Mailkrant Antwerpse Contactgroep voor Joods-Christelijke Betrekkingen Secretariaat : Lindelei 30, Permanentie : p/a De Loodsen, Sint-Jacobsmarkt 43, tel. 0472.172892 2531 Vremde 2000 Antwerpen elke woensdag van 14 tot 17 uur e-mailadres : [email protected] (hier kan ook de mailkrant besteld worden met actueel nieuws) site: www.acjcb.be _______________________________________________________________________________________________ Mail van 20 december 2014 _______________________________________________________________________________________________ Eerst willen we nog even herinneren aan de prestigieuze dubbeltentoonstelling die weldra afgesloten wordt In het MAS (Museum Aan de Stroom) in Antwerpen is er nog tot 18 januari 2015 de tentoonstelling “Heilige Plaatsen, heilige boeken” over de drie wereldgodsdiensten, en in de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience, H. Conscienceplein nog tot 21 december 2014 ( en dat is dius morgen ! ) Het MAS belicht de pelgrimage naar heilige plaatsen en toont hoe heiligdommen sinds eeuwen een magnetische aantrekkingskracht uitoefenen. De Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience biedt in de sfeervolle Nottebohmzaal een unieke inkijk in de vorm, de inhoud, het gebruik en de studie van de Tenach, Bijbel en Koran. Meer dan 200 kunsthistorische en religieuze topstukken wachten op ons. Internationale bruiklenen zijn te bekijken, met bijzondere stukken zoals Caravaggio's 'Madonna van Loreto', een fragment van de Dode Zeerollen van 2000 jaar oud en een sleutel die toegang gaf tot de Ka'aba in Mekka. Pelgrimage is nog steeds springlevend in Antwerpen, waar de joodse, de christelijke en de moslimgemeenschap op diverse manieren uiting geven aan deze eeuwenoude traditie. Wat betekent pelgrimage vandaag, voor elk van deze gemeenschappen? Welke zijn hun heilige plaatsen? Welke zijn de overeenkomsten en waar liggen de verschillen? Waarom heten ze de drie ‘Religies van het Boek’ en welke rol speelt de Tenach, de Bijbel en de Koran in hun respectievelijke gemeenschap? Vertegenwoordigers van de Antwerpse joodse, christelijke en moslimgemeenschappen hebben deze vragen beantwoord tijdens themabezoeken in synagogen, kerken en moskeeën. Meer op de site van het MAS (www.mas.be). In de randevenementen komt nog : op donderdag 15 januari 2015, 20 uur, in het MAS| Museum aan de Stroom, Interreligieus gesprek over pelgrimage tussen vertegenwoordigers van de drie Antwerpse geloofsgemeenschappen, met Aaron Malinksy, Rik Hoet en Ahmed Azzouz Dit en nog veel meer op http://www.heiligeplaatsenheiligeboeken.be:8000/nl/events __________________________________ Maandag 22 januari 2014 aan het MAS om 17.30 uur wordt ter gelegenheid van het Joods Chanoeka-, of Lichtfeest na een toespraak van schepen Heylen plechtig de 7de kaars van 8 aangestoken. 1 Tijdens dit feest steken joden wereldwijd gedurende acht dagen iedere avond de achtarmige Chanoekakandelaar aan. Thuis, voor het raam, maar ook op publieke plaatsen. Het feest brengt het hernieuwde gebruik van de tweede Tempel in Jeruzalem, 2000 jaar geleden, in herinnering. Van stadswege mogen wij doorgeven: Het college van burgemeester en schepenen van de stad Antwerpen en het MAS | Museum aan de Stroom, heten u van harte welkom op maandag 22 december 2014 in het MAS voor het ceremonieel aansteken van de Chanoeka-kandelaar. Programma 16.00 uur Mogelijkheid tot een gratis bezoek aan de tentoonstelling 'Heilige Plaatsen', doorlopend tot 19 uur. 17.30 uur Chanoeka ceremonie op het gelijkvloers Welkom door schepen Philip Heylen, schepen voor cultuur, economie, stads- en buurtonderhoud, patrimonium en erediensten Ceremonieel aansteken van de kandelaar door rabbijn Shabtai Slavaticki van Chabad Antwerpen, Oliebollen, een traditie die herinnert aan het belang van olie om licht te maken. __________________________________ In vorige Mailkrant kondigden wij u het colloquium in Brussel van 11 november aan over het werken aan de verbetering van de wereld, de ‘tikkoen olam’. 