allemaal veranderingen

®
Opleiding, training & advies
Allemaal veranderingen
Effectieve opleidingsmethoden en werkvormen bij ingrijpende
transformaties binnen het sociaal domein
Het 7-stappen implementatieconcept van
Langhenkel Opleiding, Training & Advies
Algemeen
“Niets is zo ongelijk als het gelijk behandelen van ongelijken”
Door de grote transities en decentralisaties in het sociaal domein hebben oude zekerheden voor
zowel professionals als leidinggevenden plaatsgemaakt voor beweging, zoeken en een heroriëntatie
op organisatievisie, cultuur en bijbehorende competenties. De voornaamste pijlers van de nieuwe
benadering zijn:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
de kracht van eigenaarschap;
samenwerking en zelfsturing vanuit eigen verantwoordelijkheid;
creatief en proactief handelen;
grenzen opzoeken en vrije regelruimte zoeken;
wat is de bedoeling van wat we doen, en doen we wat we bedoelen?;
mensgericht in plaats van systeemgericht werken;
loslaten van belemmerende overtuigingen;
vraagverdieping en progressiegerichte interactietechnieken;
integraal werken en netwerken, regisseren en monitoren.
Zo geformuleerd zijn dit niets anders dan ‘containerbegrippen’ en mooie woorden. Zij krijgen pas
inhoud door een zichtbare vertaling in vaardigheden, houding en gedrag in de praktijk. Het vergroten
van de vakvolwassenheid wordt niet gerealiseerd met een eenmalige trainingsinjectie. Duurzame
inbedding in de organisatie vindt plaats in een proces waar de organisatie integraal en op diverse
manieren begeleid wordt in de cultuuromslag en de medewerkers gefaciliteerd worden in hun
professionele ontwikkeling.
Om tot een werkelijke verandering te komen spelen bewustzijn (‘het moeten’), bereidheid (‘het
willen’), vermogen (‘het kunnen’) en kracht (‘het durven’) een primaire rol. Het gaat vaak gepaard
met gevoelens van onzekerheid, angst, boosheid en het hanteren van geschreven en ongeschreven
regels. Verandering is een belangrijke veroorzaker van stress, wordt geassocieerd met verlies van het
goede en gezien als veroorzaker van overlast en extra werk. De professional binnen het sociale domein
zal zich vooral ook afvragen “what’s in it for me?”.
De stap naar daadwerkelijk nieuw effectief gedrag wordt bevorderd wanneer er:
• begrip is voor de psychologische processen;
• aandacht is voor de individuele consequenties;
• waardering is voor de veranderingen.
Pas dan vindt een geslaagde overgang plaats van extrinsieke aanpassing (vanuit macht en dwang)
via intrinsieke acceptatie (vanuit een kosten/baten analyse) naar feitelijke integratie van nieuwe
vaardigheden, houding en gedrag (vanuit normen en waarden).
extrinsieke
aanpassing
intrinsieke
acceptatie
feitelijke
integratie
Om deze professionaliseringsslag met betrekking tot vakmanschap, houding en gedrag te doen slagen
faciliteren wij met een integraal programma bestaande uit diverse onderdelen. Het programma om het
terugvallen in oud gedrag en veilige automatismen te vermijden bestaat uit:
Individuele verkenningsgesprekken met direct betrokkenen (zowel uitvoering als management)
Het ontwikkelen van een script op basis van de verkenningsgesprekken. Dit script dient als basis voor:
Centrale bijeenkomst met Interactief Forumtheater en het committment aan afspraken en acties
Groepstraining(en) op het thema ‘de Bedoeling’ (werktitel)
Begeleide intervisiesessies
Individuele coaching on the job
Schriftelijke eindnotitie en theatervoorstelling met ervaringen, bevindingen en resultaten
De centrale doelstelling is: een verandering in perceptie, mentaal model, houding en gedrag van
professionals in relatie met het werkproces, taakuitvoering, samenwerking en ‘interactie met de klant’.
Korte verkenningsgesprekken
Met alle betrokken medewerkers (of een afvaardiging), teamleiding en management
worden verkennende gesprekken van gemiddeld een half uur gevoerd. Centraal in deze
semi gestructureerde interviews staan onder andere: werkprocessen, doelstellingen,
werkbeleving, taakuitvoering, (interne en externe) samenwerking, ‘de taal van de
organisatie’, overtuigingen, belemmeringen en hulpbronnen, en ‘hoe sta ik als professional hier zelf in’?
De gesprekken worden zoveel mogelijk op één dag gepland. De inhoud van de gesprekken vormt het
materiaal voor het schrijven van een script.
Theaterscript
Door Langhenkel Opleiding, Training & Advies wordt een script geschreven waarin op
geanonimiseerde wijze de informatie uit de verkenningsgesprekken wordt verwerkt. Het
is de actuele werkrealiteit en werkbeleving van de medewerkers binnen de organisatie
gerelateerd aan de voorgestane nieuwe cultuur. Dit script is het materiaal waarmee de
trainer en professionele acteurs een forumtheaterstuk presenteren. Het theaterstuk dat volgt is niet
bedacht, maar het is de zuivere weergave van huidige werkwijze en toekomstig gewenst handelen. Een
feest der herkenning en een confrontatie met de actuele en toekomstige praktijk.
