals psychologische begeleiding, behandelingen tegen depressie en revalidatie behandelingen. Met lichamelijke behandelingen wordt er medicijnen bedoeld zoals ontstekingsremmers. Verder zijn er andere behandelingen zoals fysiotherapie en manuele geneeskunde. Wat nu? SI gewrichtsklachten ontstaan meestal door overbelasting van de rug. Op de lange termijn kan verzwakking van de spieren rondom de wervelkolom het gevolg zijn. Hierdoor kunnen de rugklachten voortduren of zelfs verergeren. Het is daarom belangrijk om de rug- en andere rompspieren te versterken. Dit kunt u bereiken door krachttraining uit te voeren. Aanspreekpunt Voor SI gewrichtsklachten kunt u terecht bij de huisarts, een Sportmedisch Adviescentrum (SMA) of een (sport)fysio/manuele therapeut. Ook wanneer iemand zich ongerust maakt of twijfelt over de aard van de klachten, is het verstandig om een arts of fysio/manuele therapeut te raadplegen. Wilt u meer weten? www.bewegenzonderpijn.com Ischias Wat is ischias? Ischias is een afkorting voor de volledige benaming ischiasneuralgie. Ischias is een uitstralende zenuwpijn in de bil en/of het been. De pijn ontstaat door een irritatie of ontsteking van één of meer zenuwwortels op de plaats waar deze zenuwwortels uit het ruggenmerg ontspringen. Ischias ontstaat door druk op de zenuw. oorzaken kunnen zijn ontsteking of druk op de zenuw, tussenwervels van de rug die uitpuilen of vervormd zijn, strakke en stugge rugspieren, kou, chronische infecties aan het gebit, griep en door zwaar tillen. In een zeer zeldzaam geval kan ischias ontstaan door een hernia of een tumor. Ook stress kan een oorzaak zijn van ischias. Door stress kan de lichaamshouding veranderen waardoor de rug te zwaar belast wordt. Hoe herkent u ischias? Hoewel de klachten van ischias bij iedere patiënt verschillend zijn, zijn er wel enkele symptomen te beschrijven die bij de meeste mensen met ischias voorkomen. De meest voorkomende symptomen van ischias, zijn de volgende: Een stekende pijn in de onderrug, de bil en het been. Een branderige pijn in de onderrug, de bil en het been. Pijnscheuten die in de rug starten en doorlopen naar het been via de bil. Spierzwakte in de benen. Gevoelsstoornissen / Een verdoofd gevoel in het been, de voet of de tenen. Tintelingen in het been, de voet of de tenen. Spierkramp in de bil of in het been. Verminderde reflexen in de knieën en enkels. Pijn bij heffen en strekken van het zere been. Verslappen van de kuitspieren. Uitvallen van de achillespeesreflex. Wat kunt u doen? Bij ernstige en aanhoudende klachten wordt er bekeken waardoor u ischiaspijn heeft. Neem bij klachten dus contact op met uw huisarts. Uw huisarts zal door anamnese en lichamelijk onderzoek bepalen wat voor stappen er verder genomen moeten worden. Bij minder ernstige klachten zult u pijnstilling voorgeschreven krijgen en het advies om te proberen in beweging te blijven. Wat nu? De meeste rugklachten zijn niet blijvend. De rugklachten zullen verminderd worden door middel van pijnstillers, rust en op een verantwoorde manier bewegen. Een beetje pijn bij het bewegen kan geen kwaad maar bij ernstige pijn kan de huisarts advies geven. Sommige hebben baat bij het koelen, verwarmen of masseren van het pijnlijke gebied. Verder is het verstandig om niet te zwaar te tillen. Aanspreekpunt Vermoed u dat u ischias heeft? Uw huisarts is dan uw eerste aanspreekpunt. Uw huisarts stelt de diagnose en start de behandeling. Wilt u meer weten? www.bewegenzonderpijn.com Hartklepaandoening Wat is een hartklepaandoening? De hartkleppen zorgen ervoor dat het bloed in de goede richting door het hart stroomt. De hartkleppen kunnen zelf niet samentrekken maar openen en sluiten zich door drukverschillen in de bloedstroom. Bij een hartklepafwijking is een hartklep vernauwd of lekt de klep. Daardoor passeert er minder bloed door de hartklep of stroomt een deel van het bloed weer terug het hart in. Het hart moet dan harder werken om voldoende bloed rond te pompen. Hoe herkent u een hartklepaandoening? Een lichte vernauwing of lekkage van een hartklep geeft niet zoveel klachten. De klachten nemen toe naarmate de ernst van de aandoening toeneemt. Klachten die voorkomen bij hartklepaandoeningen zijn: - kortademigheid - opgezette voeten - pijn op de borst - onregelmatige hartslag - moeheid - duizeligheid bij inspanning Wat kunt u doen? Behandeling is niet altijd noodzakelijk. Bij milde klepafwijkingen met weinig klachten is wel regelmatige controle noodzakelijk. Problemen met de kleppen in de linkerharthelft zijn vaak ernstiger dan die in de rechterharthelft. Dit komt omdat de zich aorta in de linkerharthelft bevind. De aorta is de grote lichaamsslagader en zorgt ervoor dat alle organen en weefsels voorzien wordt van bloed. Wat nu? Eerst stelt de cardioloog vast hoe ernstig de aandoening is, of behandeling nodig is en op welke termijn. Met medicijnen hoeft het hart minder hard te werken, maar de klepafwijking blijft bestaan. Soms is het repareren of vervangen van de klep nodig. Repareren heeft de voorkeur. Er zijn verschillende soorten ingrepen om een nieuwe hartklep te plaatsen of te repareren. Aanspreekpunt Vermoed u dat u een hartklepaandoening heeft? Uw huisarts is dan uw eerste aanspreekpunt. Uw huisarts stelt de diagnose en start de behandeling. Wilt u meer weten? www.hartstichting.nl Slagaderverkalking Wat is slagaderverkalking? Slagaderverkalking is een langzaam proces in de bloedvaatwand, dat ervoor zorgt dat de slagaders steeds nauwer worden. Uiteindelijk kan dit leiden tot een hart- of herseninfarct. Iedereen krijgt in meer of mindere mate te maken met slagaderverkalking: ophopingen van vet en lichaamscellen in de bloedvaatwand. Er ontstaan zogenaamde plaques, die voor vernauwingen in het bloedvat zorgen. Later wordt er vaak ook kalk in de plaques afgezet. Daar komt de naam slagaderverkalking vandaan. Hoe herkent u slagaderverkalking? Bij een beginnende vernauwing zijn er geen klachten maar ernstige vernauwingen kunnen tot pijnklachten leiden: - Vernauwingen in de beenslagaders geven pijnklachten bij het lopen, de zogenaamde etalagebenen. - Vernauwingen in de kransslagaders kan klachten van pijn op de borst geven. Wat kunt u doen? Gezond leven vermindert de kans op (ernstige) vernauwingen van de slagaders. Denk hierbij aan: - Zorgen voor een gezond gewicht - Gevarieerd en gezond eten (genoeg fruit/groente) - Genoeg bewegen (minstens half uur per dag, enigszins inspannend) - Niet roken - Drink geen alcohol of in ieder geval niet meer dan één glas per dag. Wat nu? Mensen met ernstige vernauwingen in de slagaders of die een hart- of herseninfarct hebben doorgemaakt, krijgen medicijnen om slagaderverkalking tegen te gaan, zoals bloeddruk- of cholesterolverlagers. Aanspreekpunt Vermoed u dat u een slagaderverkalking heeft? Uw huisarts is dan uw eerste aanspreekpunt. Uw huisarts stelt de diagnose en start de behandeling. Wilt u meer weten? www.hartstichting.nl Kanker in het oor Wat is kanker in het oor? Kanker in het oor komt weinig voor. Ongeveer 0,2% van alle tumoren in het hoofd-halsgebied zijn tumoren in het oor. Zwellingen van de oorschelp zijn meestal huidtumoren die goedaardig of kwaadaardig kunnen zijn. Een goedaardig gezwel op de oorschelp verschijnt als een niet pijnlijke "wrat". In de gehoorgang is het een harde uitstulping van het onderliggende botweefsel (een osteoom). De kwaadaardige tumoren van de oorschelp beginnen vaak ook als een soort wrat. De tumoren kunnen pijnlijk worden en zullen gaan bloeden als het aangestoten wordt. Als de tumor zich in de gehoorgang bevind, dan veroorzaakt het heftige pijn en soms een bloederige afscheiding. Hoe herkent u kanker in het oor? De plaats van de tumor bepaalt voor een groot deel welke klachten iemand krijgt, hoe de ziekte verloopt en welke behandeling mogelijk is. Symptomen van kanker in het oor kunnen zijn: - Oorpijn - (Bloederig) vocht uit het oor (afscheiding) - Ontsteking van de gehoorgang die niet reageert op normale behandeling - Gehoorverlies - Uitval van de aangezichtszenuw - Duizeligheid Wat kunt u doen? Tumoren van de oorschelp zijn zeldzaam, maar als u een van de beschreven verschijnselen waarneemt is het verstandig om direct een arts te raadplegen. Wat nu? Goedaardige en kwaadaardige tumoren kunnen in het ziekenhuis verwijderd worden, gewoonlijk onder plaatselijke verdoving. Bij kwaadaardige tumoren in een vroeg stadium kan soms door bestraling de groei gestopt worden. Aanspreekpunt Als u vermoed dat u een goedaardige of kwaadaardige gezwel heeft, neem dan zo spoedig mogelijk contact op met uw huisarts. Uw huisarts stelt de diagnose en start de behandeling. Wilt u meer weten? www.kanker.nl Liposacroom kanker Wat is liposacroom kanker? Een sarcoom is een kwaadaardige tumor van het steun- en bindweefsel. Een liposarcoom is een kwaadaardige tumor van vetcellen, dus kanker in de vetcellen. Veel mensen hebben goedaardige vetbulten in hun lichaam. Deze zijn meestal te voelen als kleinere of iets grotere onderhuidse zachte bulten. Deze zijn ongevaarlijk en worden niet kwaadaardig. Hoe herkent u liposacroom kanker? Een liposarcoom kan overal in het lichaam ontstaan. Meer dan de helft van de liposarcomen komt voor in de diepgelegen weke delen in het dijbeen (tussen heup en knie). Een liposarcoom geeft in het begin meestal geen klachten. Het is een pijnloze bult die soms net zo zacht als goedaardige vettumoren kan zijn. Vaak is de tumor iets steviger en soms voelt het zelfs hard aan. Een liposarcoom groeit meestal langzaam. Liposacroom wordt gediagnosticeerd door middel van röntgenfoto, MRI of CT-scan. Vaak is een biopsie nodig om met zekerheid vast te kunnen stellen dat u liposarcoom heeft. Dit is ook nodig om te bepalen welk type liposarcoom het is en om te beoordelen hoe kwaadaardig de tumor is. Wat zijn de behandelingen? De behandeling van eerste keus bij liposarcoom is operatie. Bij een middelmatig- of hooggradig liposarcoom is bestraling vaak ook een deel van de behandeling. Soms krijgt u chemotherapie, meestal alleen als er sprake is van uitzaaiingen. Uw behandelend arts maakt samen met een aantal andere specialisten een behandelplan voor u. Zij gebruiken hiervoor landelijke richtlijnen en ze kijken naar: - Het stadium van de ziekte - Kenmerken van de tumor, bijvoorbeeld hoe kwaadaardige deze is - De plaats van de tumor - Uw lichamelijke conditie Aanspreekpunt: Heeft u symptomen die kunnen passen bij liposarcoom? Ga dan naar uw huisarts. Hij zal u eerst lichamelijk onderzoeken. Hij verwijst u naar een specialist als dit nodig is. Wilt u meer weten? www.kanker.nl Merkelcelcarcinoom Wat is merkelcelcarcinoom? Merkelcelcarcinoom (MCC) is een zeldzame vorm van huidkanker, minder dan 1% van de mensen met huidkanker heeft een merkelcelcarcinoom. Deze vorm van kanker ontstaat uit merkelcellen. Merkelcellen komen voor in de onderste laag van de opperhuid. De merkelcellen zitten dicht tegen de zenuwuiteinden aan en hebben een functie bij de tastzin. Merkelcelcarcinoom wordt ook wel neuro-endocriene huidtumor genoemd. Een merkelcelcarcinoom kan overal op de huid van het lichaam voorkomen. Bij ongeveer de helft van de patiënten zit het op het hoofd of de hals. Heel zelden (minder dan 1% van de gevallen) komt het merkelcelcarcinoom voor op de slijmvliezen van de mondholte of van de vagina. Wat de precieze oorzaken van merkelcelcarcinoom zijn, is onbekend. De belangrijkste risicofactoren voor merkelcelcarcinoom zijn: - Overmatige blootstelling aan de zon gedurende meerdere jaren - Merkelcelpolyomavirus (MCV) Hoe herkent u merkelcelcarcinoom? Een merkelcelcarcinoom herkent u aan een rode of roodpaarse, glanzende ronde knobbel op de huid. Deze knobbels zijn pijnloos. Merkelcelcarcinoom komt