Familie en Altrecht hebben elkaar nodig!

Familie en
Altrecht hebben
elkaar nodig!
informatie voor familie
en direct betrokkenen
3
Familie en vrienden zijn vaak
betrokken bij de behandeling
en begeleiding van patiënten
van Altrecht. Zij vormen een
belangrijk deel van de sociale
omgeving van de patiënt.
Soms worden direct betrokkenen
ingeschakeld bij de zorgverlening,
soms hebben zij zelf steun nodig.
Altrecht is een organisatie die
rekening houdt met de belangen
van familieleden.
Roxanne Vernimmen Raad van Bestuur Altrecht
Richard Makkinga
Familieraad Altrecht
Onder familieleden/naasten wordt verstaan: ouders, partners, kinderen, vrienden
en andere direct betrokkenen. In overleg wordt één van hen contactpersoon.
Het is soms mogelijk twee contactpersonen te benoemen. In deze brochure wordt
verder alleen de term familie gebruikt.
Onder medewerkers wordt verstaan alle medewerkers die betrokken zijn bij de
behandeling van de patiënt: psychiaters, psychologen, casemanagers, enz.
4
Inleiding
Een psychiatrisch probleem is niet alleen voor de patiënt maar ook voor de (directe)
familie ingrijpend. Altrecht informeert en betrekt familieleden/naasten daarom
zo goed mogelijk over en bij de behandeling, waardoor de kwaliteit van leven kan
verbeteren: medewerkers van Altrecht, familie en patiënten hebben elkaar nodig.
In deze brochure treft u de belangrijkste informatie aan over het familiebeleid van
Altrecht. Voor actuele informatie verwijzen wij naar de website van Altrecht:
www.altrecht.nl/familie.
Wat is geregeld voor de familie?
Altrecht heeft voor familieleden het volgende geregeld of vastgesteld:
• richtlijnen over hoe om te gaan met familie (familiebeleid)
• het contact tussen familie en medewerkers van Altrecht
• de familieambassadeurs
• de familievertrouwenspersoon (FVP)
• de klachtenregeling
• ondersteuning van familie
• de familieraad
Richtlijnen over hoe om te gaan met familie
In de door Altrecht en de familieraad opgestelde ‘richtlijnen familiebeleid’ is onder
meer bepaald hoe medewerkers van Altrecht en familie elkaar informeren, met
elkaar omgaan en hoe de familie betrokken wordt bij de behandeling. De richtlijnen
staan afgedrukt op de middenpagina van deze brochure.
Het komt voor dat een patiënt (tijdelijk) geen contact wenst met de familie: ook dan
heeft de familie recht op informatie. Als de patiënt (tijdelijk) geen contact wenst
zullen de medewerkers zich inspannen om het contact tussen familie en patiënt
zodanig te herstellen dat familie geïnformeerd en betrokken blijft of wordt.
Deze betrokkenheid kan de behandeling aantoonbaar versnellen en/of verbeteren.
Het contact tussen familie en Altrecht
Het familiebeleid is op vele afdelingen van Altrecht ingevoerd, vaak zelfs met
‘maatwerk’ per afdeling. Daarvoor zijn ook familieambassadeurs benoemd.
Familieambassadeurs zijn medewerkers van Altrecht. Zij hebben de taak de
betrokkenheid tussen familie en afdeling te stimuleren.
In de richtlijnen is onder meer geregeld dat familie binnen 2 weken contact heeft
met een medewerker van Altrecht. Zo weten familieleden wie ze kunnen benaderen
voor vragen of opmerkingen. Dit directe contact kan voor beide partijen leiden tot
bevredigende resultaten in de zorg voor de patiënt.
5
Het kan voorkomen dat vragen niet bevredigend beantwoord (kunnen) worden
of dat er een verschil van mening is over de wijze waarop een familielid bij de
behandeling betrokken wordt. Ook kunnen er klachten zijn over de omgang door
medewerkers met de familie. Het is van belang om ongenoegens en klachten van
familie in een zo vroeg mogelijk stadium te horen waardoor deze snel kunnen
worden weggenomen. Belangrijk is de klacht eerst te bespreken met degene tegen
wie de klacht zich richt; met diens leidinggevende of met de familieambassadeur.
Familievertrouwenspersoon
Als de gesprekken met de medewerker(s) van Altrecht niet tot een bevredigend
resultaat leiden, kan de familie contact opnemen met de familievertrouwens­
persoon (FVP). De FVP is professioneel geschoold, onafhankelijk, biedt een
‘luisterend oor’ en kan deskundig adviseren. Tevens kan de FVP bemiddelen tussen
de familie en de medewerkers of helpen bij het indienen van een officiële klacht.
Via www.altrecht.nl/familie wordt u geïnformeerd wie de FVP’en zijn en hoe u ze
kunt bereiken.
Klachtenregeling
Heeft de bemiddeling van de familievertrouwenspersoon onvoldoende opgeleverd,
dan kan een formele klacht worden ingediend bij de klachtencommissie. De klacht
wordt dan behandeld door de onafhankelijke klachtencommissie. De regeling
daarvoor treft u aan op de website van Altrecht: www.altrecht.nl/familie.