110 Deelnemers luisterden naar de toespraken van E.H. Herr sj. en prof. E. Robberechts. Er is al een optie genomen op 11 november 2015. Thema wordt nog bepaald . We houden u op de hoogte. __________________________________ Georganiseerd door B’nai B’Rith Frankrijk wordt op zondag 18 januari 2015 van 9 tot 18.30 een colloquium gehouden in het Collège des Bernardins, in Parijs, met als titel Juifs & Chrétiens : connaissance mutuelle et enjeux d’une réflexion commune pour notre société . Opening door mgr. Beau, voorzitter van het College, en bijdragen van prof. M. Hadas-Lebel et prof. Dan Jaffé over de geschiedenis van de relatie van christenen en joden, van de ‘cohabitation’ tot de scheiding, van prof. E. Robberechts en prof. Melloni, R.P. Jean Dujardin, ds. François Clavairoly en opperrabbijn Olivier Kafmann over de overgang van de tijd van de ‘catechese der verguizing’ in die van het wederzijds respect. Dit eerste deel zal afgesloten worden door Haïm Korsia, opperrabbijn van Frankrijk. R. P. Norbert Hofmann , secretaris van de Pauselijke Commissie voor het Jodendom zal het tweede deel openen met bijdragen van mgr. Emmanuel, voorzitter van de bisschoppen van de orthodoxe kerk, e.a. over ‘wegen om een wederzijds verstaan te bevorderen’, ‘de boodschap vanuit de godsdiensten naar een geseculariseerde maatschappij’, ‘een gemeenschappelijke strijd tegen de onverdraagzaamheid’. De debatten worden afgesloten door ds. François Clavairoly, Voorzitter van de Fédération Protestante de France. Meer informatie op www.bbfrance.org , mail: [email protected], en tel. 00.33.155078545 en 00.33.674688919 __________________________________ 2 De Provinciale Werkgroep Kerk en Israël Noord-Brabant en Limburg en de Antwerpse Contactgroep voor Joods-Christelijke Betrekkingen nodigen u uit voor een Theologische Conferentie 17 - 18 maart 2015 Westmalle Thema: Halacha: voor Joden een weet, voor Christenen een vraag Op dinsdag 17 maart en woensdag 18 maart 2015 vindt de jaarlijkse tweedaagse conferentie plaats voor predikanten, pastores, kerkelijk werkers, catecheten en een ieder die zich wil verdiepen in de relatie van jodendom en christendom. De organisatie is in handen van de Provinciale Werkgroep Kerk en Israël Noord-Brabant en Limburg en de Contactgroep voor Joods-Christelijke Betrekkingen te Antwerpen. De conferentie wordt gehouden in Huize Ter Dennen in Westmalle, België. Voorlopig programma: Dinsdag 17 maart 2015 10.00 uur 11.00 uur 11.30 - 12.45 uur 13.00 uur 14.30 - 15.45 uur 15.45 uur 16.15 - 17.30 uur 18.00 uur 19.30 uur ontvangst, kamerindeling, koffie/thee prof. dr. Peter Tomson: Inleiding, formulering van de kernvragen rabbijn Corrie Zeidler: Dit is (ook) Tora en ik moet het leren middagmaaltijd prof. dr. Bart Koet: Trouw aan Wet en Profeten, Halachische kanttekeningen bij Lucas-Handelingen koffie-/theepauze prof. dr. Peter Tomson: Niet ‘werken der wet’ maar ‘het houden van Gods geboden’; hoe moeten wij Paulus lezen? broodmaaltijd vertoning film The Chosen, nagesprek in groepen; de heer Danny Rouges leidt de avond Woensdag 18 maart 2015 8.15 uur 9.15 - 10.30 uur 10.30 uur 11.00 - 12.15 uur 12.30 uur 14.00 - 14.45 uur 15.00 uur 15.30 uur ontbijt de heer Ahmed Azzouz, Zingeving en Islam koffie-/theepauze rabbijn dr. Tzvi Marx: De praktijk van de halacha (halacha en handicap) middagmaaltijd groepswerk ter afronding: wat raakte je?, wat neem je mee? sluiting conferentie, liturgische afsluiting koffie/thee, afscheid 3 Voor predikanten en kerkelijk werkers binnen de PKN is het goed te weten dat voor deelname aan de gehele conferentie 0,5 studiepunt toegekend wordt in het kader van de PE. Voor deze conferentie dient u zich aan de melden bij de penningmeester van de werkgroep, de heer Douwe Wielenga; zie hiervoor de volgende pagina’s. Wij hopen u op 17 maart 2015 in Westmalle te mogen verwelkomen. Nadere informatie De conferentie wordt gehouden in: Huize Ter Dennen, Sint Pauluslaan 8, 2390 Westmalle, België Tel. * 32 (0) 3 3121414 Huize Ter Dennen beschikt over zestig éénpersoonskamers. Deelnemers die gebruik wensen te maken van een tweepersoonskamer, moeten die zelf reserveren in een nabijgelegen hotel of B&B locatie. Het is mogelijk om reeds op maandag 16 maart 2015 aan te komen in Huize Ter Dennen, echter niet vóór 19.00 uur. Inschrijving: Door middel van het insturen van het volledig ingevuld formulier op de volgende pagina (dit kan ook per email) aan: de heer D.K. Wielenga, Hofmeierstraat 8, 5663 CK Geldrop, Nederland, e-mail [email protected] Uw opgave is definitief zodra het benodigde bedrag is overgemaakt op IBAN NL92 FVLB 0635 8031 94 t.n.v. Werkgroep Kerk-Israël te Geldrop, o.v.v. ‘Conferentie Westmalle 2015’. Het deelname bedrag is : Euro 125,= ; dit is inclusief 1 overnachting. Inclusief twee overnachtingen betaalt u € 140,= Wie niet overnacht betaalt € 105,=; deelname één dag kost € 60,= . Het studententarief is € 75,= (inclusief 1 overnachting). N.B.: de betaling moet vóór 15 januari 2015 door de penningmeester zijn ontvangen! Indien u wilt/moet afzeggen ná 16 februari 2015, wordt 10% van het bedrag ingehouden, voor administratieve kosten. Bankgegevens voor internationale betalingen: BIC code bank : FVLBNL22 IBAN : NL92FVLB 0635 8031 94 De deelnemers uit België kunnen zo nodig contant betalen bij aankomst op de conferentie. Zij kunnen zich voor 1 februari 2015 aanmelden door middel van het opgavenformulier. Na opgave volgt twee weken voorafgaande aan de conferentie per e-mail of reguliere post een routebeschrijving. Op de conferentie wordt het programmaboekje uitgereikt . Inlichtingen bij: D.K. Wielenga, tel * 31 (0) 40 286 30 09, e-mail [email protected] 4 OPGAVENFORMULIER Opsturen naar: D. Wielenga, Hofmeierstraat 8, 5663 CK Geldrop Ondergetekende, Naam, de heer en/of mevrouw (evt.titel) ..................................................................................... Aantal personen ........................................... ……………………………………………………………………………… Adres ............................................................................................................................................... Postcode .......................................................................................................................................... Woonplaats ..................................................................................................................................... Land ................................................................................................................................................. E-mail............................................................................................................................................... Wenst/wensen deel te nemen aan de conferentie 2015 en zal/zullen ……… nacht(en) in het conferentieoord verblijven. Wenst/wensen maaltijd: wel / niet vegetarisch Eventuele praktische wensen m.b.t. logies:………………………………………….. Eventuele opmerkingen: ………………………………………………………………. Het verschuldigde bedrag van € ………… is aan de penningmeester overgemaakt. Handtekening Datum __________________________________ 5 In het Berichtenblad 94 gaven u al uitvoerige informatie over de reis naar Duitsland, een gezamenlijk initiatief van de ACJCB, de Duitstalige protestantse kerk van de provincie Antwerpen en de Antwerpse Raad van Kerken. Van verschillende zijde is hier al enthousiast op ingeschreven. Er zijn maar even zoveel plaatsen beschikbaar als mogelijkheden in de bus. Dus vlug reageren is de boodschap. Hieronder nogmaals de tekst. Op weg naar “500 jaar Reformatie" Met ARK/DEGPA/ACJCB naar Lutherstadt Wittenberg Eisleben-Wittenberg-Torgau 6-10 juli 2015 1517: een jaartal in de (kerk)geschiedenislessen, een verwijzing naar de figuur van Maarten Luther. De traditie wil dat deze augustijnermonnik op 31 oktober van dat jaar zijn “95 stellingen” tegen de muur van de slotkerk in Wittenberg aanbracht. Meteen wordt 1517 symbolisch geassocieerd met het begin van de Reformatie. Bejubeld en beroemd is Luther voor zijn meesterlijke Bijbelvertaling uit de grondtekst. Bekend staat hij om zijn intense en vaak polemische briefwisseling, met name met de grote humanist Erasmus van Rotterdam, en om zijn vele geschriften. Berucht werd hij omwille van zijn in de 20-ste eeuw bekend geraakte pamflet Von den Juden und Ihren Lügen, inspiratiebron voor antisemitische theorieën. De ARK (Antwerpse Raad van Kerken), de DEGPA (Deutschsprachige Evangelische Gemeinde