het meeste voor bij plaatsen die veel in de zon zijn geweest, zoals: - Het hoofd - De hals - De armen om met zekerheid vast te kunnen stellen dat er sprake is van merkelcelcarcinoom moet er biopsie uitgevoerd worden door een dermatoloog. Wat zijn de behandelingen? Uw behandelend arts maakt samen met een aantal andere specialisten een behandelplan voor u. Zij gebruiken hiervoor landelijke richtlijnen en ze kijken naar: - Het stadium van de ziekte - Kenmerken van de tumor, bijvoorbeeld hoe kwaadaardige deze is - De plaats van de tumor - Uw lichamelijke conditie Afhankelijk van de resultaten kunt u een of meer van de volgende behandelingen krijgen: - Operatie - Bestraling - Chemotherapie Aanspreekpunt: Heeft u symptomen die kunnen passen bij merkelcelcarcinoom? Ga dan naar uw huisarts. Hij zal u eerst lichamelijk onderzoeken. Hij verwijst u naar een specialist als dit nodig is. Wilt u meer weten? www.kanker.nl NET in de longen Wat is kanker NET in de longen? Neuro-endocriene tumoren (NET) zijn zeldzaam en hebben hun oorsprong in het neuro-endocriene systeem. Neuro-endocriene cellen zitten in allerlei weefsels in het lichaam. De tumor kan daarom overal in het lichaam ontstaan. Long-NET ontstaan door woekering van neuro-endocriene cellen in de luchtwegen, de zogenoemde enterochromaffiene cellen. Deze cellen staan bekend om de productie van serotonine. De klachten en symptomen bij NET zijn heel divers. Neuro-endocriene tumoren worden verdeeld in drie groepen: Graad 1 NET, 2 en graad 3 NET. Dit heeft te maken met de snelheid waarmee de tumor groeit. Hoe herkent u NET in de longen? De klachten hangen af van de plaats waar de NET zich bevindt en de grootte van de tumor en/of de uitzaaiingen in de longen. Klachten kunnen zijn: - Hardnekkige hoest - Kortademigheid - Vermoeidheid - Piepen en fluitende ademhaling - Terugkerende infecties De volgende onderzoeken zijn mogelijk: - bloed- en urineonderzoek - weefselonderzoek (pathologisch onderzoek) - bronchoscopie, longpunctie, diagnostische operatie - longfunctieonderzoek - hartonderzoek - echografie - CT-scan - MRI - nucleair onderzoek Wat zijn de behandelingen? Omdat NET zeldzaam zijn en een gecompliceerd ziekteverloop kunnen hebben is het van belang dat u wordt begeleid in een ziekenhuis waar veel ervaring met NET is opgedaan. Soms is een combinatie van behandelingen beter. Dit is afhankelijk van: - de snelheid van celdelingen van NET - de plaats waar de NET is ontstaan en de grootte van de primaire tumor op het moment van de behandelkeuze - de grootte van en de hoeveelheid uitzaaiingen naar andere organen en lymfeklieren - productie van hormonen - conditie van de patiënt Behandelmogelijkheden bij NET in de longen zijn: - operatie (curatief en palliatief) - lokale behandeling van uitzaaiingen - behandeling met medicijnen - bestraling Aanspreekpunt: Heeft u klachten die kunnen passen bij NET in de longen? Ga dan naar uw huisarts. Hij zal u eerst lichamelijk onderzoeken. Hij verwijst u naar een specialist als dit nodig is. Wilt u meer weten? www.kanker.nl Mild cognitive impairment (MCI) Wat is Mild Cognitive Impairment ? Mild cognitive impairment is een Engelstalige term welke vertaalt naar milde cognitieve stoornis. Wanneer iemand MCI heeft wil dat zeggen dat iemand problemen heeft met bepaalde hersenfuncties zoals het geheugen. MCI is geen dementie, de stoornissen zijn minder belemmerend dan de symptomen van dementie. In sommige gevallen is MCI een voorstadium van dementie. Dit is echter niet altijd het geval. De symptomen zijn vaak: - Geheugen problemen - Problemen met taal en spraak. - Problemen met uitvoeren van handelingen. - Problemen met overzicht houden. De symptomen zijn lichter dan die van dementie. Demente mensen vergeten vaak hele gebeurtenissen. Mensen met een MCI vergeten echter alleen details van een gebeurtenis. De oorzaak van een MCI kan liggen in een voorstadium van de ziekte van Alzheimer, maar kan ook gevolg zijn van psychologische problemen zoals een depressie of een burnout. Wat te doen bij MCI Wanneer men lijd aan MCI is het wel van belang om te letten op risicofactoren zoals brun-outs, depressies, medicijn/drugs gebruik, schildklierproblemen of een vitaminetekort. Daarom is het van belang om bij ziekte een psycholoog in te schakelen Wat nu? Mensen met een Mild Cognitive Impairment hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van dementie. Bij 44% van de mensen met een MCI worden de symptomen erger en kan binnen 5 jaar dementie worden vastgesteld. Er bestaan vooralsnog geen medicijnen tegen MCI. Wie is het aanspreekpunt? Bij klachten neemt u contact op met uw huisarts die u verder zal diagnosticeren en indien nodig, door zal verwijzen naar een specialist. Meer weten over MCI? Op de website van het Alzheimercentrum van het VUMC kunt u meer lezen over MCI. Hier kunt u ook vragen stellen over de aandoening. http://www.Alzheimercentrum.nl/dementie/dementievormen-en-hun-behandeling/mild-cognitiveimpairment/ Alzheimer Nederland beschikt over goede informatie over klachten zoals MCI. Hier kunt u ook terecht met vragen Website www.Alzheimer-nederland.nl E-Mail [email protected] Alzheimer telefoon: 0800 –5088| 24 uur per dag bereikbaar twitter: @Alzheimernl Ziekte van Alzheimer Wat is de ziekte van Alzheimer? De ziekte van Alzheimer is een onomkeerbare hersenziekte waarbij de cellen van de -hersenen ophouden met functioneren en vervolgens afsterven. Dit komt omdat er een plaque van eiwitten op de hersenen vormt. Symptomen van de ziekte van Alzheimer kunnen zijn: - Geheugen problemen vergeetachtigheid - Verlies van spraak en begrip - veranderingen in de persoonlijkheid. In eerste instantie lijken de symptomen erg op normale ouderdomsverschijnselen maar bij Alzheimer nemen de symptomen in korte tijd erg snel toe. Ondanks onderzoek zijn de kernoorzaken van Alzheimer nog niet bekend. Het verloop van de ziekte verschilt van persoon tot persoon maar er zijn drie stadia te onderscheiden. Eerste stadium: Geheugenverlies (preklinische fase) In dit stadium zijn de symptomen nog niet duidelijk merkbaar en de symptomen kunnen per persoon verschillen, afhankelijk van welk deel van de hersenen zijn aangetast. Een aantal kenmerken van het eerste stadium Alzheimer zijn: Vergeetachtigheid, desoriëntatie, verandering in de persoonlijkheid en vermindering van het reactie vermogen. Tweede stadium: Geestelijke invaliditeit. In de tweede fase van de ziekte van Alzheimer zijn de verschijnselen erg duidelijk en ondervindt de patiënt veel belemmeringen in het dagelijks leven. Het kortetermijngeheugen functioneert niet goed. Men vergeet de tijd en datum of het seizoen. Patiënten ondervinden vaak ook problemen met het herkennen van familieleden en vrienden. Hiernaast heeft men minder controle over de emoties. Hierdoor kan een Alzheimer patiënt in dit stadium erg confronterend zijn voor de familie. Het verlies van de zelfstandigheid bij activiteiten zoals het wassen en aankleden en het hebben van depressies, hallucinaties en obsessief gedrag zijn ook kenmerken van het tweede stadium Alzheimer. Stadium drie: Volledige afhankelijkheid. Dit is de laatste fase, In dit stadium kan de patiënt zelf niks meer omdat de mobiliteit nu ook is aangetast. De patiënt heeft in dit stadium 24 uur per dag zorg nodig. De patiënt is nu ook meer vatbaar voor infectie ziekten en beroertes omdat de hersenen niet goed meer werken. Wat te doen bij de ziekte van Alzheimer. Het is belangrijk om de symptomen waar te nemen om zo vroeg mogelijk in het behandeltraject te stappen. Let op symptomen zoals geheugenverlies, een afnemend reactievermogen die in een rap tempo erger worden. Vooral wanneer de patiënt boven de 65 jaar is moet men extra alert zijn. Bij het vermoeden van dementie symptomen, kunt u het beste zo snel mogelijk een afspraak maken bij de huisarts. Deze zal met u de klachten bespreken en, indien nodig, de patiënt doorverwijzen naar een instelling die gespecialiseerd is in dementie. Hier zal verder onderzoek plaats vinden. Wat nu? De ziekte van Alzheimer is helaas een proces dat onomkeerbaar is. Wanneer men lijd aan de ziekte kan dit, vooralsnog, niet worden genezen. Het remmen van het ziekteproces is waar op gefocussed wordt. De medicatie die gebruikt wordt om het process te vertragen slaat bij de een aan en bij de ander niet. Daarom verschilt de medicatie per persoon. De symptomen van Alzheimer kunnen ook behandeld worden met medicatie denk hierbij aan antipsychotica, antidepressiva, pijnstillers en slaapmiddelen. Denk ook goed na over de toekomst en regel zaken wanneer u hiertoe nog instaat bent. Denk hierbij aan financiële zaken en hoe u uw toekomstige zorg graag geregeld wil hebben. Wie is het aanspreekpunt ? In eerste instantie spreekt u de huisarts aan deze zal u, indien nodig, doorverwijzen naar een specialist. Meer weten over de ziekte van Alzheimer? Hieronder vindt u een overzicht van informatie bronnen over de ziekte van Alzheimer. Alzheimer Nederland beschikt over goede en zeer uitgebreide informatie de ziekte van Alzheimer, welke stappen u moet ondernemen, en welke (alternatieve) behandelmethodes er beschikbaar zijn Hier kunt u ook terecht met vragen.www.Alzheimer-nederland.nl Op de website van het Alzheimercentrum van het VUMC kunt u meer lezen over de ziekte van Alzheimer. Hier kunt u ook vragen stellen over de aandoening. http://www.Alzheimercentrum.nl De website https://www.Alzheimer.nl bevat ook overzichtelijke informatie over de ziekte. Artrose in de heup Wat is artrose in de heup? Artrose is een vorm van reuma, bij artrose is de kwaliteit van het kraakbeen verminderd. Op de uiteinde van de heup kop en heup bot zit een laagje kraakbeen. Dit is zachter en gladder dan bot en zorgt er voor dat de botten in het gewricht soepel over elkaar heen kunnen glijden zodat beweging van het been mogelijk is. Wanneer dit laagje kraakbeen dunner en zachter wordt is er sprake van artrose. Uiteindelijk kan het kraakbeen helemaal verdwijnen. De directe oorzaak is niet duidelijk. De symptomen zijn: - Pijn in de lies met uitstraling naar de bilstreek, het bovenbeen en de knie. - Stijfheid en pijn bij het opstaan. - Moeite bij bewegen - Ontstekingen in de gewrichten - Naar buiten gedraaid been. Wat te doen bij artrose in de heup? Bij klachten maakt de patiënt een afspraak bij de huisarts die verder onderzoek uitvoert en een diagnose stelt. Wanneer u artrose heeft is het belangrijk om te blijven bewegen maar zonder uw gewrichten te overbelasten. De patiënt moet dus oefeningen doen denk aan lichte oefeningen zoals zwemmen, fietsen of traditionele rustige chinese tai chi. Als de patiënt napijn ervaart, betekent dit dat het gewricht te veel belast is en moet men proberen de pijnlijke heup tijdelijk te ontlasten. Wanneer er sprake is van overgewicht is het belangrijk dat de patiënt afvalt om de gewrichten te ontlasten. Wat nu? Er is geen herstel van het kraakbeen meer mogelijk. De behandeling is gericht op het verminderen van de pijn en stijfheid van het gewricht. Vaak wordt hiervoor een fysiotherapeut ingeschakeld die te patiënt oefeningen en methodes om het gewricht te ontlasten aanleert. Soms schrijft de arts ontstekingsremmers en pijnstillers voor. Bij erg hevige pijn kan de dokter een injectie met een ontstekingsremmend middel toedienen. In geval van erge slijtage kan gekozen worden voor een kunstheup. De situatie is echter bij elk persoon verschillend en daarom zal behandeling ook niet altijd hetzelfde zijn bij iedereen. Wie is het aanspreekpunt? Bij klachten aan uw gewrichten neemt u contact op met uw huisarts. Meer weten over artrose? Neem een kijkje op de website van het reumafonds voor meer informatie. http://www.reumafonds.nl/informatie-voor-doelgroepen/patienten/vormen-van-reuma/artrose/ Reuma Wat is reuma? Reuma is geen specifieke aandoening, het is een verzamelnaam voor meer dan 100 verschillende aandoeningen aan de bewegingsmechanismes van het lichaam die niet zijn veroorzaakt door een ongeval. Het is overigens niet waar dat reuma een ziekte is voor ouderen, 61% van de reumapatiënten zijn jonger dan 65 jaar. Reuma is onderverdeeld in drie categorieën - Ontstekingsreuma: bij aandoeningen van dit type reuma, beschadigen de ontstekingsreacties van het lichaam de gewrichten. - Artrose: Bij artrose verslechtert het kraakbeen in de gewrichten. - Wekedelenreuma : Hieronder behoren de aandoeningen aan onder andere spieren, pezen, gewrichtskapsels en spierbanden De symptomen van reuma zijn breed: - Pijn in gewrichten en spieren - Dik worden van gewrichten - Stijfheid in het lichaam - Bewegingsbeperkingen - Moeheid en lusteloosheid De symptomen worden in de loop van de dag vaak erger. De oorzaak van reumatiek is niet bekend. Het lijkt er echter op dat reuma erfelijk is. Als er in de familie reuma voor komt heeft men namelijk hogere kans om zelf ook reuma te krijgen. Wat te doen bij reuma? Bij klachten zoals pijn en stijfheid in uw gewrichten en spieren is het goed om een afspraak te maken met uw huisarts, zodat deze de juiste diagnose kan stellen en u in het juiste behandel traject kan plaatsen. Wat nu? De meeste reumatische aandoeningen zijn chronisch. Dit betekent dat u er niet van kunt genezen. De klachten moeten wel behandeld worden om te voorkomen dat ze erger worden.Mensen met reumatiek kennen vaak periodes waarin het beter gaat met de klachten en peridoes waarin de klachten erger worden ervaren. Wie is het aanspreekpunt bij reuma ? Het aanspreekpunt is uw huisarts deze al u, indien nodig, doorverwijzen naar een specialist. Meer weten over reuma? Het reumafonds biedt veel informatie over reumatiek en ondersteuning aan mensen met reumatiek. http://www.reumafonds.nl http://www.reumafonds.nl/reuma/feiten-over-reuma Hartfalen Wat is Hartfalen? Bij hartfalen kan het hart niet meer genoeg bloed door het lichaam heen pompen. Hierdoor kunnen klachten ontstaan. De symptomen van hartfalen zijn: - Vermoeidheid - Kortademigheid met name bij lichamelijke inspanning - Vocht vasthouden - Onrustig slapen en in de nacht vaak plassen - Hartritmestoornissen - Opgeblazen gevoel - Koude handen en voeten - Prikkelhoest vooral bij platliggen - Vergeetachtigheid en gebrek aan concentratie Hartfalen is een gevolg van een aandoening. Oorzaken van hartfalen verschillen per patiënt maar kunnen zijn: - Een hartinfarct of een te hoge bloeddruk - Ritmestoornissen van het hart en hartspierziektes - Virussen - Hartklepaandoeningen en aangeboren hartafwijkingen Wat te doen bij hartfalen Als u merkt dat de patiënt de genoemde symptomen ervaart, maak dan spoedig een afspraak bij de huisarts voor nader onderzoek. Het is van belang dat u alert bent op de symptomen zodat de patiënt zo vroeg mogelijk in het behandeltraject kan stappen. Het is ook zeker van belang om de levensstijl van de patiënt te veranderen denk hierbij aan stoppen met roken, minder zout eten en afvallen bij overgewicht. Wanneer u lijdt aan ernstig hartfalen is het verboden om auto te rijden. Wanneer u lijdt aan licht hartfalen is autorijden meestal toegestaan mits u een verklaring heeft van een keuringsarts. Wat nu? Als men lijdt aan hartfalen is behandeling vaak nodig. De behandelingen zijn verschillend per persoon maar het is mogelijk dat men een van de volgende behandelingen zal ontvangen: Medicatie, pacemaker, Hartklep operatie, Bypass operatie, dotter en stent operatie, een harttransplantatie of steunhart. Wie is het aanspreekpunt? Het eerste aanspreekpunt is altijd de huisarts. Deze is kundig om u verder te onderzoeken en indien nodig door te verwijzen. Meer weten over hartfalen? Voor meer informatie en tips over hartfalen kijk op https://www.hartstichting.nl/hartziekten/hartfalen Wat is de Het fenomeen van Raynaud? Het fenomeen van Raynaud is een vaataandoening. Bij deze aandoening stopt de bloedtoevoer naar de vingers, tenen en soms het puntje van de neus omdat de slagaders te snel dichtknijpen ofwel verkrampen door een prikkel zoals koude lucht, vocht of emoties. Het syndroom van Raynaud is te onderscheiden in twee vormen. De primaire vorm en de secundaire vorm. De primaire vorm houdt in dat de klachten worden veroorzaakt door bepaalde uitwendige en inwendige prikkels. Uitwendige prikkels kunnen dingen zijn zoals werken met trillende apparatuur of het aanslaan van toetsen op een toetsenboord. Inwendige prikkels zijn vaak heftige emoties. Kenmerkend voor de primaire vorm van het syndroom van Raynaud is dat de klachten aan beide handen of voeten ontstaan. De secundaire vorm herkent u wanneer de symptomen niet aan beide handen of voeten tegelijk optreden. De secundaire vorm kan een gevolg zijn van een aandoening aan de vaatwanden. Ook bepaalde geneesmiddelen zoals bètablokkers kunnen deze secundaire vorm veroorzaken. Symptomen van Het Fenomeen van Raynaud zijn: - Koude vingers, tenen of puntje van de neus - Wit worden van vingers, tenen of neuspunt om vervolgens blauw te worden. - Bij opwarmen van de aangedane lichaamsdelen een pijnlijk tintelend of branderig gevoel. Wat te doen bij Het Fenomeen van Raynaud. Wanneer symptomen worden waargenomen is het wijs om een afspraak te maken bij de huisarts voor een diagnose. Wanneer de patiënt gediagnostiseerd is met het syndroom van Raynaud is het verstandig om de patiënt zoveel mogelijk in een goed verwarmde omgeving te houden en de patiënt ook goed warm aan te kleden, de patiënt te laten stoppen met roken, de patiënt voldoende te laten bewegen en er voor te zorgen dat de patiënt zo min mogelijk stress ervaart. Wat nu? Medische behandeling is niet altijd nodig maar mogelijke opties zijn: Bloedvat verwijdende medicatie, zenuw operatie, zenuw injecties. Wanneer iemand lijdt aan de secundaire vorm van het syndroom van Raynaud is het van belang om de onderliggende oorzaak aan te pakken. Dit kan met de arts worden besproken. Wie is het aanspreekpunt? Het aanspreekpunt is de huisarts, deze kan de diagnose stellen en de patiënt in het juiste behandeltraject plaatsen. Meer weten over? Link Voor meer informatie over het syndroom van Raynaud kunt u een kijkje nemen op https://www.hartstichting.nl/vaatziekten/fenomeen-van-raynaud?gclid=CjwKEAiAs6zBRDWudDL2Iic4QQSJAA4Od3XcfcyLztwnABnkok0Lrgz_XR7hXPqsPGDwK7z4q7T1BoCitzw_wcB Vernauwing van de beenvaten Wat is Vernauwing van de beenvaten Vaatvernauwing is een vorm van artherosclerose. Het is een gevolg van vet aanslag in de wand van de slagaders. Dit zorgt er voor dat er minder zuurstofrijk bloed door het aangedane been kan stromen. Vaatvernauwing wordt ook wel perifeer vaatlijden genoemd. De symptomen zijn: - Pijn in beenspieren tijdens relatief korte afstanden lopen. - Slechte wondgenezing - Verminderde haargroei op de benen - Koude voeten - Vertraagde groei van nagels en dikke nagels. - Bleke benen bij optillen van benen. En Rode benen bij laten hangen van benen. Er is een classificatie opgesteld op de ernst van de vernauwing aan te duiden. Dit wordt de classificatie van Fontaine genoemd. Bij Fontaine graad 1 zijn geen tot weinig pijnklachten merkbaar.Fontaine graad 2 is de gematigde gradatie. Patiënten hebben dan last van hun benen tijdens het lopen. Zij ervaren een krampachtige pijn in de beenspieren. Omdat men tijdens het lopen dan vaak moet pauzeren wordt dit fenomeen ook wel etalagebenen genoemd. Bij Fontaine graad 3 is er zelfs in rust een zuurstof tekort in de spieren en kampt men met chronische pijnklachten. Bij Fontaine graad 4 is de vaatvernauwing en zuurstof tekort dusdanig erg dat wonden op de benen niet meer genezen, en in sommige gevallen delen van het beenweefsel zelfs afsterven Wat te doen bij vernauwing van de beenvaten Om verdere vaatvernauwing te beperken moeten de risicofactoren verminderd worden. De patiënt moet stoppen met roken, overgewicht kwijt raken, hoog cholesterol verminderen, de bloeddruk verlagen en suikerziekte behandelen. Dit zijn allemaal factoren waar de patiënt grote invloed op heeft. Het minimaliseren van deze risicofactoren is van zeer groot belang, Wat nu? Patiënten moeten de risicofactoren verminderen, hiernaast krijgen zij vaak intensieve looptraining om de klachten te verminderen. Wanneer de klachten hiermee niet verholpen kunnen worden, kan de arts besluiten een dotter behandeling uit te voeren. Dit is een operatie waarbij de verkalking wordt verminderd. Er kan ook gekozen worden voor een bypass operatie waarbij een omleiding in de bloedvaten wordt gecreëerd. In hevig gevorderde gevallen van aderverkalking kan het noodzakelijk zijn om het been te amputeren. Dit gebeurt in 40% van de patiënten met Fontaine graad 3 of 4. Wie is het aanspreekpunt ? Wanneer de patiënt klachten ervaart is het eerste aanspreekpunt de huisarts. Deze zal de patiënt nader onderzoeken en, indien nodig, in het behandeltraject plaatsen. Meer weten over Vernauwing van de beenvaten? http://www.hartenvaatcentrum.nl/patientenbezoekers/specialismen/vaatchirurgie/ziektebeelden/vernauwing-van-de-beenslagaders-1 Hodsgkinlymfoom Wat is Hodsgkinlymfoom Hodgkinlymfoom is een zeldzame vorm van lymfeklierkanker. Het ontstaat door de abnormale groei van een lymfekliercel. Lymfekliercellen spelen een belangrijke rol in het opruimen van ziekteverwekkers en de productie van afweerstoffen. Deze vorm van kanker komt vooral voor bij jongeren in de leeftijdscategorie 15 tot 35 jaar. Er zijn twee varianten. De klassieke hodgkin lymfoom ( 95% van de patiënten) en de nodulair paragranuloom. (5% van de patiënten) Vaak verloopt een hodgkinlymfoom zonder symptomen maar symptomen van hodgkinlymfoom zijn: - Zwelling van lymfeklier die langzaam groter wordt - Benauwdheid wanneer lymfomen zich rondom de longen bevinden. - Pijn in buik - Hevig nachtzweten - Jeuk over het hele lichaam Wat te doen bij ziekte Hodgkinlyfoom wordt middels chemotherapie behandeld. Roken zorgt voor complicaties tijdens chemotherapie daarom is het zeer belangrijk dat de patiënt direct stopt met roken. Wat nu? De duur van behandelding varieert van patiënt op patiënt van 4 maanden tot 9 maanden. 