gendervriendelijk brussel!

GELIJKE KANSEN
GENDERVRIENDELIJK
BRUSSEL!
December 2014
Kabinet van de staatssecretaris voor Gelijke Kansen
Staatssecretaris Bianca Debaets
Sint-Lazaruslaan 10, 13e verdieping
1210 Brussel
T. : +32(2) 517 13 33
F. : +32(2) 511 50 83
[email protected]
Directie Gewestelijke Gelijke Kansen van de GOB
Kruidtuinlaan 20
B-1035 Brussel
T. : +32(2) 800 36 75
F. : +32(2) 800 38 08
Mail : [email protected]
www.gelijkekansenbrussel.irisnet.be
Contactpersoon: Katrien Lefever
Verantwoordelijke uitgever
C. Lamouline, Secretaris-generaal
Gewestelijke Overheidsdienst Brussel
Kruidtuinlaan 20
B-1035 BRUSSEL
Brochure gerealiseerd door
European think & do tank
POUR LA SOLIDARITÉ - PLS
www.pourlasolidarite.eu
2
ISBN : 2014/11.404/7
Gendervriendelijk brussel!
VOORWOORD
Beste lezer,
Graag stel ik u de brochure ‘Gendervriendelijk Brussel’ voor. De brochure belicht aan de hand van concrete voorbeelden hoe er in het
Brussels Hoofdstedelijk Gewest wordt gewerkt aan meer gendergelijkheid.
Sinds 2006 legt de Brusselse Regering een jaarlijks rapport voor
waarin elke Minister beschrijft welke initiatieven er in zijn/haar beleidsdomein ondernomen werden met het oog op het verbeteren van
de gelijkheid tussen vrouwen en mannen. De regering brengt hiermee verslag uit over hoe hun beleid aan de doelstellingen van de
Vierde Wereldvrouwenconferentie van 1995 in Peking beantwoordde.
Deze rapporten ontwikkelden zich via een netwerk van ‘Pekingcorrespondenten’ binnen de Gewestelijke Overheidsdienst en de Instellingen van Openbaar Nut.
Sinds 2012 verplicht een ordonnantie de regering om de genderdimensie te integreren in alle beleidskeuzes en maatregelen. Dit betekent dat in elke fase van het beleid, voor elke actie en voor elk
budget, moet nagegaan worden wat de impact ervan is op de situatie
van vrouwen en op die van mannen. Om die impact in te schatten,
moet uiteraard de beginsituatie gekend zijn. Daarom werd een hele
belangrijke bepaling van de ordonnantie, namelijk de verplichte opsplitsing naar geslacht van alle statistieken, meteen van kracht. Alle
andere bepalingen van de ordonnantie moeten tijdens deze legislatuur in de praktijk omgezet worden. In mensentaal wil dit zeggen
dat binnenkort elke wettekst aan een gendertest moet worden
onderworpen en dat elk beheerplan en elk planningsinstrument zal
moeten rekening houden met gender. Bovendien moeten er in elk
beleidsdomein doelstellingen bepaald worden voor meer gendergelijkheid en moet er om de twee jaar verslag worden uitgebracht over
de vorderingen van dat beleid. Een grote uitdaging dus voor ieder
van ons!
Deze publicatie wil hierbij inspiratie bieden. Ze zet enkele voorbije
realisaties van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest op een bondige
en ludieke manier in de kijker. De bedoeling is om via concrete voorbeelden aan te tonen hoe de integratie van de genderdimensie in
verschillende beleidsdomeinen en sectoren kan aangepakt worden,
en op welke manier dit een meerwaarde is voor het beleid.
Laat ons samen aan de slag gaan om de ongelijkheden tussen mannen en vrouwen in kaart te brengen, en ze vervolgens via een gericht
beleid weg te werken, te beperken, of op zijn minst niet te versterken. Want een beleid dat rekening houdt met behoeften en verwachtingen van alle burgers, mannen én vrouwen, is een beter beleid!
Ik wens u veel leesplezier en inspiratie om de genderaanpak toe te
passen binnen uw eigen werkdomein!
Hartelijke groet,
Bianca Debaets
Brussels staatssecretaris voor Gelijke Kansen
3
INHOUDSOPGAVE
3. EEN BRUSSELSE OPENBARE DIENST
AAN DE ZIJDE VAN VROUWEN..........................13
VOORWOORD............................................................3
VOORAF.....................................................................5
Directeur of directrice?.............................................................. 13
Hebben beroepen een geslacht?............................................... 13
Telewerken, een nieuw instrument voor de organisatie
van het werk?.............................................................................. 14
Waar zijn de vrouwen?................................................................ 15
1. INLEIDING............................................................6
4. EEN VROUWVRIENDELIJK
BRUSSELS GEWEST..........................................16
Brussel, een Gewest waar iedereen zich thuis voelt ................. 6
Meten is weten............................................................................. 7
Bij de toegang tot werk.............................................................. 16
Bij de toegang tot het ondernemerschap.................................. 16
Bij het verzoenen van privé- en beroepsleven.......................... 17
In de publieke ruimte................................................................. 19
Tegenover het geweld................................................................ 20
2. WERKEN AAN GENDER MAINSTREAMING!.......9
Sensibiliseren van de ambtenaren (v/m) .................................... 9
Coördineren van de lokale actoren............................................ 10
Het doelpubliek kennen............................................................. 10
Analyseren van de begrotingsimpact (genderbudgeting)......... 11
Invoegen van clausules in overheidsopdrachten...................... 12
4
PRAKTISCHE INLICHTINGEN................................21
Gewestelijke Overheidsdienst Brussel (GOB)........................... 21
Het Gelijkekansenbeleid van de GOB ....................................... 22
Instellingen van openbaar nut................................................... 24
Gendervriendelijk brussel!
VOORAF
De Verklaring en het Actieplatform van Peking (Beijing) werden in
1995 aangenomen door 189 regeringen op de vierde Wereldvrouwenconferentie van de Verenigde Naties. Ze weerspiegelen het engagement van de ondertekenaars om zich in te spannen voor een
echte gelijkheid tussen mannen en vrouwen.
De Ordonnantie van 20 april 2006, het wettelijk instrument dat de
verbintenissen die werden aangegaan in Peking concretiseert,
vraagt de regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest om
in het Parlement jaarlijks verslag uit te brengen over de gerealiseerde vooruitgang op het vlak van gelijkheid tussen mannen en
vrouwen. Deze balans, het Pekingrapport, bundelt alle acties die
de verschillende ministers en/of staatssecretarissen binnen hun
bevoegdheidsdomein hebben genomen.
