Speech Yvan Lambrechts Gevangenis Hasselt 2015

1
Geachte dames, juffrouwen en heren in uw titels, graden en
hoedanigheden.
Ik spreek namens mijn vader Yvan Lambrechts, die wegens medische
redenen vandaag jammer genoeg niet aanwezig kan zijn. Hij heeft mij
gevraagd in zijn naam de speech voor te lezen.
Vooreerst zou ik een dankwoord willen richten tot al de instanties die
het dank zij hun steun mogelijk maakten deze plechtigheid te
organiseren; de stad Hasselt, het Provinciecommando en last but not
least deze Universiteit.
We danken ook voor uw aanwezigheid en speciaal dank aan de
vaandeldragers.
2014 werd vooral gekenmerkt door herdenkingen aan het begin van
de Eerste Wereldoorlog.
Overal in het land werden herdenkingsplechtigheden gehouden.
Tentoonstellingen over WOI trokken massaal geïnteresseerden.
De inhoud van boeken en tijdschriften schetsten de gruwel van dit
conflict.
In Ieper – herinneringsplaats bij uitstek - bogen staatshoofden het
hoofd en sierden de namen onder de Menenpoort, van de
gesneuvelden -meestal jonge mensen in de bloei van hun leven -met
rouwkransen. Bij het einde van die oorlog galmden ten allen kanten
“NOOIT MEER OORLOG”.
En toch tekende zich bij het opkomen van de nazi partij een
beangstigende toekomst af.
Die angst werd bewaarheid toen op 10 mei 1940 de eerste bommen
vielen en Duitse troepen gewapenderhand ons land overvielen. Na
de overgave van ons leger was onze bevolking overgeleverd aan de
Duitse bezetter.
Afkeuring en openlijke kritiek op kakiuniformen waren de eerste
tekenen van verzet. De harde maatregelen die door de overweldiger
werden ingevoerd zoals beperkingen op gebied van bevoorrading,
persoonlijke vrijheid, verplichte tewerkstelling in Duitsland, opsluiting
van politieke gevangenen, zetten de Belgen aan tot verzet.
Herdenkingsplechtigheid 17 juni 2015 Gevangenis Hasselt
2
Een markante gebeurtenis op 10 juni 1944 op deze plaats, was de
overval op deze gevangenis, waar verzetslieden waren opgesloten.
Hier op deze plaats vallen helden.
Vier dagen voordien was de grootste militaire onderneming aller
tijden” operatie OVERLORD” gestart.
Op de kusten van Normandië ontscheepten duizenden geallieerden
volgens een meesterlijk voorbereid plan.
De bevrijding van Europa was ingeluid. Het derde rijk van de gehate
nazi’s werd aan het wankelen gebracht. De opmars naar het herstel
van de democratie was ingezet.
Terwijl ginds in Normandië, ten koste van nog eens jong leven,
bressen werden gebeukt in de vijandige verdediging, verhoogde de
weerstand hier in Limburg zijn activiteiten.
Wanneer de BBC op 8 juni om 19uur 15 de code Salomon a mis ses
gros Sabots –Salomon heeft zijn zware klompen aangetrokken-,
uitzendt krijgt het verzet in Limburg de opdracht zijn activiteiten ter
ondersteuning van de geallieerden te intensiveren.
Moedige mannen en vrouwen stellen hun beste krachten ter
beschikking om de opmars te steunen.
Sabotage activiteiten moeten verhinderen dat de vijand
versterkingen naar de kuststreek in Normandië kan verplaatsen. Het
verstoren van de communicatienetten moet de berichten
doorstroming in de war sturen. Het vergaren en doorsluizen van
inlichtingen moet de planning van geallieerde commando’s richting
geven. Hier in Limburg werd een meesterplan uitgevoerd. Al even
vermetel als dat van de landing van Normandië. Een aanval op een
Duits bastion, een uitdaging zonder weerga. Een onderneming die
zonder buitengewone heldenmoed nooit had kunnen verwezenlijkt
worden.
Wie waren deze helden die het waagden ten koste van hun leven dat
van anderen te redden? Leden van het Geheim Leger Limburg;
mannen die zich reeds jaren ten dienste hadden gesteld van een
organisatie wiens enig doel het was het juk van de gehate nazi-vijand
af te werpen. Hun namen mogen met fierheid aan de gemeenschap
herinnerd worden.
De opdracht hield appel, de dood antwoordde met vijf namen:
Herdenkingsplechtigheid 17 juni 2015 Gevangenis Hasselt
3
GABBY DUPAIN
CHARLY D’HOSE
JEAN MELOT GEORGES
VANISTERDAEL RENE LAMBRECHTS
Deze helden waren een voorbeeld van trouw aan het vaderland, van
opofferingsbereidheid, van inzet voor de evennaaste, van
onvoorwaardelijke loyauteit aan de makkers van het verzet.
