2 Het Levenswiel - Lotus Design Winkel

1 Tibetaanse Thangka’s
Thangka zijn afbeeldingen afkomstig uit het Tibetaanse boeddhisme. Op
Thanka’s worden de Boeddha , bodisattva's en ander belangrijke leraren
afgebeeld op een traditionele manier.
Thangka's communiceren een bericht naar de boeddhistische beoefenaar, en
dienen als hulp bij onderricht en bij meditatie door het visualiseren van
bijvoorbeeld de afgebeelde Boeddha's. Omdat Tibetanen nomaden waren zijn
ze op doek geschilderd en konden daardoor gemakkelijk opgerold en
meegenomen worden.
Thangka's worden ook gebruikt bij grote openbare ceremonies. Tot op de dag
van vandaag
worden bij sommige kloosters eens per jaar reusachtige
thangka's afgerold bij bepaalde festiviteiten.
Thanka’s zijn de visuele uitdrukking van de volledige staat van
verlichting,
het ultieme doel van het Boeddhistische pad en ze schetsen het
pad daarnaar toe.
Een bijzondere voorstelling die vaak als thangka wordt afgebeeld is het
levenswiel. Zie verder
2 Het Levenswiel
Een bijzondere voorstelling die vaak als thangka wordt afgebeeld is het
levenswiel.
Elk Tibetaans huishouden heeft een dergelijke afbeelding hangen bij de
ingang.
Het levenswiel is een spiegel die ons door Yama, de god van de dood,
vastgehouden wordt. In deze spiegel is het lijden te zien waarin alle levende
wezens rondcirkelen (Samsara) .
De voorstelling bestaat uit vier cirkels,
A: De cirkel in het centrum (de as) laat zien hoe het lijden in stand wordt
gehouden door de drie mentale vergiften: onwetendheid, agressie en
begeerte, uitgebeeld door het varken, de haan en de slang.
De drie dieren houden elkaar vast door in elkaar staart te bijten wat
'onderlinge afhankelijkheid' symboliseert.
B: De tweede cirkel staat voor acties. Deze kunnen deugdzaam of minder
deugdzaam zijn. Door deugdzame daden kunnen we uit de keten van
onderling afhankelijk ontstaan te ontsnappen. Dit wordt weergegeven in het
witte gedeelte links waar de figuren naar boven bewegen. Het verrichten van
minder deugdzame daden wordt weergegeven in het donkere gedeelte rechts,
waar de (lijdende) figuren naar beneden bewegen.
C: In de derde cirkel zijn de zes werelden afgebeeld: het rijk van de dieren,
de hongerige geesten, de koude en hete hellen, de goden de halfgoden en
het rijk van de mensen.
In een van deze rijken worden levende wezens steeds opnieuw herboren
onder invloed van hun acties (karma).
Deze werelden worden omsloten door een ring van 12 schakels , de keten van
de onderling afhankelijkheid. ( zie verder)
D De Keten van de onderlinge Afhankelijkheid
De buitenste cirkel van het Levenswiel staat voor de keten van onderlinge
afhankelijkheid, waarin de stappen van karma, de wetten van oorzaak en
gevolg, worden uitgebeeld door middel van twaalf illustraties.
De buitenste cirkel gaat dus vooral over het in stand houden van lijden en laat
zien we hoe we van de ene situatie in de andere komen en daarmee verstrikt
raken en blijven in de cyclus van oorzaak en gevolg, van geboorte en dood.
De uitleg van de illustraties begint rechtsboven en gaat met de wijzers van de
klok mee.
Schakel 1. De blinde man met stok. Hij staat voor onwetendheid of
verkeerd inzicht. De blindheid is niet passief, maar bestaat ook uit de neiging
dingen te ontkennen of te negeren.
Schakel 2. De pottenbakker. De pottenbakker vormt de klei tot een
pot. Vanuit onwetendheid creëren we steeds opnieuw, zijn we rusteloos en
mechanisch bezig en proberen we resultaten te bereiken. Zo creëren we een
bepaalde staat van bewustzijn, gedachten, gevoelens en waarnemingen, die
weer volgende handelingen oproepen en bepalen.