De Gewestelijke Overheidsdienst Brussel (GOB) coördineert, onder
meer, de uitwerking van dit rapport in samenwerking met ambtenaren (m/v) die werden aangeduid binnen de verschillende besturen van de GOB en van verschillende Instellingen van Openbaar
Nut (ION): de Pekingcorrespondenten.
Het is hun opdracht om verslag uit te brengen over de acties die
binnen hun bevoegdheidsdomein gevoerd werden en om ze te evalueren op het vlak van gender.
Deze brochure omvat vier verschillende delen: 1) de context en het
belang van statistieken, 2) het beleid rond gender mainstreaming
en proefprojecten, 3) het interne beleid rond de gelijkheid m/v, en
4) de externe acties van het Gewest. Ze wil de aandacht vestigen op
de goede Brusselse praktijken inzake de gelijkheid tussen mannen
en vrouwen.1
De term geslacht verwijst naar het “biologische” aspect, wat vastligt
bij de geboorte. Men wordt geboren als man of vrouw, afhankelijk van
de ontvangen chromosomen. Men wordt op basis van het geslacht sociaal erkend en neemt in die hoedanigheid deel aan het sociale leven. De
identiteitskaart bijvoorbeeld vermeldt het “geslacht” met de letter die
overeenstemt met het mannelijk (M) of vrouwelijk (V) geslacht.
De term gender verwijst naar het “sociale geslacht”. Dat omvat bepaalde gedragingen die worden toegekend aan het ene of het andere
geslacht. Aldus verwacht men van een vrouw in het dagelijkse leven bepaalde attitudes en gedragingen en het vervullen van bepaalde taken.
Van een man verwacht men dan weer andere attitudes. Deze gedragingen zijn niet aangeboren, maar aangeleerd.
(Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen)
“Gender” verwijst naar sociaal geconstrueerde rolpatronen, gedragingen, activiteiten en competenties, die volgens een gegeven maatschappij passend zijn voor vrouwen en mannen.
(Raad van Europa)
In deze brochure vermelden we (m/v) na mannelijke of neutrale
functies om de rol van vrouwen in de maatschappij niet te verhullen.
1. Deze komen uit het Pekingrapport 2012.
5
Gendervriendelijk brussel!
1. INLEIDING
BRUSSEL, EEN GEWEST WAAR IEDEREEN
ZICH THUIS VOELT
Conform de verbintenissen die werden aangegaan op de vierde Wereldvrouwenconferentie van de Verenigde Naties in 1995 in
Peking, heeft België van de gelijkheid tussen mannen en vrouwen
een beleidsprioriteit gemaakt, zowel op het federale niveau als op
dat van de Gemeenschappen en de Gewesten.
Om de doelstellingen die werden vastgelegd in Peking te verwezenlijken en om de vooruitgang die werd gerealiseerd inzake de
gelijkheid mannen/vrouwen te evalueren, heeft het Brussels Gewest een wetgevend en strategisch apparaat uitgewerkt:
•juridische instrumenten;
•een specifieke administratieve structuur;
•actieprogramma’s, gerichte beleidsmaatregelen en proefprojecten;
•een adviesorgaan.
In 2012 werd de Brusselse Raad voor de Gelijkheid tussen mannen
en vrouwen opgericht. Deze Raad moet adviezen en aanbevelingen formuleren op eigen initiatief of op vraag van een lid van de regering, een
parlementscommissie of de sociaaleconomische raad van het Gewest,
over alle zaken die een weerslag hebben op de gelijkheid tussen vrouwen en mannen. De Raad dient bij de regering een jaarverslag in en
stelt een jaarlijks actieplan op om zijn missie te vervullen.
6
Het beleid rond de gelijkheid tussen mannen en vrouwen staat
onder het toezicht van de staatssecretaris voor Gelijke Kansen en
omvat drie doelstellingen: het garanderen van niet-discriminatie,
het versterken van de participatie van iedereen, en van vrouwen in
het bijzonder, aan het politieke, economische en sociale leven, en
het bevorderen van het samenleven.
De Gewestelijke Overheidsdienst Brussel (GOB) voert dit beleid uit,
zowel binnen de overheidsdienst als over het hele grondgebied.
In het kader van haar interne opdrachten inzake de gelijkheid mannen/vrouwen, ontwikkelt de GOB een human resourcesbeleid met
het oog op een evenwichtige aanwezigheid van mannen en vrouwen.
Daarnaast is de GOB ook betrokken bij de uitvoering en de evaluatie van het gewestelijk beleid rond de gelijkheid tussen mannen en vrouwen, verzekert ze de opvolging van externe projecten,
verspreidt ze documenten en informeert ze het publiek. Sedert
2010 bereidt ze ook de uitvoering voor van het beleid rond gender
mainstreaming, conform de gewestelijke beleidsverklaring 20092014 van de regering.
Deze regeringsverklaring bevestigde namelijk reeds de ambitie om
de gelijkheid tussen mannen en vrouwen te bevorderen en om discriminatie te bestrijden door naast gerichte acties een beleid uit te
werken rond gender mainstreaming.
Gendervriendelijk brussel!
Gender mainstreaming is een strategie die de gelijkheid van vrouwen en mannen in de samenleving wil versterken door de genderdimensie te integreren in alle overheidsmaatregelen.
Het is een transversale en structurele benadering omdat ze van toepassing is op alle beleidsdomeinen en op alle fasen van de beleidscyclus en betrekking heeft op alle actoren die bezig zijn met de uitvoering
en de evaluatie van de maatregelen.
(Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen, IGVM)
Voortaan wordt het specifieke thema van de gelijkheid tussen vrouwen en mannen geïntegreerd in alle publieke beleidsmaatregelen
in elk stadium van hun ontwikkeling.
Deze politieke wil werd op 29 maart 2012 vastgelegd in een Ordonnantie die bepaalt dat: “De regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zorgt voor de uitvoering van de doelstellingen van de
vierde Wereldvrouwenconferentie die werd gehouden in Peking in
september 1995. Meer in het bijzonder waakt ze over de integratie
van de genderdimensie in alle beleidskeuzes en maatregelen, bij
de voorbereiding van de budgetten en acties die ze neemt en dat
om eventuele vormen van ongelijkheid tussen vrouwen en mannen
te voorkomen of te corrigeren.”
De Ordonnantie “Gender mainstreaming” wordt volledig van kracht
vanaf de regeerperiode 2014-2019. Maar het Gewest bereidt de uitvoering ervan dus al geruime tijd voor.
