PowerPoint-presentatie - Symposium: De arts van morgen

De hervorming van het
ziekenhuislandschap
*****
Ervaringen binnen het VznkuL
Prof. dr. Dirk De Ridder
Strategisch coördinator
1
Agenda
1)
2)
3)
4)
5)
Wat is het Vlaams Ziekenhuisnetwerk KU Leuven
De veranderende zorgomgeving
De paradigma shift
Netwerken: yeah, right…..
Besluit
2
Ziekenhuis
bedrijfsvoering
Missie
Kwaliteit verbeteren
door
Kennis te delen
Patiëntenzorg
3
Aantal erkende bedden
UZ Leuven
AZ Delta
AZ Sint-Jan Brugge
AZ Groeninge
Jessa Ziekenhuis
O.L.Vrouwziekenhuis
Ziekenhuis Oost-Limburg
AZ Sint-Maarten
AZ Turnhout
Maria Middelares
AZ Damiaan
Imeldaziekenhuis
Jan Ypermanziekenhuis
AZ Sint-Blasius
AZ Sint-Lucas
AZ Glorieux
Mariaziekenhuis
RZ Heilig Hart Tienen
AZ Vesalius
Sint-Trudoziekenhuis
Heilig Hartziekenhuis Leuven
Sint-Franciskusziekenhuis
O.L.Vrouw van Lourdes
AZ Sint-Jozef Malle
AZ Herentals
Ziekenhuis Maas en Kempen
AZ Diest
Sint-Rembert
Heilig Hartziekenhuis Mol
AZ Sint-Vincentius
NMSC Melsbroek
16.253 bedden; 55% Vlaanderen; 30% België; nexuzhealth 34%
4
https://www.vznkul.be/content/kerncijfers
5
Doel
• Kwaliteitsverbetering van de zorg is het hoogste doel
• Relevant voor patiënt
• Relevant voor medewerker
• Relevant voor maatschappij
• Het VznkuL levert de methodologie om als netwerk
vooruitgang te boeken op vlak van kwaliteit en
dienstverlening
- Minder spreiding
- Mediaan verschuiving
(in de juiste richting!)
Best practice & best training
6
Institute for Health Improvement
Platform HRM
WG verpleegk. direct.
WG apotheek
EWS
HSMR
Klinische projecten
VZN PI
WG algemeen directeurs
WG hoofdartsen, VZ med raad
WG ziekenhuisnoodplanning
Platform HRM
WG verpleegkundig directeurs
WG milieu en preventie
WG technische diensten
WG second victim
WG financieel directeurs
WG beleidsinformatie
VZN BI
7
Kwaliteit verbeteren
door
Kennis te delen
Ziekenhuis
bedrijfsvoering
Patiëntenzorg
WERKGROEPEN
Guidelines
Benchmark
VZN-BI
Guidelines
Benchmark
VZN-PI
8
Clinical Collaboratives /
Klinische projecten
9
Vaste Werkgroepen
Ad Hoc Werkgroepen
WG Algemeen directeurs
WG Hoofdgeneesheren –
Voorzitters Medische Raad
WG Beleidsinformatie
WG Verpleegkundige directeurs
WG Financieel beleid
Platform HRM
WG Technische diensten
WG Milieu en Preventie
WG Communicatie
WG Apotheek
Second Victim
Decubitus
Pijn
Telematica
Third Victim
Valpreventie
EWS
Klinische Werkgroepen
MKA en Tandheelkunde
Lage Rug: NTAAS
Urologie: blaastumoren
Traumatologie
Nefrologie
Radiologie
Inguinale Hernia
Vaatheelkunde
Respiratoire Oncologie
10
CVA
Voorbeeld:
Verblijfsduurperformantie
11
Kost volgens leeftijd in Nederland
12
Plan van Aanpak
Hervorming ziekenhuisfinanciering
Commissie Volksgezondheid, 28 april 2015
13
Evolutie “nodige” ziekenhuisbedden
Afbouw (lege) bedden / verdere verkorting verblijfsduur:
Overschot aan acute ziekenhuisbedden  reconversie naar
chronische bedden (G, Sp)
• Afbouw volledige zh-sites en –afdelingen is noodzakelijk voor
reële besparingen op infrastructuur en slimmere inzet personeel
Verschil (V-E) bedden per kenletter
48,000
Verantwoorde vs erkende bedden
(CDGEM) per BFM-jaar, excl. NIC
46,000
(per BFM-jaar)
1,000
0
200220032004200520062007200820092010201120122013
44,000
-1,000
42,000
-2,000
40,000
-3,000
38,000
-4,000
36,000
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
verantwoorde bedden
erkende bedden
verschil G
verschil CD
verschil M
verschil E
14
14
Outcome ?
