NL NL GEZAMENLIJK VERSLAG AAN HET EUROPEES

EUROPESE
COMMISSIE
HOGE VERTEGENWOORDIGER VAN DE
EUROPESE UNIE VOOR BUITENLANDSE
ZAKEN EN VEILIGHEIDSBELEID
Brussel, 3.5.2012
JOIN(2012) 10 final
GEZAMENLIJK VERSLAG AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD
Speciale administratieve regio Macau: Jaarverslag 2011
NL
NL
GEZAMENLIJK VERSLAG AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD
Speciale administratieve regio Macau: Jaarverslag 2011
INLEIDING
Sinds Macau twaalf jaar geleden werd overgedragen aan de Volksrepubliek China, zien de
Europese Commissie en de lidstaten nauwlettend toe op de economische en politieke
ontwikkelingen in de speciale administratieve regio (SAR) Macau, overeenkomstig de belofte
van de Commissie uit 1999 aan het Europees Parlement om jaarlijks een verslag over de
ontwikkelingen in Macau te publiceren. Dit is inmiddels het tiende jaarverslag, en heeft
betrekking op 2011.
De betrekkingen tussen de Europese Unie en Macau zijn gebaseerd op gemeenschappelijke
waarden, een Europese achtergrond en gezamenlijke belangen op het gebied van economie,
milieu, onderwijs en cultuur. In de loop van het jaar 2011 hebben de bilaterale betrekkingen
zich verder ontwikkeld binnen het kader van de handels- en samenwerkingsovereenkomst die
in 1992 werd ondertekend.
De Europese Unie erkent dat het beginsel "een land, twee systemen" in 2011 naar bevrediging
werd toegepast, overeenkomstig de Basiswet van de SAR Macau. De grondrechten en
fundamentele vrijheden van de bevolking van Macau werden gerespecteerd. De EU hoopt dat
in het kader van de Basiswet en de wensen van de bevolking van Macau verdere vooruitgang
wordt geboekt naar meer democratie in Macau.
POLITIEKE ONTWIKKELINGEN
2011 was het tweede ambtsjaar van Fernando Chui, de Chief Executive van Macau. Op 15
november wees Fernando Chui er in zijn jaarlijkse beleidsverklaring op dat de verbetering van
de levensomstandigheden van de bevolking de belangrijkste prioriteit van zijn regering blijft.
Hij wees ook op een aantal beleidsmaatregelen om de economie van Macau te diversifiëren.
Hij maakte ook voor het eerst plannen bekend voor een politieke hervorming die gestaag en
op ordelijke wijze zal worden doorgevoerd.
Op 17 november vroeg de regering van de SAR Macau het permanente comité van het
Nationale Volkscongres de Basiswet te interpreteren om wijzigingen mogelijk te maken in de
manier waarop in 2013 de wetgevende vergadering zal worden samengesteld en in de manier
waarop in 2014 de regeringsleider zal worden geselecteerd. Eind 2011 kreeg de minister van
Administratie en Justitie, Florinda Chan, nadere informatie over de procedure en startte zij
met een openbare raadpleging naar de publieke opinie over de wijziging van het politieke
systeem van Macau.
In 2011 werd in Taiwan het Macao Economic and Cultural Office geopend, en opende
Taiwan het Taipei Economic and cultural Office in Macau. Deze bureaus moeten de
samenwerking en de uitwisseling tussen Taiwan en Macau op het vlak van economie, handel,
toerisme en cultuur verbeteren.
NL
2
NL
ECONOMISCHE ONTWIKKELINGEN
In 2011 is de economie van Macau fors gegroeid. Het bbp is in de eerste drie kwartalen in
reële termen met 21,8 %1 gestegen, dankzij de groei van het toerisme en de goksector en
dankzij toegenomen investeringen. De toeristen bleven toestromen en de gokwinsten stegen in
2011 met 42 % ten opzichte van 2010, tot een nieuwe recordhoogte van 269 miljard patacas2.
Het aantal bezoekers steeg in 2011 met 12 % tot 28 miljoen, waarbij bezoekers van het
Chinese vasteland met 58 % de grootste groep toeristen vormden en de belangrijkste impuls
waren voor de snelle economische groei van Macau. Macau heeft zijn positie als 's werelds
grootste casinomarkt gehandhaafd met een volume dat dat van de naaste concurrenten
aanzienlijk overtreft.
