(niet-melanocytaire) goedaardige en kwaadaardige

(NIET-MELANOCYTAIRE) GOEDAARDIGE EN KWAADAARDIGE TUMOREN VAN DE HUID
Pathologie huidtumoren

frequent wegens blootstelling aan carcinogenen

vaak vroege diagnose en behandeling  goede prognose

ook ‘premaligne’ aandoeningen    invasief carcinoom

etiologie:
o chronische “low dose” cumulatieve en/of intermittente, intense UV-expositie

UVA (320-400) en UVB (290-320) 
o Melanine-productie door melanocyten  bescherming
o DNA mutaties (direct of via O-radicalen)   DNA reparatie

Cave albinisme!

Cave xeroderma pigmentosum!

Cave immunodeficiënte statum (HIV, transplantatie) en ouderdom
Indeling van huidtumoren

Epitheliale tumoren
o Epidermis

S basale

S spinosum
o Adnexiële tumoren

Uitgaande van haarfollikel

Uitgaande van zweetklieren (eccriene, apocriene)

Uitgaande van talgklieren

Enorme verscheidenheid: aanvullende technieken nodig voor correcte
classificatie


Overwegend goedaardig
Mesenchymale tumoren
o Bloedvaten
o Zenuwen
o Bindweefselcellen
o Vetcellen

Lymfoïde/Langerhans’cel tumoren

Pigmentcel tumoren

Metastasen in de huid van maligne tumoren van elders
 goedaardige
Goedaardig tumoren uitgaande van epidermale cellen

Keratocyten (epitheelcellen)
o “Basaal” cellig

Seborrheische wrat

Basaalcel papilloom
o “Plaveisel” cellig


Papilloom/verruca vulgaris

Kerato-acanthoom
Melanocyten
o Nevi


Nevocellulaire

Spitz

Reed

Blue

…
Langerhans’ cellen
o Langerhans’cel histiocytosis
Goedaardige tumoren uitgaande van dermale cellen

Fibreuze tumoren
o Dermatofibroma
o Fibro-epitheliale poliep/skin tag
o Keloid

Vasculaire tumoren
o angiomen

Neurale tumoren
o neurofibroma

Lymfoïde tumoren
o “lymfocytair infiltraat van de huid” (Pseudolymfoma, Jessner)
 kwaadaardige
Kwaadaardige tumoren uitgaande van epidermale cellen

epitheelcellen
o “Basaal” cellig

Basocellulair carcinoom
o “Plaveisel” cellig


Melanocyten
Plaveiselcel of spinocellulair carcinoom
o Maligne melanoom

Merkel cellen
o Neuro-endocrien carcinoom (Merkel cel tumor)
Kwaadaardige tumoren uitgaande van dermale cellen

Fibroblasten
o Dermatofibrosarcom protuberans

Bloedvaten
o angiosarcoma

Lymfocyten (SALT)
o Maligne lymfoom/mycosis fungoides
Goedaardige tumoren uitgaande van epidermale cellen
 keratinocyten (epitheelcellen)
Seborrheische wrat

= basaalcellig papilloom

Opgebouwd uit ‘basale’ cellen

Exofytisch groeiend

Extreme papillomatose  “pseudo-hoorncysten”

+ melanine  bruine kleur

“geïrriteerde” seborrhagische wrat  plaveiselcellige metaplasie en ontsteking
(plaveiselcellig) Papilloom

Vnl exofytisch groeiend tumortjes

Opgebouwd uit plaveiselcellen, geschraagd door fibrovasculaire assen

Meestal viraal geïnduceerd (HPV)
o Huid
verruca vulgaris
o Huid en mucosa
condyloma acuminata
o Mucosa
papilloma
Keratoacanthoma

Zonbeschenen huid van oudere mannen

Centrale, met keratine gevulde krater

“overhangende lippen” van epidermis over krater

Aan basis: onregelmatige uitlopers van epidermis (cfr carcinoom!)