Nov 2016: 100 mil. Besparing in de ZKH
15
Visienota De Block 12/2016
Besparingen
– Versneld doorvoeren netwerkvorming voor afbouw overcapaciteit
(bedden, diensten, apparatuur, campussen)
– Verplichtingen voor ziekenhuizen reduceren
– Andere
Netwerken
– Netwerk per 400.000-500.000 patiënten
– Referentie en universitaire functies: netwerk onderhandelt
– Ziekenhuis als entiteit verdwijnt, alleen het netwerk blijft bestaan
Kostenbesparing
– Stop beddenreconversie
– Strenge programmatie
16
De mens centraal en in regie
Acute
Palliative
Promote
Prevent
2nd
prevent
Treat
Dr. H. Kluge, WHO
17
Reorganisatie eerste lijn: gevolgen voor
ziekenhuizen en ziekenhuisnetwerken
Ziekenhuizen en
ziekenhuisnetwerken
18
Logische zorggebieden
Criteria
– Bereikbaarheid
– Bevolkingsaantal
– Organisatie van de zorg
Nood aan
- Afwegingskader voor overheid
- Formaat voor zorgstrategisch plan ziekenhuize
- Formaat voor zorgstrategisch plan voor een re
(ziekenhuizen, eerste lijn, kringen, SEL, GGZ, W
19
INSTRUMENTEN ORDENING ZORGLANDSCHAP
//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Bestaande triade
Normen
Programmatie
Financiering
begrippenkaders :
- organieke wetgeving
met basiskenmerken
- zorgregio’s
- …
FOCUS
PATIENT
Informatiedeling
“gedeelde visie om de logische samenhang van de
sturende instrumenten waarover de verschillende
bestuursniveaus beschikken (vb erkenning,
programmatie, financiering, planning,…) te behouden“
Verfijning
instrumenten
Kwaliteit
Proces & outcome
Planning :
-gezondheidsberoepen*
-zorgstrategisch plan
-Nieuwe ZH financiering
-Vlaams Sociale
Bescherming (VSB)
-VIPA financiering
*Planning van gezondheidsberoepen via
specifieke focus te behandelen
//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
21
Transitie van zorg, transmuraliteit,
continuïteit…..
22
???
- Plan De Block
- Spontane netwerken
- …..
23
Paradigma shift
Individuele arts
Huisarts verwijst
Ziekenhuis als centrum van zorg
Patiënten hebben inspraak
Kwaliteitsmeting
Chronische zorg
Fee per service
Werken in groep
Huisarts deel van het team
Team helpt bij zorgkeuze
Patiënten beslissen mee
Kwaliteit bepaalt financiering
Geïntegreerde zorg
Gebundelde financiering
24
Netwerken
De hype
traumanetwerken, onco-netwerken, E17 netwerken,
netwerk slokdarmtumoren,……..
De realiteit?
25
Artsen vormen organische netwerken en
delen patiënten.
Community-netwerken zijn meer robuust
dan ziekenhuis gebaseerde netwerken.