90% van de patiënten in stadium 1 en 2 en meer dan 75% van de patiënten in stadium 3 en 4 kunnen genezen worden. Deze hoge genezingspercentages moeten niet gezien worden als reden voor het niet serieus nemen van de ziekte. Zonder behandeling zullen alle patiënten overlijden aan de ziekte. Het is daarom erg belangrijk zo snel mogelijk hulp te zoeken en behandeld te worden. Wie is het aanspreekpunt ? Het aanspreekpunt is de huisarts deze zal, indien nodig, de patiënt in het behandeltraject plaatsen. Meer weten over Hodgkinlymfoom? Voor uitgebreide informatie over hodgkinlymfoom kunt u terecht op: https://hematologiegroningen.nl/patienten/content/3Hodgkin.htm Li-Fraumeni Syndroom Wat is het Li-Fraumeni Syndroom? Het Li-Fraumeni syndroom (LFS) is een zeldzaam erfelijk syndroom dat kanker veroorzaakt. In het erfelijk materiaal oftewel het DNA zit een bepaalde gen ( TP53-gen). Dit gen reguleert de groei van lichaamscellen. Bij een persoon met LFS werkt dit gen niet naar behoren en kunnen cellen ongecontroleerd groeien en is er kans op verschillende soorten kanker in het lichaam. Vaak is dit kanker in de botten, spieren, vet, hersenen en de bijnierschors. Een arts kan vermoeden dat een patiënt het LFS syndroom heeft wanneer veel directe biologische familieleden van de patiënt kanker op jonge leeftijd hebben gehad. Aanwijzingen voor het Li-Fraumeni Syndroom - Het ontstaan van een sarcoom voor het 45e levensjaar - Een eerstegraads familielid met kanker die is ontstaan voor het 45e levensjaar - Een eerste of tweedegraads familie lid in dezelfde tak van de familie met kanker die is ontstaan voor het 45e levensjaar of een sarcoom op willekeurige leeftijd. Wat te doen bij LFS Symptomen verschillen per kankertype. Het is daarom wijs om de symptomen van verschillende kankersoorten te leren herkennen. Ter preventie kan een preventieve borstamputatie worden overwogen met de arts. Omdat LFS erfelijk is, is het noodzakelijk om een familieonderzoek uit te voeren om zo dragers van het gen te herkennen. Indien er een kinderwens is worden dragers van het gen verwezen naar een klinisch geneticus om de voortplantingsmogelijkheden te bespreken. Wat nu? Circa 90% van de patiënten met LFS zullen uiteindelijk kanker hebben. Bijna elke patiënt zal voor zijn 60e levensjaar minimaal een vorm van kanker hebben gehad. LFS is niet te genezen. De behandeling is gericht op het bestrijden van de tumoren middels conventionele kankertherapie. Sommige patiënten laten hun lichaam regelmatig screenen op kanker. De patiënt wordt ook voorgelicht over de vroege kenmerken van kanker. Wie is het aanspreekpunt ? In eerste instantie is dit de huisarts. Deze zal de patiënt doorverwijzen naar de specialist. Indien er bij een patiënt het vermoeden van het LFS bestaat, zal de specialist deze doorverwijzen naar een klinisch genetisch centrum of naar een polikliniek voor familiare tumoren. Vanuit deze instellingen wordt vaan een familie specialist aangesteld voor families met het LFS gen. Meer weten LFS? Neem dan een kijkje op de volgende link: http://erfocentrum.nl/pdf/paramedici/Huisartsenbrochure%20Li%20Fraumeni%20Syndroom.pdf MEN 1- Syndroom Wat is het MEN 1- Syndroom? Het MEN 1- Syndroom is een zeldzame erfelijke ziekte. MEN 1 staat voor Multipele Endocriene Neoplasie syndroom type 1. Bij deze ziekte ontstaan er meerdere hormoonproducerende tumoren in organen, klieren en weefsels. Een tumor zou dus bijvoorbeeld kunnen vormen in de bijnieren of de hypofyse, maar ook in de maag of het onderhuidse vetweefsel. Hormonen zijn stoffen die via het bloed signalen afgeven en een grote invloed hebben op de werking van organen en bepaalde processen in het lichaam. Een hormoonproducerende tumor in een orgaan, weefsel of klier kan een te hoge hoeveelheid van een bepaald hormoon in het lichaam veroorzaken. Dit kan tot klachten leiden. Symptomen zijn afhankelijk van de aangedane organen, klieren of weefsels en daarom is er geen specifieke lijst met symptomen voor het MEN 1 –syndroom. Wat te doen bij ziekte Omdat deze ziekte per persoon zo verschillend kan zijn is het belangrijk de adviezen van de deskundige zo goed mogelijk op te volgen. Men wordt geadviseerd vragen te stellen over zijn of haar situatie en klachten bekend te maken. Wat nu? Het MEN 1 –syndroom zelf is niet te genezen. De behandelingen zijn gericht op het behandelen van de tumoren. Omdat de tumoren in verschillende organen en weefsels kan vormen en op meerdere plaatsen tegelijk, verschilt te behandeling aanzienlijk per persoon. In sommige gevallen is een operatie of kankertherapie nodig. Maar soms zijn medicijnen en regelmatige controle voldoende. Wie is het aanspreekpunt? De huisarts is altijd het eerste aanspreekpunt bij klachten. Indien iemand een MEN 1 –syndroom patiënt is wordt deze behandeld door een MEN gespecialiseerd behandelteam. In dit team zijn aanwezig een: - Endocrien chirurg - Radioloog - Klinisch geneticus - Internist- endocrinoloog - Internist oncoloog - Patholoog - Nucleair geneeskundige - Verpleegkundig specialist Meer weten over het MEN 1 –syndroom? Bezoek dan https://www.kanker.nl/bibliotheek/men-1-syndroom/wat-is/1205-men-1-syndroom NET in de alvleesklier Wat is NET in de alvleesklier? NET in de alvleesklier is een tumor die zijn oorsprong heeft uit het neuro endocriene systeem. De oorzaak is nog onbekend. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen functionerende en niet functionerende tumoren. De functionerende tumoren produceren wel hormonen en niet functionerende tumoren doen dit niet. Hormonen zijn stoffen die via het bloed signalen afgeven en een grote invloed hebben op de werking van organen en bepaalde processen in het lichaam. Een hormoonproducerende tumor in een orgaan, weefsel of klier kan een te hoge hoeveelheid van een bepaald hormoon in het lichaam veroorzaken. Dit kan tot klachten leiden. Er zijn vier verschillende voorkomende tumoren bij net in de alvleesklier. Het gastrinoom, het insuloom, het glucagonoom, en het vipoom. Bij net in de alvleesklier zijn ongeveer de helft van de voorkomende soorten tumoren functionele tumoren. Symptomen verschillen per type tumor en is afhankelijk van een groot aantal factoren waaronder de locatie, grootte, groeisnelheid, uitzaaiingen, hormoonproductie. Symptomen verschillen maar kunnen onder andere zijn: - Buikklachten ( pijn, maagklachten, braken, diaree etc.) - Maagbloeding hartkloppingen - Bleke vettige ontlasting - Hoofdpijn - Zweten met bleekheid - Trillen, duizeligheid, verwardheid, angst en zwakte - Gewichtsverlies - Overmatige dorst - Veel en vaak plassen - Wazig zien ‘ Wat te doen bij NET in de alvleesklier? Omdat deze ziekte per persoon zo verschillend kan zijn is het belangrijk de adviezen van de deskundige zo goed mogelijk op te volgen. Men wordt geadviseerd vragen te stellen over zijn of haar situatie en klachten bekend te maken. Verder wordt men geadviseerd een gezonde levensstijl aan te nemen. En, indien nodig, psychologische hulp aan te vragen. Wat nu? De behandeling is afhankelijk van het type NET in de alvleesklier en de ernst. De patiënt kan daarom de volgende onderzoeken verwachten: Bloed en urine onderzoek, een CT- Scan, echografie, MRI, nucleair onderzoek en weefselonderzoek verwachten Wie is het aanspreekpunt ? Het aanspreekpunt is de huisarts. Deze zal de patiënt, indien nodig, doorverwijzen naar de oncologisch specialisten in een ziekenhuis. Hier is een multidisciplinair behandelteam om de patiënt in verschillende stappen te onderzoeken en behandelen. Meer weten over? NET in de aalvleesklier is een aandoening met veel kanten. Voor verdere informatie wordt u geadviseerd om een kijkje te nemen op de website van het kankerfonds. https://www.kanker.nl/bibliotheek/net-in-de-alvleesklier/wat-is/4342-net-in-de-alvleesklier Syndroom van Korsakov Wat is het syndroom van Korsakov? Dementie kent vele vormen en heeft verschillende oorzaken. Het syndroom van Korsakov is één van die vormen. Korsakov ontstaat door een tekort aan vitamine B1, maar staat vooral bekend als de vorm van dementie die men krijgt na langdurig alcoholmisbruik. Door het langdurige alcoholmisbruik ontstaan er afwijkingen aan onder andere het hart, de alvleesklier en de lever. Doordat de lever beschadigd raakt, is het lichaam niet meer instaat om vitamine B1 op te slaan. Naast de organen wordt ook het zenuwstelsel aangetast, met stoornissen in spraak, geheugen, beweging en gezichtsvermogen. Hoe herkent u het syndroom van Korsakov? Omdat Korsakov bijna altijd gepaard gaat met alcoholmisbruik, is overmatig, langdurig alcoholmisbruik het eerste symptoom. Andere belangrijke symptomen zijn: Geheugenstoornissen: geheugenstoornissen zijn het meest opvallend bij patiënten met het syndroom van Korsakov. Patiënten vinden het vaak lastig gebeurtenissen in chronologische volgorde te zetten en kunnen zij problemen krijgen met de tijd/plaats oriëntatie. Het herkennen van mensen blijft voor een lange tijd mogelijk, maar kan op ten duur ook aangetast raken. Confabuleren: door het overmatige alcoholmisbruik ontstaan er gaten in het geheugen. De patiënt zal de gaten in het geheugen onbewust proberen op te vullen met verzinsels. Dit noemt men confabuleren. Gedragsstoornissen: door het drankmisbruik kunnen er ook gedragsveranderingen ontstaan. Bijvoorbeeld agressie en depressieve klachten. Hierdoor houden patiënten vaak slechts een klein sociaal netwerk over. Wat nu? Er is geen definitieve behandeling tegen Korsakov, de ziekte is dan ook niet te genezen. Wel is het van belang dat een patiënt zo snel mogelijk stopt met drinken. Hierdoor zal het functieverlies in de hersenen tot stilstand komen, maar verbeteringen zullen niet meer optreden. Injecties met vitamine B1 behoren ook tot de mogelijkheden, om de tekorten aan te vullen. Patiënten met Korsakov zullen vaak snel terecht komen in een psychiatrisch verpleeghuis, waar de behandeling gericht is op het aanbrengen van structuur in het dagelijks leven. Wie is het aanspreekpunt? Uw huisarts is het eerste aanspreekpunt, hij of zij zal de verdere behandeling opstarten. Wilt u meer informatie? Surf dan naar https://www.alzheimer.nl/ of https://www.hersenstichting.nl/ Artrose in de elleboog Wat is artrose? Artrose is een reumatische ziekte aan het kraakbeen in gewrichten en aan het gewricht zelf, in dit geval de elleboog. De kwaliteit van het kraakbeen in gewichten neemt af; het wordt dunner en zachter. In sommige gevallen ontbreekt het kraakbeen volledig, maar dat is bij de elleboog meestal niet het geval, omdat de elleboog over het algemeen niet zwaar wordt belast. Artrose in de elleboog kan ook ontstaan na een beschadiging aan het gewricht, bijvoorbeeld door een breuk. Het duurt dan vaak jaren voordat er artrose gerelateerde klachten ontstaan. Hoe herkent u artrose in de elleboog? Elleboog is pijnlijk bij gebruik maar ook in rust elleboog is moeilijk beweegbaar Zwelling in de elleboog Stijfheid Krakende gewrichten Verlies van kracht Gevoelsstoornissen De klachten kunnen van dag tot dag verschillen. Eerder uitgevoerde activiteiten, het weer of gebruikte medicijnen zijn van invloed op de artrose Wat zijn de behandelingen? ! Behandelingen zijn voor ieder persoon anders, raadpleeg uw huisarts over de juiste behandeling voor u. Het is van belang de spieren rondom de elleboog sterk te houden. Mensen met goed ontwikkelde gewrichtsspieren ervaren minder pijn dan mensen zonder goed ontwikkelde gewrichtsspieren. Het is daarom zinvol om een behandeling met de fysiotherapeut te starten. Door de artrose kunnen er botsplinters in het gewricht terecht komen. Deze zullen operatief verwijderd wordenAls de slijtage ernstig is, kan er voor worden gekozen om de elleboog te vervangen door een prothese. Wat nu? Artrose is chronisch en kan niet worden genezen, echter zijn er wel behandelingen (zie boven) die klachten kunnen verminderen. Wie is het aanspreekpunt? Uw huisarts is het eerste aanspreekpunt. Hij/zij stelt de diagnose en start de behandeling. Wilt u meer informatie? Surf naar: http://www.reumafonds.nl/ Nekhenia Wat is een nekhernia? Een nekhernia is een uitstulping van de tussenwervelschijf. Deze uitstulping drukt op een zenuw of op het ruggenmerg, waardoor er pijn ontstaat. Ook kunnen er uitvalverschijnselen ontstaan, zoals een verlamming of gevoelsverlies. Een hernia kan ontstaan door: Een aangeboren genetische zwakte in de wervels Slijtage (ouderdom) Roken (versnelt het slijtage) De nek te lang belasten Een ongeluk Hoe herkent u een nekhernia? U kunt een nekhernia aan de volgende verschijnselen herkennen: – Pijn in de nek of schouders – Een doof of tintelend gevoel in één of beide armen en/of handen – Heel soms kunnen mensen ook minder gevoel in hun benen krijgen en problemen bij het plassen Wat zijn de gevolgen van een nekhernia? Pijn en/of gevoelloosheid in de nek, schouders en armen zijn de meest voorkomende problemen bij een nekhernia. Wat nu? De eerste behandeling bij een nekhernia zal bestaan uit fysiotherapie, pijnstillers en rust. Als na een paar weken de pijn niet is afgenomen, kan er worden overgegaan tot een operatie. Er zal dan eerst via een MRI-scan worden vastgesteld of er daadwerkelijk sprake is van een nekhernia. De chirurg zal vervolgens