Centraal: grote, “glazige” keratonocyten

Spontane regressie
Melanocyten
 Langerhans’cellen
Langerhans’s cel histiocytose

Kleuring met:
o S100 eiwit
o CD1a

EM: rackets
Goedaardige tumoren uitgaande van dermale cellen
 fibreuze tumoren
Dermatofibroma

Goedaardig tumortje van “dermale dendrocyten” (soort myofibroblasten)
o Fibroblast achtige cellen
o Capillairen
o Collageen-vezels

Hyperplasie van bovenliggende epidermis

Hyperplasie van basale cellaag in de bovenliggende epidermis
Skin tag/acrochordon

Gesteelde, poliep-achtige massa,

Opgebouwd uit bindweefsel zonder adnexen

Bekleed met normale epidermis

Kan eindstadium zijn van nevocellulaire nevus
Keloïd

Abnormaal littekenweefsel met zeer dikke bonden van eosinofiel aankleurend
collageen
 vasculaire tumoren
Hemangioma

Goedaardige tumor van bloedvaatjes in dermis

Met RBC gevuld

“lobulair capillair hemangioom” uit pyogeen granuloom

Caverneus hemangioom
 neurale tumoren
Neurofibroma
“Premaligne” condities

“keratosen”
o Actinische of solaire keratose
o Radiatie-, thermische, arseen-keratose

Ziekte van Bowen/erythropllasie van Queyrat
o  spinocellulaire carcinoom

“dysplastische” nevus
o  maligne melanoom?
Keratose

Atypische cellen in s basale

Met normale uitrijping naar oppervlakkig toe of met atypieën door gehele epidermis

Abnormale keratinisatie

Oppervlakkige ontsteking

Elastose
Ziekte van Bowen
Kwaadaardige tumoren van epidermale cellen
 Epitheelcellen
Basocellulair carcinoom

Meest frequente huidtumor bij de mens

Op zonbeschenen huid

“ulcus rodens”

“geen metastasen”

Oorsprong?
o (stratum basale epidermis)
o (primitieve cellen in dermis)
o Ongedifferentieerde “basale” cel uit haarfollikel?

Verschillende histologische type’s
o Nodulo-cystisch type
o Oppervlakkig type
o Scleroserend of “moneiform” type
Nodolo-cystisch basocellulair carcinoom

Nesten van basaloïde cellen

Perifere kernpalissadering

“spleten” rond tumorresten

Centraal necrose

Losmazig, myxoïd stroma
Oppervlakkig basocellulair carcinoom

.
Morfeiform basocellulair carcinoom
Spinocellulair carcinoom

= plaveiselcellig carcinoom

Zonbeschenen huid (UV)

RF
o Gestoorde immuniteit (na Tx)
o Contact met carcinogenen
o Chronische irritatie
o As
o Rx

De novo of uit “premaligne letsel”

<1% metastasen

Histologie:
o Invasieve sprieterige groei
o Pseudosarcomateus (spoelcellig), verruceus, …
 melanocyten
 Merkel cellen
Kwaadaardige tumoren uitgaande van dermale cellen
 dendrocyten
 bloedvaten
Kaposi sarcoom

Geschiedenis
o 1930-1940
in Afrika, wsl door infectie met SIV
o 1981
in San Francisco en NY:
o 1970
 Caraibische gebied
agressieve ziekte bij jonge mannelijke homoseksuelen
 lymfocyten
Non-Hodgkin’s Lymfoom: mycosis fungoides

Doorgaans uitgaande van CD4+ (helper) T-lymfocyten

Vroegtijdig plaque stadium
o “parapsoriasis en plaques”
o Histologisch epidermotropisme, “micro-abcesjes”
o Soms zeer beperkt aantal tumorcellen
o Histologische dD met inflammatoire pathologie zeer moeilijk
o Moleculaire pathologie: vaak geen clonale populatie herkenbaar

Laattijdig tumor-stadium
o Nodulaire tumorgroei in dermis en subcutis

Sézary syndroom