Bijlage

Bijlage
Project Persoonsvolgende bekostiging Drenthe
In het huidige beleid voor de gehandicaptenzorg staat de cliënt centraal en moet de
positie van de cliënt versterkt worden. Cliënten moeten zelf keuzes kunnen maken
over de manier waarop zij de zorg georganiseerd willen zien. Voorwaarde voor het
maken van een goede keuze is, dat zij (meer) inzicht hebben in het aanbod en de
kwaliteit van zorginstellingen. Belangrijk is dat de cliënt geholpen wordt zijn weg te
vinden in de mogelijkheden die de zorg biedt. Goede cliëntenondersteuning, zoals
door MEE wordt geboden, moet, indien gewenst, beschikbaar zijn.
Naast kwaliteit van zorg en keuzevrijheid van cliënten is ook het op langere termijn
betaalbaar houden van de AWBZ-zorg van belang. De staatssecretaris van VWS geeft
aan dat een persoonsvolgend bekostingssysteem hier – voor de zorg in natura – een
bijdrage aan kan leveren. De essentie hiervan is dat de financiën de cliënt volgen naar
de instelling van zijn keuze. Als eerste stap is per 1 januari 2009 de
zorgzwaartebekostiging ingevoerd. De instelling krijgt een budget dat is afgestemd op
de zorgbehoefte van de cliënt (eerder kreeg de instelling voor elke cliënt hetzelfde
bedrag). De staatssecretaris wil de komende jaren verdere stappen nemen in de
richting van persoonsvolgende bekostiging (PVB).
Drents initiatief
In Drenthe is het initiatief genomen om – vooruitlopend op landelijke invoering en
binnen de bestaande regelgeving en mogelijkheden – in 2009 als een project te
starten met PVB voor bepaalde doelgroepen. Alle ketenpartijen (cliëntenorganisaties,
cliëntenondersteuning, zorgaanbieders, Zorgkantoor Drenthe (Achmea) en het
indicatieorgaan) in de provincie vinden dat de kanteling van een aanbod- naar een
vraaggericht systeem moet worden doorgezet. Het is de consequentie van de al
ingezette weg in het kader van het Kwaliteitskader gehandicaptenzorg. Nu is het
moment dit verder vorm te geven en de omslag naar PVB te maken. Landelijke
organisaties als de CG-Raad en de VGN zijn hierbij betrokken. Het ministerie van VWS
ondersteunt het project, heeft randvoorwaarden aangegeven en verstrekt middelen
voor de proceskosten en evaluatie.
Doelstellingen van het project
Het project kent drie doelstellingen:
 Het vormgeven van een vraaggericht zorgsysteem, waarin de cliënt centraal staat;
 de keuzevrijheid van mensen met een verstandelijke beperking met een indicatie
in de vorm van een zorgzwaartepakket te vergroten;
 het onderzoeken van de gevolgen hiervan voor alle betrokken partijen.
Doelgroep
Voor het Project PVB is de doelgroep ingekaderd tot:
Cliënten met de indicatie ZZP 1 t/m 7 VG (verstandelijke beperking) – wonen met of
zonder dagbesteding - die zorg willen ontvangen van een instelling in de provincie
Drenthe.
Het gaat daarbij dus om zowel bestaande als nieuwe cliënten met een indicatie wonen
en/of dagbesteding.
Voor bestaande cliënten gaat het om:
 cliënten van wie de huidige indicatie verloopt en een vervolgindicatie nodig
hebben;
 cliënten die zich willen oriënteren op ondersteuning door een andere
zorgaanbieder.
Bij nieuwe cliënten gaat het – vanwege de levensfase – in veel gevallen om jongeren
van ± 20-30 jaar die klaar zijn met school en (voor het eerst) een dagbesteding
zoeken en niet langer bij hun ouders willen blijven wonen. Ook de cliënten die nu nog
op een wachtlijst staan worden meegenomen in het project.
