Klik hier voor de volledige tekst van de preek

Christus’ kerk wordt vervolgd, maar blijft biddend overeind
Preek over Handelingen 4:23-31
Lelystad, 18 mei 2008 (Zondag voor de lijdende kerk)
R.J.Vreugdenhil
Christus’ kerk wordt vervolgd, maar blijft biddend overeind.
Handelingen 2 beschrijft het Pinksterfeest. Pinksteren is het feest van de oogst.
Jezus Christus had hier op aarde gewerkt, is naar de hemel gegaan en stuurt zijn
Heilige Geest om de oogst binnen te halen.
Wat had het werk van Christus opgeleverd: meteen al op de eerste Pinksterdag 3000
mensen die van harte geloven in Jezus Christus!
Christus pakt het groots aan en de eerste oogst is veelbelovend.
Dat is mooi om te zien. Bemoedigend: zo is de Heer begonnen, zo blijft hij bezig.
Maar in één keer komt er een lelijke kras op die mooie plaat.
Er is een mooi wonder gebeurd en Petrus staat weer te preken over Jezus Christus.
Handelingen 4:1-3, Terwijl Petrus en Johannes de menigte nog toespraken, kwamen
de priesters, het hoofd van de tempelwacht en de Sadduceeën op hen af, hevig
ontstemd omdat ze het volk onderrichtten en de opstanding uit de dood verkondigden
op grond van wat er met Jezus was gebeurd. Ze grepen hen vast en zetten hen
gevangen tot de volgende dag.
Die volgende dag, vers 18, Ze riepen hen terug en bevalen hun de naam van Jezus op
geen enkele manier meer te gebruiken en het volk niet meer over hem te onderrichten.
Vers 21: Na hen nogmaals dreigend te hebben toegesproken lieten ze hen vrij.
Wat is dat nu?
De oogst ging zo mooi.
Is dit nu opeens het einde van de oogst?
Dat zeker niet. De oogst gaat door. Heel het boek Handelingen staat er vol van, zoveel
mensen uit zoveel landen die worden binnengehaald als winst voor Christus.
Maar meteen bij het begin van dit bijbelboek wil de schrijver ook al duidelijk maken:
het is wel oogst die onder druk staat.
Na de grootse start van het Pinkstergebeuren, hoofdstuk 2, komt meteen het verhaal
van die genezing die uitloopt op de eerste botsing met de Joodse leiders.
Vanaf dat moment loopt die lijn heel het boek Handelingen door: weerstand,
onderdrukking, apostelen die gevangen genomen worden, gedood worden.
De oogst van Pinksteren is altijd: oogst onder druk.
Het is winst die tegelijk verlies oplevert.
Van Christus zijn kan heel veel kosten.
Bij Christus horen kan heel veel weerstand oproepen.
Als je alleen maar happy wilt zijn, moet je vooral geen christen worden.
Christelijk geloof is niet een religie om alleen maar een lekker gevoel bij te hebben.
317515980
1
Want bij Christus horen betekent automatisch strijd, oorlog.
De schrijver (dat is Lucas, maar daarachter is het de Heer zelf) maakt dat ook duidelijk
door een stukje uit Psalm 2 op te nemen in het gebed van de gemeente.
Ik ga nu niet heel Psalm 2 uitleggen, maar wel even dit.
Psalm 2 heeft in het geheel van het Psalmenboek een bijzondere plek.
Samen met Psalm 1 is het waarschijnlijk de intro in het Psalmenboek.
Een soort inleiding op het geheel.
Eén aanwijzing daarvoor: in het eerste boek van de Psalmen, tot en met Psalm 41,
staat boven alle psalmen (op één na) dat ze van David zijn. Blijkbaar is het een
verzameling David-psalmen geweest. Samen met andere psalmen-bundels is het bij
elkaar ons bijbelboek Psalmen geworden. Maar boven Psalm 1 en 2 staat geen enkel
opschrift. Niet ‘van David’, ook niet iets anders. Het lijkt er sterk op dat die twee
psalmen niet bij de bundel 1-41 horen, maar inleiding zijn op de vijf psalmenbundels.