METEN IS WETEN2
“... elke minister en staatssecretaris ziet er, in de domeinen die onder zijn of haar bevoegdheden vallen, op toe dat de statistieken
die de Brusselse overheidsdiensten en de Brusselse instellingen van
openbaar nut in hun actiedomein produceren, verzamelen en bestellen, naar geslacht opgesplitst worden en dat er genderindicatoren worden opgesteld wanneer dit relevant is”. Ordonnantie van 29
maart 2012, artikel 4.
Statistieken opsplitsen per geslacht, dat wil zeggen het scheiden
van gegevens over mannen en over vrouwen, is een eerste onontbeerlijke stap, maar volstaat niet voor het opsporen van de verschillen tussen
mannen en vrouwen in alle domeinen van de maatschappij.
Om zich een idee te vormen van de respectievelijke situatie van
vrouwen en van mannen in een bepaald domein, zijn genderstatistieken noodzakelijk.
“De administratieve diensten van de Gewestelijke Overheidsdienst Brussel en ook de instellingen van openbaar nut zijn stilaan begonnen met de voorbereiding van het verzamelen van
afzonderlijke gegevens per geslacht op basis van databanken,
formulieren, fiches en/of registers” ambtenaar van de GOB.
Genderstatistieken zijn naar geslacht opgesplitste statistieken die
op zo’n manier werden verwerkt dat ze een beeld geven van de verschillen die bestaan tussen mannen en vrouwen.
Genderindicatoren dienen om de respectievelijke positie van mannen en vrouwen in een maatschappij te meten en te vergelijken over
een gegeven tijdspanne. Ze zijn nuttig voor het analyseren van een situatie en voor het definiëren van de doelstellingen van een beleid en, later,
voor het evalueren van de impact en de resultaten.
2. IGVM, Vrouwen en Mannen in België. Genderstatistieken en indicatoren, 2de editie, 2011.
7
Gendervriendelijk brussel!
Dankzij indicatoren zoals verworven kennis, vrije tijd en sociale
erkenning kan men bijvoorbeeld inschatten welke voordelen er voor
mannen en vrouwen kunnen verbonden zijn aan de invoering van een
nieuwe werkorganisatie in een gegeven beroepsomgeving.
Het Brussels Instituut voor statistiek en analyse (BISA) centraliseert, verwerkt en verspreidt statistieken over het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, de gemeenten en de wijken.
8
Het BISA integreert de genderdimensie bij het verzamelen en verspreiden van beschikbare gegevens en het nam deel aan de federale werkgroep Gender en Statistiek, die als doel heeft om een
stand van zaken van de statistieken opgesplitst naar geslacht op
te stellen en het opnemen van gender in de productie van deze
statistieken te analyseren. Daarnaast schreef het BISA een artikel
over Gender en statistieken in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
om aan de uitvoering van gendermainstreaming in het Brussels
Hoofdstedelijk Gewest bij te dragen.
Gendervriendelijk brussel!
2. WERKEN AAN GENDER MAINSTREAMING!
Met het oog op de geplande veralgemening van het beleid inzake
gender mainstreaming zet de GOB sedert 2010 proefprojecten op
binnen zes directies.
Deze proefprojecten moeten bijdragen aan de uitwerking van een
procedure om de genderdimensie in het arbeidsproces te integreren.
Deze methode kan dan worden toegepast bij alle directies van de GOB.
Analyseren van de positie van mannen en vrouwen in het openbaar
ambt, opsporen van vormen van ongelijkheid, deze corrigeren en in de
toekomst voorkomen.
gender mainstreaming. Vervolgens hebben ze leidraden vastgelegd om gender te integreren in hun manier van werken.
Ten gevolge van deze sensibilisering heeft de Directie Externe
Betrekkingen zich ertoe verbonden om de genderdimensie te
integreren in elk nieuw bilateraal akkoord, en ook in komende
projectoproepen aan ngo’s. Gender wordt dus één van de selectiecriteria. De Directie zal ook ijveren voor de uitwisseling van goede
praktijken inzake gender mainstreaming met haar partnerlanden
en binnen de internationale netwerken waarvan ze deel uitmaakt.
Pilootprojecten: een eerste stap naar een transversaal
gendergevoelig beleid
SENSIBILISEREN
VAN DE AMBTENAREN (V/M)
Het is niet vanzelfsprekend om de genderdimensie te integreren in
het dagelijks werk. Wat houdt dit juist in? En vooral hoe moet dat
aangepakt worden?
Om antwoorden te formuleren op deze vragen en om het werk van de
ambtenaren (m/v) te vereenvoudigen, organiseerde de Directie Externe Betrekkingen sensibiliserings-, reflectie- en dialoogworkshops.
Door dit groepswerk konden alle ambtenaren (m/v) en hun hiërarchie
zich een transparanter beeld vormen van de concepten gender en
9
Gendervriendelijk brussel!
COÖRDINEREN VAN DE LOKALE ACTOREN
HET DOELPUBLIEK KENNEN
Brussel Plaatselijke Besturen (BPB) heeft beslist om gender te integreren in de plaatselijke preventie-en buurtplannen van de zes
proefgemeenten: Anderlecht, Brussel-Stad, Etterbeek, Koekelberg, Sint-Joost-Ten-Node en Ukkel.
Wat is de impact van overheidsacties op de bevolking? Wie behoort
tot dit publiek? Vrouwen? Mannen? Hebben ze dezelfde noden?
Speelt een actie daarop in?
Statistische analyse van het personeel van de preventiediensten,
discussies in werk- en reflectiegroepen over gangbare gender(on)
gelijkheid in de diensten, onderzoek naar de voor- en nadelen van gemengde teams en naar de eventuele impact van een verdeling volgens
gender in de georganiseerde activiteiten.
Een onontbeerlijke voorwaarde voor elk beleid is de kennis van de
doelgroep: dat vereist het verzamelen van gegevens op basis van geslacht (man/vrouw). Dankzij het verzamelen en analyseren van deze
informatie heeft men een betere kijk op de noden van de bevolking.
Er werden werkgroepen geïnstalleerd en, na een analyse- en reflectie-oefening, werden er actiepistes uitgetekend die de gemeenten in staat stellen om voortaan te werken rond werkaanbiedingen,
de sensibilisering van de doelgroep en de publicatie van artikels
over veeleer mannelijke preventieberoepen zoals gemeenschapswachten.