de wervel met de uitstulping operatief verwijderen en de lege ruimte eventueel opvullen met botcement of ander materiaal. Helaas is een operatie lang niet altijd effectief. Veel mensen zullen de nekpijn behouden, maar de pijn in de armen zal bij de meeste mensen wel verdwijnen. Wie is het aanspreekpunt? Uw huisarts is uw eerste aanspreekpunt. Hij of zij zal u doorverwijzen naar de fysiotherapeut of het ziekenhuis. Wilt u meer informatie? Surf dan naar http://www.ziekenhuis.nl/ziektebeelden/n/nekhernia/item588 Whiplash Wat is een whiplash? Een whiplash is letsel aan de nek of de rug. Het ontstaat meestal tijdens een ongeval waarbij het hoofd krachtig van voor naar achter wordt bewogen. Het is vernoemt naar het Engelse woord “whip”, wat zweep betekent. Het van voor naar achter bewegen van het hoofd lijkt namelijk op het knallen van een zweep. Hoe herkent u een whiplash? De meest voorkomende symptomen van een whiplash zijn: Nekpijn Stijfheid in de nek Hoofdpijn Andere pijnen in de rug en soms ook in de armen of benen. Wat zijn de gevolgen van een whiplash? Bij de meeste mensen zal de arts een nekkraag voorschrijven, zodat de nek voldoende rust krijgt. Ook fysiotherapie behoort tot de mogelijkheden. Mochten de klachten lang aanhouden, dan volgt er vaak ook een onderzoek door de neuroloog. Wat nu? Bij 50% van de mensen met een whiplash verdwijnen de symptomen binnen 3 maanden. Bij 85 tot 90% verdwijnen de symptomen binnen een jaar. Bij de overige 10% spreekt men van een “late whiplash syndroom”. Er zal dan veel onderzoek worden gedaan of de klachten niet een andere oorzaak hebben dan de whiplash zelf. Wie is uw aanspreekpunt? Omdat een whiplash bijna altijd ontstaat door een ongeval, zal de arts in het ziekenhuis de eerste onderzoeken uitvoeren. Vanwege de adrenaline in uw lichaam, kan het zijn dat u pas na enkele dagen last gaat krijgen. In dat geval kunt u het best contact opnemen met uw huisarts. Wilt u meer informatie? Surf dan naar http://www.whiplashstichting.nl/ Ontsteking in het hart (pericarditis en endocarditis). Wat is een ontsteking in het hart? Het hart kan ontstoken raken aan zowel de binnenkant (endocarditis) als aan de buitenkant (pericarditis). Als het hart aan de buitenkant ontstoken raakt, is dat vaak wel erg pijnlijk, maar niet bijzonder gevaarlijk. Een hart dat aan de binnenkant ontstoken is, is in de meeste gevallen wel gevaarlijk. Hoe herkent u een ontsteking in het hart? In het geval van een ontstoken buitenkant van het hart heeft u vaak last van: felle pijnscheuten op de borst in het begin koorts of griep kortademigheid of benauwdheid In het geval van een ontstoken binnenkant van het hart heeft u vaak last van: – vermoeidheid – transpireren – gewichtsverlies – bloedarmoede – hartgeruis – lichte koorts – hoge koorts (alleen bij een acute ontsteking) Wat zijn de behandelingen? Ontsteking aan de buitenkant: De behandelmethode hangt af van de oorzaak, maar bestaat vaak uit: pijnstillers ontstekingsremmers antibiotica bij een bacteriële infectie hartpunctie operatie om een deel van het geïnfecteerde weefsel weg te halen rust Ontsteking aan de binnenkant: Omdat een ontsteking aan de binnenkant van het hart gevaarlijker is dan aan de buitenkant, zijn de behandelmethodes ook rigoureuzer, namelijk: snel werkende antibiotica via een infuus toegediend krijgen. Dit duurt meestal vier tot zes weken en in die tijd moet de patiënt in het ziekenhuis verblijven een spoedoperatie waarbij de falende hartklep wordt vervangen en behandelt de arts de plekken in het hart waar er veel bacteriën zitten. Wat nu? Bij een ontstoken buitenkant van het hart zijn er meestal geen langdurige gevolgen en zal men herstellen. Bij een ontsteking van de binnenkant van het hart loopt men het risico om last te krijgen van hartfalen of infecties op andere plekken in het lichaam. Wie is het aanspreekpunt? Uw huisarts is uw eerste aanspreekpunt Wilt u meer informatie? Surf dan naar http://www.hartwijzer.nl/Pericarditis_en_endocarditis.php Longembolie Wat is longembolie? Bij longembolie zit er een bloedvat dat van het hart naar de longen loopt verstopt. Door de longslagader loopt het bloed naar de longen, waarna het bloed van zuurstof wordt voorzien en door de rest van het lichaam gepompt wordt. Bij een embolie raakt er een slagader of ader verstopt, waardoor er minder zuurstof in het lichaam terecht komt. Hoe herkent u longembolie? Bij een longembolie heeft u vaak last van de volgende klachten: benauwdheid pijn op de borst tijdens ademhaling hoesten, soms met bloed versnelde ademhaling verhoogde hartslag zweten licht gevoel in het hoofd zwakkere hartslag Wat zijn de behandelingen? Het lichaam ruimt de verstopping van de ader meestal zelf op, maar voor de zekerheid krijgt u vaak wel injecties met bloedverdunners, ook bekend als antistollingsmiddelen. Als het bloed dun genoeg is, kan er worden gestopt met de injecties. Daarna zal er vaak worden overgegaan op antistollingstabletten, die oraal ingenomen moeten worden. Kunt u geen orale medicatie nemen? Dan kan de arts een filter in het bloedvat plaatsen dat uitkomt in het hart. Hierdoor zorgt hij ervoor dat er geen stolsels in de longen terecht kunnen komen. Wat nu? Om herhaling te voorkomen, moet u meestal bloedverdunners blijven slikken. De duur daarvan ligt meestal tussen de drie en twaalf maanden, afhankelijk van de ernst van de embolie. In sommige gevallen moet u voor de rest van uw leven bloedverdunners blijven slikken. Wie is het aanspreekpunt? Uw huisarts is uw eerste aanspreekpunt. Wilt u meer informatie? Surf dan naar https://www.longfonds.nl/longembolie/wat-is-een-longembolie Wat is een longembolie? (2015). Geraadpleegd van https://www.longfonds.nl/longembolie/wat-iseen-longembolie Hoog cholesterolgehalte Wat is een te hoog cholesterolgehalte? Een te hoog cholesterolgehalte vergroot de kans op hart- en vaatziekten. Cholesterol is niet alleen maar slecht voor het lichaam, we hebben het zelfs nodig, maar te veel cholesterol is gevaarlijk. Hoe herkent u een te hoog cholesterolgehalte? U kunt uw cholesterolgehalte bij de huisarts laten meten. Als uw cholesterolgehalte hoger dan 5 milimol per liter in het bloed is, spreekt men van een verhoogd cholesterolgehalte. Wat zijn de behandelingen? Medicijnen zijn niet altijd nodig om het cholesterol te verlagen. Gezonde voeding, voldoende bewegen en niet of stoppen met roken zijn vaak al voldoende om het cholesterolgehalte te verlagen. Medicijnen worden wel voorgeschreven bij mensen die een te hoog cholesterolgehalte hebben in combinatie met diabetes, vaatvernauwingen of als het cholesterolgehalte hoger is dan 8 milimol. Wat nu? Een te hoog cholesterolgehalte vergroot de kans op hart- en vaatziekten. Met een gezonde levensstijl is het goed te behandelen en zal het cholesterolgehalte omlaag gaan. Wie is het aanspreekpunt? Uw huisarts is uw eerste aanspreekpunt. Wilt u meer informatie? Surf dan naar https://www.hartstichting.nl/risicofactoren/hoogcholesterol?gclid=Cj0KEQiAn8i0BRDur-HV1PCTy4UBEiQAPuFr9DF8CSKUcBPTsyGio6qQUCxiyopSdUCTKJqana34ZkaAmsq8P8HAQ Kleincellige longkanker Wat is kleincellige longkanker? Kleincellige longkanker is een vorm van longkanker waarbij de kankercellen onder een microscoop kleiner ogen dan bij niet kleincellige longkanker. Bij kleincellige longkanker delen de kankercellen zich sneller en vaak is de kanker al verspreid als de eerste klachten optreden. Hoe herkent u kleincellige longkanker? Kleincellige longkanker geeft verschillende klachten, afhankelijk van waar de tumor zich bevindt. Meestal beginnen de klachten met hoesten, waarbij er soms bloed wordt opgehoest. Andere klachten kunnen zijn: kortademigheid terugkerende longonsteking aanhoudende heesheid zeurende pijn in de borst of rugstreek Wat zijn de behandelingen? Bij het merendeel van de patienten wordt de ziekte pas ontdekt als genezing niet meer mogelijk is. Vaak is dan alleen nog palliatieve behandeling mogelijk. Het doel hiervan is om de klachten te verminderen en het voorkomen van verdere complicaties. De palliatieve behandeling bestaat vaak uit chemotherapie en bestraling. Wat nu? Als de longkanker vroeg ontdekt wordt is het te genezen, maar vaak wordt de kanker pas ontdekt als men niet meer te genezen is. Het gevolg daarvan is dat men zal sterven aan de longkanker. Wie is het aanspreekpunt? Uw huisarts is uw eerste aanspreekpunt. Wilt u meer informatie? Surf dan naar https://www.kanker.nl/bibliotheek/kleincellige-longkanker/wat-is/2281-kleincelligelongkanker Maagkanker Wat is maagkanker? Maagkanker is een kwaadaardige tumor in de buik. Er zijn veel verschillende soorten maagkanker, afhankelijk van het type weefsel waaruit de tumor ontstaat. De meest voorkomende is het adenocarcinoom, dat ontstaat uit de klierbuisjes in het slijmvlies van de maag. Bij ongeveer 1500 Nederlanders wordt jaarlijks de diagnose maagkanker gesteld. Hoe herkent u maagkanker? De klachten zijn afhankelijk van de plaats van de tumor en in de beginfase zijn er meestal geen klachten. Klachten die wel kunnen voorkomen zijn: verminderde eetlust en een afkeer tegen sterk ruikend voedsel onverklaarbaar gewichtsverlies snel een vol gevoel hebben pijn in de borst of bovenkant van de buik misselijkheid regelmatig braken (met soms een beetje bloed) brandend maagzuur duizeligheid en vermoeidheid door bloedarmoede Deze klachten hoeven niet op maagkanker te wijzen, zij kunnen ook een andere oorzaak hebben. Wat zijn de behandelingen? Er zijn verschillende behandelmethodes voor maagkanker. Vaak worden zij in combinatie met elkaar aangeboden voor het beste effect. De behandelingen zijn: – de tumor operatief laten verwijderen – chemotherapie – bestraling Wat nu? Maagkanker is te genezen, maar dat is afhankelijk van de locatie van de tumor en of de tumor in een vroeg stadium is ontdekt. Voor veel mensen zal de tumor te laat ontdekt worden, waarna men slechts te klachten kan proberen te verminderen. Wie is het aanspreekpunt? Uw huisarts is uw eerste aanspreekpunt. Wilt u meer informatie? Surf dan naar https://www.mlds.nl/kanker/maagkanker/ Neurofibromatose Wat is neurofibromatose? Neurofibromatose is een verzamelnaam voor een aantal erfelijke aandoeningen die voornamelijk het huid, bind en zenuwweefsel aantasten. Hoewel neurofibromatose een verzamelnaam is, zijn er grote verschillen onder individuen die last hebben van deze aandoening. Hoe herkent u neurofibromatose? Omdat de verschillen tussen de personen met neurofibromatose zo groot zijn, zijn ook de kenmerken van de aandoening per persoon verschillend. De meest voorkomende zijn: koffiekleurige vlekken op de huid kleine gezwelletjes op de huid vertraagde ontwikkeling als kind leer en gedragsproblemen sproeten in de oksels of liezen geel/bruine bolletjes in de iris ontbreken van een bot in de oogkas, waardoor een kind een lui oog kan krijgen houterig bewegen problemen met praten epilepsie Wat zijn de behandelingen? Er is op dit moment geen behandeling tegen neurofibromatose. Wel is er medicatie bekend die de klachten kunnen verminderen. Bijvoorbeeld medicatie tegen ADHD en epilepsie. Ook kunnen de gezwelletjes weggehaald worden. Wat nu? Over het verloop van de aandoening is niet veel te zeggen. Voor iedereen zal dit anders zijn. Ondanks dat de aandoening relatief zeldzaam is (ongeveer 5000 mensen in Nederland), bestaat er wel een actief lotgenotencontactorgaan in Nederland. Hier kunt u tips en advies vragen, maar kunt u ook terecht voor steun. Wie is het aanspreekpunt? Uw huisarts is uw eerste aanspreekpunt. Wilt u meer informatie? Surf dan naar http://neurofibromatose.nl/wat-is-nf/sub-pagina-1/ Antifosfolipidensyndroom (APS) Wat is de ziekte? Het antifosfolipidensyndroom is een auto-immuunziekte, ofwel