Psalm 1 heeft vooral een persoonlijke toon: gelukkig is hij die leeft met de HEER en
niet meedoet met goddelozen. Een bloeiende boom, schitterend.
Psalm 2 kijkt naar de koning, de gezalfde van de HEER, en naar alle opstand tegen
hem. Weerstand, oorlog.
Die twee psalmen aan het begin tekenen samen een paar belangrijke lijnen die het hele
Psalmboek doorlopen. Omdat ze door het leven van elke gelovige lopen: het is heel
mooi om bij de HEER te horen - gelukkig ben je! - maar dat betekent tegelijk dat je in
een situatie getrokken wordt van vijandschap, weerstand, dreiging.
Dat is niet maar iets dat ook wel eens voor kan komen, als je pech hebt.
Het hoort er helemaal bij.
Het is een steeds terugkerend thema.
In de rest van het psalmenboek. In het hele leven als gelovig mens van God.
Het is geweldig om bij de HEER te horen, maar je staat wel in de hoek waar de
klappen vallen.
Handelingen 4 laat zien dat de jonge christelijke kerk die lijn heeft gezien. Ze grijpen
terug naar Psalm 2 en trekken het door.
Let wel op, ze trekken het niet direct door naar zichzelf. Je moet lijnen vanuit het Oude
Testament nooit direct naar jezelf doortrekken.
Ze zien de lijn van Psalm 2 eerst naar Jezus Christus.
Vers 27: Want inderdaad, in deze stad hebben allen samengespannen tegen Jezus, uw
heilige dienaar, die door u is gezalfd: Herodes, Pontius Pilatus, alle volken en ook de
stammen van Israël.
Psalm 2, het samenspannen tegen de HEER en zijn gezalfde, zien ze in wat er gebeurd
is met Jezus de Gezalfde.
De volken en de volksstammen van Israël zijn tegen hem tekeer gegaan.
Jezus is gevangen genomen door de Joodse leiders met behulp van Romeinse soldaten.
De Hogepriester heeft het doodvonnis uitgesproken, maar ze moesten naar de
Romeinse stadhouder om te zorgen dat hij nog diezelfde dag gekruisigd werd.
Jezus kreeg die dubbele vijandschap over zich heen en ging er aan onderdoor.
317515980
2
Vanuit hem en vanuit wat er met hem gebeurd is, trekken ze nu de lijn door naar
zichzelf. Van het Oude Testament via Christus naar jezelf, dat is de lijn.
En dan weten ze: de weerstand tegen Jezus gaat nu door in de weerstand tegen zijn
mensen, zijn kerk. Het samenspannen tegen de Gezalfde van de Heer gaat nu door in
de onderdrukking van mensen die bij die Gezalfde willen horen.
Wil je christen zijn, houd er dan rekening mee dat je de ellende van Psalm 2 over je
heen krijgt!
Jezus heeft dat zelf aan zijn leerlingen verteld.
In Johannes 15:18-20 schrijft Johannes woorden van Jezus op: Wanneer de wereld je
haat, bedenk dan dat ze mij eerder haatte dan jullie. Als jullie bij de wereld zouden
horen, zou ze jullie hebben liefgehad als iets van haarzelf, maar jullie horen niet bij
haar, want ik heb jullie uit de wereld weggeroepen. Daarom haat ze jullie. Denk aan
wat ik gezegd heb: een slaaf is niet meer dan zijn meester. Ze hebben mij vervolgd, dus
zullen ze ook jullie vervolgen.
Ze hebben al hun haat over Jezus uitgegooid - hij werd veroordeeld, gekruisigd.
Diezelfde vijandschap krijgen nu de mensen over zich heen die Jezus volgen.
