Eisen aan rijke structuren Jan Achterbergh RU Nijmegen Vraag Aan welke eisen moeten structuren van organisaties voldoen om rijk organiseren mogelijk te maken? Antwoord in twee stappen Stap 1: rijk organiseren wat is dat? Stap 2: aan welke eisen moeten rijke structuren voldoen? Stap 1. Rijk organiseren wat is dat? Zinvol overleven: nodig voor Zin Overleven pointe van Rijk zinvol overleven: organisatie schept voorwaarden waaronder mensen zich als mens kunnen ontwikkelen en realiseren omdat dit het juiste is om te doen Arm zinvol overleven: organisatie realiseert welke doelen dan ook omwille van welke reden dan ook Rijk zinvol overleven: inspiratie Aristoteles (Nussbaum, Sen) Ontwikkeling van typisch menselijke vermogens: - denken over doelen in concrete situaties: praktische wijsheid - gevoelens en begeerten: morele deugden - vermogens die nodig zijn als voorwaarde voor denken, voelen en begeren (verplaatsen, voedsel verwerken, voortplanting e.d.) Rijk zinvol overleven: organisaties dragen bij aan de voorwaarden waaronder cliënten en medewerkers hun vermogens kunnen ontwikkelen en realiseren Eisen aan structuren? Stap 2: drie eisen aan rijke structuren: teleologisch, deliberatie, sociaal Eis 1: teleologisch Taken van medewerkers zijn zoveel mogelijk gekoppeld aan de realisatie van rijke doelen: zicht op en betrokkenheid bij rijke doelen Veel splitsing in de uitvoering: kleine, ‘arme’, taken Arm Cliënten + mantel Weinig splitsing in de uitvoering: brede, ‘rijke’, taken Rijk Alle cliënten in principe gekoppeld aan alle uitvoerders Niet alle cliënten in principe gekoppeld aan alle uitvoerders Eis 2: deliberatie Medewerkers hebben regelvermogen om met dilemma’s en problemen om te gaan die voortvloeien uit hun uitvoerende activiteiten: operationeel regelen, inrichtingsregelen en strategisch regelen Weinig scheiding tussen uitvoeren en regelen weinig splitsing binnen regelen Arm Rijk Veel scheiding tussen uitvoeren en regelen en veel splitsing binnen regelen Eis 3: sociaal Medewerkers krijgen kansen om te overleggen in het kader van hun werk Voldoende kansen voor overleg Arm Rijk Weinig kansen voor overleg • Kansen om gekoppeld te zijn aan het rijke doel van de organisatie: teleologische eis • Kansen om te regelen in het kader van het werk: deliberatie eis • Kansen om te overleggen in het kader van het werk: sociale eis Arm • Weinig kansen om gekoppeld te zijn aan het rijke doel van de organisatie: teleologische eis • Weinig kansen om te regelen in het kader van het werk: deliberatie eis • Weinig kansen om te overleggen in het kader van het werk: sociale eis Rijk Uitdaging: pas de eisen eens toe op de netwerken die we bouwen. Hoe zit het dan met de kansen voor rijk organiseren?