Om voordeel te halen uit de toeristenmassa plannen ontwikkelaars de bouw van nog meer
casino's en bijbehorende hotels. In het derde kwartaal van 2011 waren al 32 projecten voor de
bouw van nieuwe hotels van start gegaan en/of waren er bij de bevoegde overheden
vergunningsaanvragen voor ingediend3. Als die projecten voltooid zijn, zal de huidige
capaciteit van 22 356 kamers met meer dan 24 000 kamers zijn toegenomen. Om de
excessieve uitbreiding van casino's te beperken, heeft de regering bepaald dat er in 2013 5 500
speeltafels mogen zijn en dat hun aantal vervolgens met ten hoogste 3 % per jaar mag
toenemen.
Door de snelle groei van de dienstensector is het arbeidstekort nog nijpender dan voorheen.
Het werkloosheidscijfer viel in het laatste kwartaal van 2011 terug tot 2,1%, het laagste in tien
jaar. Macau heeft almaar meer buitenlandse werknemers nodig om te voldoen aan de
behoeften van de bloeiende economie. Eind 2011 waren er 94 028 niet-ingezeten werknemers
(tegenover 75 000 in 2010), die 28 % van het totale aantal arbeidskrachten vormden. Het
bedrijfsleven vraagt een meer flexibele en dynamische regeling voor buitenlandse
werknemers, om makkelijker te kunnen inspelen op de tekorten aan zowel laag- als
hogergeschoold personeel.
De inflatie steeg snel, van 2,8 % in 2010 tot 5,8 % in 2011. Om de levensomstandigheden van
de bevolking te verbeteren en de inflatie te bestrijden, heeft de regering van de SAR Macau
verscheidene subsidies en uitkeringen aan inwoners van Macau voortgezet. Die maatregelen
bestaan al sinds 2008.
De diversificatie van de economie blijft een belangrijk streven. De goksector bleef snel
groeien en is met 21 % van het totale aantal arbeidskrachten nog steeds de grootste
werkgever. In 2011 kwam 83,5 % van de belastinginkomsten uit de amusementsbelasting, in
2007 was dat 72 %4. Er waren verbeteringen in andere sectoren dan de goksector,
bijvoorbeeld in de zogenaamde MICE-branche (Meetings, Incentives, Conventions,
Exhibitions) en in de creatieve en culturele sector. De meeste inspanningen om de economie
van Macau te diversifiëren werden geleid door de regering, onder meer de organisatie van een
aantal grootschalige handelsbeurzen en fora. Hotels, restaurants en de detailhandel boekten
het afgelopen jaar goede resultaten.
1
2
3
4
NL
Tenzij anders wordt aangegeven, zijn de economische gegevens over Macau de officiële statistieken die
worden gepubliceerd door de Statistics and Census Service van de regering van de SAR Macau.
Bron: Gaming Inspection and Coordination Bureau van de regering van de SAR Macau.
Bron: Land, Public Works and Transport Bureau van de regering van de SAR Macau.
Bron: Financial Services Bureau van de regering van de SAR Macau.
3
NL
Regionale integratie is voor Macau van groot belang. Macau blijft streven naar verdere
integratie met de regio van de Parelrivierdelta en wil via het Macau Forum voor economische
en commerciële samenwerking dé brug vormen tussen China en de Portugeestalige landen. De
rol van Macau werd benadrukt in een apart hoofdstuk van het twaalfde Chinese vijfjarenplan.
China steunt de inspanningen van Macau om een knooppunt voor internationaal toerisme en
recreatie en voor commerciële en zakelijke betrekkingen tussen China en de Portugeestalige
landen te worden. China steunt ook een gematigde diversificatie van de economie van Macau.
De kaderovereenkomst voor samenwerking tussen Guangdong en Macau werd meteen na de
bekendmaking van het twaalfde vijfjarenplan in maart 2011 ondertekend. Met de
overeenkomst wordt gestreefd naar meer sociaaleconomische integratie tussen Macau en
Guangdong, naar een soepeler diversificatie van de economie van Macau en naar een betere
tenuitvoerlegging van de partnerschapsovereenkomst voor nauwere economische
samenwerking (CEPA) met China. Bijlage VIII bij de CEPA werd op 14 december 2011
ondertekend.