in der Provinz Antwerpen) en de ACJCB (Antwerpse Contactgroep voor Joods-Christelijke Betrekkingen) organiseren van 6-10 juli 2015 een bezoek aan drie plaatsen die in het leven en het werk van Maarten Luther een belangrijke rol spelen: zijn geboorte- en overlijdensplaats Eisleben, zijn werkplaats Wittenberg en Torgau, de residentie van de keurvorst die hem politieke steun en bescherming verleende. We reizen in het gezelschap van "Lutherkenner" Dr. Thorsten Jacobi, pastor van de DEGPA. maandag 6 juli 2015: We vertrekken vroeg in de ochtend en voorzien een drietal opstapplaatsen. In de bus krijgen we toelichting bij onze 'studie'-reis. Onderweg bezoeken we kort de synagoge van Bielefeld. De Joodse gemeente waarvan de synagoge tijdens de Reichspogromnacht van 1938 verwoest werd heeft sinds enkele jaren haar intrek genomen in een voormalig protestants kerkgebouw. Halfweg naar onze bestemming voorzien we het middageten. Tegen het avondmaal bereiken we Lutherstadt Wittenberg, waar we de komende dagen ook zullen verblijven in een centraal gelegen hotel . dinsdag 7 juli 2015: De Lutherstadt Eisleben is zowel de geboorte- als de overlijdensplaats van Maarten Luther. We maken een begeleide stadswandeling in de historische stadskern en bezoeken het geboortehuis van Maarten Luther, vervolgens de St.Peter en Pauluskirche, waar hij gedoopt werd. Na het middageten lopen we langs de Markt naar de St.-Andreaskirche, waar Luther zijn laatste preken hield, en naar zijn sterfhuis. Op de terugweg maken we even halte in Halle. 6 woensdag 8 juli 2015: Luther verbleef en onderrichtte gedurende 36 jaar in Wittenberg en kreeg er de steun van keurvorst Frederik de Wijze. In 1525 schonk deze vorst aan Luther en zijn vrouw Katharina von Bora de kloostergebouwen van de augustijnen als huwelijksgeschenk. We bezoeken dat complex, nu bekend als "Lutherhaus". Lucas Cranach de Oudere en Lucas Cranach de Jongere zijn bij ons vooral bekend als schilders, niet in het minst als portretschilders. Het waren apothekers, zij stonden hoog in aanzien in Wittenberg. Uitermate belangrijk voor hun tijd: ze hadden een drukkerij met talrijke persen. Dank zij hun drukwerk kende het lutheranisme zijn snelle verspreiding. Aan Lucas Cranach de Jongere wordt in 2015 in Wittenberg een tentoonstelling gewijd, die we vandaag ook bezoeken: “Entdeckung eines Meisters”. We bezoeken ook een deel van het huis van de familie Cranach, alsook de Stadtkirche St. Marien met zijn beroemd Cranach-retabel, en ontdekken de Lutherstadt Wittenberg in zijn belangrijkste herinneringsplaatsen. Na het avondeten plannen wij een bijeenkomst in de nabijgelegen Fronleichnamkapelle. Daar verscheurde Luther de banvloek die hem vanuit Rome was toegestuurd. donderdag 9 juli 2015: vandaag trekken we naar Torgau en zijn residentie Hartenfels van de Saksische keurvorsten. Maarten Luther bezocht die stad meer dan 40 keer. Torgau wordt weleens de bakermat van de Reformatie genoemd. Hier staat de eerste nieuwgebouwde protestantse kerk ter wereld. En ook het huis waar Katharina van Bora, de vrouw van Maarten Luther, na diens dood woonde. Haar grafsteen ligt in de Marienkirche. We maken een geleide stadswandeling met o.a. bezoek aan de Marienkirche. We bezoeken de imposante tentoonstelling “Luther und die Fürsten". Vrijdag 10 juli 2015: Vroeg opstaan en ontbijt in ons hotel. Daarna vertrekken we naar Magdeburg. De Domkirche is volledig gerestaureerd. Ze kent zelfs een eigen Luther-wandeling binnen haar muren. In de buurt zien het fantastisch gebouw van kunstenaar- architect Hundertwasser. De busreis brengt ons vervolgens huiswaarts. Halverwege voorzien we het middagmaal. Daarna wordt de terugreis verder gezet, met een korte pauze voor een vrij te gebruiken avondmaal. De opstapplaatsen van de heenreis worden nadien de uitstapplaatsen van een bijzonder boeiende en veelzijdige Luther-studiereis. Prijs: € 495 p.p. in een dubbele kamer. Toeslag eenpersoonskamer (beperkt aantal): € 80 Inbegrepen: busreis, alle maaltijden vanaf middagmaal op heenreis en middagmaal op terugreis. Alle toegangsgelden en gidsbeurten bij de geplande rondleidingen en bezoeken, fooien