In het kader van de proefprojecten rond gender mainstreaming
heeft de Directie Taxi’s een vakje “geslacht” toegevoegd aan het
administratieve klachtenformulier tegen taxichauffeurs (m/v). Via
een analyse van eventuele verschillen in de beweegredenen van
klachten van mannen en vrouwen kan men een beter beeld krijgen
van de gevoeligheid en de specifieke noden van het klantenbestand.
10
Gendervriendelijk brussel!
Parallel daaraan werken binnen Brussel Economie en Werkgelegenheid twee verschillende administratieve afdelingen samen bij
het analyseren van de gegevens opgesplitst per geslacht van de
databank van Brussel Invest&Export. Dit waardevol statistisch instrument registreert het geslacht van de contactpersonen en biedt
een betere kijk op het profiel van de Brusselse kmo’s (eind 2012
vertegenwoordigden vrouwen 19% van de contactpersonen).
ANALYSEREN VAN DE BEGROTINGSIMPACT
(GENDERBUDGETING)
“De Brusselse Hoofdstedelijke Regering werkt een methode
uit om de genderdimensie te integreren in het geheel
van de begrotingscyclus”
Ordonnantie van 29 maart 2012, artikel 2, §3.
Brussel Financiën en Begroting, het bestuur dat belast is met alle
opdrachten inzake uitgaven van het Gewest, bereidt de invoering
van de genderbudgeting voor. Het komt erop aan de (potentiële)
impact te kunnen evalueren van de investeringen in overheidsmaatregelen op de situatie van vrouwen en mannen in de samenleving.
Een specifieke werkgroep bestudeerde de methodes die in België
worden gebruikt (vooral op het federale niveau) en testte een methode om de begrotingsallocaties van een administratieve dienst onder
te verdelen in categorieën.
Genderbudgeting is een analyse vanuit genderperspectief van alle
vormen van overheidsuitgaven en -inkomsten en geeft een overzicht
van de directe en indirecte gevolgen ervan op de respectievelijke situatie van vrouwen en mannen.
(Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen)
11
Gendervriendelijk brussel!
INVOEGEN VAN CLAUSULES
IN OVERHEIDSOPDRACHTEN
“[De Brusselse Hoofdstedelijke Regering] waakt er, in het kader
van de procedures voor de toekenning van overheidsopdrachten en de toekenning van subsidies, over dat de gelijkheid van
vrouwen en mannen en de integratie van de genderdimensie in
aanmerking worden genomen.”
Ordonnantie van 29 maart 2012, artikel 3, 3°.
Overheidsopdrachten kunnen doeltreffende instrumenten zijn voor
de gelijkheid tussen mannen/vrouwen. Door het invoegen van administratieve en technische clausules in overheidsopdrachten kan
men van de dienstverleners immers eisen dat ze rekening houden
met de genderdimensie.
12
De Directie Monumenten en Landschappen testte het invoegen van
genderclausules uit in een bestek betreffende de realisatie van een publicatie voor kinderen over de geschiedenis van het Brussels erfgoed.
De administratieve en technische eisen hadden betrekking op het
gebruiken van een neutrale taal en van niet-stereotiepe beelden
en boodschappen die bijdragen tot een gelijkwaardiger beeld van
vrouwen en mannen in de maatschappij.
Deze ervaring droeg bij tot het opstellen van een methodologische
nota die in de toekomst zou kunnen worden gebruikt door de hele
Gewestelijke Overheidsdienst Brussel.
Gendervriendelijk brussel!
3. EEN BRUSSELSE OPENBARE DIENST AAN DE ZIJDE VAN VROUWEN
DIRECTEUR OF DIRECTRICE?
HEBBEN BEROEPEN EEN GESLACHT?
Taal is niet neutraal. Ze weerspiegelt machtsverhoudingen in de
samenleving. Een functie die wordt bekleed door vrouwen aanduiden met een mannelijke term verhult de rol van vrouwen in het
actieve leven en negeert een groot deel van hun identiteit.
De ondervertegenwoordiging van vrouwen in sommige beroepen
zou deze veronderstelling kunnen bevestigen. Maar clichés vallen
langzaam uiteen en het Gewest spoort de verantwoordelijken van
instellingen van openbaar nut aan om meer vrouwen aan te trekken voor hun organisatie.
“De vervrouwelijking van de terminologie en de functies is belangrijk omdat dit de kans biedt om vrouwen zichtbaar te maken en
om te erkennen dat vrouwen alle functies bekleden. Omgekeerd is
het eveneens essentieel om traditioneel vrouwelijke terminologie
te vermannelijken en om bijvoorbeeld ‘secretaris of secretaresse’ te
zeggen of ook ‘sociaal assistent of sociaal assistente’. Het is jammer
dat sommige vrouwen de indruk hebben dat het vervrouwelijken
van de titel van een functie afbreuk zal doen aan het gewicht ervan
(vooral als het gaat om machtsfuncties, sommige vrouwen zullen
er bijvoorbeeld blijven op staan dat men hen “Mevrouw de minister
noemt”). Dat zegt veel over de waarde die in onze maatschappij
wordt toegekend aan het mannelijke en het vrouwelijke.”
ambtenaar, Directie Human Resources.
In het nieuwe statuut van de ambtenaren van het Gewest besliste de
Brusselse regering om de verschillende graden van ambtenaren te
vervrouwelijken.
In hun aanwervingscampagne deden de Maatschappij voor Intercommunaal Vervoer (MIVB) en de Dienst voor Brandbestrijding en
Dringende Medische Hulp (DBDMH) een bijzondere inspanning om
een vrouwelijk publiek aan te trekken.
13
Gendervriendelijk brussel!
TELEWERKEN, EEN NIEUW INSTRUMENT
VOOR DE ORGANISATIE VAN HET WERK?
Door het in gebruik nemen van nieuwe informatie- en communicatietechnologieën werden er geleidelijk steeds meer flexibele arbeidsmogelijkheden ingevoerd, voornamelijk dankzij het telewerk.
Hebben deze veranderingen dezelfde impact
op vrouwen als op mannen?
Het Brussels Instituut voor Milieubeheer (BIM) organiseerde een
proefproject om het telewerk binnen zijn diensten te introduceren. Het koppelde aan dit initiatief een tweemaandelijkse evaluatie
waarin werd rekening gehouden met de genderdimensie.
Daaruit blijkt dat vrouwelijke telewerkers vragende partij zijn voor
een groter aantal telewerkdagen, terwijl mannelijke telewerkers
tevreden zijn met het aantal toegekende dagen. Bovendien vinden
meer vrouwen dan mannen, na een aanpassingsperiode waarin
kantoor en thuiswerk op elkaar werden afgestemd, dat ze hun dagelijks werk beter kunnen organiseren.
