Dossier 1: Jouw vrijheidsbeeld

Dossier 1: Jouw vrijheidsbeeld
Godsdienst
Klas:
5. Recht op vrijheid van meningsuiting?
* Vrijheid van meningen?
3.
2.
1.
“Mohammed is gemeten
naar onze westerse
maatstaven een perverte
man.”
4.
5.
6.
[31] Weer scheelde het niet veel of de Joden hadden Hem gestenigd. [32] Hierop zei Jezus: 'Zoveel daden heb Ik u te zien gegeven,
weldaden die van de Vader kwamen; om welke daarvan wilt u Mij stenigen?' [33] De Joden antwoordden: 'Niet om een weldaad
willen we U stenigen, maar wegens godslastering. Want hoewel U maar een mens bent, geeft U zich voor God uit.' [34] Jezus
hernam: 'Staat er niet in uw wet geschreven: Ik heb gezegd: jullie zijn goden? [35] Als dus de wet degenen tot wie dit woord gericht
wordt, goden noemt – en de Schrift is onaantastbaar – [36] met welk recht bestempelt u dan degene die de Vader heeft uitverkoren
en naar de wereld heeft gezonden, als een godslasteraar omdat Hij zich Zoon van God noemt? [37] Als Ik de daden van mijn Vader
niet verricht, hoeft u niet in Mij te geloven. [38] Maar als Ik ze wel verricht, dan zou u, ook als u niet gelooft in Mij, toch moeten
geloven op grond van die daden, zodat u eindelijk en voorgoed gaat erkennen dat de Vader in Mij is en Ik in de Vader ben.' [39]
Weer hadden ze Hem toen willen grijpen, maar Hij wist uit hun handen te blijven. [40] Hij keerde terug naar de plaats aan de
overkant van de Jordaan waar Johannes indertijd gedoopt had en daar bleef Hij. [41] Velen kwamen naar Hem toe. Ze zeiden:
'Johannes heeft dan wel geen enkel teken verricht, maar alles wat hij over deze man heeft gezegd, was waar.' [42] En velen
kwamen daar tot geloof in Hem. (Johannnes 10,31-42)
1
*Quiz: Vrijheid van meningsuiting
1
a
b
c
d
2
De vrijheid van meningsuiting is niet onbeperkt. Het VN-Verdrag over Burgerrechten en Politieke
Rechten verbiedt:
het oproepen tot haat en geweld
het oproepen tot oorlog
het oproepen tot discriminatie
al deze drie
a
b
c
d
Volgens internationaal recht mogen sommige rechten worden ‘opgeschort’ in tijden van nood. Maar een
recht dat je nooit mag opschorten is dat op
vrijheid van meningsuiting
vrijheid om informatie te vergaren
vrijheid van gedachte en geloof
vrijheid om informatie door te geven
3
a
b
c
d
De Nederlandse Grondwet zegt dat het openlijk belijden van een geloof beperkt mag worden
als het in het belang van de openbare orde is
als het niet een van de erkende religies is
als het tot terrorisme leidt
nooit, je mag altijd en overal je geloof belijden
4
a
b
c
d
In Frankrijk mag je volgens de wet geen hoofddoekje of groot kruis of keppeltje dragen
als je daarmee aanstoot geeft
op school en in openbare functies
als je in een winkel werkt
buiten je moskee of kerk of synagoge
5
a
b
c
d
Met hate speech wordt bedoeld dat je
ministers en andere hoog geplaatste mensen beledigt
oproept tot discriminatie en geweld tegen bepaalde groepen
politieagenten uitscheldt
zegt dat je iemand haat
6
a
b
c
d
Volgens internationaal recht mogen ouders hun kinderen opvoeden
in elk geloof dat ze maar willen
in elk geloof dat in het land is toegestaan
in elk geloof dat goed is voor kinderen
in elk geloof dat de grootouders ook al hadden
7
a
b
c
d
Mag je in Nederland roepen dat de president van Amerika een moordenaar is?
ja, maar alleen als je het kunt bewijzen
nee, dat mag alleen een rechter zeggen
vroeger mocht het niet maar tegenwoordig wel
vroeger mocht het niet en nu nog steeds niet
2
8
a
b
c
d
Als je in Nederland een demonstratie wilt houden, mag iemand dat dan verbieden?
