circulair bouwen - Draaijer+Partners

circulair bouwen
“De juiste deskundigheid van
een opdrachtgever is nodig
om te weten wat je van je
leverancier vraagt, want als je
niet om een circulair ontwerp
vraagt, zal je het ook niet
krijgen.”
Jan van der Duim, gemeente Assen
Rond de tafel: circulair bouwen
Op maandag 9 november 2015 organiseerde
draaijer+partners een rond de tafel over circulair
bouwen. Een bijeenkomst waar gebruikers uit
diverse sectoren samen kwamen om te praten
over hun ervaringen en ideeën over circulair
bouwen. Na een mooie opening en een warm
welkom van Berry ten Pas gaf hij het woord aan
Sander Kusters, die de gebruikers meenam in
een presentatie over het circulair bouwen.
De lineaire economie staat bekend om haar proces van
het delven van grondstoffen, het (op chemische wijze)
produceren van goederen, het gebruiken van goederen
en het ‘dumpen’ van het goed na gebruik. Een proces
dat we herkennen bij vrijwel al onze producten, dus ook
de producten in onze gebouwen. De circulaire economie
is de tegenhanger van de (huidige) lineaire economie. In
het kort is de drijvende kracht achter het circulaire model
de gedachte om de economische, ecologische en sociale
waarde van onze omgeving te behouden en waar mogelijk
te versterken in plaats van waarde te onttrekken zoals
we in de lineaire economie zien. We proberen hiermee de
biologische en technologische kringlopen op onze aarde
te sluiten. Want de aarde geeft ons maar beschikking over
een beperkte hoeveelheid grondstoffen waarmee wij, en
toekomstige generaties, het moeten doen.
Als we de circulaire economie bekijken vanuit de
bouwwereld zien we dat we ook hier langzamerhand van
een lineaire naar een circulaire economie gaan. In plaats
van producten, komen diensten centraal te staan. Dat is
de gedrevenheid achter circulair bouwen. Het gebruik van
een product en niet het bezit ervan. Om morgen nog aan
circulair bouwen te kunnen starten, sprak Sander Kusters
over de vier principes van circulair bouwen:
• het circulaire materiaalgebruik
• het circulair ontwerp
• de borging van de circulariteit van de toekomst
• het gebruik van hernieuwbare bronnen
Wat deelnemer Jan van der Duim, vanuit gemeente
Assen, aandroeg bij het principe van het circulair
ontwerp, is dat hiervoor de juiste deskundigheid van
een opdrachtgever nodig zal zijn om te weten wat je van
je leverancier vraagt, want als je niet om een circulair
van materialen. Zo haalde Maaike Perenboom,
adviseur voor Impact Hub Amsterdam, aan dat er
wellicht meer potentieel uit circulair bouwen te halen
valt dat ethisch verantwoord is. Zij vindt dat circulair
bouwen ook fair bouwmateriaal moet leveren. Hier
haakte Ada Schallenberg, deelneemster
vanuit Triodos, op in met de woorden:
“Wij zijn gezamenlijk verantwoordelijk
voor de ontwikkelingen van circulair
bouwen en mogen dus niet alleen de
verantwoordelijkheid bij de leveranciers
leggen.” Een mooie afsluitende discussie
over dit onderwerp, gevolgd door de
gastpresentatie van Jurrian Knijtijzer.
ontwerp vraagt, zal je het ook niet krijgen. Volgens de
overige deelnemers een terechte opmerking waar we uit
kunnen concluderen dat circulair bouwen iets is wat nog
lang niet in ons standaardsysteem zit.
Waar anderzijds bij de borging van de circulariteit voor
de toekomst enige discussie ontstond over de financiële
opbrengst van het circulair bouwen, wist Suzanne ten
Hove, deelneemster vanuit TenneT, erg mooi in te spelen
met haar woorden: “Het gebruik van circulaire materialen
zit vooral in de ambitie en niet zozeer in de economische
winst. Het gaat om de ambitie en de zingeving van de
mens en gebruiker”, aldus Suzanne ten Hove.
“Er zou meer ambitie en drive moeten
e
zijn bij opdrachtgevers. We willen onz
kinderen toch op een gezonde aarde
achterlaten?” Maaike Perenboom,
adviseur Impact Hub Amsterdam
Sander sloot zijn presentatie af met de vraag ‘waarom
circulair bouwen?’ Zowel het financiële, ecologische
als sociale aspect kwam aan bod. Eén ding werd
duidelijk: circulair bouwen willen we graag zien
als vanzelfsprekendheid! Zowel het economische,
ecologische en sociale voordeel is te behalen door het
beperken van afval en door in te spelen op hergebruik
Jurrian Knijtijzer ontwikkelt met zijn bedrijf
Finch Buildings circulaire woningen die
bestaan uit houten modules die louter
over elektrische technieken beschikken,
waardoor alles volledig op zonnepanelen
draaiend wordt gehouden. Met behulp
van veel samenwerkende
“Hoe maak je zo’n
partijen proberen zij hun
circulaire module
woningen zo circulair en
mobiel mogelijk te maken.
nou persoonlijk?”
Ook de inrichting van hun
woningen proberen ze nu
Peter Boonstra,
volledig circulair aan te
Karakter
bieden.
Deze presentatie leidde tot een aantal vragen. Eén
daarvan kwam vanuit Maaike Perenboom. Zij vroeg
zich af waarom er ook niet naar bamboe gekeken
wordt als bouwmateriaal. Bamboe is een grassoort en
die groeit sneller aan dan bomen. Jurrian heeft hier
zeker naar gekeken. Zijn ervaring is dat dit helaas nog
moeilijk bewerkbaar is. Het is zeker interessant om dit
in de toekomst mee te nemen met de verdere circulaire
ontwikkelingen. Een andere vraag kwam van Peter
Boonstra, Karakter. “Hoe maak je zo’n circulaire module
nou persoonlijk?” Hierop wist Jurrian mooi in te spelen
met het voorbeeld van bouwmarkten die tegenwoordig
damp-open verf verkopen.
De markt is op sommige aspecten dus toch al verder
ontwikkeld dan wij eigenlijk door hebben. Hopelijk leidt
dit dan ook tot een mooie circulaire toekomst waar we
samen aan kunnen werken.