Of in het beeld van de oogst: de tegenstand die Jezus heeft gemerkt tijdens zijn werk
op het land, zie je terug in tegenstand tegen de oogst.
Het is oogst onder druk, weerstand en vijandschap.
Vanaf het Pinksterbegin hoort dat erbij.
De Pinksteroogst is groots en maakt dat mensen vol vreugde zijn - in de lijn van Psalm
1, Gelukkig de mens die bij Christus hoort.
Maar de Pinksteroogst wordt ook meteen aangevallen en onder druk gezet - in de lijn
van Psalm 2: koningen en heersers spannen samen tegen de Heer en wie bij hem hoort.
Je ziet dat vandaag het meest duidelijk bij zoveel kerken en christenen in de wereld die
onderdrukt worden alleen maar omdat ze belijden dat ze in Jezus Christus geloven.
Op de website www.opendoors.nl staat een wereldkaart met een overzicht van de
landen waar christenen het het zwaarst hebben.
Noord-Korea: minstens een kwart van alle christenen daar zit in een werkkamp. Eén
op de vier. Er wordt gemarteld, gemoord. Christenen worden er gezien als een groot
gevaar voor de staat. Ze worden opgespoord, mishandeld, terechtgesteld.
Verder staat er een aantal Arabische landen op de lijst. Landen waar de Islam heerst.
Het christelijk geloof is er verboden. Vooral moslims die tot geloof in Christus komen,
kunnen het vreselijk zwaar krijgen, tot en met de doodstraf.
In veel landen kom je als christen buiten de maatschappij te staan. Je wordt
achtergesteld bij anderen.
De Pinksteroogst betaalt in veel landen een enorm hoge prijs.
2 De Heer laat in Handelingen 4 ook meteen zien hoe de kerk daarin overeind kan blijven.
De kerk van Christus bídt.
Petrus en Johannes komen terug. Ze brengen verslag uit.
Ze zijn onder druk gezet, bedreigd. Ze mogen niet meer over Jezus Christus spreken.
317515980
3
Je kunt je allerlei gevoelens voorstellen die ze toen gehad kunnen hebben: verslagen,
bang, of juist strijdlustig, extra overtuigd.
Je kunt je ook allerlei discussies voorstellen die ze toen gehad hebben: wat moeten we
nu doen? Gewoon doorgaan? Of met z’n allen weg uit Jeruzalem? Of minder openlijk
preken?
Zulke discussies en zulke gevoelens kunnen er best geweest zijn.
Maar het enige dat de Heer hier laat opschrijven, is dat ze gaan bidden.
Dat is wat de Heer z’n kerk voor alle eeuwen meegeeft: zoek je hulp in gebed bij de
Heer. Zoek kracht in gebed.
De vervolgde kerk houdt het vol door te bidden.
Er wordt veel gebeden in Handelingen. Beter gezegd: veel gebeden worden genoemd.
De Geest heeft het belangrijk gevonden om ons dat door te geven: de Pinksterkerk
moet een biddende kerk zijn.
Om een oogst-kerk voor Christus te zijn, moet je samen bidden.
En wij mogen bidden voor christenen die onderdrukt worden.
De Geest leert het ons hier: ga in gebed.
Wat bidden ze dan?
Ze pakken eerst hun bijbel erbij.
Bidden begint met luisteren naar de Heer.
Uit Psalm 2 mogen ze iets heel belangrijks leren.
Psalm 2 wordt niet helemaal aangehaald, maar hij klinkt wel helemaal mee.
Dus ook wat wij net gezongen hebben: Die in de hemel zetelt, lacht, want hij is God
die eeuwig blijft regeren. Hij spot met hen die spotten met zijn macht. Hij zál spreken
uit zijn hoge woning en hen verschrikken in zijn grimmigheid.
De volken kunnen vreselijk tekeergaan, maar God staat daar wel boven.