een ziekte aan het afweersysteem. Fosfolipiden zijn vetten die in elke lichaamscel voorkomen. Bij deze aandoeningen worden anitfosfolipiden antistoffen (APA) gevormd. Dit zorgt ervoor dat het bloed erg stroperig wordt en de kans op stolsels sterk toeneemt(trombose). Waaraan herken je de ziekte? APS kenmerkt zich door enkele veelvoorkomende symptomen. Indien u last heeft van onderstaande symptomen is het verstandig contact op te nemen met uw huisarts. - Trombose, - Longembolie - Herseninfarct - Trombosebeen ‘ - Hartinfarct - Zwangerschapscomplicaties (miskraam of zwangerschapsvergiftiging) - Huidafwijkingen Wat te doen bij deze ziekte? De diagnose zal worden gesteld aan de hand van een bloedonderzoek. Indien de diagnose APS bij is is gesteld, zal de behandelend arts samen met uw een behandelplan opstellen. Echter, er is geen behandeling mogelijk tegen het vormen van de antistoffen. De behandeling zal dan ook preventief zijn en bestaan uit het slikken van antistollingsmiddelen, waardoor de kans op trombose afneemt. Tevens kan er medicatie worden voorgeschreven voor de andere symptomen. Wat nu? Het antifosfolipidensyndroom is een chronische ziekte en is nog niet te genezen. Indien de behandeling goed is afgesteld op de ziekte, is het in de meeste gevallen mogelijk een normaal leven te leiden. Aangezien de kans op trombose verhoogd blijft, is het verstandig eventuele risicofactoren als roken, overmatig alcoholgebruik, overgewicht te vermijden. Wie is uw aanspreekpunt? Uw eerste aanspreekpunt is de huisarts. Het kan noodzakelijk zijn dat u wordt doorverwezen naar een andere behandelaar, zoals een specialist in het ziekenhuis. Meer weten over.. Voor meer informatie kunt u terecht op onderstaande websites: - https://www.nvle.org/ - www.hartenvaatgroep.nl Artrose in de enkel, voet en teen. Wat is de ziekte? Artrose is een reumatische aandoening in de gewrichten. Het kraakbeen wordt dunner en zachter, waardoor de kwaliteit van het kraakbeen en de botten afneemt. In de enkel, voet en teen is het veelal een natuurlijk slijtageproces als gevolg van de veroudering van het lichaam. Artrose in de enkel, voet en teen kan leiden tot problemen met uw balans en/of manier van lopen. Hoe herkent u de ziekte? Indien u last heeft van onderstaande symptomen is het goed mogelijk dat u artrose heeft. Het is daarom verstandig een bezoek aan de huisarts te brengen. - De gewrichten kunnen minder soepel worden bewogen - Pijn bij het bewegen van de enkel, voet en teen - Zwellingen Wat te doen bij deze ziekte? De behandeling van artrose is voor iedereen verschillend. In eerste instatie kunt uw contact opnemen met de huisarts. Deze zal u vervolgens doorverwijzen naar een orthopedisch chirurg. Vervolgens zal de chirurg samen met u de behandelmogelijkheden bekijken. Enkele voorbeelden zijn: - Een wandelstok en/of steunzolen - Mobiliserende oefeningen - Speciale schoenen - Een enkel of voetprothese Wat nu? Artrose is een chronische ziekte die niet kan worden genezen. Het is wel mogelijk de klachten te verminderen doomiddel van bovenstaande behandelingen. Wie is uw aanspreekpunt? Uw eerste aanspreekpunt is de huisarts. Deze zal de diagnose stellen en de behandeling starten. In de meeste gevallen zal uw vervolgens worden doorverwezen naar de orthopedisch chirug of de fysiotherapeut. Meer weten over.. Voor meer informatie kunt terecht op de onderstaande websites: - www.reumafonds.nl - www.bewegenzonderpijn.nl Artrose in de schouder Wat is de ziekte? Artrose is een reumatische aandoening in de gewrichten. Het kraakbeen wordt dunner en zachter, waardoor de kwaliteit van het kraakbeen en de botten afneemt. Men noemt het ook wel schouderslijtage. Er kunnen zich zichtbare knobbels vormen die mogelijk leiden tot beperkingen tijdens het bewegen. Tevens kunnen zij de zenuwen beknellen waardoor pijn, gevoelsstoornissen en krachtsverlies kunnen optreden. Hoe herken je de ziekte? Indien u één of meer van de onderstaande symptomen heeft, is het mogelijk dat u artrose in de schouder heeft. Het is daarom verstandig een bezoek aan de huisarts te brengen. - De schoudergewrichten kunnen minder soepel en minder ver worden bewogen. - Pijn bij het bewegen van de schouder - Start- of ochtendstijfheid - Pijnlijke en/of stijve gewrichten na een periode van rust Wat te doen bij deze ziekte? De behandeling van artrose is voor iedereen verschillend. In veel gevallen is het kraakbeen in de schouder weggesleten. Dit zal dan ook ook niet meer terug groeien. De behandeling zal dan ook voornamelijk bestaan uit het soepel houden van het overgebleven kraakbeen. Dit kunt u doen door verschillende mobiliserende oefeningen uit te voeren (in overleg met een fysiotherapeut). Daarnaast wordt het afgeraden zware inspanning te leveren. Wat nu? Artrose is een chronische ziekte die niet kan worden genezen. Het is wel mogelijk de klachten te verminderen doormiddel van bovenstaande behandelingen. Wie is uw aanspreekpunt? Uw eerste aanspreekpunt is de huisarts. Deze zal de diagnose stellen en de behandeling starten. In sommige gevallen kan het noodzakelijk zijn dat u wordt doorverwezen naar een andere behandelaar, zoals bijvoorbeeld de fysiotherapeut. Meer weten over.. Voor meer informatie kunt terecht op de onderstaande websites: - www.reumafonds.nl - www.bewegenzonderpijn.nl Hartstilstand Wat is de ziekte? Bij een hartstilstand kan het hart het bloed niet meer goed rondpompen, waardoor de bloedsomloop stopt. Hierdoor treed een tekort aan zuurstof en voedingsstoffen op in het hart en de rest van het lichaam. Een hartstilstand ontstaat vaak plotseling en vaak zijn er geen duidelijke signalen vooraf. De meest voorkomende oorzaak voor een hartstilstand is een hartinfarct. Hoe herken je de ziekte? Er is sprake van een hartstilstand als de betreffende persoon bewusteloos is en nauwelijks tot niet meer ademt. Tevens reageert deze persoon niet meer op aanspreken of aanschudden. Wat te doen bij deze ziekte? Vanwege acuut levensgevaar is snel en effectief handelen bij een hartstilstand essentieel. Omstanders dienen direct hulp te bieden door het alarmnummer 112 te bellen, te reanimeren en een schok toe te dienen met een AED. Na het arriveren van de ambulancebroeders nemen zij het reanimeren over en brengen het slachtoffer naar het ziekenhuis. In het ziekenhuis wordt het slachtoffer opgenomen op de intensive care. Daarna wordt het lichaam gekoeld (naar 32-34º) om het herstel van de hersenfuncties te bevorderen. Na 24 uur wordt het lichaam weer op normale lichaamstemperatuur gebracht (37º). De dagen daarna staan in het teken van diverse controles en herstel van de patiënt. Indien de oorzaak van de hartstilstand een hartinfarct is, is het mogelijk dat u kort na uw opname een dotterbehandeling moet ondergaan. Wat nu..? Het is goed mogelijk een hartstilstand te overleven zonder verdere beschadigingen. Mogelijk heeft u nog wel enkele weken last van geheugenproblemen. Indien u na een halfjaar nog steeds last heeft van klachten is het verstandig langs uw huisarts te gaan. Wie kunt u aanspreken? In levensbedreigende gevallen moet u contact opnemen met de ambulance, waarna u opgenomen wordt in het ziekenhuis. Hier zult u voornamelijk contact hebben met een cardioloog. In andere gevallen kunt u altijd contact opnemen met de huisarts of het ziekenhuis. Meer weten over.. Voor meer informatie kunt u terecht op de onderstaande websites: - www.hartstichting.nl - www.hartenvaatgroep.nl Leiomyosarcoom Wat is de ziekte? Een leiomyosarcoom is een kwaadaardige en zeldzame tumor die onstaat in de gladde spiercellen van het lichaam. Deze cellen komen op verschillende plaatsen voor en daarom zijn er verschillende vormen van deze tumorsoort. Er is een verdeling gemaakt van drie subcategorieeën: - Leiomyosarcoma in de huid - Leiomyosarcoma in de wand van de bloedvaten - Leiomyosarcoma van zachte, ondersteundende weefsels. Bijvoorbeeld het maag-darmkanaal. Waaraan herkent u de ziekte? De symptomen van een leiomyosarcoom zijn afhankelijk van de locatie van de tumor. Een leiomyosarcoom in de buikholte (veelvoorkomend) - Gewichtsverlies Misselijk Overgeven Pijn Verdikking in de buik Zwellingen Een leiomyosarcoom in een bloedvat - Lymfoedeem Trombose Dit kan mogelijk leiden tot verstopping van het bloedvat met de volgende klachten: - Brandend gevoel onder de huid Extreme gevoeligheid Prikkelende/tintelende huid Bleekheid Niet tegen de kou kunnen Een leiomyosarcoom in de zenuwen. Dit leidt vaak tot beknelling van de zenuwen, wat verschillende neurologische klachten kan geven: - Doof gevoel Tintelingen Pijn Vermindering van kracht Wat te doen bij deze ziekte? Indien u last heeft van bovenstaande symptomen, neem dan contact op met uw huisarts. Deze zal verder lichamelijk onderzoek uitvoeren. Mogelijke andere onderzoeken die u kunt krijgen zijn een MRI, CT-scan of een biopsie. Tevens zult u worden doorverwezen naar een specialist in het ziekenhuis die de behandeling zal starten. Wat nu? De kans op genezing hangt af van het feit of het leiomyosarcoom te verwijderen is. Een leiomyosarcoom in de huid is vaak goed te verwijderen, waardoor de kans op genezing groot is. Andere vormen zijn veelal erg agressief. Bij uitzaaiing is de kans op genezing erg gering. Wie is uw aanspreekpunt Uw eerste aanspreekpunt is uw huisarts. Deze zal u mogelijk doorverwijzen naar specialisten in het ziekenhuis. Meer weten over.. Voor meer informatie kunt u terecht op onderstaande website: - www.kanker.nl Maligne perifere zenuwschedeltumor (MPNST) Wat is de ziekte? MPNST is een kwaadaardige tumor van de weke delen van het lichaam. Deze tumor ontstaat in de cellen rondom de zenuwen, de zenuwschedecellen. Het komt het meest voor in de armen en benen, veelal vlak bij de romp. Waaraan herkent u de ziekte? Een MPNST kenmerkt zich door enkele symptomen. Indien uw last heeft van onderstaande symptomen neem dan contact op met uw huisarts. - Een snel groeiende en voelbare bult - Zenuwpijn, door beknelling van de zenuwen - Spierzwakte Wat te doen bij deze ziekte? De huisarts zal aanvullend lichamelijk onderzoek uitvoeren om de diagnose te stellen. Mogelijke andere aanvullende onderzoeken zijn CT- scan, MRI en een biopsie. Indien de diagnose bij u is gesteld, zal de behandeld arts samen met u een behandelplan opstellen. De behandeling zal veelal bestaan uit een operatie, bestraling en/of chemotherapie. Wat nu? Indien de tumor verwijderd kan worden en kleiner is dan 5 cm, dan is de prognose gunstig. De kans op terugkeer van een tumor is 40-65%. Echter, is de prognose na terugkeer veel slechter dan daarvoor. Indien de tumor is uitgezaaid, is de prognose vaak lastig te voorspellen. Wie is uw aanspreekpunt Uw eerste aanspreekpunt is uw huisarts. Deze zal u mogelijk doorverwijzen naar specialisten in het ziekenhuis. Meer weten over.. Voor meer informatie kunt u terecht op onderstaande website: - www.kwf.nl - www.kanker.nl Meyelodysplastisch-syndroom Wat is de ziekte? Het meyelodysplatisch-syndroom is niet één ziekte, maar een verzameling van beenmergziektes waarbij de aanmaak van bloedcellen is verstoord. Dit leidt tot misvormde en niet uitgegroeide bloedcellen in het lichaam. De volgende aandoeningen kunnen hierdoor ontstaan: - Anemie (te weinig rode bloedcellen) - Neutropenie (te weinig witte bloedcellen) - Trombopenie (te weinig bloedplaatjes) - Pancytopenie (te weinig rode en witte bloedcellen en bloedplaatjes) - Verminderde functie van de bloedcellen Waaraan herken je de ziekte? Het meyelodyspalstisch syndroom wordt vaak niet opgemerkt en bij toeval ontdekt. Indien u last heeft van de volgende symptomen is het verstandig contact op te nemen met uw huisarts. - Vermoeidheid, kortademigheid, zwakte en bleekheid - Vaak voorkomende of