Schakel 3. De aap. Deze staat voor bewustzijn. Er zijn twee soorten
bewustzijn – oorzaak-bewustzijn en gevolg-bewustzijn: de eerste legt zaden
voor de toekomst, en de tweede is een potentiele vorm, die vanuit vorige
handelingen is ontstaan. Het beeld is dat van een aap, die van tak naar tak
springt.
Schakel 4. Naam en vorm. Deze schakel bevestigt de identiteit door er naam
en vorm aan toe te voegen. Het beeld is dat van een boot met passagier. De
passagier staat voor het mentale bewustzijn en mentale factoren. De boot is
het lichaam, de vorm die eraan gegeven is.
Schakel 5. Een huis met ramen. De ramen staan voor de zes
zintuigen: horen, zien, ruiken, proeven, voelen en het mentale aspect. Deze
openen de weg voor de zes zintuigs-bewustzijns vormen. Het betreft zowel
innerlijke als uiterlijke zintuigen. Het mentale behoort daar ook toe.
Schakel 6. Twee mensen die toenadering zoeken tot elkaar. Dit staat voor
contact. Object, zintuig en bewustzijn komen hier samen, komen in contact.
Schakel 7. Een man met een pijl in zijn oog. Dit staat voor gevoel.
Er ontstaat een gevoel: iets is aantrekkelijk, onaantrekkelijk of neutraal. Hieruit
komen gevoelens van plezier, pijn en onverschilligheid voort.
Schakel 8. Een groepje mensen dat feest viert. Dit staat voor onze neiging om
ons vast te klampen aan plezier en genot en ons af te wenden van pijn en
verdriet. Het beschrijft de neiging impulsief te reageren op het gevoel, dat
ontstaan is in de vorige schakel.
Schakel 9. Een man die vruchten plukt. Dit staat voor grijpen en vastklampen
aan alle aangename zintuiglijke objecten en aan (slecht) gedrag, dat ermee
verbonden is.
Schakel 10. Man en vrouw, die gemeenschap hebben. Dit staat voor wording;
voor ons karma dat nu volop geactiveerd is. Dit betekent dat onze gehechtheid
en neiging tot vastgrijpen klaar is om een nieuw leven, een nieuwe fase in te
gaan.
Schakel 11. Een barende vrouw. Dit staat voor geboorte. De vrucht van wat
zich heeft ontwikkeld manifesteert zich nu in de wereld. Er is een geboorte.
Die geboorte kan van alles zijn: een leven, of iets dat wordt gemaakt, een
project dat wordt gestart, een boek dat wordt geschreven, of een ruzie,
boosheid, verlangen, jaloezie die zich manifesteert.
Schakel 12. Een man die een lijk op z’n rug draagt. Dit staat voor
ziekte, ouderdom en dood. Alle opgebouwde emoties en handelingen geven
geboorte aan nieuwe situaties die tot rijping komen en weer
eindigen/doodgaan. Lijden ontstaat omdat we weten dat wat we gecreëerd
hebben ook weer eindigt; we gaan ons realiseren dat we ons lichaam en ons
solide ego, ons gevoel van bestaan, ook gaan verliezen.
Met het doodgaan eindigt de bestaanscyclus en begint een nieuwe
cyclus. Zolang we de realiteit niet accepteren en niet zien hoe het leven
werkelijk in elkaar steekt, draaien we verder in het Levenswiel en beginnen we
vanuit onwetendheid een nieuwe cyclus.
De schakels hebben zowel betrekking op ons fysieke bestaan als op de wereld
van onze geest. De keten beschrijft alle stappen, waarmee een handeling en
bijbehorend ego bewustzijn zich ontwikkelt, tot manifestatie komt en ons
bestaan in de cirkel van geboorte en dood laat voortduren.
Het is belangrijk op welke manier je met deze cyclus in het Levenswiel werkt:
je kunt deze lezen van voren naar achteren en van achteren naar voren; maar
men kan ook in het midden beginnen. De cyclus kan betrekking hebben op
een dag, een maand, een jaar of een heel leven en zelfs grotere lijnen van
meerdere levens aangeven. Maar de cyclus kan ook gezien worden als het
leven van een project of een bepaalde geschiedenis.