Bedrijfsbonzen brainstormen over klimaat in hol van de leeuw

TROUW DINSDAG 2 MEI 2017
10
jaar eerder dan verwacht is de
Noordelijke IJszee mogelijk al
goeddeels ijsvrij
A LAS KA
VS
C A NA DA
Kongsfjord
poolexpeditie
Longyearbyen
No o rdp o o l
S P I TS B E RGE N
100 km
S P I TS B E R GE N
N OVA
Z E M B LA
GR O E N LAN D
I J S LA N D
N O O RW EGE N
FINLA N D
©TROUW L&F
Bedrijfsbonzen brainstormen
over klimaat in hol van de leeuw
KLIMAATEXPEDITIE Nederlandse topmanagers bezoeken Spitsbergen.
Het doel: samen plannen smeden tegen klimaatverandering. Een zinvolle reis?
Frank Straver
REDACTIE DUURZAAMHEID & NATUUR
Reisbureaus bieden het aan als luxe
trip. Maar voor een groep bestuurders
van grote Nederlandse bedrijven geldt
het als ‘werkexpeditie’. Deze week
zeilen ze, samen met wetenschappers, een paar dagen bij Spitsbergen.
Op een grote driemaster, de ‘Rembrandt van Rijn’, vaart het gezelschap
van zesenzestig personen van Longyearbyen naar Kongsfjord.
Bonzen van onder meer de Nederlandse Spoorwegen, Schiphol, Enexis,
ING, Gasunie, Arcadis en het Rotterdamse havenbedrijf zijn present in de
groep van zogenoemde ‘captains of industry’. Televisiemakers van NOS en
EO zijn erbij, om te filmen in het
Noordpoolgebied, dat door de opwarming van de aarde alsmaar meer ijs en
sneeuw verliest. Het gletsjergebied
staat – behalve om de nog altijd imponerende natuurpracht – bekend als dé
graadmeter voor klimaatverandering.
Haast nergens op aarde is het effect
van klimaatverandering zo duidelijk
zichtbaar. Gletsjers kalven er af, vlaktes raken ijsvrij, er valt geen sneeuw
meer maar regen.
Het initiatief voor de speciale expeditie door de Noordelijke IJszee
komt van klimaatjournaliste en on-
derzoeker Bernice Notenboom, de
nummer 3 in de duurzame 100 van
Trouw. Ze was net terug van een poolexpeditie, waarbij ze afgelopen maand
zo’n 1250 sneeuwmetingen deed op
de 240 kilometer ijs tussen de 88ste
en de 90ste breedtegraad. Dat deed ze
in opdracht van de ruimtevaartorganisaties ESA en Nasa. Op ski’s trotseerde ze barre omstandigheden, om
met twee collega-onderzoekers zelf
vast te stellen wat al gevreesd werd:
sneeuwpakken en ijslagen slinken in
steeds hoger tempo. Onderzoek in opdracht van de internationale Arctische Raad wees afgelopen week nog
uit dat de Noordelijke IJszee binnen
twintig jaar al goeddeels ijsvrij kan
zijn door de oplopende temperatuur.
Tien jaar eerder dan gedacht.
Notenboom wil de topmannen en
-vrouwen die mee zijn op de expeditie met hun neus op de feiten drukken. Als ze in een paar dagen een indruk krijgen van de bedreigende veranderingen in het poolgebied, hoopt
zij, zullen ze meer actie nemen om
het broeikasgas CO2 uit de lucht te
houden. Klimaatverandering komt
volgens de wetenschappelijke consensus door CO2-uitstoot, voor een
groot deel verzaakt door menselijke
activiteiten.
Wat staat er verder op het programma tijdens de vierdaagse tocht?
Expert Mark Drinkwater van ESA is
mee op expeditie om uitleg te geven
over klimaatverandering in het gebied. Hij liet gisteren zien hoe dobberende ijsschotsen letterlijk ten onder
dreigen te gaan aan het opwarmende
zeewater.
Ze nemen een kijkje bij het meetstation Svalbard. Daar worden de opnames van zeker tien satellieten gebundeld tot één actuele weergave van
de meteorologische situatie in het
Ergens komt het vreemd
over, dat de bestuurders
uit het bedrijfsleven
naar het poolgebied
vliegen. Twijfelden ze
nog aan de ernst van het
klimaatprobleem?
poolgebied. Ondanks de zorgwekkende aanleiding, lijkt de expeditie in het
poolgebied ook gewoon een intrigerende reisgelegenheid. De deelnemers
hopen vogels, walrussen en ijsberen
te kunnen spotten. NOS-weerman
Peter Kuipers Munneke kreeg op
twitter de reactie van RTL4-collega
Helga van Leur: ‘Neem me de volgende keer mee, please!’ Met een knipoogje, dat wel.
Ergens komt het vreemd over, dat
de bestuurders uit het bedrijfsleven
naar het poolgebied vliegen, om daar
deel te nemen aan de zeilexpeditie.
Twijfelden ze nog aan de ernst van
het klimaatprobleem? Niet als je ronkende statements moet geloven, over
het belang van een schonere economie. De organisatie van Notenboom
noemt de expeditie, betaald met geld
van bedrijfssponsors als ING, zelf een
‘symbolische tocht’.
Het belang van de tocht zou vooral
liggen in het ‘schoolreisprincipe’.
Want een situatie écht zien, dat is
toch anders dan een PowerPointpresentatie bekijken in een duffe vergaderzaal. Creativiteit moet erdoor
loskomen, samenwerkingsvormen
ontspruiten. Kijk maar naar geclaimde succes van het jaarlijkse duurzame
festival Springtij op het Waddeneiland Terschelling. Daar kruipen ondernemers in vrijetijdskostuum, bij
elkaar om informeler te spreken over
complexe problemen. Voor de tocht
bij Spitsbergen staan allerlei brainstormsessies en discussies over verantwoord ondernemen op het programma.
HET BELANG VAN
‘2DGREES’
De organisatie van initiatiefnemer van de bedrijfsexpeditie
Bernice Notenboom heet
2DGrees. Dat staat voor ‘two
degrees’, ofwel: twee graden.
Die naam staat symbool voor
de wereldwijde afspraak waar
195 landen zich eind 2015 aan
committeerden. De opwarming van de aarde moet beperkt blijven tot 2 graden Celsius, om mogelijk desastreuze
gevolgen te voorkomen. In
2018 bekijken de landen samen
of dit nog realistisch is, met het
huidige tempo van CO2-vermindering. Poolreiziger Notenboom blijft aandacht vragen
voor het halen van de 2-gradendoelstelling, wat volgens
sommige wetenschappers nu
al onhaalbaar geworden is.
7