Het meten van HbA1c

Symposium 17 jan 2014
HbA1c
Leonie van der Heul
Klinisch chemicus io
Bloed
O2
O2
O2
HbA1c
Rode
bloedcel
Glucose
Laag
HbA1c
Hoog
HbA1c
HbA1c: altijd betrouwbaar?
•Sikkelcelanemie
Sferocytose
•Hemolytische anemie
•Alternatief is dan
fructosamine
HbA1c en diabetes
Waarom is HbA1c een goede maat voor
diabetes?
• Het geglyceerde Hb blijft gedurende de hele
levensduur (120 dagen) van de rode bloedcel
gebonden en vormt zo een afspiegeling voor
estimated average glucose (eAG)
• Maat voor therapietrouw
• Maat voor efficiëntie behandeling
• Maat voor bereikte metabole instelling
HbA1c en bloedsuikerspiegel
IFCC HbA1c
(mmol/mol)
NGSP HbA1c
(%)
eAG
(mmol/L)
31
5
5.4
42
6
7.0
53
7
8.6
64
8
10.2
75
9
11.8
86
10
13.4
97
11
14.9
103
12
16.5
Het meten van HbA1c
Het meten van HbA1c
HbAo
HbA1c
Hemoglobine
chromatogram
Het meten van HbA1c: beperkingen
Te lage HbA1c waarden:
• Diabetespatiënten met verkorte levensduur rode
bloedcellen (bijv. hemolytische anemie)
• Patiënten met hemoglobinopathieën
Normaal
Het meten van HbA1c: beperkingen
Te lage HbA1c waarden:
• Diabetespatiënten met verkorte levensduur rode
bloedcellen (bijv. hemolytische anemie, bloedingen)
• Patiënten met hemoglobinopathieën
Te hoge HbA1c waarden:
• Splenectomie (verlengde levensduur erytrocyten)
• Het voorkomen van Hb-derivaten (zoals gecarbamyleerd
Hb of geacetyleerd Hb)
Het meten van HbA1c: beperkingen
Te hoge HbA1c waarden:
Het voorkomen van Hb-derivaten
-gecarbamyleerd Hb: bij verhoogd serum ureum
-geacetyleerd Hb: bij overmatig paracetamolgebruik
HbA1c
HbA1c variatie tussen laboratoria
HbA1c in de toekomst
HbA1c als diagnostische marker (HbA1c > 48 mmol/mol)
• Wereldwijde standaardisatie
• Goede voorspeller voor lange termijn complicaties
• Minder biologische variabiliteit
• Goede pre-analytische stabiliteit
• Prikken hoeft niet nuchter
Echter, de grens van HbA1c > 48 mmol/mol staat nog ter
discussie:
• Deze afkapgrens zou niet voor alle etniciteiten volstaan
• Er zou vertraging kunnen ontstaan bij het stellen van
de diagnose (vooral vroege stadia van diabetes
zouden gemist kunnen worden)
Casus patiënt A
• Meisje 2 jaar opgenomen op intensive Care
• Sinds een week niet goed: drinkt heel veel, veel braken,
veel plassen en erg suf
• Tussen de 1.5 en 2.5 kg afgevallen
• Ernstig gedehydreerd
• Blanco voorgeschiedenis
Casus patiënt A
Kreatinine
69
(14-34)
Ureum
Natrium
Kalium
Chloor
Anion gap
Calcium
Fosfaat
Totaal eiwit
17.6
133
4.5
97
20
2.57
1.87
78
(1.8 – 6.4)
(135 – 145)
(3.5 – 5.0)
(96 – 107)
(8 – 16)
(2.20 – 2.65)
(1.1 -1.8)
(50 – 75)
Glucose plasma
125.1
(4.0 – 7.8)
pH
7.25
(7.35 – 7.45)
pCO2
Base excess
Actueel bicarbonaat
pO2 capillair
O2 saturatie
4.9
-10.6
15.6
9.4
0.94
(4.7 – 6.4)
(-3.0 – 3.0)
(22 – 29)
(8.0 – 10.7)
(0.95 – 0.98)
CRP
<5
(0 – 10)
Bloedgas capilair
Casus patiënt A
• Torenhoog glucose: 125.1 (10-09)
op 14-09 naar 12.5
• Als gevolg van hyperglykemie: Osmotische diurese
Water, Na & K verlies
Plasma osmolariteit hoog
Dorst
Verhoogde vetverbranding (ketose)
•Ketonen hoog
braken
ketoacidose
misselijkheid &
metabole acidose
Casus patiënt A
• Plasma aminozuren hoog
ureum synthese verhoogd
verstoorde nierfunctie
-Bij verder onderzoek wordt laag Insuline C-peptide gezien, wat
indiceert dat het lichaam zelf weinig tot geen insuline produceert
-Onderzoek naar autoantistoffen is positief
Het meisje wordt ingesteld op insuline en 3 maandelijks wordt haar
HbA1c gemeten