in de zeventiende eeuw is de voc actief op ceylon, het huidige sri

IN BEELD
CEYLON
IN DE ZEVENTIENDE EEUW IS DE VOC ACTIEF OP
CEYLON, HET HUIDIGE SRI LANKA. DE COMPAGNIE
HANDELT ER MET SUCCES IN KANEEL EN OLIFANTEN.
DOOR ESTHER LADIGES EN MARLINE LEMKE
AGRESSIEVE HANDEL IN 1640 VERDRIJFT
DE VOC DE PORTUGEZEN
VAN HET LUCRATIEVE
EILAND
IN BEELD
VOC-REIS
NAAR SRI LANKA
→ →OVERWINNING
Op 13 maart 1640
verovert de VOC de
strategisch gelegen
stad Galle op de
Potugezen. Deze dag
wordt daarna jaarlijks herdacht als het
begin van de ondergang van het Portugese imperium.
→
→ UNIEKE BESTEMMING: HET OUDE CEYLON
Maak via Historisch Nieuwsblad kennis met
een minder bekend deel van het VOC-verleden.
Van 17 t/m 29 oktober organiseert Historisch Nieuwsblad in
samenwerking met reisbureau Historizon een VOC-reis naar
Sri Lanka. Het reisprogramma bevat boottochten langs de
kust, bezoeken aan voormalige forten en plantages van de
VOC, bustours door nationale parken en door eeuwenoude
steden. Volgens reisleider en Sri Lanka-specialist Lodewijk
Wagenaar wordt het ‘een unieke tocht over het eiland’. Voor
meer informatie zie www.historischnieuwsblad.nl/reizen.
→
→ →NIEUWE HANDEL
De VOC stuurt Joris van Spilbergen naar Ceylon
om te onderzoeken of er handel in kaneel mogelijk is. Dat blijkt het geval. In 1647 levert deze
handel al meer dan 1 miljoen gulden op.
→
→ →HOOGSTE BAAS
Gouverneur Stephanus Versluys is de belangrijkste man van de VOC op het eiland. Op dit
portret houdt hij als teken van zijn hoogste
gezag een commandostaf omhoog.
LUCRATIEF IN 1647 LEVERT
DE KANEELHANDEL AL
MEER DAN 1 MILJOEN
GULDEN OP
Als bescherming bouwt de
VOC langs de kusten van
Ceylon 22 forten.
1636
In dit jaar begint de VOC de
Portugezen van het eiland te
verdrijven.
Genadeloos
Speciale dragers verplaatsen de
VOC-kanonnen over het eiland.
Velen haken af omdat het werk
te zwaar is.
80 | HISTORISCH NIEUWSBLAD
Een deel van Ceylon
is onafhankelijk.
Koning Raja Sinha II
is een geduchte
tegenstander. Hij laat
de hoofden van
tientallen VOC-soldaten afhakken en
spietsen.
HISTORISCH NIEUWSBLAD | 81
IN BEELD
Zelf planten De VOC wil zelf kaneel
kunnen telen. In 1750
laat de compagnie de
eerste boompjes
planten. Vijf jaar later
kunnen de kaneelschillers aan het werk.
ȣ ȣNIEUWE PUBLICATIE
Geschiedenis VOC op Ceylon
Dit artikel is gebaseerd op Kaneel
& olifanten. Sri Lanka en Nederland
sinds 1600 van Lodewijk Wagenaar, 200 p., Vantilt, € 24,50. Het
is verkrijgbaar in onze webshop:
www.historischnieuwsblad.nl/
shop.
→
→ →KOSTBARE DIKHUIDEN
De handel in olifanten levert de VOC veel geld op. In
1750 bijvoorbeeld brengen 43 olifanten 80.065
gulden, 17 stuivers en 8 penningen op.
→
→ →SLAVENARBEID
De VOC-functionarissen hebben moeite personeel
te vinden. De inheemse bevolking leeft namelijk
volgens een kastesysteem en mag alleen bepaalde beroepen uitoefenen. Daarom worden krijgsgevangenen ingezet als slaven.
ALLE AFBEELDINGEN ZIJN AFKOMSTIG UIT ‘KANEEL & OLIFANTEN’ VAN LODEWIJK WAGENAAR
→ →OLIFANTENHAAK
Met deze prikker worden
olifanten bij elkaar gedreven
in een speciale val. Daarna
worden ze getemd en geregistreerd. Te kleine dieren
worden weer vrijgelaten.
GOEDE HANDEL 43 OLIFANTEN LEVEREN
80.000 GULDEN OP
90
tot 100 olifanten worden per
jaar van Ceylon naar Zuid-India
verscheept.
Voor het vervoer van
kaneel en olifanten moet
de VOC iedere keer apart
toestemming vragen aan
Raja Sinha.
→ →TEGENBEZOEK
De VOC brengt koning Raja Sinha regelmatig
cadeaus om hem te vriend te houden. Als
bedankje bezoeken zijn afgezanten de
Hollanders in Colombo. Zo’n delegatie kan uit
wel 550 personen bestaan.
→
82 | HISTORISCH NIEUWSBLAD
HISTORISCH NIEUWSBLAD | 83