Tot slot zou deze organisatie van het werk het voordeel bieden dat
ze de spanningen die verbonden zijn aan een dubbele dagtaak verminderen.
14
Uit de resultaten blijkt dat 52,25% van de vrouwen vindt dat ze hun
privé- en beroepsleven beter kunnen verzoenen, terwijl een meerderheid van de mannen (59,25%) op dit vlak geen enkele verandering ziet.
Gezien de tevredenheid van de telewerkers (v/m), de hiërarchische
verantwoordelijken (v/m) en de directieraad (v/m) werd het experiment uitgebreid tot andere bedienden van het BIM.
Tijdens latere evaluaties van het instrument zal een meer diepgaande analyse van het verzoenen van privé- en beroepsleven gemaakt worden.
Gendervriendelijk brussel!
WAAR ZIJN DE VROUWEN?
“Minstens 1/3 van de leden van een beheersorgaan die worden benoemd door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (BHG) of door een
rechtspersoon die gecontroleerd wordt door het BHG moet van een
ander geslacht zijn dan dat van de andere leden” (artikel 3 van de
ordonnantie ertoe strekkende binnen de leden die door de Brusselse Hoofdstedelijke Regering benoemd worden in de bestuursorganen van rechtspersonen, een evenwichtige aanwezigheid van
vrouwen en mannen te waarborgen).
De nieuwe ordonnantie veralgemeent het principe van de evenwichtige vertegenwoordiging van mannen en vrouwen in bestuursinstanties tot alle benoemingen die de regering doet bij alle
rechtspersonen.
Een rechtspersoon wordt doorgaans gevormd door een groepering van natuurlijke personen die samen iets willen verwezenlijken
(Becompta)
De toepassing van deze juridische verplichtingen versterkt dagelijks de evenwichtige vertegenwoordiging van mannen en vrouwen
in beslissingsfuncties.
Deze wettelijke verplichting bestaat sedert 1995 voor adviesorganen en sedert 2008 voor de raden van bestuur van paragewestelijke
organismen van publiek recht of belang.
15
Gendervriendelijk brussel!
4. EEN VROUWVRIENDELIJK BRUSSELS GEWEST
BIJ DE TOEGANG TOT WERK
In het Brussels Gewest zijn er zo’n 70.000 eenoudergezinnen. De meerderheid bestaat uit een moeder die haar kind(eren) alleen opvoedt.
verband lijken te staan met het zoeken naar werk, maar die toch
integraal deel uitmaken van de belemmeringen die de doelgroep
ondervindt: een overzicht van de opvangmogelijkheden voor de
kinderen, tijdsbeheer en morele steun worden toegevoegd aan het
meer klassieke actieplan dat bestaat uit beroepsoriëntering en het
leren werken met instrumenten om een job te zoeken.
Om de beroepsinschakeling van dit publiek te bevorderen steunt
het Gewest via Actiris het project Een ouder-Een job dat werd uitgewerkt door Daoust Interim.
Individuele gesprekken worden gevolgd door groepssessies waarbij de deelnemers/deelneemsters banden smeden met andere
personen die zich in een gelijksoortige situatie bevinden.
Dit innovatief initiatief richt zich tot werkzoekende vrouwelijke en
mannelijke gezinshoofden van eenoudergezinnen die geconfronteerd worden met specifieke problemen.
BIJ DE TOEGANG
TOT HET ONDERNEMERSCHAP
“Dit pilootproject is ontstaan uit de aanbevelingen van het Technisch Platform Eenoudergezinnen in Brussel. Dit platform, dat
bestaat uit professionals van verschillende sectoren, streeft onder
meer naar het formuleren van voorstellen rond beleidsmaatregelen, het begeleiden van bestaande projecten en het opstarten van
nieuwe projecten.
Een ouder-Een job zal worden geëvalueerd op basis van de directe
effecten (jobinschakeling), maar ook op basis van de indirecte”
ambtenaar, Actiris.
Volgens het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen
oefent 82% van de vrouwelijke actieve bevolking een betaalde job
uit; 18% is werkgever, zelfstandige, meewerkende echtgenote of
uitoefenaar van een vrij beroep.
Een ouder, Een job
Als antwoord op hun bijzondere noden integreerde het project Een
ouder-Een job in zijn methodologie thematieken die niet direct in
16
De statistieken zeggen dat 30% van wie een onderneming opstart
een vrouw is. Dit cijfer blijft al verscheidene jaren vrij stabiel.
Om de toegang van vrouwen tot het ondernemerschap te verbeteren bezit het Gewest financiële instrumenten en subsidieert het
organisaties die de oprichting van een commerciële activiteit begeleiden.
Gendervriendelijk brussel!
BRUSSELS PIONEERS
Het Gewest subsidieert het project “Brussels Pioneers” van de vzw
Incubateur au féminin die vrouwelijke ondernemers begeleidt voor
en na de oprichting van een bedrijf.
Het is de bedoeling hen een opleiding te geven die aansluit bij hun
noden en eisen. De vzw steunt op een team van experts (v/m) van
het lokale netwerk dat steun verleent bij de oprichting van een onderneming in het Gewest.
“Zich laten begeleiden creëert een echte drive, het geeft een boost
en veel energie. Ook al gelooft men in ons, toch zijn er soms momenten van twijfel. Een onderneming starten is een vrij eenzame
bezigheid, het doet goed om zich gesteund te voelen.
Het moeilijkste is het omgaan met onzekerheid. Men verlaat zijn
vertrouwde zone en komt terecht op een soort achtbaan,
Marianne Clayton, oprichtster begeleid door Brussels Pioneers.3
BRUSOC
Als actor van de lokale en sociale economie komt BRUSOC, een
afdeling van de Groep GIMB (Gewestelijke Investeringsmaatschappij Brussel), tussen voor zelfstandigen, kleine ondernemingen en
projecten voor sociale economie die gevestigd zijn of zich gaan vestigen in de prioritaire interventiezone van het Gewest en die problemen hebben om een bankkrediet te krijgen.
BRUSOC spant zich ook in voor vrouwen, in het bijzonder diegenen met een laag inkomen, via het aanbieden van professionele
diensten, opleidingsmogelijkheden en toegang tot overheidsopdrachten, informatie en technologie. BRUSOC gaf via verschillende
financiële instrumenten de aanzet tot de economische heropleving
van verschillende wijken in Brussel.