nee, niemand mag ooit een demo verbieden
nee, mits je maar tevoren toestemming hebt gevraagd
ja, de regering mag elke demo verbieden
ja, de burgermeester mag een demo verbieden vanwege de openbare orde
9
a
b
c
d
Het recht op vrijheid van informatie betekent dat je onder meer
op school mag afkijken
van de overheid mag weten hoe een beslissing is genomen
van een bedrijf mag weten hoe ze een bepaald product maken
van buitenlandse regeringen mag weten welke wapens ze hebben
10
a
b
c
d
Theo van Gogh beledigde veel groepen – christen, joden en moslims – maar hij is nooit veroordeeld
omdat
hij zijn woorden telkens op tijd weer terugtrok
hij als columnist veel mocht zeggen
het allemaal waar was wat hij zei
de rechter hem niet helemaal toerekeningsvatbaar vond
11
a
b
c
d
Internet is iets tussen privé-personen en daarom mag je op internet
alles zeggen wat je wilt
alles zeggen wat je wilt zolang anderen het maar niet weten
alles zeggen zolang het maar niet beledigend is
alles zeggen wat het internationaal recht niet verbiedt
12
a
b
c
d
Journalisten zijn onder internationaal recht verplicht
altijd de waarheid te melden
altijd het beginsel van hoor en wederhoor toe te passen
nooit iemand te beledigen
geen van deze drie
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
3
* Enkele wetten…..
A. Grondwet
Artikel 6
1. Ieder heeft het recht zijn godsdienst of levensovertuiging, individueel of in
gemeenschap met anderen, vrij te belijden, behoudens ieders verantwoordelijkheid
volgens de wet.
2. De wet kan ter zake van de uitoefening van dit recht buiten gebouwen en besloten
plaatsen regels stellen ter bescherming van de gezondheid, in het belang van het
verkeer en ter bestrijding of voorkoming van wanordelijkheden.
B. UVRM
Artikel 18
Een ieder heeft recht op vrijheid van gedachte, geweten en godsdienst; dit recht omvat
tevens de vrijheid om van godsdienst of overtuiging te veranderen, alsmede de vrijheid
hetzij alleen, hetzij met anderen zowel in het openbaar als in zijn particuliere leven
zijn godsdienst of overtuiging te belijden door het onderwijzen ervan, door de
praktische toepassing, door eredienst en de inachtneming van de geboden en
voorschriften.
C. IVBPR
Artikel 18
1. Een ieder heeft het recht op vrijheid van denken, geweten en godsdienst. Dit recht
omvat mede de vrijheid een zelf gekozen godsdienst of levensovertuiging te hebben of te
aanvaarden, alsmede de vrijheid hetzij alleen, hetzij met anderen, zowel in het
openbaar als in zijn particuliere leven zijn godsdienst of levensovertuiging tot uiting
te brengen door de eredienst, het onderhouden van de geboden en voorschriften, door
praktische toepassing en het onderwijzen ervan.
2. Op niemand mag dwang worden uitgeoefend die een belemmering zou betekenen van zijn
vrijheid een door hemzelf gekozen godsdienst of levensovertuiging te hebben of te
aanvaarden.
3. De vrijheid van een ieder zijn godsdienst of levensovertuiging tot uiting te brengen
kan slechts in die mate worden beperkt als wordt voorgeschreven door de wet en
noodzakelijk is ter bescherming van de openbare veiligheid, de orde, de
volksgezondheid, de goede zeden of de fundamentele rechten en vrijheden van anderen.
D. EVRM
Artikel 9
1. Een ieder heeft recht op vrijheid van gedachte, geweten en godsdienst; dit recht
omvat tevens de vrijheid om van godsdienst of overtuiging te veranderen, alsmede de
vrijheid hetzij alleen, hetzij met anderen, zowel in het openbaar als privé zijn
godsdienst te belijden of overtuiging tot uitdrukking te brengen in erediensten, in
onderricht, in practische toepassing ervan en in het onderhouden van geboden en
voorschriften.