6
Richtlijnen Altrecht
Familiebeleid
Onder familie verstaan we: ouders, partners, kinderen en andere naastbetrokkenen
(in overleg wordt een van hen als contactpersoon aangewezen)
Uitgangspunt:
Doel:
De familie wordt met aandacht en zorgvuldigheid benaderd.
De richtlijnen worden in samenwerking met familie, patiënten
en hulpverleners uitgevoerd. Altrecht, patiënten en familie
hebben elkaar nodig.
Familie informeren en betrekken bij de behandeling om een
stabiele situatie van patiënt en familie te realiseren.
De familie moet altijd informatie krijgen over:
> De algemene gang van zaken binnen Altrecht
> Familiebijeenkomsten en cursusaanbod voorlichting
en ondersteuning van de familie
> Familiebeleid: Familieraad, familievertrouwenspersoon,
klachtenregeling en familie-/patiëntenorganisaties
Bij een klinische opname én langdurig ambulante zorg
gelden de volgende afspraken:
> De familie uitnodigen voor het opnamegesprek binnen twee weken.
> De familie informatie over de afdeling geven en een rondleiding aanbieden.
> De familie verstrekt informatie over patiënt, die van belang is, aan hulpverlener.
> Kennismaken met de EVV (eerst verantwoordelijk verpleegkundige)/SPV
(sociaal psychiatrisch verpleegkundige)/casemanager en behandelend psychiater.
> Een contactpersoon vanuit de hulpverlening en vanuit de familie aanstellen.
> Periodieke gesprekken met één van hen (en zo mogelijk de patiënt).
> De familie betrekken bij het behandelplan en indien van toepassing het
crisisinterventieplan.
Bij een klinische opname gelden daarnaast nog de volgende afspraken:
> Bij gedwongen behandeling (medicatie, separatie)
de familie inlichten en gesprek aanbieden.
> Verlofregeling met de familie bespreken en (indien nodig) nabespreken.
> De familie tijdig betrekken bij overplaatsing en/of ontslag.
7
Bij kortdurende ambulante zorg (deeltijdbehandeling en polikliniek) geldt:
> In overleg wordt afgesproken of en hoe de familie bij de behandeling betrokken
wordt.
Wanneer de patiënt (tijdelijk) niet wil dat de familie wordt betrokken:
> De hulpverlener heeft een inspanningsplicht om het contact tussen familie
en patiënt zodanig te herstellen, dat de familie geïnformeerd en betrokken
bij de behandeling mag worden.
> Vanwege het respect voor de mening van de patiënt beperkt de informatie­
verstrekking naar de familie zich in dit geval tot niet-persoonsgebonden
informatie, maar zal er (extra) oog zijn voor de ondersteuningsbehoefte
van de familie.
> Hoewel de privacywet de informatie die hulpverleners aan de familie mogen
geven zonder toestemming van de patiënt beperkt, mogen hulpverleners in
bijzondere situaties, waar sprake is van een vitaal belang voor de patiënt, wel
beperkte persoonsgebonden informatie geven aan familie. Zoals bij ongevallen,
suïcidedreiging en situaties waarin sociale ontwrichting dreigt (schulden,
verlies huisvesting) en alleen dan als de familie een bijdrage kan leveren aan
het beperken van de problemen. Als de hulpverlener informatie geeft zonder
toestemming wordt de patiënt hierover geïnformeerd en het moet, met redenen
omkleed, in het dossier vermeld worden. Ook als de patiënt regelmatig op
verlof komt bij de familie kan het nodig zijn informatie aan de familie te geven,
bijvoorbeeld over medicijngebruik, dieetbeperking.
> De familie kan en mag wel altijd het initiatief nemen om contact op te nemen
met de behandelaar of verpleging, bijvoorbeeld als ze zich zorgen maken om hun
naasten. Ook mogen de hulpverleners contact opnemen met de familie als ze
informatie willen vragen, bv. voor de inschatting bij suïcidegevaar. Het is niet in
strijd met het beroepsgeheim om informatie te ontvangen van de familie.
8
Ondersteuning van familie
Een psychiatrische ziekte is ingrijpend, niet alleen voor de patiënt, maar ook voor de
(directe) omgeving. Er kunnen veel vragen zijn over hoe hiermee om te gaan.
Een direct contact met familie, op een zo kort mogelijke termijn, is dan ook van
groot belang. De medewerkers van Altrecht kunnen alle informatie, over de ziekte
en/of over hoe met de patiënt om te gaan, verstrekken: alleen met de familie of
samen met de patiënt.
Daarnaast zijn er de volgende mogelijkheden:
• familieavonden van afdelingen van Altrecht
• familieorganisaties: websites en activiteiten
• familiecoaching
Familieavonden
Regelmatig organiseren afdelingen familieavonden met als doel samen met andere
familieleden informatie te krijgen en ervaringen uit te wisselen. Indien u voor deze
avonden wenst te worden uitgenodigd dan kunt u dat kenbaar maken door uw
naam en adres door te geven op de betreffende afdeling.
