Sportdiensten Chelladurai (A. Broeke/ G. van Dalfsen) Sportdiensten zijn te onderscheiden in diensten ten behoeve van deelname aan sport, diensten ten behoeve van de toeschouwers van sport, diensten ten behoeve van sponsoring en onzichtbare diensten zoals de psychologische voordelen als positieve emoties bij een wedstrijd en de sociale gedachte van bij een groep willen horen. Diensten uitgesplitst naar doelgroep Psychologische voordelen Diensten t.b.v. deelnemers Diensten t.b.v. toeschouwers Sport diensten Diensten t.b.v. sponsors Sociale voordelen Diensten ten behoeve van sportparticipatie: Als we het dienstenaanbod willen onderscheiden die aangeboden worden door sportorganisaties is een de eerste dimensie die ik wil onderscheiden het verschil tussen de algemene diensten ten behoeve van de consument en professionele diensten. Het verschil tussen de beide soort diensten is het aanbod van de hoeveelheid informatie, de mate van standaardisering van de dienst en de benodigde hoeveelheid specifieke vakkennis in de sportcontext. Bij algemene diensten ten behoeve van de consument is er sprake van routinematig werken met een beperkte hoeveelheid informatie en een minimale hoeveelheid specifieke vakkennis. Dit is bijvoorbeeld een commercieel fitnesscentrum dat zijn gebouwen en middelen inhuurt en waarbij de klant vrijwel zelfstandig traint. 1 Bij professionele diensten is er sprake van specifieke vakkennis waarbij de klant individueel begeleid wordt en waarbij de hoeveelheid informatie die versterkt wordt, aangepast is aan de klantvraag. Hierbij is er juist geen standaardisatie doorgevoerd, maar wordt er klantspecifiek geproduceerd en staat de mens dus centraal. Een voorbeeld hiervan zijn de fitnesstesten en persoonlijke trainingsprogramma’s en bijvoorbeeld het coachen van een sport. De tweede dimensie is het motief voor deelname bekeken vanuit het perspectief van de sportconsument. Dit kan onder andere zijn het verkrijgen van plezier, het verkrijgen van technische en tactische vaardigheden, het kunnen uitblinken in een sport en het gezondheidsperspectief in meerdere varianten. Als de twee dimensies gecombineerd worden, zijn er 6 verschillende typeringen in diensten ten behoeve van sportparticipatie te onderscheiden: 1. Algemene diensten t.b.v. “klantplezier/vermaak” Het beschikbaar maken en / of organiseren van faciliteiten en / of trainingsmiddelen zoals schema’s en reserveringen en het organiseren c.q. verzorgen van wedstrijden en competities. De klant is vanuit zichzelf gemotiveerd en zoekt hoofdzakelijk het plezier van de lichamelijke activiteit. 2. Algemene diensten t.b.v. klantfitheid / gezondheid Het aanbieden van diensten om in de klantbehoefte van het “gezond voelen” te voorzien. De klant is vanuit zich gemotiveerd en de dienst heeft een hoge graad van zelforganisatie. 3. Professionele diensten t.b.v. het aanleren van technische en / of tactische vaardigheden Het aanleren van technische en / of tactische vaardigheden in alle mogelijke vormen van sport of lichamelijke activiteit. De aanbieder van de dienst moet de sportspecifieke kennis in bezit hebben en over interpersoonlijke vaardigheden en leiderschapscapaciteiten beschikken. 4. Professionele diensten t.b.v. het uitblinken in een bepaalde sport Het coachen van de klant in een specifieke sport of lichamelijke activiteit om hierin de “beste” te worden. 5. Professionele diensten t.b.v. klantfitheid / gezondheid Het aanbieden en / of verzorgen van oefeningen en fitnessprogramma’s op een reguliere basis onder leiding van een expert die voorziet in de hoogst mogelijke kwaliteit op het gebied van sociale support en leiderschap. In tegenstelling tot de 2 diensten t.b.v. klantfitheid / gezondheid (2) zijn deze diensten vaak in groepsverband georganiseerd en onder leiding van experts. 6. Professionele diensten t.b.v. de klant in de curatieve sector Het ontwikkelen en aanbieden van lichamelijke activiteiten of programma’s om tekortkomingen in fitheid en / of gezondheid op te heffen of te verminderen Diensten ten behoeve van de toeschouwers van sport: De speciale waarde van sport als vermaak ligt geborgen in (a) de vertoonde kwaliteit van het spel. Met andere woorden wordt er door de spelers uitgeblonken of is het van een matig niveau (b) de competitie, hoe gelijkwaardiger de teams hoe spannender de wedstrijd (c) het niet kunnen voorspellen van de uitslag van het spel en (d) de ondersteuning c.q. loyaliteit van het publiek richting de sport, het team of de spelers. De diensten ten behoeve van de toeschouwers van sport is onder te verdelen is het onderdeel de wedstrijd, met daarin de ingrediënten competitie, de onvoorspelbaarheid van de resultaten, het niveau vertoond door de spelers. Dit is één van de redenen dat de Olympische Spelen, World Cups en andere professioneel beoefende sporten zo’n hoge entertainmentgehalte hebben. Het spektakel, meestal ondersteunende evenementen bij een wedstrijd zoals openings -, en sluitingsceremonieën bij Olympische Spelen, Aerobic en dance entertainment tijdens basketbaltime-outs. En de zogenaamde “Third places” waarbij sport als middel wordt ingezet om het sociaal psychologische leven te verrijken door middel van quasi-intiem beschikbare relaties. Diensten ten behoeve van sponsoring: Bij sponsoring is het enige wat we te bieden hebben aan sponsors is mogelijkheden tot communicatie met een specifieke sportmarkt, de fans en de toeschouwers. Dit aspect beslaat echter in Europa alleen al honderden miljoenen Euro’s. Een duidelijke relateerde resultaat is het opbouwen van een bepaald imago voor het bedrijf dat aan sponsoring doet. Sponsoring kan dan gerelateerd zijn aan het concept van sociale verantwoordelijkheid of het idee van identificeren met een winnend team of buitengewoon goede topsporters. Onzichtbare diensten: Zoals de psychologische voordelen bieden door donaties te geven om positieve emoties te verkrijgen door het gevoel te hebben bijgedragen te hebben aan de maatschappij (altruïstische gedachte) of de persoonlijke genoegdoening door de eigen naam te terug te zien in de lijst van donateurs (egocentrische gedachte). 3 Een andere onzichtbare dienst zijn de sociale doelen van bijvoorbeeld bij een groep willen horen. Dit kan tijdens georganiseerde sport -, en gezondheidsactiviteiten maar tijdens de zogenaamde actieve levensstijl. Sport Producten en Sport Diensten Sportproducten Industrieën Detailhandel Diensten t.b.v. deelname Algemene en Professionele Diensten m.b.t. : “klantplezier / vermaak” Diensten t.b.v. de toeschouwer Vermaak Diensten t.b.v. Sponsoring Toegang tot sportmarkt Wedstrijd Het spektakel Psychologische voordelen Sociale voordelen Altruïstisch Fitheid Egoïstisch Gezondheid Imago voordelen Actieve levensstijl “Third places” klantfitheid / gezondheid technische en / of tactische vaardigheden het uitblinken in een bepaalde sport de curatieve sector Sportmanagement Bron: Chelladurai, P. (1992). A classification of sport and physical activity services: Implications for sport management. Journal of Sport Management. Crum, B. Versporting van de samenleving en interne differentiatie van sport. Literatuurstudie in opdracht van WVC 4