Nederland gaat weer naar Spitsbergen met de grootste

Nederland gaat weer naar Spitsbergen met de grootste Nederlandse
poolexpeditie ooit.
Zeventig Nederlanders gaan eind augustus op expeditie richting Noordpool. Onder hen zijn
vijftig wetenschappers uit zeer uiteenlopende disciplines, maar ook bekende Nederlanders
als Stientje van Veldhoven, Ramsey Nasr en Peter Kuipers Munneke. Tussen 19 en 28
augustus vaart de groep met een expeditieschip naar het eiland Edgeøya, aan de oostkant
van Spitsbergen. Het Arctisch Centrum van de Rijksuniversiteit Groningen is
initiatiefnemer van de expeditie, die door NWO wordt gesteund.
Klimaatverandering in de praktijk
Van 1968 tot 1988 was er een Nederlands station op Edgeøya dat veel ecologische gegevens
heeft verzameld. Vijftig wetenschappers gaan nu terug naar die plek: biologen, archeologen,
geologen en sociaal-wetenschappers. Ze gaan naar een van de meest afgelegen
wildernissen, met een zeer hoge populatie ijsberen. Een gebied waar momenteel grote
veranderingen optreden doordat het er aanzienlijk warmer is geworden. Daarmee zijn de
oude gegevens extra waardevol en is een nieuwe expeditie wetenschappelijk heel
interessant: nieuwe onderzoeksgegevens kunnen worden vergeleken met die van 25 tot 45
jaar geleden. Zo ontstaat een goed beeld van de gevolgen van de klimaatverandering.
Bekende Nederlanders doen hún verhaal
Ook een aantal bekende Nederlanders gaat mee, om op hun manier verslag te doen van hun
bevindingen. Onder hen zijn polair meteoroloog en weerman van de NOS Peter Kuipers
Munneke, Tweede Kamerlid Stientje van Veldhoven en dichter/schrijver, acteur/regisseur
Ramsey Nasr. Hij bezocht Spitsbergen al vier keer eerder. ‘Dit is een landschap dat niet voor
mensen is gemaakt,’ verklaarde hij eerder in een video. ‘Voelen dat je leeft en voelen dat je
iets kunt opsteken is enorm fascinerend.’ Aan Expeditie Spitsbergen doen ook drie personen
mee die in 1968-‘69 als eerste Nederlandse overwinteraars naar Edgeøya gingen.
Voedselweb
Initiatiefnemer Maarten Loonen van de Rijksuniversiteit Groningen heeft zes jaar geijverd
om deze expeditie van de grond te krijgen. ‘Dit is de grootste Nederlandse poolexpeditie ooit
en, met zo’n diverse groep, totaal nieuw van opzet. Door de vergelijking met oude gegevens
krijgen we een uniek inzicht in ecologische veranderingen.’ Voorspellingen over wat er
verandert door de opwarming zijn nog steeds te simpel, denkt Loonen. ‘Een voedselweb
wordt meestal versimpeld tot een voedselketen. Met deze groep kunnen we het ecosysteem
van alle kanten bekijken.’ Loonen illustreert hoe ingewikkeld het ecosysteem in elkaar zit.
‘Door de opwarming is er waarschijnlijk meer plantengroei. Maar ik verwacht dat rendieren
daar niets aan hebben, omdat het voor hen moeilijker is geworden om in de winter te
overleven. De hogere temperatuur zorgt voor meer neerslag en sneeuw en soms zelfs regen
in de winter die vervolgens bevriest. De rendieren kunnen niet meer bij de planten en
verhongeren.’
24/7 aan het onderzoeken
Met het expeditieschip ‘De Ortelius’ van poolspecialist Oceanwide Expeditions vaart de
groep vanaf Longyearbyen op Spitsbergen naar Edgeøya, aan de oostkant. Dankzij de
poolzomer, met 24 uur daglicht, kunnen onderzoekers de hele dag doorgaan met
verkenningen en het verzamelen van gegevens. Op het schip zijn teams bezig de verzamelde
informatie te verwerken in databestanden en kaarten.
Nederland, Spitsbergen en de RUG – een drieëenheid
Nederland heeft een historische band met Spitsbergen, dat door Willem Barentsz. is
ontdekt. De geschiedenis van Nederlanders op Spitsbergen is nog terug te vinden in de
sporen van mijnbouw en walvisvaart. Ook zijn er nog veel Nederlandse graven van
walvisvaarders. De RUG heeft een goede internationale reputatie in poolonderzoek en heeft
een poolstation op Ny-Ålesund in het noorden van Spitsbergen. Het Arctisch Centrum van de
RUG bestaat dit jaar 45 jaar.
Meer informatie
Achtergronden, deelnemers, persoonlijke verhalen en historisch materiaal is te vinden op de
website van de expeditie: www.expeditiespitsbergen.nl. De expeditie is ook actief op
Facebook (www.facebook.com/sees2015) en Twitter (www.twitter.com/@seesnl) of met de
hashtag #seesnl. (Historisch) foto- en videomateriaal is op aanvraag verkrijgbaar.
Contactpersonen:
Initiatiefnemer / expeditieleider: Maarten Loonen, 050 363 6056 of 06 55911818
Organisatie: Annette Scheepstra, 050 363 5826, 06 – 54658965
Communicatie en perscontacten, Bart van den Heuvel, 06-46158488