2. De vrijheid zijn godsdienst te belijden of overtuiging tot uiting te brengen kan aan
geen andere beperkingen worden onderworpen dan die die bij de wet zijn voorzien en in
een democratische samenleving noodzakelijk zijn in het belang van de openbare
veiligheid, voor de bescherming van de openbare orde, gezondheid of goede zeden of voor
de bescherming van de rechten en vrijheden van anderen.
4
B.5. Een recht op vrije meningsuiting (p.14)
c) Salman Rushdie
Notities:
5
* Hanst Teeuwen over vrijheid van meningsuiting.
De meiden van Halal is een Nederlands televisieprogramma dat
sinds 2005 wordt uitgezonden door de NPS. De presentatie wordt
gedaan door drie zussen; Esmaa, Jihas en Hajar Alariachi. Ze wonen
in Amsterdam en zijn van Marokkaanse afkomst.
Tijdens de uitzending “Bimbo’s en Boerka’s” werd Hans Teeuwen
uitgenodigd, de koning van de lach. Volgens de Nederlandse
televisiekijkers was het interview van de meiden van Halal met
cabaretier Hans Teeuwen hét telivisiehoogtepunt van 2007.
Donderdagavond was Teeuwen te gast in de uitzending “Bimbo’s & Boerka’s” van de
NPS. In aansluiting met het thema wilden de meiden van Halal Hans Teeuwen eens aan
de tand voelen. Ze gaan het gesprek aan met iemand die zoals ze zelf aankondigen “fel
voor de vrijheid van meningsuiting is.”
Dit omdat hij onlangs een liedje over ze heeft geschreven (in werkelijkheid is het 1 regel
in een heel lied, maar alla). Teeuwen geeft aan dat hij het leuk vond om de meiden van
Halal die volgens hem vrij “kuis” overkomen, in een seksuele context te plaatsen. De toon
van het gesprek is daarna gezet als de dames meteen in het offensief gaan ‘want zij doen
de intro’. Wat zich ontspint is een interessant gesprek dat zich ontwikkelt van een gesprek over beledigen
naar de kern van vrijheid van meningsuitin g.
Het begint met ‘een gezellige intro’, maar rond 2 minuut 45 wordt het interessant, dan stellen de dames
Hans Teeuwen de vraag waarom hij toch zoveel godsdiensten beledigt en dán begint het college van
Hans:
“Alles wat enige status heeft, heeft namelijk ook een vorm van macht. En macht corrumpeert altijd. Het
moet (daarom) geridiculiseerd kunnen worden, als dat niet meer kan, dan krijg je enge toestanden.. een
dictatuur of zoiets en daarom moet dat gebeuren vind ik.”
Als de dames vinden dat beledigen “heel anders is dan vrijheid van meningsuiting”, reageert Hans:
“Nou, een mening kan beledigend zijn. Het kan (dus) zijn dat als ik mijn mening geef, het voor iemand
anders beledigend is. Bovendien is een belediging voor sommige mensen gewoon een waarheid die ze
liever niet willen horen. En dat zou dan kunnen betekenen dat we ‘daar niet over zouden mogen praten’,
want dat is beledigend. Dat is heel erg multi-interpretabel!”
Meiden van Halal: waar ligt dan de grens?
Hans Teeuwen: “De grens ligt bij geweld. Dat mensen zich beledigd voelen ‘daar kiezen ze toch zelf voor’.
Jullie doen namelijk net alsof ‘gevoeligheid en gekwetstheid’ en je beledigd voelen een voorrecht is alleen
voor gelovigen. Denken jullie dat als ik de tv aanzet, dat ik niet dingen zie die me ergeren, dat ik me niet
beledigd zou kunnen voelen. Het valt mij op dat gelovigen vaak een neiging hebben om een monopolie op
‘de waarheid’ te hebben.”
De dames van Halal proberen nog eenmaal hun gelijk te halen door nogmaals te benadrukken dat hij toch
echt wel bezig is met beledigen in zijn shows. Hans countert briljant terug door aan te geven dat hij eerder
in de show had gehoord dat ‘homoseksualiteit een zonde is’ en hij iemand had zien weglopen omdat er
een minirok werd getoond.
6