Hengqin (in Zhuhai, op het Chinese vasteland) is een belangrijk ontwikkelingsproject van
Macau, in samenwerking met de gemeente Zhuhai en de provincie Guangdong binnen de
kaderovereenkomst voor samenwerking tussen Guangdong en Macau. Het is een
schoolvoorbeeld van een nieuwe manier van samenwerken tussen de provinciale overheden
en de SAR Macau. Van de grond die Macau in Hengqin huurt, zal 1 km² worden gebruikt
door de universiteit van Macau en zullen de overige 4 km² worden gebruikt voor de
ontwikkeling van nieuwe industrieën. Europese bedrijven hebben duidelijk belangstelling
voor dat stuk Hengqin geuit. De pachtgrond zal onder de bevoegdheid van Macau staan en er
wordt gewerkt aan een meer gedetailleerde planning. De regering van de SAR Macau heeft al
uitgesloten dat op dit nieuwe grondgebied van de SAR casino's worden gebouwd.
Macau heeft aanzienlijke vooruitgang gemaakt met de uitbreiding van zijn netwerk van
overeenkomsten over informatie-uitwisseling voor fiscale doeleinden. In 2011 sloot Macau
acht overeenkomsten voor de uitwisseling van fiscale informatie en een protocol bij een
overeenkomst ter voorkoming van dubbele belastingheffing, waarmee informatie kan worden
uitgewisseld met de handelspartners. Voordien sloot Macau al vijf overeenkomsten ter
voorkoming van dubbele belastingheffing, zodat Macau nu het door de G-20 vereiste
minimum van twaalf fiscale overeenkomsten haalt (zes met EU-lidstaten). Het OESOwereldforum inzake transparantie en informatie-uitwisseling erkende in zijn "Phase I peer
review report" de inspanningen die Macau leverde om overeenkomsten te sluiten volgens de
internationaal afgesproken norm.
In de handel tussen de EU en Macau gaan de bilaterale handelsstromen sinds 2008 in de
omgekeerde richting, dat wil zeggen dat de EU nu meer naar Macau uitvoert dan andersom.
Deze trend valt te verklaren door de krimpende productiesector en de grote vraag naar
ingevoerde goederen. In de eerste negen maanden van 2011 steeg de uitvoer van de EU naar
Macau met 68 % tot 247 miljoen euro en voerde de EU goederen uit Macau in ter waarde van
60 miljoen euro5. In 2011 was de EU na China de grootste importeur, met 24 % van de totale
invoer6. Wat betreft investeringen vestigden zich 54 bedrijven uit de EU in Macau 7, waarvan
ruim de helft actief is in de groot- en detailhandel. De andere bedrijven zijn financiële
5
6
7
NL
Bron: Eurostat, gegevens op 12 januari 2012.
Bron: External merchandise trade statistics, Statistics and Census Service van de regering van de SAR
Macau.
Bron: Direct Investment Statistics 2010, Statistics and Census Service van de regering van de SAR
Macau.
4
NL
instellingen en bedrijven in de transport- en communicatiesector en in de industriële
productie. Ook de Europese kamers van koophandel in Macau worden steeds actiever.
SAMENWERKING TUSSEN DE EU EN MACAU
Voor de bilaterale betrekkingen en samenwerking tussen de EU en Macau kon in 2011 op een
stevige basis worden voortgebouwd. Zowel de EU als Macau willen nog beter samenwerken,
ook op een aantal belangrijke gebieden die voor beide partijen van belang zijn. Dit streven
werd nogmaals bevestigd tijdens constructieve gesprekken op de jaarlijkse vergadering van
het Gemengd Comité EU-Macau, op 29 juni 2011.
Tijdens deze vergadering van het Gemengd Comité namen beide partijen de nieuwste
ontwikkelingen in hun betrekkingen door, ook op het gebied van handel en investeringen.
Beide partijen maakten de stand van zaken op van de bestaande samenwerkingsactiviteiten,
zoals het programma voor juridische samenwerking en het opleidingsprogramma voor tolken
uit Macau, maar ook verschillende activiteiten in het kader van het European Union Business
Information Programma voor Hongkong en Macau (EUBIP). Beide partijen gaven ook uitleg
bij de samenwerking in belastingzaken en bij hun standpunten over mogelijkheden voor
uitgebreidere samenwerking op het gebied van de belastingheffing op spaartegoeden.