BIJ HET VERZOENEN
VAN PRIVÉ- EN BEROEPSLEVEN
Bij de talloze uitdagingen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
staat de demografische groei op de eerste rij: er zullen naar schatting meer dan 1,2 miljoen bewoners zijn in 20204! Deze aangroei
van de bevolking maakt dat de nood aan opvangvoorzieningen voor
jonge kinderen nog nijpender zal worden.
3. Uittreksel uit Florence Thibaut, “Pour aider les femmes, il faut leur dire que c’est possible”,
Finance Management, n°62, juin 2013.
4. BISA, Mini-Bru 2013, Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest in cijfers, 2012.
17
Bovendien vormt het zorgen voor de kinderen in alle mogelijke situaties (op regelmatige basis, bij ziekte, bij een korte onvoorziene omstandigheid) een van de steeds terugkerende problemen waarmee
vrouwen het meest worden geconfronteerd: geen crèche, geen opleiding, geen sollicitatiegesprek, geen werk, geen voltijdse job!! Het
spreekt vanzelf dat mannen in een gelijksoortige situatie op evenveel
belemmeringen stoten door het tekort aan opvangvoorzieningen.
Om doeltreffend in te spelen op deze vraag integreert het Gewest
deze noodsituatie op een horizontale en systematische wijze in al
haar publieke activiteiten, bijvoorbeeld via de volgende instrumenten:
1. Het Kinderdagverblijf van Actiris
2.Het invoegen van crèches in projecten voor economische ontwikkeling en stadsvernieuwing
3.Het openen van opvangplaatsen via duurzame wijkcontracten.
1. Het Kinderdagverblijf van Actiris vzw staat in voor de tijdelijke
opvang of voor opvang van maximum drie maanden van kinderen
van 0 tot 3 jaar als hun ouders zijn ingeschreven bij de Brusselse
Gewestelijke Dienst voor Arbeidsbemiddeling (Actiris), in een van de
19 gemeenten wonen en opvang nodig hebben om werk te zoeken
(tijdelijke opvang) of omdat ze net werden aangeworven (crèche).
De voorziening heeft twee vestigingen en kan tot 78 kinderen opvangen.
Bovendien coördineert het Kinderdagverblijf een netwerk van partnercrèches die instaan voor de opvang van kinderen van werkzoekenden die een opleiding volgen of betrokken zijn bij een ander
initiatief voor socioprofessionele inschakeling (13 partners, 206
kinderen opgevangen in 2012).
2. citydev.brussels heeft een tweevoudige opdracht: ondernemingen in het Gewest verwelkomen en houden, en huisvesting creëren
voor gezinnen met een bescheiden inkomen.
In sommige van haar projecten voor economische ontwikkeling en
stadsvernieuwing zorgt citydev.brussels ook voor de infrastructuur
voor opvangvoorzieningen voor jonge kinderen, die wordt beheerd
door andere actoren.
Tegen 2017 plant citydev.brussels de oprichting van 5 crèches met
opvangcapaciteit voor 120 kinderen.
18
3. Duurzame wijkcontracten vormen een belangrijke hefboom
voor de emancipatie van vrouwen in kwetsbare wijken. Deze actieprogramma’s steunen op een analyse van de noden van de wijken
en van de bevolkingsgroepen en omvatten projecten rond educatie,
gezondheid, huisvesting, solidaire economie, nabijheidsdiensten,
gezonde voeding, bestrijding van geweld, socioprofessionele inschakeling...
Elk actieprogramma moet prioriteit verlenen aan de uitrusting en
infrastructuur voor kinderen en jongeren en het is verplicht om een
nieuwe voorziening te plannen voor jonge kinderen. Wijkcontracten zorgen dus zo voor een aanzienlijke verhoging van het aantal
opvangplaatsen in crèches. Door de diverse opvangmogelijkheden
kan er beter worden ingespeeld op de noden van de verschillende
bevolkingsgroepen. De ouders beschikken over meer flexibiliteit
dankzij geregelde, co- en tijdelijke kinderopvang.
IN DE PUBLIEKE RUIMTE
De noden van vrouwen en van mannen in de stad zijn afhankelijk
van de specifieke rol die ze vervullen. Vrouwen verplaatsen zich
anders: ze gaan vaker te voet, leggen dagelijks het traject huisschool-werk af en kennen de publieke ruimte daardoor beter.
Garance vzw realiseerde voor het Gewest een genderanalyse van
de Brusselse publieke ruimte met betrekking tot het subjectief onveiligheidsgevoel.
Op basis van een methodologie die in de jaren 1980 werd uitgewerkt
door de vrouwenbeweging zowat overal ter wereld organiseert de
vzw verkenningswandelingen. Hier gaat het om begeleide wandelingen in kleine groepjes in bekende wijken die aan de deelneemsters
de gelegenheid geven om rond te kijken, hun gevoel te laten spreken
en te proberen vatten waarom ze zich (on)veilig voelen. Op deze observatiewandelingen wordt ook
gekeken of de (niet)inrichting van een gebied
verantwoordelijk is voor die onaangename gevoelens en maakt dat vrouwen bepaalde plekken vermijden op specifieke momenten en/of
hun verplaatsingstraject in de publieke ruimte
veranderen.
De resultaten van de studie werden gepubliceerd in een brochure met goede praktijken
en aanbevelingen bestemd voor alle actoren
inzake stedenbouw, mobiliteit en de inrichting van het territorium5.
5. Laura Chaumont en Irène Zeilinger, Espace public, genre et sentiment d’insécurité,
vzw Garance, 2012.
19
Gendervriendelijk brussel!
TEGENOVER HET GEWELD
2.Publieke actietheatervoorstellingen: vertrekken van een collectieve of participatieve creatie in een workshop, van het werk
met het doelpubliek, vertrekken van hun dagelijks leven en situaties uit hun leven naspelen.
De jongeren toonden veel belangstelling voor deze vorm van
communicatie, die bijzonder geschikt is om het te hebben over
delicate vragen rond geweld.
CAMPAGNE I LOVE U
Sedert 2011 organiseert de Brusselse Gewestelijke Coördinatie
inzake partner- en intrafamiliaal
geweld sensibiliserings- en responsabiliseringscampagnes voor
jongeren die te maken hebben met
geweldsituaties.
In 2012 stelde de campagne
“I LOVE U” een pakket instrumenten voor die jongeren in staat
stellen om tekenen van psychologisch, verbaal, fysiek en seksueel
geweld in hun liefdesrelaties en in
hun omgang met hun omgeving te
herkennen.
3.Geanimeerde activiteiten in scholen voor het 4de, 5de en 6de
jaar in het Gewest.
