Kenniskaart module kunstmest

Kenniskaart module kunstmest
Hydrofoob/hydrofiel
Hydrofoob betekent, letterlijk vertaald, watervrezend. Een hydrofobe stof wil dus niet
met water mengen.
Hydrofiel betekent waterminnend. Een hydrofiele stof wil dus wel met water mengen.
Massapercentage
Bij de opdrachten wordt gevraagd te bepalen hoeveel massaprocent van kunstmest
oplosbaar is in water. Dit is het percentage van de totale hoeveelheid kunstmest die in
water oplost. Je kunt dit als volgt berekenen:
massa % 
massa opgelost kunstmest (g)
 100 %
totale massa kunstmest (g)
Aantonen van ammoniumionen
Ammoniumionen kunnen door aanwezigheid van een base omgezet worden in ammoniak.
Als je dus base toevoegt aan een oplossing met ammoniumionen en de oplossing
verwarmt, kun je ammoniak ruiken. Je kunt het ook aantonen door een pH-papiertje in
de damp te houden. Kleurt het papiertje blauw, dan is er ammoniakgas langsgegaan.
In een basische oplossing zijn altijd OH- ionen aanwezig.
De reactie die optreedt als ammonium reageert met base, gaat als volgt:
NH4+ (aq) + OH- (aq)  NH3 (aq en g) + H2O (l)
Je verwarmt de oplossing omdat dan de oplosbaarheid van NH3 afneemt en er dus meer
in de gasvorm komt (de oplosbaarheid van een gas neemt immers af als de temperatuur
toeneemt). Je kunt de ammoniak dan beter ruiken.
Oplossen van mineralen
Mineralen bevatten vaak slecht oplosbare zouten.
Je kunt ze dus niet zomaar oplossen in water. Gelukkig maar! Kun je aangeven waarom
dit een geluk is?
Ze lossen soms wel op in (geconcentreerde) zuren: zoutzuur of salpeterzuur.
Zuren zijn stoffen die in water splitsen in H+ en een negatief ion.
Als zuren reageren met zouten treedt een zuur-base reactie op tussen H+ ionen van het
zuur en negatieve ionen van het zout.
Bijvoorbeeld: 2 H+ (aq) + Cu(OH)2 (s) 
2 H2O (l) + Cu2+ (aq)
Het zout gaat nu in oplossing.
De positieve ionen van het zout kunnen nu weer met neerslagreacties worden
aangetoond.
Oplosbaarheid van zouten
In tabel 45A van Binas staat vermeld hoe goed combinaties van ionen oplossen. Het zout
van de combinatie van deze ionen kan goed oplossen (g), matig oplossen (m) of slecht
oplossen (s).
Een goed oplosbaar zout betekent dat meer dan 0,1 mol/L van het zout op kan lossen.
Een matig oplosbaar zout betekent dan minder dan 0,1 mol/L kan oplossen, maar meer
dan 0,01 mol/L. Als je dus iets te veel van de ionen van een matig oplosbaar zout bij
elkaar voegt, zul je een neerslag zien.
Een slecht oplosbaar zout betekent dat minder dan 0,01 mol/L van het zout op kan
lossen.
StudioScheikunde| Module Kunstmest | Kenniskaart
Reacties van metaaloxiden met water
Er zijn vier metaaloxiden die reageren met water. In Binas tabel 45A staat een ‘r’ bij deze
metaaloxiden. De andere metaaloxiden zijn slecht oplosbaar met water. Hieronder staat
hoe deze metaaloxiden reageren met water en welke oplossingen er dan ontstaan.
Reactie
Na2O (s) + H2O (l)
K2O (s) + H2O (l)
CaO (s) + H2O (l)
BaO (s) + H2O (l)
Ontstane oplossing
 2 Na+ (aq) + 2 OH- (aq)

2 K+ (aq) + 2 OH- (aq)

Ca2+ (aq) + 2 OH- (aq)

Ba2+ (aq) + 2 OH- (aq)
natronloog
kaliloog
kalkwater
barietwater
De oplossingen die ontstaan zijn allemaal basisch.
Hoe gebruik je een pipet?

Voor gebruik spoel je de pipet drie keer door met gedestilleerd water.

Doe vervolgens de stof die je op wilt zuigen met de pipet in een schoon en droog
bekerglas. Je mag nooit uit de voorraadpot pipetteren.

Spoel de pipet drie keer voor met de oplossing. Doe dit door de pipet voor
ongeveer 1/3 deel te vullen en daarna door middel van draaien en bewegen de
hele pipet op concentratie te brengen. Let op dat je de pipet niet leeg laat lopen in
het bekerglas met de oplossing.

Zuig de oplossing op tot iets boven het streepje.

Droog de punt af met een stukje papier.

Houd de pipet verticaal en houd er een droog bekerglas schuin onder (onder een
hoek van ongeveer 45°). Zet de pipet tegen de wand van het bekerglas en laat de
pipet leeglopen tot op het streepje.

Laat vervolgens onder een hoek de pipet leeglopen in het glaswerk waar je de
oplossing in wilt hebben.
Het is verstandig de docent of TOA te vragen je te begeleiden als je voor de eerste keer
met een pipet gaat werken.
StudioScheikunde| Module Kunstmest | Kenniskaart