Achter deze muren ondergingen politieke gevangenen en
verzetsstrijders het harde juk van de Duitse bezetter. Onder hen ook
vader Theo en zuster Gusta van de verzetsleiders Tony en René
Lambrechts. Dit was een toestand die in de kringen van het Limburgs
verzet als onduldbaar werd beschouwd. De vrees bestond dat door
foltering geheimen van het verzet werden prijs gegeven. Daarom
beraamden deze vijf vooraanstaande verzetslieden een gedurfd en
moedig plan. De bevrijding van alle makkers die opgesloten waren.
Na de plannen kwam de uitvoering.Het was een huzarenstuk om in
het bolwerk zelf van de Duitsers binnen te dringen.
In de tijdspanne dat de opkomende wacht nog niet de post had
ingenomen van de afgaande wacht, drongen ze, wapens in aanslag,
de gevangenis binnen. Cellen werden geopend, instructies gegeven.
Aarzelende opgeslotene – zij vreesden in een hinderlaag terecht te
komen- vertraagden het maneuver. Toch slaagden 17 onder hen te
ontsnappen.
Ondertussen was er alarm geslagen en Duitse soldaten bestormden
de gevangenis. Er was geen ontkomen meer voor de dappere
verzetsstrijders. Ze sneuvelden uiteindelijk onder de kogels van de
aanvallende overmacht.. Deze heldhaftige daad getuigde van
stoutmoedigheid en vastberadenheid.
De helden die hier sneuvelden moeten meermaals de tormentering
van de doodsangst hebben doorstaan. Een angst die niet zo zeer
henzelf betrof maar één waarbij zich de prangende vraag stelde:”
Wat zal er met mijn vrouw en kinderen, verloofde en nabestaanden
geworden wanneer ik niet meer van deze onderneming terugkeer?
En deze mannen waren nog jong! Deze mannen hadden nog veel
toekomst dromen.
Herdenkingsplechtigheid 17 juni 2015 Gevangenis Hasselt
4
Ook zij hadden plannen met vrouw en kinderen nadat de
verschrikking van de oorlog voorbij zou zijn. Helaas die plannen
hebben ze nooit kunnen verwezenlijken omdat ze zelfopoffering
hebben laten primeren. Ze hebben zichzelf overtroffen om het leven
van anderen te redden.. Dat is naastenliefde van het puurste karaat.
Dat is burgerzin.
Het gebeurt dat tendensen in de geschiedschrijving feiten
minimaliseren of ze voorstellen als uitermate overdreven, of zelfs in
de optiek van revisionistische tendensen, ze als onbestaand durven
verklaren. Denken we maar aan de misleidende pogingen om de
Holocaust af te schilderen als een fait divers. We moeten op de
hoede zijnde voor de groeiende golf van antisemitisme.
Het gebeurt vaak dat historische feiten door een was van
vergetelheid worden overtrokken. Om dat te verhinderen is het een
dwingende en onaflatende noodzaak dat de mensen die historische
feiten hebben beleefd regelmatig de publieke opinie eraan blijven
herinneren. Helaas worden de rangen van de eerste getuigen wegens
ouderdom sterk uitgedund.
Het is dus dwingend dat onze generatie de getuigenissen van de
overledenen moeten wakker houden en de jeugd erop wijzen date er
zware offers gebracht werden om onze democratische waarden te
verdedigen.
Hier op deze universiteit worden jongeren opgeleid om met woorden
de democratische waarden te verdedigen. De helden die hier vielen
hebben dat met het wapen en met hun dood moeten verwezenlijken.
Onze jongeren zullen de toekomst moeten opbouwen met de
bouwstenen van het verleden. Daarom is het nodig dat ze aan ons
aan dat verleden worden herinnerd. Gezamenlijk moeten we alert
zijn en er over waken dat onze democratische waarden niet
geschonden worden. Ze staan in onze grondwet verankerd. Deze
grondwet moet stand houden tegen de aanvallen van extremisten,
fundamentalisten, nationalisten en populisten. Zullen we
opgewassen zijn tegen de steeds sterker wordende extremistische
tendensen? Ja! Enkel indien ieder van ons bewust de waarden die
ons bestel schragen beleeft: verdraagzaamheid, plichtsbesef,
burgerzin, inzet voor de medemens, offerbereidheid en eerbied voor
Herdenkingsplechtigheid 17 juni 2015 Gevangenis Hasselt
5
de waardigheid van elke persoon. En daartoe worden we gesterkt
door ingebed te zijn met gelijkgezinde organismen zoals de NAVO en
de Europese Unie.
Ik dank u voor uw welwillende luisterbereidheid.
Herdenkingsplechtigheid 17 juni 2015 Gevangenis Hasselt