ernstige infecties - Verhoogde kans op bloedingen (blauwe plekken, rode vlekken) - Koorts en gewichtsverlies zonder duidelijke oorzaak - Vergroting van de milt en lever Wat te doen bij deze ziekte? De diagnose zal worden gesteld aan de hand van lichamelijk- en bloedonderzoek. Tevens kan het noodzakelijk zijn aanvullend onderzoek (beenmergonderzoek en chromosomenonderzoek) uit te voeren om vast te stellen om welke vorm het gaat. Vervolgens zal de behandeld arts samen met u een persoonlijk behandelplan opstellen. De behandeling zal zich voornamelijk richten op het bestrijden/verminderen van de symptomen. Mogelijke behandelingen zijn: - Chemotherapie - Doelgerichte therapie - Stamceltransplantatie - Ondersteunende behandeling met EPO, bloedtransfusies, groeifactoren en/of antibiotica. Wat nu? De ziekte kan rustig verlopen, maar ook uitlopen tot ernstigere ziektes. De prognose zal worden berekend aan de hand van de risicoscore. Hoe hoger het risico, hoe lager de levensverwachting. Voor meer informatie kunt u uw arts raadplegen. Wie is uw aanspreekpunt? Uw eerste aanspreekpunt is de huisarts.In de meeste gevallen zal u worden doorverwezen naar een specialist in het ziekenhuis, bijvoorbeeld de hematoloog. Meer weten over.. Voor meer informatie kunt u terecht op onderstaande website: - www.kwf.nl - www.kanker.nl Neuskanker Wat is de ziekte? Neuskanker is een vorm van kanker die voorkomt in de neusholten en de neusbijholten. Er zijn twee soorten die veelvoudig voorkomen: - Het plaveiselcarcinoom: deze tumor ontstaat in de oppervlakkige cellen die zich aan de binnenzijde van de neus bevinden. - Het adenocarcinoom: deze tumor ontstaat in de cellen van de slijmproducerende organen. De tumor groeit langzaam. Er zijn nog enkele zeldzame vormen van neuskanker: sarcoom, melanoom of maligne lymfoom. Hoe herken je deze ziekte? Klachten beginstadium tumor Klachten doorgegroeide tumor - Pus uit de neus, soms vermengd met bloed - Een dikke wang - Verstopte neus - Omhoog gedrukte ogen of dubbel zien - Onaangename lucht (stank/foetor) - - Aangezichtspijn aan 1 kant van het gezicht Zwelling in de mond (Heeft u een kunstgebit? Dan past dit minder goed) - Pijnloze, opgezette klieren in de hals en/of achter in de nek. - Loslatende tanden en kiezen - Oorklachten aan 1 of beiden oren, zoals: dichtzittend oor, slecht horen. - Uitvalsverschijnselen: eenzijdige gezichtsverlamming, gevoelloze wang, dubbelzien. Wat te doen bij deze ziekte? Indien u één of meer van de bovenstaande symptomen heeft, breng dan een bezoek aan uw huisarts. Er kunnen verschillende onderzoeken worden uitgevoerd om de diagnose vast te stellen. Als de diagnose neuskanker is gesteld zijn er drie behandelmogelijkheden: - Operatie - Bestraling - Chemoradiatie Wat nu..? Indien de tumor nog niet is uitgezaaid, is neuskanker goed te behandelen doormiddel van bovenstaande mogelijkheden. Indien de tumor is uitgezaaid naar andere delen van het lichaam is de ziekte in veel gevallen niet meer te behandelen en ongeneeslijk. Wie kunt u aanspreken? Het eerste aanspreekpunt is de huisarts. In de meeste gevallen zal u worden doorverwezen naar een specialist in het ziekenhuis, bijvoorbeeld de KNO-arts. Meer weten over.. Voor meer informatie kunt u terecht op onderstaande websites: - www.kwf.nl - www.kanker.nl Osteoporose Wat is de ziekte? Osteoporose, ook wel botontkalking genoemd, is een aandoening waarbij de botten in het lichaam te snel hun botmassa verliezen. De botten worden dunner en brozer, waardoor ze hun stevigheid verliezen. De kans op botbreuken neemt hierdoor sterk toe. Deze aandoening komt veel voor bij mensen van 60 jaar en ouder. Hoe herkent u de ziekte? Veel mensen leven met osteoporose zonder dit zelf te weten. In veel gevallen treden er geen klachten op tot de eerste botbreuk is ontstaan: - Botbreuken - Kleiner en krommer lopen - Klachten aan organen als gevolg van het inzakken van het lichaam: o Ademhalingsproblemen o Een bolle buik als gevolg van het uitzakken van de maag o Ongewenst urineverlies alsgevolg van de druk op de blaas door de buikorganen. - Evenwichtsverlies Wat te doen bij deze ziekte? Indien u last heeft van bovenstaande symptomen neem dan contact op met de huisarts. Deze zal samen met u een behandelplan opstellen. De behandeling van osteoporose is vooral gericht op drie hoofdaspecten: Pijnbestrijding Het pijnniveau is per persoon verschillend. In sommige gevallen kan het nodig zijn de pijn te bestrijden met medicatie. Verder botverlies tegengaan en botbreuken voorkomen Om verder botverlies tegen te gaan is het belangrijk dat u uw levensstijl hierop aanpast. Hierbij valt de denken aan goede voeding, voldoende beweging en voldoende blootstelling aan buitenlicht. Bij ernstigere gevallen kan het ook noodzakelijk zijn om medicatie en/of voedingssupplementen te slikken. Wat nu? Osteoporose is niet meer te genezen, maar bovenstaande behandelingen kunnen de gevolgen zoveel mogelijk beperken. U kunt goed leven met deze aandoening. Wie is uw aanspreekpunt Uw eerste aanspreekpunt is de huisarts. Deze zal de diagnose stellen en de behandeling starten. In sommige gevallen kan het noodzakelijk zijn dat u wordt doorverwezen naar een andere behandelaar, zoals een diëtist of een specialist in het ziekenhuis. Meer weten over.. Voor meer informatie kunt terecht op de onderstaande websites: - www.osteoporosestichting.nl - www.bewegenzonderpijn.nl Vasculitis Wat is de ziekte? Vasculitis is een auto-immuunziekte, ofwel een ziekte aan het afweersysteen. Het is een verzamelnaam voor verschillende aandoeningen aan de bloedvaten. Veelal gaat het om ontstekingen in de bloedvaten. Deze ontstekingen kunnen leiden tot blijvende gevolgen als vaatvernauwingen, trombose en vaatverwijdingen. Tevens kunnen de bloedvaten in sommige gevallen het lichaam onvoldoende van bloed voorzien. Enkele vormen van vasculitis zijn: Ziekte van Buerger,Ziekte van Behçet, Ziekte van Wegener, Ziekte van Takayashu, Ziekte van Kawasaki, Arteriitis Temporalis, Churg-Strauss Vasculitis, Polyarteritis Nodosa, Henoch-Schönlein purpura Waaraan herkent u de ziekte? Omdat vasculitis verschillende vormen omvat zijn er veel uiteenlopende symptomen die op deze ziekte kunnen duiden. Indien u last heeft van onderstaande symptomen is het verstandig contact op te nemen met uw huisarts. Algemene symptomen zijn: Specifieke klachten: - - Koorts Gewichtsverlies Bloedarmoede Spier- en gewrichtsklachten Gewrichtspijnen Bloedneuzen Bloed ophoesten Rode en pijnlijke ogen. Wat te doen bij deze ziekte? Als de diagnose vasculitis bij u is vastgesteld, dan zal de behandelend arts samen met u een persoonlijk behandelplan opstellen. De behandeling hangt af van het stadium waarin de ziekte zich bevind. De behandeling kan bestaan uit het slikken van medicatie die het afweermechanisme van het lichaam onderdrukken, waardoor eventuele klachten zullen verminderen. In ernstige gevallen is zelfs plasma-uitwisseling nodig. Hierdoor wordt uw bloed schoongemaakt en voorzien van nieuwe cellen. Wat nu? Onbehandelde vasculitis kan leiden tot slecht functionerde organen en mogelijke uitval. Behandeling van deze ziekte is dus erg belangrijk, maar is vaak zeer belastend en langdurig. De ziekte is op dit moment niet te genezen, maar wanneer uw behandeling goed is afgestemd op uw ziekte is er goed mee te leven. Wie is uw aanspreekpunt Uw eerste aanspreekpunt is de huisarts. Deze zal de diagnose stellen en de behandeling starten. In sommige gevallen kan het noodzakelijk zijn dat u wordt doorverwezen naar een andere behandelaar, zoals een specialist in het ziekenhuis. Meer weten over.. Voor meer informatie kunt terecht op de onderstaande websites: - www.hartenvaatgroep.nl - www.hartstichting.nl - www.vasculitis.nl Hartinfarct 1. Wat is een hartinfarct? Een hartinfarct ontstaat door verkalking van de aderen rond het hart. Doordat deze aderen dichtgroeien met kalk en bloedstolsels krijgt een gedeelte van het hart geen voedingstoffen meer. Dit gedeelte zal geleidelijk afsterven en vervormen tot littekenweefsel. De ernst van een hartinfarct hangt af van de omvang en de plaats van het defecte deel. De volgende factoren kunnen het risico op een hartinfarct verhogen: - Roken - Hoge bloeddruk (bijvoorbeeld door langdurige stress) - Verhoogd cholesterol - Diabetes of overgewicht - ouderdom 2. Hoe herken je een hartinfarct? - beklemmend of drukkende pijn midden op de borst (langer dan 5 minuten ook in rust) - uitstralende pijn naar bovenarm, kaak, rug en maagstreek (ook in rust) - Zweten misselijkheid en/of braken - Onrustig en angstig gevoel 3. Wat te doen bij een hartinfarct? Wanneer u denkt een hartinfarct te hebben zal er in het ziekenhuis of de ambulance een hartfilmpje gemaakt worden en uw bloed zal onderzocht worden. Wanneer de arts meer duidelijkheid wil zal hij u verder onderzoeken (bijvoorbeeld met een echografie of inspanningstest) 4. Wat zijn de gevolgen van een hartinfarct? Ieder infarct is anders en dus komen ook de behandelingen niet altijd overeen. Bij een klein infarct vind er soms geen behandeling plaats. Bij een groter infarct kunnen de volgende behandelingen plaatsvinden: - Dotter- en stentbehandeling (ruimte maken in de afgesloten ader) - Bypass (een omleiding in het adersysteem) - Medicijnen (de medicatie hangt af van de oorzaak van het infarct) 5. Wie is het aanspreekpunt bij een hartinfarct? Wanneer de hartklachten in rust langer dan 5 minuten duren, bel dan direct 112. 6. Meer weten over een hartinfarct? Hartenvaatgroep.nl en hartstichting.nl Merkelcelcarcinoom 1. Wat is een Merkelcelcarcinoom? Een Merkelcelcarcinoom is een zeldzame en zeer agressieve huidtumor(huidkanker) die vooral voorkomt bij ouderen (>70) blanke vrouwen. De huidtumor kan in een paar weken/maanden groeien van 1 tot 8 cm grote tumor. Doordat de tumor snel groeit en er niet altijd ernstig uitziet kan er uitzaaiing optreden via de lymfebanen of bloedbalen. De belangrijkste risicofactoren zijn overmatig zonlicht of gebruik van de zonnebank. 2. Hoe herken je een Merkelcelcarcinoom? Het begint met een roodbruin bultje dat vaak op het gelaat of schedel zit. Deze zal snel groeien tot een rode glanzende bult (tumor). Vaak zitten er al eerdere zweren rond de tumor voordat de diagnose is gesteld. 3. Wat te doen bij een Merkelcelcarcinoom? Wanneer u opeens een roodbruin bultje heeft dat in 1 a 2 weken al groeit ga dan naar uw huisarts. De arts al u onderzoeken en eventueel doorverwijzen naar een gespecialiseerde arts. Het is belangrijk om uw huid altijd goed te beschermen tegen UV licht om zonnebrand te voorkomen. 4. Wat zijn de gevolgen van een Merkelcelcarcinoom? De Merkelcelcarcinoom kan uitzaaien via bloed- en lymfebanen. Dit kan tot levensbedreigende situaties lijden. Het is daarom belangrijk dat u snel naar een arts gaat. Wanneer de diagnose is gesteld en er geen uitzaaiing is zal de tumor met een tuime marge weggehaald worden. Daarna is het belangrijk uw huid dagelijks goed te controleren. De tumor kan namelijk terugkomen. 5. Wie is het aanspreekpunt bij een Merkelcelcarcinoom? U kunt met een verdachte plek altijd naar uw huisarts. Ook kunt u met twijfel over een Merkelcelcarcinoom naar een dermatoloog gaan. 6. Meer weten over een Merkelcelcarcinoom? Ga naar www.kanker.nl Chronische gewrichtspijn 1. Wat is chronische gewrichtspijn? Chronische gewrichtspijn is pijn die langer dan drie maanden aanhoud en/of niet weggaat met pijnstillende medicatie. De pijn in de gewrichten gaat vaak gepaard met artrose of reuma. De chronische pijnklachten kunnen ontstaan doordat het kraakbeen tussen de gewichten weg is waardoor er bot-op-bot contact komt. Dit geeft pijnklachten die niet meer weg gaan doordat het kraakbeen niet meer terugkomt. Ook kunnen de pijnklachten ontstaan door een auto-immuunziekte. Hierdoor maakt het lichaam teveel specifieke eiwitten aan. Deze eiwitten veroorzaken ontstekingen in pezen, spieren en het gewrichtskapsel. 