Ook over andere belangrijke kwesties van gemeenschappelijk belang vond een vruchtbare
gedachtewisseling plaats, onder meer over onderwijs, culturele uitwisseling,
milieubescherming en de bereidheid om na te gaan of op deze gebieden in de toekomst kan
worden samengewerkt. De EU moedigde Macau aan om toe te treden tot de WTOovereenkomst inzake overheidsopdrachten De vooruitgang op deze nieuwe gebieden toont
aan dat de bilaterale betrekkingen tussen de EU en Macau worden verbreed.
Op 29 juni werd in de marge van de vergadering van het Gemengd Comité de horizontale
overeenkomst tussen Macau en de Europese Unie over bepaalde aspecten van
luchtvaartdiensten geparafeerd. Hiermee werden de bilaterale betrekkingen op het gebied van
luchtvaart bevorderd.
Het aantal activiteiten van het EUBIP, dat medegefinancierd wordt door de Europese
Commissie en wordt beheerd door de Europese Kamer van Koophandel in Hongkong, is
toegenomen en het aanbod is diverser geworden. Het EUBIP blijft met succes bijdragen tot
meer begrip tussen het bedrijfsleven van de EU en dat van Macau. In 2011 werd voorrang
gegeven aan de staatsschuldcrisis in Europa, de CEPA en de handelsbetrekkingen tussen de
EU en China, en aan de deelname aan twee belangrijke jaarlijkse evenementen in Macau
(MIF en MIECF). De EU nam samen met lidstaten en Europese bedrijven aan beide
evenementen deel in een gezamenlijk EU-paviljoen. Op die manier was de EU prominent
aanwezig en hadden Macau, de Chinese bezoekers en de bedrijven goede
netwerkmogelijkheden. Het EUBIP krijgt voor zijn activiteiten in Macau veel steun van de
Europese kamers van koophandel in Macau. Als de in Macau gevestigde bedrijven
rechtstreeks zouden deelnemen aan de EUBIP-raden voor diverse industrietakken, zouden de
behoeften en belangen van de bedrijven beter worden begrepen.
De EU en de lidstaten die in Macau geaccrediteerd zijn, leveren nog meer inspanningen op
het vlak van publieksdiplomatie om zo de banden met Macau aan te halen, interpersoonlijke
contacten aan te moedigen en uitwisselingsactiviteiten op het vlak van onderwijs tussen
faculteiten en studenten te stimuleren, onder meer via het Erasmus Mundus-programma. De
NL
5
NL
EU heeft de Jean Monnet-leerstoel aan de Universiteit van Macau verder gesteund, waar in de
loop van het jaar talrijke succesvolle Jean Monnet-conferenties werden gehouden. Met een
gezamenlijke fototentoontstelling over Europese door UNESCO erkende erfgebieden werd de
interculturele dialoog nog verdiept.
Eind 2011 deed de EU een oproep voor het indienen van voorstellen voor een academisch
EU-programma in Macau, dat zal lopen van 2012 tot 2015. Dit is in hoofdzaak bedoeld om de
dienstverlening te ontwikkelen om zo de zichtbaarheid van de EU te doen toenemen en de
academische samenwerking met instellingen voor hoger onderwijs uit de EU te versterken,
onder meer door scholieren en studenten aan te moedigen onderzoeken en studies uit te
voeren naar onderwerpen die verband houden met de EU.
In 2011 werd ook samengewerkt om het aantal gekwalificeerde tolken te vergroten dat de
overheid van Macau nodig heeft voor haar tweetalige Chinees-Portugese diensten. Tolken
worden daartoe gedurende vijf maanden opgeleid in Brussel en Macau.
De EU zal haar relatie met de SAR Macau blijven uitbreiden, de betrekkingen op het vlak van
economie en handel stimuleren, de samenwerking intensiveren met bedrijven en het
maatschappelijk middenveld en de mobiliteit en de uitwisseling met de bevolking van Macau
stimuleren. Ook in 2012 zullen de EU en Macau hun uitwisselingen en besprekingen
voortzetten. De EU verwacht met name een toenemend aantal activiteiten op het vlak van
culturele uitwisseling en academische vraagstukken.
NL
6
NL