138 GRUISKALK VAN IGNABERGA door W. F. ANDERSON Een

138
GRUISKALK VAN IGNABERGA
door
W.
F. A N D E R S O N
E e n goed voorbeeld van dit gesteente, trof ik aan i n het zwerfsteengezelschap, uit de keileem van de groeve H o c h , tussen Rijssen en M a r k e l o
gelegen. H e t is een zwerfsteen, afkomstig uit het Onder-Senoon van
Zweden. D e Krijtformatie komt i n Z w e d e n alleen i n de zuidelijkste
provincies voor, n l . i n Schonen en de aangrenzende delen van Blekinge
en H a l l a n d .
Het dorp Ignaberga is gelegen bij het Finjameer i n Schonen en aan
de spoorlijn van Christianstad naar Helsingborg, op ongeveer 20 k m
n. w. van Christianstad. D e Z w e e d B . L u n d g r e n heeft deze gruiskalk
als volgt beschreven : , , E e n kalksteen met zandsteenstructuur, bestaande
uit fijnere en grovere kalkkorrels, die uit verbrijzelde mollusken,
echinodermen en andere schalen bestaan, tussen welke meer en minder
goed bewaarde fossielen dikwijls overvloedig voorkomen ; gedeeltelijk
ook zuiver geelwitte of grauwwitte kalksteen, uitsluitend uit kalkkorrels
bestaande, vast of los, dicht of grofkorrelig. Gedeeltelijk bevinden zich
tussen de kalkkorrels nog kleurloze of groene, kleinere o f grotere kwartskorreltjes (zandkalk) grauw, dikwijls veel gelijkend op de zandkalk van
K ö p i n g e , als ook grotere of kleinere rolstukken van Oergebergte-gesteente
en de mineralen daaruit afkomstig. H e t komt ook voor dat de kwartskorrels overwegen, zodat een bijna zuivere zandsteen ontstaat."
T w e e zwerfstenen van gruiskalk van Ignaberga, welke maar weinig van
bovenstaande beschrijving afweken, werden door F . E . G e i n i t z uit het
D i l u v i u m van M e c k l e n b u r g beschreven. V a n Neubrandenburg beschreef
hij een fijnkorrelig poreus exemplaar met wat glaukoniet en slechte,
als steenkernen bewaarde versteningen. Verder worden vondsten uit
Rostock, W a r n e m ü n d e en G o l d b e r g gemeld.
H e t door mij te M a r k e l o gevonden exemplaar komt wel overeen met
de beschrijving , die van het ex. van Neubrandenburg gegeven is. A l l e e n
bevat het veel heldere kwartskorrels waaronder ook enige groene, glaukoniet is echter niet aanwezig. W a n n e e r het met zoutzuur i n aanraking
gebracht wordt, bruist het levendig op.
W i e r d e n , Februari 1948.
LITERATUUR
G E I N T T Z F . E . D i e Kreidegeschiebe des mecklenburgischen D i l u v i u m s .
H U C K E K . D i e Sedimentargeschiebe des norddeutschen Fiachlandes.
K R U Ï Z I N G A P . Bijdrage tot de kennis der sedimentaire zwerfstenen i n NederJand.