Familieorganisaties
De familieorganisaties organiseren met regelmaat bijeenkomsten om informatie
over de ziekte te geven en ervaringen uit te wisselen (lotgenotencontact).
9
Daarnaast bestaat er de mogelijkheid voor persoonlijke ondersteuning:
telefonische hulp of individuele belangenbehartiging. Op de genoemde (regionale)
websites treft u meer informatie aan.
Er zijn verschillende soorten familieorganisaties:
• Labyrint-in-Perspectief voor meerdere diagnoses: www.labyrint-in-perspectief.nl
• Ypsilon voor schizofrenie/psychose: www.ypsilon.org
• Balans (o.a. ADHD en dyslexie): www.balansdigitaal.nl
Ook zijn er organisaties die voor de familie én de patiënt opkomen:
• NVA voor autisme: www.autisme-nva.nl
• VMDB voor manische depressiviteit: www.vmdb.nl
Andere interessante websites zijn:
• www.platformggz.nl/lpggz
• www.indigo.nl
• www.familievan.nl
• www.mezzo.nl
Familiecoaching
Familiecoaching is door Ypsilon en Indigo gestart en wordt door een aantal
afdelingen aan familieleden aangeboden, met name als schizofrenie/psychose
speelt. In een aantal (6 à 7) gesprekken met een professional van Indigo en
een familie-ervaringsdeskundige van Ypsilon kan een familielid individuele
ondersteuning ontvangen. Meer informatie: www.indigo.nl.
Kijk bij: Volwassenen > Hulpaanbod > Cursussen en trainingen.
Familieraad
De familieraad van Altrecht komt op voor de gezamenlijke belangen van
familieleden. De familieraad heeft, in goed overleg met de medewerkers, in de
afgelopen jaren veel kunnen realiseren binnen Altrecht.
De familieraad heeft regelmatig overleg met de:
• raad van bestuur, divisiedirecties, etc.
• familieambassadeurs
• familievertrouwenspersoon (FVP)
• cliëntenraad (CCR),
• inspectie, etc.
De familieraad is een onafhankelijk orgaan en geeft gevraagd en ongevraagd advies
over de hulpverlening bij Altrecht. De ervaringsdeskundigheid van de familie levert
een belangrijke bijdrage aan de verbetering van de zorg voor de patiënt.
10
De familieraad heeft contact met de familie door middel van:
• de digitale nieuwsbrief (verschijnt 3 à 4 per jaar). U kunt zich hiervoor opgeven
door te mailen naar: [email protected].
• overleg met familieleden tijdens familieavonden.
• bijeenkomsten met familieleden die zich actief inzetten
of willen inzetten bij Altrecht.
Vanuit ervaringen kan de familieraad bij veel van dezelfde klachten of vragen
over een afdeling of een regeling, met de medewerkers van Altrecht bekijken of
een oplossing mogelijk is. Voor de afhandeling van individuele klachten of vragen
verwijst de familieraad door naar de familievertrouwenspersoon.
Contact met of helpen bij de familieraad
Heeft u interesse voor de werkzaamheden van de familieraad? Dan zijn er
verschillende mogelijkheden. U kunt dan contact opnemen met het secretariaat
van de familieraad via telefoonnummer: 06 - 22 20 19 66, bij afwezigheid kunt u het
antwoordapparaat inspreken. Mailen kan natuurlijk ook: [email protected]
Colofon
Vormgeving: Studio Langezaal, Odijk
Druk: Bergdrukkerij, Amersfoort
Deze folder is ontwikkeld door de familieraad
en de raad van bestuur van Altrecht.
Voor opmerkingen en suggesties kunt u
bellen met het secretariaat van de familieraad.
Telefoon: 030 - 225 64 68
Altrecht, Familieraad/Raad van Bestuur, ‘Familie en Altrecht hebben elkaar nodig’ - Informatie voor familie en direct betrokkenen, juli 2014 - V02
Wat is Altrecht?
Altrecht is een instelling voor geestelijke gezondheidszorg
waar mensen met complexe psychiatrische ziekten terecht
kunnen voor specialistische behandeling. Altrecht stelt zich
ten doel mensen met psychiatrische problematiek met behulp
van gespecialiseerde behandeling en begeleiding zo snel en
goed mogelijk in al hun rollen weer deel te laten uitmaken van
de samenleving. Als het nodig is, hebben we mogelijkheden
voor een klinische opname, maar de overgrote meerderheid
van de behandelingen is ambulant, poliklinisch of in deeltijd.
Daarnaast hebben we voor meer complexe problemen een
aantal gespecialiseerde behandelcentra in de regio Utrecht.
Voor meer informatie:
www.altrecht.nl
Volg ons op Twitter: www.twitter.com/altrecht
Volg ons op Facebook: www.facebook.com/altrecht