Meer dan 1.500 jonge Nederlandstalige en Franstalige Brusselse
jongens en meisjes werden aldus gesensibiliseerd omtrent
geweld.
Geweld binnen een relatie laat altijd sporen na. La violence dans une relation, ça laisse toujours des marques.
Editeur responsable : Ch. Lamouline, Secrétaire général, Ministère de la Région de Bruxelles-Capitale, Boulevard du Jardin Botanique, 20 - 1035 Bruxelles
Verantwoordelijke uitgever: Ch. Lamouline, Secretaris- generaal, Ministerie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Kruidtuinlaan, 20 - 1035 Brussel
Bovendien gaf de campagne aan de jonge slachtoffers, dader(s) en/
of getuigen (zowel mannen als vrouwen) adviezen, adressen van
steunpunten en telefoonnummers van hulplijnen.
De campagne bestond uit drie fasen:
1.Grootschalige communicatie om maximum bereik te hebben bij
de doelgroep (v/m), via affiches op publieke plaatsen, flyers uitgedeeld aan de schoolpoort, een website (www.isditliefde.be) en
een facebookpagina.
20
Gendervriendelijk brussel!
PRAKTISCHE INLICHTINGEN
GEWESTELIJKE OVERHEIDSDIENST
BRUSSEL (GOB)
De Gewestelijke Overheidsdienst Brussel (GOB) is het belangrijkste instrument van de Brusselse regering voor het uitvoeren van
haar beleid.
Het gewestelijk beleid wordt op een coherente, efficiënte en transparante manier voorbereid en uitgevoerd door de GOB. Het is de
bedoeling om de Brusselse burgers en bedrijven een kwaliteitsvolle dienstverlening aan te bieden in een context van duurzame ontwikkeling en met oog voor de waarden van de overheidsdiensten.
De Gewestelijke Overheidsdienst Brussel heeft de volgende algemene opdrachten:
• de economische ontwikkeling en de creatie van werkgelegenheid stimuleren
• de openbare ruimte inrichten en de voorzieningen inzake
mobiliteit en onroerend erfgoed beheren
• de ontwikkeling van het grondgebied sturen door middel van
stedenbouw, degelijke huisvesting, stadsvernieuwing en de
bescherming van het bouwkundig erfgoed
• de overheidsfondsen beheren en de gewestelijke belastingen innen
• de plaatselijke besturen organiseren, adviseren, controleren
en financieren
• d
e GOB doeltreffend vertegenwoordigen in de nationale, Europese en internationale instellingen en de rol van Brussel
als hoofdstad van Europa invullen
• de acties van de besturen coördineren en hen bijstaan door
middel van een gericht personeelsbeleid binnen een degelijke infrastructuur
De Gewestelijke Overheidsdienst Brussel is onderverdeeld in zeven
besturen:
1.
Brussel Stedelijke Ontwikkeling (vroeger: het Bestuur
Ruimtelijke Ordening en Huisvesting)
2.
Brussel Economie en Werkgelegenheid
(vroeger: het Bestuur Economie en Werkgelegenheid)
3.Brussel Financiën & Begroting
(vroeger: het Bestuur Financiën en Begroting)
4.Brussel Fiscaliteit (nieuw bestuur sinds 2012)
5.Brussel Mobiliteit (vroeger: Mobiel Brussel)
6.Brussel Plaatselijke Besturen (vroeger: het Bestuur Plaatselijke Besturen)
7. Brussel Gewestelijke Coördinatie (vroeger: het Secretariaat-generaal) omkadert de zes bevoegde besturen in specifieke aangelegenheden en biedt ondersteuning op het vlak
van organisatie en beheer.
21
Gendervriendelijk brussel!
HET GELIJKEKANSENBELEID VAN DE GOB
VOOR DE BEVOLKING VAN HET GEWEST
DE DIRECTIE GEWESTELIJKE GELIJKE KANSEN
De Directie Gewestelijke Gelijke Kansen maakt deel uit van Brussel Gewestelijke Coördinatie (van de GOB) en voert het gelijke kansenbeleid uit dat gericht is op de bevolking van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (extern beleid).
Het Gewest wil namelijk een beleid van non-discriminatie en gelijkheid van kansen voeren, met specifieke aandacht voor een aantal kwetsbare groepen. Deze groepen vormen de doelgroepen van
het gewestelijk gelijkekansenbeleid: mannen en vrouwen, personen met een handicap, personen van een andere etnisch-culturele
afkomst en LGBT (Lesbian, Gay, Bisexual, Transgender).
De Directie Gewestelijke Gelijke Kansen werkt aan de uitvoering en
evaluatie van het gewestelijk gelijkekansenbeleid voor deze doelgroepen. Ze verschaft de staatssecretaris bevoegd voor Gelijke
Kansen alle relevante informatie over de gelijkekansendossiers en
werkt mee aan de opstelling van verslagen die voortvloeien uit de
diverse ordonnanties inzake gelijkheid tussen mannen en vrouwen.
De Directie volgt ook externe projecten op, verspreidt documenten
en informeert het publiek. Ze organiseert geregeld evenementen
om de Brusselse bevolking gevoelig te maken voor de diverse thema’s rond gelijke kansen.
22
Subsidies
Een zeer belangrijk, specifiek luik van het gewestelijk gelijkekansenbeleid is de toekenning van subsidies aan Brusselse verenigingen voor projecten rond gelijke kansen en diversiteit.
De strijd tegen partnergeweld
Sedert 2005 sluiten de minister-president, de staatssecretaris
bevoegd voor Gelijke Kansen en het Instituut voor Gelijkheid van
Vrouwen en Mannen jaarlijks een overeenkomst rond de gewestelijke coördinatie inzake de bestrijding van partnergeweld. De gewestelijke coördinatie is onder meer belast met de uitvoering van
een gewestelijk actieplan.
Gender Mainstreaming
Tot slot bereidt de Directie sinds 2010 de invoering van Gender
mainstreaming voor met het organiseren en begeleiden van proefprojecten binnen de verschillende besturen.
VOOR DE PERSONEELSLEDEN VAN DE GOB
CEL WELZIJN OP HET WERK EN DIVERSITEIT (DIRECTIE HUMAN RESOURCES)
De GOB voert een human resourcesbeleid dat de dimensie gelijke
kansen en diversiteit integreert.
Ze zet bewustmakings-, informatie- en communicatiecampagnes
op. Een beleidsplan inzake diversiteit voor het personeel moet de
beginselen van non-discriminatie, diversiteit en gelijkheid tussen
mannen en vrouwen bevorderen. Dit plan wordt om de twee jaar
opgemaakt.