Dergelijke analyse kan een basis vormen voor
Accountable netwerken
26
27
28
Regionale samenwerking krijgt “spontaan” meer vorm
Dender
bekken
29
Waar blijft de Q ? Als we naar value-driven care willen
Ziekenhuis netwerken
Accountable netwerk organisaties
Eerste Lijn
Eerste Lijn
St
ro
ke
ON
C
ZZ
Regio 2
XYZ
Management
Strok
e
ONC
Clinici
Z
Z
Regio 1
CA
R
CAR
ZKH
ZKH
ZKH
ZKH
Accountable for:
- Quality
- Cost
Chronische
zorg
ZKH
ZKH
ZKH
Chronische
zorg
Structuur
personeel
=
Structuur
ziekenhuis
Ziekenhuis
Personeel
Klassieke
Ziekenhuis gebaseerde
Zorg
Patiënt
Aangepast naar P. Hinssen, The Network Always Wins, 2015
31
SAMENWERKING
Structuur
personeel
=
Structuur
ziekenhuis
Ziekenhuis
Personeel
Klassieke
Ziekenhuis gebaseerd
Zorg
Ziekenhuis
Patiënt
Aangepast naar P. Hinssen, The Network Always Wins, 2015
32
De organisatievorm van het netwerk?
Zelfregulerend
netwerk (ZN)
Netwerk
Leidersnetwerk (LN)
Coördinatornetwerk (CN)
Leidende
organisat
Ie
Figuur
Kenmerken
•
Partijen beslissen samen
Coördinatie door één lid
•
Coördinatie door derde
Voordelen
•
•
Hoge participatiegraad
‘Eenvoud’
•
•
Duidelijk aangezicht
Efficiëntie
•
•
Coördinatie is focus
Geen dominantie
Nadelen
•
•
•
•
Inefficiënt
Consensus moeilijk
Conflictbeslechting moeilijk
Geen aangezicht
•
•
Dominantie leider
Desinteresse andere leden
•
•
Verzakelijking
Low community building
Voorbeeld
•
•
Ziekenhuisassociatie
Ziekenhuisgroepering
•
•
Zorgprogramma’s cardio / IVF
VZN
•
Netwerkcoördinator art.
107 Ziekenhuiswet
BRON: P. KENIS & K. PROVAN, “Het network-governance-perspectief”, In T. W ENTINK (Ed.), Business Performance Management. Sturen op prestatie en
resultaat, Boom Academic, 2008, (296-312)
33
Top down normering?
8 ‘Federale’ basiskenmerken van netwerken
1. Exclusiviteitsgraad
2. Toepassing ziekenhuiswet
3. Door- en terugverwijzing
4. Coördinator en overlegorgaan
5. Draagvlak ziekenhuisartsen
KB ???
6. Kwaliteitsnorm
7. Financiële verrekening
8. Exitregeling
VznkuL 2016
34
De organisatievorm van het netwerk?
Drie a priori vragen:
1. Wie is houder van de erkenningen?
2. Exclusiviteit?
3. Netwerk eigen middelen?
afstand van macht
juridische bescherming leden
F. Dewallens 2016
35
36
Health system
37
Coordinated network
38
Autonomous Collaboration Initiative
39
Ziekenhuis
Personeel &
Artsen
Patiënten en markt
organiseren zich in
netwerken
Patiënt
& markt
Aangepast naar P. Hinssen, The Network Always Wins, 2015
40
Gezondheids
Netwerken
Netwerken sturen netwerken
Patiënten
netwerken
Kennis
Netwerken
Netwerk dient netwerk
Aangepast naar P. Hinssen, The Network Always Wins, 2015
41
Besluit
Ziekenhuizen en zorginstellingen zullen moeten netwerken,
willen ze overleven
– Van monolithisch ziekenhuis naar netwerk naar
zorgsysteem
Niet alleen aandacht voor externe netwerken, maar ook
aandacht voor de interne netwerkgedachte
– Redesign HR?
Ziekenhuizen zullen in 2 gedaanten moeten leven
– Hiërarchisch model voor de ‘geborgen’ activiteiten
– Netwerk model voor voeling met andere netwerken,
innovatie enz….
42
Besluit
De wetgever moet dringend juridisch kader voor netwerken
scheppen
Artsen, verpleegkundigen, zorgverleners zullen moeten leren
samenwerken en hiervoor zal naast wetgeving ook ‘klinisch
leiderschap noodzakelijk ‘ zijn
Mobiliteit van clinici versus mobiliteit van patiënten
De situatie is hopeloos, maar niet ernstig
De situatie is ernstig, maar niet hopeloos !
43