Dat is het vertrouwen in Psalm 2.
Dat vertrouwen zie je terug in het gebed.
Heer, u hebt de hemel en de aarde en de zee geschapen en alles wat daar leeft.
Dat woordje ‘Heer’ is een ander dan er meestal staat. Dit is ‘Enige heerser, Absolute
Vorst’. U hebt alles gemaakt, u zetelt in de hemel en staat overal boven.
Dat is niet een mooie beginzin van iemand die fraai kan bidden.
Dit is waarschijnlijk de samenvatting van een wezenlijk stuk van hun gebed: Heer, zo
hebben wij u leren kennen. Zo bent u en zo doen wij een beroep op u.
De toon van Psalm 2 komt nog duidelijker terug in vers 27 en 28.
Herodes, Pilatus, de Joden - ze hebben samengespannen tegen Jezus, maar alleen maar
om datgene te doen waarvan u had bepaald en voorbestemd dat het moest gebeuren.
Ze dachten met elkaar eens even Jezus te pakken te nemen, maar hij die in de hemel
zetelt, staat daarboven. Hij laat op die manier alleen maar gebeuren wat hij wil.
Ook alle aanvallen van de vijanden - God staat er boven.
Ook de vervolging van christenen, de onderdrukking in zoveel landen - het is niet dat
God het niet voor elkaar krijgt om dat daar te stoppen. God staat niet machteloos
tegenover het strakke regime van Noord-Korea.
De Geest leer de kerk geloven dat de Heer ook boven die kerk-vijandige machten
staat.
317515980
4
Dat roept misschien wel heel veel vragen op.
Waarom laat God het dan toe? Waarom greep hij niet meteen in, toen de Joodse leiders
zo tekeer gingen? Waarom grijpt hij niet in in Noord-Korea, Saoedi-Arabië, Iran?
De Pinkster-kerk vraagt niet eens om zulk ingrijpen!
Ze bidden niet eens met Psalm 2: verbrijzel deze Joodse leiders door uw grote kracht.
Ze vragen niet eens om een einde aan de onderdrukking!
Hebt u gezien wat ze vragen?
Ze hebben eerst gezegd: zo gingen ze tegen Jezus te keer - maar ook alleen maar voor
zover God het toeliet en zoals het paste in zijn plan.
En dan bidden ze: Heer, ziet u hun dreiging tegen ons - help ons om vrijmoedig te
blijven spreken over u, uw boodschap. Laat ons merken dat u ons helpt om door te
gaan.
Ze vragen niet eens om ingrijpen van God. Ze vragen niet dat de Joodse leiders hun
dreigingen terugnemen. Ze vragen alleen maar om de kracht om door te gaan, trouw te
blijven, verder te werken aan de oogst.
Heer, het is voor ons genoeg als we weten dat u ons ziet en dat u ons helpt om verder
te gaan.
Hier leert de Geest ons bidden!
Niet alleen maar bij vervolging en onderdrukking. Hier kun je van leren in allerlei
situaties. Heer, het is genoeg als ik weet dat u mij ziet en dat u mij helpt om door te
gaan.
Uiteraard mogen wij bidden dat de christenvervolging minder wordt.
Wij mogen bidden om een omkeer in Noord-Korea, in islamitische landen.
Maar bid vooral voor die christenen daar, dat God hen kent en dat zij wéten dat God
hen ziet en dat ze de kracht krijgen om door te gaan.
3 Die kracht kregen de mensen in Jeruzalem.
Ze kregen een extra bevestiging toen de plaats waar ze waren, begon te beven.
God liet hen vanuit de hemel voelen: ik ben erbij, ik help jullie.
En de Geest maakte hen vol, zodat ze vrijmoedig spreken over de boodschap van God.
Ik hoor daarin de lach van God, zoals Psalm 2 dat noemt.