chauffeur. Niet-inbegrepen: dranken bij de maaltijden en persoonlijke uitgaven. Aanmelding via bijgaand inschrijfformulier. Bij teveel aanmeldingen geldt de volgorde van aanmelding én betaling van de eerste schijf. Betaling: - € 200 vóór 15 februari 2015, - saldo € 295 (+ eventueel toeslag € 80 voor 1 pK) uiterlijk 15 april 2015. Te storten op rekeningnummer IBAN BE52 0000 8651 5209 ten name van: Frans van den Brande, Dr. J. Goossenaertsstraat 18, 2920 Kalmthout met vermelding: "Lutherreis ARK/ACJCB 2015" 7 ARK/DEGPA/ACJCB Lutherreis 6-10 juli 2015 Aanmeldingsformulier Voornaam.............................................................................................................................. Familienaam......................................................................................................................... Partner/echtgeno(o)ot(e): Voornaam.............................................................................................................................. Familienaam........................................................................................................................ Adres............................................................................................................................................ Postcode Gemeente.............................................................................................. Emailadres................................................................................................................................... Telefoon....................................................................................................................................... GSM............................................................................................................................................. Voor alleenreizenden: (aankruisen wat past) 0 - wenst een eenpersoonskamer (beschikbaarheid in volgorde van aanmelding) 0 - is eventueel bereid kamer te delen Voor allen: meldt(melden) zich aan voor de ARK/DEGPA/ACJCB-Lutherreis (6-10 juli 2015) en betalen(en) uiterlijk vóór 15 februari 2015 het voorschot van 200 Euro per persoon op rekening 000-0865152-09 te 2920 Kalmthout en storten uiterlijk vóór 15 april 2015 het saldo van 295 Euro (+80 Euro voor eenpersoonskamer) Ingevuld terugsturen naar: per post ARK/DEGPA/ACJCB Lutherreis p/a Frans VAN DEN BRANDE Dr. J. Goossenaertsstraat 18 2920 KALMTHOUT of per mail [email protected] __________________________________ 8 Eén van onze lezers doet de volgende boeken weg: Larousse Hébreu-Français, Français-Hébreu, Sander-Trenel, dictionnaire Hébreu-Français La Bible, André Chouraqui Siach Jitschak, Siddoer, Ned.vertaling Dasberg Biblia Hebraica Stuttgartensia Koheles (The ArtScroll Tanach Series) Shir ha Shirim (id) Yonah (id) Pesach (id) The Megillah Ester (id) The Megillah Rut (id) The Family Haggadah (Sherman/Zlotowitz) De Torah vandaag (Peli) Exodus 1,1 – 18,27 (Jagersma) Kol Koré Ned. vertaling van de Pentateuch (Onderwijzer) Indien geïnteresseerd, graag seintje naar [email protected] . __________________________________ Van 20 tot 22 mei 2015 wordt in de Katholieke Universiteit van Louvain-la-Neuve, in het Auditorium Montesquieu 10 een colloquium gehouden rond het onderwerp : ‘Het anti-judaïsme van de kerkvaders, mythe of realiteit ?’. In dat kader wordt tevens een conferentie voor het grote publiek gehouden op woensdag 20 mei 2015 om 19.30 uur over ‘Polémiques et controverses : quand juifs et chrétiens élaboraient leur identité’ met Dan Jaffé (Tel Aviv) en antwoord door e.h. Dominique Janthial (CNCJ). Meer informatie later, maar de data kunnen al ingeschreven worden. Dit alles wordt georganiseerd door de Universiteit en door de Franstalige Commission Nationale Catholique pour les Relations avec le Monde Juif (CNCJ). Meer informatie op http://www.uclouvain.be/478952.html . __________________________________ Op onze site vindt u straks ook de Berichten van de ACJCB 94 met meer inhoudelijk materiaal. We wensen u een mooi vervolg van het Chanoeka-feest, en een vrolijk nieuw kerstfeest. _______________________________________________________________________ 9