Gendervriendelijk brussel!
VOOR DE GEMEENTEN VAN HET GEWEST
COÖRDINATIE GELIJKE KANSEN BINNEN BRUSSEL LOKALE
BESTUREN
De Coördinatie Gelijke kansen maakt deel uit van de Directie Gesubsidieerde Initiatieven, die zich binnen het Bestuur
Plaatselijke Besturen situeert. Dit bestuur verzekert de verbinding tussen het Gewest en de verschillende lokale besturen (gemeenten, OCMW’s,...) op zijn territorium.
Het doel van de Coördinatie Gelijke kansen is het versterken
van de integratie van gelijkheid tussen vrouwen en mannen
binnen de 19 gemeenten, via de organisatie van vormingen,
ontmoetingen, publicaties, colloquia enz. Daarnaast ondersteunt deze coördinatie de gemeenten via een jaarlijkse projectoproep met betrekking tot gelijke kansen in de brede zin
van het woord (gelijkheid v/m, maar ook handicap, diversiteit,
LGBT, partner- en intrafamiliaal geweld enz.)
23
Gendervriendelijk brussel!
INSTELLINGEN VAN OPENBAAR NUT
Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest creëerde een reeks instellingen van openbaar nut en verenigingen zonder winstoogmerk om
het beleid en de bevoegdheden van het Brussels Gewest om te zetten in concrete interventies. Hieronder de lijst van instellingen die
meewerkten aan het Pekingrapport 2012.
Openbare dienstverlening aan de burger
• De Brusselse Hoofdstedelijke Dienst voor Brandbestrijding en
Dringende Medische Hulp (DBDMH) komt tussen bij brand en
coördineert de dringende medische hulp in het Brussels Gewest.
• Net Brussel zorgt voor de openbare netheid, de vuilophaling
en het afvalbeheer in het Brussels Gewest.
• De Maatschappij voor het Intercommunaal Vervoer te Brussel
(MIVB) verzorgt het openbaar vervoer in de 19 gemeenten van
het Brussels Gewest.
• De Brusselse Gewestelijke Huisvestingsmaatschappij (BGHM)
maakt huisvesting toegankelijk voor mensen met een bescheiden inkomen.
Economie, onderneming en werk
• ACTIRIS is het Brusselse agentschap dat verantwoordelijk is
voor de uitvoering van het Brusselse werkgelegenheidsbeleid.
• Het Brussels Agentschap voor de Onderneming (BAO) ondersteunt ondernemers met hun bedrijfsplannen in het
Brussels Gewest.
• De Gewestelijke Investeringsmaatschappij voor Brussel
(GIMB) geeft financiële ondersteuning voor de oprichting, de
reorganisatie of de expansie van privéondernemingen in het
Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
24
• D
e Economische en Sociale Raad van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (ESRBHG) is het sociaaleconomisch overlegorgaan van het Brussels Gewest.
Onderzoek, innovatie en ICT
• INNOVIRIS is het instituut ter bevordering van het wetenschappelijk onderzoek en innovatie van het Brussels Gewest.
• Het Centrum voor Informatica van het Brussels Gewest
(CIBG) staat in voor de ontwikkeling van nieuwe informatietechnologieën en de informatisering van de diensten van het
Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
Energie en milieu
• Leefmilieu Brussel-Brussels Instituut voor Milieubeheer
(BIM) is de overheidsdienst voor milieu en energie van het
Brussels Gewest.
• Het Brussels Energieagentschap (ABEA) promoot rationeel
energieverbruik en het gebruik van hernieuwbare energiebronnen.
• Het Fonds voor het Waterbeleid financiert het waterbeleid en
de waterzuivering in het Brussels Gewest.
Stadsontwikkeling
• Citydev.brussels helpt ondernemingen aan bedrijfsvestigingen en bouwt woningen voor particulieren in het kader van
stadsvernieuwingsprojecten.
• De Haven van Brussel staat in voor het beheer, de exploitatie
en de uitbouw van de haven, de voorhaven en de haveninstallaties in het Brussels Gewest. Gendervriendelijk brussel!
Het netwerk van Pekingcorrespondenten
binnen de Gewestelijke Overheidsdienst Brussel en de Instellingen van Openbaar Nut
1-Caroline Docquiert
2-Thomas De Keyser
3- Sophie Coekelberghs
4-Amina Riad
5-Sophie Van Ophalfens
6-Jean-Paul Mahoux
7-Katrien Lefever
8- Mélina Vanden Borre
9-Laurent Jacquet
10-Vincent Repussard
11-Flavia Iez
12-Martine Bollu
13-Séverine Van Herzeele
14- Carole Moné
15-Julie Millan
16-Maryam Kechiche
17-Amaury Van Der Straaten
18-Sophie Willaumez
19-Myriam Hilgers
20- Roger Kalenga-Mpala
21-Nathalie Smets
22-Marie-Aimée Duquet
23-André Bellefroid
24-Christine De Kock
25-Victoria Videgain
26- Ann Vandenmeersche
27-Christa Vereecken
28-Valérie Wauthier
29-Amélie Marotte
30-Valérie Goret
31-Jenny Vanden Branden
En ook:
Anne Gathoye
Sophie Hantson
Joëlle Hoeven
Gratia Pungu
Carmen Slompo
25
GENDERVRIENDELIJK BRUSSEL !
In 1995, op de Vierde Wereldvrouwenconferentie van de Verenigde Naties, hechtte België zijn goedkeuring aan
de Verklaring en het Actieplatform van Peking. Daarmee beloofde het om zich in te spannen voor een echte gelijkheid tussen mannen en vrouwen.
Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest engageerde zich in 2006 om jaarlijks te rapporteren over de initiatieven die
in elk beleidsdomein gevoerd worden ter bevordering van gelijke kansen tussen mannen en vrouwen. In 2012
ging het Gewest nog een stap verder en voortaan moet de genderdimensie systematisch geïntegreerd worden in
alle fasen van het beleid.
Deze brochure wil steun bieden bij het concretiseren van dit engagement. Ze steunt op bijdragen van de Pekingcorrespondenten uit de verschillende Besturen van de Gewestelijke Overheidsdienst Brussel en uit sommige
Instellingen van Openbaar nut.
Gendervriendelijk Brussel! vestigt de aandacht op de Brusselse goede praktijken: het verzamelen van statistische gegevens, het beleid rond gendermainstreaming en zijn pilootprojecten; het interne M/V-gelijkheidsbeleid
en de externe acties van het Gewest.