De Joodse leiders hadden de leerlingen monddood willen maken. Maar hij die in de
hemel zetelt, lacht en hij zorgt dat het hele verhaal er op uitloopt dat ze juist extra vol
zijn van de Geest en nog meer over de Heer gaan vertellen.
De Joodse leiders bereiken het omgekeerde effect.
Verderop kom je dat nog eens tegen, Handelingen 8. Er komt een hevige vervolging.
Christenen van Jeruzalem moeten wel vluchten. Vers 4: Degenen die verdreven waren,
trokken rond en verkondigden het woord van God.
Christen-vervolging, hoe gruwelijk ook, heeft ook vaak effect dat er mensen juist met
veel meer inzet getuigen en evangeliseren.
Ik las deze week het verhaal van een Noord-Koreaanse vrouw die in een strafkamp
terechtkwam. Ze was helemaal geen christen. Maar wat ze daar zag bij de christenen,
317515980
5
die nog veel meer vernederd en gemarteld werden dan zij, had haar diep geraakt. De
houding van die christenen, de zachtmoedigheid, de onderlinge liefde - heel de oogst
van de Geest in mensen die zo verdrukt werden, het liet haar niet los.
Na haar vrijlating leerde ze Christus kennen en kwam tot geloof.
De kerk van Christus groeit door, ook door de bijzondere kracht die de Geest geeft aan
mensen die vervolgd worden.
Laten wij bidden voor die kerken, die christenen.
Dat ze dit steeds mogen ervaren: de hulp van de Heer, de vervulling door de Geest, om
vrijmoedig christen te blijven en te getuigen van Christus.
Laten we bidden.
Heer, u hebt de hemel en de aarde en de zee geschapen en alles wat daar leeft.
U bent de alleen-heerser over deze wereld.
Toch gaan de volken tekeer. Er zijn overheden die uw kerk zien als hun grootste
vijand. Er zijn landen waar de religie van de islam zo overheersend is, dat christenen
geen enkele ruimte krijgen.
Heer, die vijandschap was er tegen Jezus, uw Christus.
We weten dat het hoort bij het volgen van Christus: vijandschap ervaren.
We bidden u voor vervolgde christenen. Heer, zie toch wat er gebeurt in Noord-Korea,
in Eritrea, in Arabische landen, in China, in ander landen in Azië, maar ook dichterbij,
in Egypte, in Wit-Rusland. Heer, hoor de gebeden van wie hulp zoekt bij u.
Maak christenen trouw om vol te houden. Geef kracht door uw Geest, als ze gemarteld
worden, als ze hen willen dwingen hun geloof af te zweren, als ze uitgestoten worden
uit de maatschappij, als hun kinderen verkracht worden of hun huizen in brand
gestoken.
Heer, ontferm u over hen.
We danken u voor het enorme getuigenis dat er uitgaat van deze christenen. Breng op
dit manier anderen tot geloof in Christus Jezus. Leer ons door die getuigenissen
opnieuw om radicaal u te willen volgen. Leer ons om dingen op te geven terwille van
u.
We bidden ook: geef dat er meer ruimte komt. Maak een einde aan het duivelse regime
in Noord-Korea. Breek door de macht van satan in moslim-landen. Geef openheid en
ruimte voor christelijke kerken daar.
We bidden om uw hulp door organisatie die daar helpen. Het werk van Open Doors en
andere instellingen. Mensen die met gevaar voor eigen leven reizen maken om
christenen te bemoedigen. Zegen dat werk.
Heer, ontferm u over al uw christenen.
In Jezus’ naam. Amen
Liturgie
belijdenis van afhankelijkheid
zegengroet
Gezang 118
Bevrijding en heiliging (lezing wet)
Psalm 1
gebed
lezen Handelingen 4:23-31
Psalm 2
317515980
6
Verkondiging nav gelezen gedeelte
Gezang 119: 3,4
meeleven
gebed
mededelingen
collecte
Psalm 33:4,7
zegen
317515980
7