Altrecht Psychosomatiek Eikenboom traint behandelaars

Altrecht Psychosomatiek Eikenboom traint behandelaars in
lichaamsgericht mentaliseren bij ernstige onverklaarde lichamelijke
klachten
Kenmerk van een TOPGGz-afdeling is het multidisciplinaire team met een
gemeenschappelijke specialistische missie, visie, doelstelling en behandelbeleid. Bij
Altrecht Psychosomatiek Eikenboom staat het lichaamsgericht mentaliseren centraal bij
de behandeling van ernstige onverklaarde lichamelijke klachten(OLK). Lichaamsgericht
mentaliseren is het vermogen van patiënten om eigen en andermans lichaamssignalen
waar te nemen, er ontvankelijk voor te zijn, en verbinding te ervaren met onderliggende
mentale toestanden (Spaans et al 2009, 2010). Door lichaamsgericht te mentaliseren
kunnen mensen bijvoorbeeld onderscheid maken tussen lichamelijke sensaties die horen
bij een fysiek fenomeen en lichamelijke signalen die een uiting zijn van een mentaal
verschijnsel. De sensatie van koude handen bijvoorbeeld, kan geïnterpreteerd worden als
een circulatieprobleem, een reactie op koude of een uiting van angst. Patiënten met
ernstige OLK missen dit vermogen, wat hun herstel sterk belemmert.
De therapie die Altrecht Psychosomatiek Eikenboom ontwikkelde, heet Lichaamsgerichte
Mentalisatie Bevorderende Therapie (L-MBT) en is een variant van de Mentalisation
Based Treatment (MBT) voor borderlinepatiënten. Bij L-MBT is veel aandacht voor
lichamelijke sensaties met als doel dat patiënten meer verbinding ervaren tussen
innerlijke ervaringen en lichaamssignalen: ‘ik voel een brok in mijn keel en ben ontroerd’.
Kenmerkend is de open houding van de therapeuten. Zij hebben ook aandacht voor eigen
lichaamssignalen en innerlijke ervaringen: ’Word ik moe?’, ‘Wil ik bewegen?’, ‘Raak ik
verveeld? ’ Zij zijn er open over en moedigen patiënten aan hetzelfde te doen.
Altrecht Psychosomatiek Eikenboom heeft inmiddels ruime ervaring met deze effectief
gebleken aanpak (Spaans et al 2009, 2010) en de afdeling investeert in de specialistische
vaardigheden van alle behandelmedewerkers. Artsen, psychologen, verpleegkundigen
fysiotherapeuten, vaktherapeuten, etc. krijgen daarom eenzelfde inleiding en vier
dagdelen praktijktraining in L-MBT. Zo spreken verschillende disciplines eenzelfde taal en
kennen zij dezelfde methode. Het toepassen in de praktijk wordt ondersteund door
regelmatige intervisie. Aan patiënten leggen de behandelaren duidelijk uit wat deze
aanpak inhoudt en wat de patiënt ervan kan verwachten. Zo blijft de behandeling
transparant, controleerbaar en van een specialistisch niveau.
Altrecht Psychosomatiek Eikenboom hanteert een meerjaren scholingsplan voor alle
medewerkers met - naast L-MBT – acceptatie bevorderende methodes (zoals ‘Acceptance
and Commitment Therapie’), cognitieve gedragstherapie en systeemtherapie. Het
centrum biedt de training in deze methodes ook aan voor andere instellingen en
individuele professionals.
Literatuur:
Spaans, J.A., Veselka, L., Luyten, P., Bühring,M.E.F. (2009). Lichamelijke aspecten van
mentalisatie: een therapeutische focus bij ernstige onverklaarde lichamelijke klachten.
Tijdschrift voor Psychiatrie, 51, (239-248).
Spaans, J.A., Koelen, J.A., Bühring, M.E.F.(2010). Mentaliseren bij ernstige onverklaarde
lichamelijke klachten. Tijdschrift voor Psychotherapie. jaargang 36 nr.1. (5-21)