Interactief forumtheater
Het forumtheater is een vorm van theater waarin het gaat om het opheffen van
tegenstellingen en waarbij het publiek wordt geprikkeld om niet langer genoegen te
nemen met ingesleten patronen, een ongewenste situatie of onbevredigend resultaat.
Men wordt uitgedaagd om de verantwoordelijkheid te nemen en een verandering te
realiseren. Er worden door de trainer en de acteurs geen kant en klare oplossingen geboden, maar
de noodzaak en mogelijkheid tot verandering worden al doende ontdekt. Op deze wijze worden
organisatieverandering en motivatie gestimuleerd door zelfsturing en eigen verantwoordelijkheid.
Door middel van het interactief forumtheater:
• krijgen de medewerkers een spiegel van de huidige en gewenste organisatie (stijl, cultuur,
werkwijze, mentale modellen, samenwerking, doelstellingen en resultaten);
• worden tegenstellingen helder en wordt een aanzet gegeven om deze op te heffen;
• worden medewerkers geprikkeld om ingesleten patronen te verlaten;
• worden medewerkers uitgedaagd verantwoording te nemen;
• krijgen medewerkers inzicht in de noodzaak en de mogelijkheden tot verandering;
• worden nieuwe competenties, werkhouding en gedrag inzichtelijk;
• komen medewerkers in de regierol.
Ervaringsgerichte groepstraining(en)
Het realiseren van doelstellingen vereist ook specifieke kennis, vaardigheden en
overeenkomstig gedrag. In één of meerdere groepstrainingen van één dag ontwikkelen
de deelnemers zich verder op basis van de uitkomsten en afspraken uit het interactief
forumtheater. De inhoud wordt in nauwe samenspraak met de opdrachtgever nader
vastgesteld. Naast de uitkomsten van het interactief theater kan worden gedacht aan onderwerpen als:
zelfsturing, de kracht van eigenaarschap, regisseren en monitoren, methodisch handelen in combinatie
met pragmatisch met regels omgaan en vrije regelruimte zoeken, en motivational interviewing.
Begeleide intervisie
Deze fase bestaat uit een drietal begeleide intervisiesessies aan de hand van een in de
organisatie reeds gehanteerd intervisiemodel dan wel een door Langhenkel Opleiding,
Training & Advies vooraf te introduceren werkmethode. De intervisie dient als
borgingsinstrument van de gemaakte afspraken en werkt als transfer van het geleerde naar
de werkvloer. Het is nadrukkelijk geen casuïstiekbespreking. Tijdens de bijeenkomst staat de professional
in zijn werk centraal. Het motto is dan ook ‘leren met elkaar en van elkaar’. De intervisie vindt plaats
onder begeleiding van een ervaren intervisiedeskundige. Hij heeft tot taak een veilige atmosfeer te
creëren waarin medewerkers zich vertrouwd voelen. Verder bewaakt hij het proces, geeft daaraan sturing
en zorgt hij ervoor dat er resultaat wordt bereikt. Een begeleide intervisiebijeenkomst duurt gemiddeld
2,5 uur per groep.
Individuele coaching on the job
In de borging en het daadwerkelijk toepassen van aangeboden inzichten, methoden
en technieken is individuele coaching on the job uitermate geschikt. Tijdens het
coachingstraject loopt de coach met de professionals mee tijdens hun dagelijkse
werkzaamheden en gaat bijvoorbeeld mee op huisbezoek. Hij of zij begeleidt de
professionals op dossierniveau van begin tot eind. Door het ontvangen van directe praktijkgerichte
persoonlijke feedback werken de professionals concreet aan het aanscherpen van hun kennis en
vaardigheden en het uitdragen daarvan naar de doelgroepen en de organisatie.
Resultaatbijeenkomst en schriftelijke notitie
Na afloop van het totale traject ontvangt u binnen twee weken een schriftelijke notitie
met resultaten, bevindingen van de trainer, conclusies, deelnemersevaluaties en eventuele
aanbevelingen ter verdere borging in de dagelijkse werkpraktijk. De resultaten worden in
de vorm van een voorstelling door de trainer(s) en professionele acteurs aangeboden aan
alle direct betrokkenen. Het is de afsluiting van een periode van ontwikkeling. Beweging is evenwel een
voortdurend proces. In die zin is de voorstelling tevens een opmaat tot nieuwe stappen in een volgende
periode.
Meer informatie?
Voor meer informatie, een presentatie of een vrijblijvende offerte kunt u contact opnemen met
Henrie de Jong, adviseur/trainer via 06-55262939 of [email protected].
Vestiging Zwolle
Noordzeelaan 62
8017 JW Zwolle
Postbus 40127
8004 DC Zwolle
T (038) 467 72 00
Vestiging Rosmalen
Stationsplein 3e
5241 GN Rosmalen
T (073) 523 11 11
[email protected]
www.langhenkel.nl