Doel voor cliënten is dat het voor hen mogelijk gemaakt wordt een keuze (uit
meerdere alternatieven) te maken. Dit houdt in dat zij uit het aanbod een gerichte
selectie maken en bij een of meerdere zorgaanbieders een ‘offerte’ aanvragen, waaruit
zij dan een keuze maken voor het aanbod dat het beste bij hun wensen aansluit.
In totaal gaat het om naar schatting 1.000 cliënten per jaar.
N.B.
 Cliënten die buiten de provincie zorg gaan afnemen, doen niet mee aan het
project.
 Cliënten van buiten de provincie die in de provincie zorg gaan afnemen, doen wel
mee aan het project.
Keuze cliënt centraal
Bij het systeem van persoonsvolgende bekostiging staat de keuze van de cliënt
centraal.
Het gaat bij persoonsvolgende bekostiging om zorg in natura, met een zorgplicht voor
de zorgverzekeraar (het zorgkantoor voor de provincie).
Een afgegeven indicatie houdt het recht op AWBZ-zorg in, een indeling in een
zorgzwaartepakket, waaraan een genormeerd bedrag verbonden is. Dit bedrag is
gelabeld aan de cliënt, niet aan een bepaalde zorgaanbieder. De cliënt kiest zelf de
zorgaanbieder die hem het best passende zorgaanbod kan doen. Kiest de cliënt na
verloop van tijd (binnen de looptijd van dezelfde indicatie) voor een andere
zorgaanbieder, dan verhuist het aan de cliënt gelabelde bedrag met hem mee.
In tegenstelling tot het systeem persoonsgebonden budget – waar de cliënt zelf het
budget in handen krijgt – hoeft de cliënt het persoonsvolgende budget niet zelf te
beheren en wordt hij ook geen werkgever.
Keuzeproces
Ongewijzigd blijft dat het CIZ een indicatie afgeeft. Het CIZ wijst echter niet meer op
mogelijke zorgaanbieders en de cliënt kan bij de indicatieaanvraag geen voorkeur voor
een zorgaanbieder aangeven.
Binnen het Project wordt de cliënt die een indicatie heeft gekregen door het
zorgkantoor geïnformeerd over de mogelijkheden in de provincie Drenthe, de
keuzemogelijkheden en de mogelijkheden voor ondersteuning bij het kiezen.
Vervolgens oriënteert de cliënt zich met deze informatie op het zorgaanbod en neemt
contact op met mogelijke zorgaanbieders voor een nadere oriëntatie. Bij één of
meerdere zorgaanbieders vraagt hij een ‘offerte’ voor – gegeven zijn indicatie - het
bieden van het hem passend zorgaanbod. De cliënt maakt zijn keuze van
zorgaanbieder en tekent een zorgovereenkomst (of komt op de wachtlijst).
Voor zorgaanbieders geldt dat zij geprikkeld worden tot het leveren van doelmatige en
kwalitatief goede zorg in de vorm van een zorgarrangement dat past bij de indicatie
en de voorkeur van de cliënt, vastgelegd in een (verplicht) zorgplan. Hiervoor is
transparantie en ondernemersgedrag nodig. Zij worden immers gefinancierd op basis
van hun prestaties en de keuzes van hun cliënten.
Het PVB stelt het zorgkantoor in staat cliëntgerichter in te kopen.
Binnen het Project betreft keuzevrijheid het centraal stellen van de cliënt op
3 niveaus:
1. provincie: de keuze voor het volledig zorgpakket (in ZZP) in een instelling of thuis;
2. instelling: passend zorgarrangement binnen de indicatie, aansluitend op de
wensen van de cliënt, vastgelegd in het zorgplan van de cliënt;
3. groep: hoe kan de solidariteit in een groep van lichtere en zwaardere cliënten met
individuele ZZP’s behouden blijven?
Periode
De activiteiten in het project gaan per 1 september 2009 van start. Het project eindigt
per 31 december 2010, waarna de ervaringen geëvalueerd zullen worden. Dit levert
cruciale informatie op voor mogelijke verdere landelijke invoering van PVB.