2. Hoe herken je chronische gewrichtspijn? - Langer dan drie maanden pijn in een of meer gewrichten - Gewrichtspijn die niet verminderd met pijnstillende medicatie - Eerdere diagnose van artrose of reuma 3. Wat te doen bij chronische gewrichtspijn? Wanneer er chronische pijnklachten zijn is het belangrijk dat de patiënt veel aandacht besteed aan de bestrijding hiervan. Dit kunt u zelf doen door: - Paracetamol te nemen - Ontstekingsremmers (NSAID), deze worden voorgeschreven door een arts - Prednison - Tramadol en morfine, deze middelen worden voorgeschreven als het echt niet anders kan - Natuurlijk alternatieve geneesmiddelen, Groenlipmossel en Curcumine - Ook kunt u samen met een specialist de pijn leren te accepteren. Dit doet u door zelfmanagement waardoor u kunt accepteren dat u aan chronische pijnklachten lijdt. 4. Wat zijn de gevolgen van chronische gewrichtspijn? De pijnklachten kunnen verminderen maar zullen (in de meeste gevallen) niet volledig verdwijnen. Het is bij chronische pijnklachten belangrijk dat u zelf leert hoe u de pijnklachten kunt verminderen. 5. Wie is het aanspreekpunt chronische gewrichtspijn? Bij klachten kunt u altijd contact opnemen met uw huisarts. De huisarts zal een diagnose stellen of u doorsturen naar een specialist. 6. Meer weten over chronische gewrichtspijn? Ga naar http://www.bewegenzonderpijn.com/. Fibromyalgie 1. Wat is fibromyalgie? Iemand met fibromyalgie heeft pijn in spieren en bindweefsel. In de volksmond wordt het ook wel ‘weke delen reuma’ genoemd. Dit ontstaat doordat er in de hersenen teveel chemische stofjes worden gemaakt, neurotransmitters, die ervoor zorgen dat de patiënt niet in een diepe , ook wel delta, slaap komt. Doordat de delta slaap niet gehaald wordt, kunnen het lichaam en het weefsel niet goed herstellen waardoor er pijn en stijfheid wordt ervaren. 2. Hoe herken je fibromyalgie? De volgende symptomen komen het meest voor - Chronische spierpijn en stijfheid. - Ochtendstijfheid - Vermoeidheid - Darmklachten - Hoofdpijn en duizeligheid - Concentratiestoornissen - Vergeetachtigheid - Stemmingswisselingen - Tintelingen in het lichaam - Tempratuurwisselingen Naast deze symptomen kunnen meer klachten ontstaan. Er is nog geen vast patroon te ontdekken bij fibromyalgie patiënten. 3. Wat te doen bij fibromyalgie? Iedere patiënt met fibromyalgie is anders. Het enige wat er gedaan kan worden is het uitproberen van behandelingen zoals: - Uithoudingsvermogen trainen. Dit kan met zwemmen of wandelen. - Ontspanningsoefeningen zoals yoga. - Aanpassen van voeding en levenswijze door op tijd gas terug nemen en gezond te eten. - Pijnstilling, zoals paracetamol, kunnen helpen de pijn iets te verlichten. Medicatie via een arts: - Antidepresieva, (Lyrica, Amitriptyline (Tryptizol), Duloxetine (Cymbalta) en LDN (Low Doses Naltrexone)) - Tram.0adol, dit word vaak niet goed verdragen. 4. Wat zijn de gevolgen van fibromyalgie? Fibromyalgie is een chronische aandoening. De patiënt zal dus altijd last blijven houden van pijn in meer of mindere maten. Met behandelingen is het mogelijk om een minimale pijnbeleving te hebben, maar dit geld niet voor iedere patiënt. 5. Wie is het aanspreekpunt fibromyalgie? Wanneer u vermoed dat u fibromyalgie heeft, neem dan contact op met uw huisarts. Leg goed uit wat u voelt zodat de arts een goed beeld krijgt van uw klachten. 6. Meer weten over fibromyalgie? Ga naar http://www.bewegenzonderpijn.com/. Multipel myeloom 1. Wat is een multipel myeloom Een multipel myeloom word ook wel de Ziekte van Kahler genoemd. Het is een ongecontroleerde groei van kwaadaardige plasmacellen in het beenmerg. Een multipel myeloom is een vorm van kanker die bij jongere patiënten vaak goed te behandelen is. De kans op terugkeer van de ziekte is wel aanzienlijk groot. 2. Hoe herken je een multipel myeloom Er zijn een aantal oorzaken die verschillende klachten kunnen veroorzaken. Bloedarmoede door te weinig rode bloedcellen: hoofdpijn - hartkloppingen - vermoeidheid - bleekheid - kortademigheid Te weinig witte bloedcellen: - blauwe plekken - neusbloedingen en bloedend tandvlees Botontkalking: - ingezakte wervels - breuken in de botten en wervels - pijn in de rug, vooral rond de wervels 3. Wat te doen bij een multipel myeloom? Wanneer er symptomen voorkomen van multipel myeloom kunt u het beste een afspraak met uw huisarts maken. De huisarts zal u onderzoeken en doorsturen naar een specialist wanneer dit nodig is. 4. Wat zijn de gevolgen van een multipel myeloom De aandoening zal behandeld moeten worden. Bij patiënten jonger dan 65 is er een stamcelbehandeling mogelijk. Dit gaat in combinatie met medicatie en hiermee word geprobeerd het lichaam weer gezond te maken. Bij patiënten ouder dan 65 jaar gaat de behandeling vooral om de kwaliteit van leven. De kans op genezing is bij deze patiënten erg klein. 5. Wie is het aanspreekpunt een multipel myeloom U kunt voor vragen en advies altijd langs uw huisarts. 6. Meer weten over een multipel myeloom? Ga naar www.kanker.nl Neuro-endocriene tumoren 1. Wat zijn neuro-endocriene tumoren (NET) Het zijn zeer zeldzame aandoening in het neuro-endocriene systeem, ook wel het hormoonstelsel genoemd. Doordat deze cellen in veel weefsels terecht komen kan ook overal een tumor ontstaan. NET wordt in drie categorieën onderscheiden: Graad 1: Langzaam groeiend en gedifferentieerd. Graad 2:Middelmaatige groeisnelheid en redelijk gedifferentieerd. Graad 3: Snel groeiend en slecht gedifferentieerd. 2. Hoe herken je neuro-endocriene tumoren Een NET zit vaak in de darmen, maag of longen. Het uiterlijk veranderd vaak niet (extreem) zoals voorkomt bij andere soorten kanker. Klachten die voor kunnen komen zijn: - pijn (op de plek van de tumor) - opvliegers - diarree - benauwdheid - misselijkheid - duizeligheid 3. Wat te doen bij neuro-endocriene tumoren Het ontdekken van NEK is lastig. De symptomen zijn lastig te herkennen omdat het ook voorkomt bij buikgriep of wat darmproblemen. Wanneer u symptomen van NET heeft kunt u het best naar uw huisarts gaan. 4. Wat zijn de gevolgen van neuro-endocriene tumoren Doordat de ziekte vaak pas in een laat stadium ontdekt word is de behandeling vaak heftig. Wanneer de arts alle tumoren kan verwijderen is er kans op volledig herstel. Wel zal de patiënt jaren lang voor controle terug moeten komen. Wanneer de tumoren niet volledig weg gehaald kunnen worden zal er een behandeling in gang gezet worden om de kwaliteit van leven te behouden of te verbeteren. 5. Wie is het aanspreekpunt bij neuro-endocriene tumoren In eerste instantie zal de huisarts u onderzoeken. Die zal u doorsturen naar het ziekenhuis en daar zal worden gekeken welke arts u het beste kan helpen. Vanwege de verschillende plekken van de tumoren en de verschillende klachten verschilt dit per patiënt. 6. Meer weten over neuro-endocriene tumoren Ga naar www.kanker.nl Ziekte van Creutzfeldt-Jakob 1. Wat is de ziekte van Creutzfeldt-Jakob? De ziekte van Creutzfeldt-Jakob is een vorm van dementie. Door deze zeldzame en ongeneselijke hersenziekte zullen de hersencellen in een snel tempo afsterven. Binnen een korte termijn na de diagnose zal de patiënt overlijden. In het begin zal het lijken op overspannenheid of neerslachtigheid, maar dat zal binnen een aantal weken veranderen in ernstige geheugenstoornissen. Na verloop van tijd zal de patiënt moeite hebben met spreken, bewegen en beelden verwerken die hij ziet. 2. Hoe herken u de ziekte van Creutzfeldt-Jakob? • De ziekte van Creutzfeldt-Jakob begint met psychische veranderingen die zullen lijken op overspannenheid. • Moeite met bewegen, spreken en zien • Geheugenstoornissen • In een later stadium kunnen er spierschokken voor komen. 3. Wat te doen bij de ziekte van Creutzfeldt-Jakob? Wanneer iemand verschijnselen heeft van de ziekte van Creutzfeldt-Jakob zal hij ten alle tijden onderzocht moeten worden door een gespecialiseerde arts. Het lichaamsvocht van de patiënt mag niet in aanraking komen met andere mensen. Er word gesuggereerd dat de ziekte overgedragen kan worden via lichaamsvloeistoffen(tranen, speeksel, zweet of urine), maar dit is nog niet vastgesteld. Wanneer de diagnose is gesteld zal de patiënt snel overlijden. De psychische verschijnselen en spierschokken kunnen worden verminderd met goede verpleging en medicatie, waardoor de laatste fase dragelijker zal worden voor de patiënt en zijn omgeving. 4. De gevolgen van de ziekte van Creutzfeldt-Jakob? Doordat de ziekte van Creutzfeldt-Jakob nu nog ongeneselijk is zal de patiënt aan de ziekte overlijden. 5. Wie is het aanspreekpunt bij de ziekte van Creutzfeldt-Jakob? Bij klachten kunt u altijd contact op nemen met uw huisarts die u eventueel zal verwijzen naar een specialist. 6. Meer weten over de ziekte van Creutzfeldt-Jakob. Ga naar: http://www.alzheimer-nederland.nl/ Overige bron: Erasmus MC (Z.d.) Creutzfeldt Jakob. Geraadpleegd op 3 december 2015 van: http://www.erasmusmc.nl/alzheimercentrum/patientenzorg1/ziektebeelden-enbehandeling/Creutzfeldt-Jakob/ Artrose in de nek 1. Wat is artrose in de nek? Door het ouder worden van een lichaam slijt het kraakbeen tussen gewrichten. Bij artrose in de nek is het kraakbeen tussen de bovenste nekwervels versleten of helemaal verdwenen. Hierdoor komen de wervels tegen elkaar en dit zal pijnklachten en eventueel ontstekingen veroorzaken. 2. Hoe herken je artrose in de nek? Stijfheid in de nek Pijnklachten zoals, hoofdpijn, pijn in schouders en pijn in de armen, niet meer kunnen buigen draaien van de nek. Wanneer de patiënt een gevorderd stadium van artrose kunnen de botuitsteeksels, ook wel osteofyten genoemd, gaan drukken op het ruggenmerg. Dit kan klachten geven zoals tintelingen, gevoelloosheid en verminderde kracht in armen, handen, benen en voeten. Wanneer een patiënt een agressieve vorm van artrose heeft kan het leiden tot coördinatieproblemen, abnormale reflexen en spierspasmen. 3. Wat te doen bij artrose in de nek? Patiënten met Artrose in de nek krijgen meer last als de nek langdurig in een gebogen of gestrekte houding is. Lang onderuit gezakt zitten en tillen kunnen de klachten ook verergeren. Wanneer de pijn en stijfheid optreed kan de patiënt het best even gaan liggen met een warmtebron in de nek. Dit zal in de meeste gevallen de pijn verlichten. Patiënten met artrose in de nek wordt aangeraden een nekbrace te draken. Dit geeft extra rust en steun. Ook zal de brace de bewegingen beperken en zo extra pijn voorkomen. We is het belangrijk om bewegingsoefeningen te doen zoals spierversterkende en mobiliserende oefeningen. Zie hiervoor http://www.bewegenzonderpijn.com/artrose-nek/ 4. De gevolgen van artrose in de nek? Artrose is vervelend en zal niet meer helemaal verholpen kunnen worden. Wel kan met medicatie en alternatieve geneeswijze de pijn verminderd worden of zelfs helemaal wegnemen. De behandelend arts zal ontstekingsremmende en pijn verminderende medicatie voorschrijven. Deze medicatie kan bijwerkingen hebben. De patiënten die dit niet willen kunnen kiezen voor een natuurlijk alternatief zoals een middel dat vloeibare Groenlipmossel en Curcumine bevat. Ook zal de patiënt regelmatig naar de fysiotherapeut moeten om de nek in beweging te houden. 5. Wie is het aanspreekpunt bij artrose in de nek? Bij klachten kunt u altijd contact op nemen met uw huisarts die u eventueel zal verwijzen naar een specialist. Ook de fysiotherapeut zal de klachten herkennen en u doorsturen naar een arts. 6. Meer weten over artrose in de nek. Ga naar: http://www.bewegenzonderpijn.com/artrose-nek/
