Collegebesluit Collegevergadering: 6 december 2011 ONDERWERP Vaststellen bodemfunctieklassenkaart gemeente Heemstede SAMENVATTING Per 1 juli 2008 is het Besluit bodemkwaliteit van kracht geworden. Het besluit regelt de toepassing van partijen grond en bagger en introduceert hiervoor een nieuw toetsingskader. Voor de implementatie van dit nieuwe toetsingskader is een bodemfunctieklassenkaart vereist. De Milieudienst IJmond heeft een ontwerp-bodemfunctieklassenkaart voor de gemeenten opgesteld en wordt thans voor vaststelling aangeboden. BESLUIT B&W 1. De ontwerp-bodemfunctieklassenkaart vaststellen en gedurende zes weken voor inspraak ter visie leggen conform afdeling 3.4 van de Algemene wet bestuursrecht. 2. Kennis te nemen van het nieuwe toetsingskader voor toepassing van grond/bagger. INLEIDING Per 1 juli 2008 is het Besluit bodemkwaliteit (hierna te noemen het besluit) van kracht geworden. Het besluit regelt de toepassing en het hergebruik van partijen grond en bagger. Met het besluit wordt een nieuw toetsingskader voor de toepassing van grond en bagger geïntroduceerd. De terminologie van de kwaliteit van de bodem is veranderd. Er is nu sprake van Achtergrondwaarde 2000 (schone grond), Wonen (licht verontreinigde grond) en Industrie (matig verontreinigde grond). Verder werd voorheen alleen naar de kwaliteit van de her te gebruiken grond en van de ontvangende bodem gekeken. Nu wordt ook de functieklasse van de bodem, waarop de grond/bagger wordt toegepast, bij de toetsing betrokken. De te onderscheiden functieklassen zijn: Industrie, Wonen, Landbouw/Natuur, water en overig. Als een bepaald gebied als Industrie is ingedeeld en de bodemkwaliteit in dit gebied overeenkomt met Wonen, dan mag alleen grond worden toegepast met de kwaliteit Wonen. In een omgekeerde situatie, bij de functieklasse Wonen en een bodemkwaliteit gelijk aan Industrie, mag ook alleen grond met de kwaliteit Wonen worden toegepast. Dus de strengste criterium (functie dan wel bodemkwaliteit) bepaalt de maximale toegestane kwaliteit van de her te gebruiken grond. Hiermee wordt voorkomen dat de kwaliteit van de ontvangende bodem niet achteruit gaat (het zogenaamde stand-still principe). Het nieuwe toetsingskader is in onderstaande matrix uiteengezet. Functie Overig Overig Overig Wonen Wonen Wonen Industrie Industrie Industrie Actuele bodemkwaliteit Achtergrondwaarde 2000 Wonen Industrie Achtergrondwaarde 2000 Wonen Industrie Achtergrondwaarde 2000 Wonen Industrie Toepassingseis toe te passen grond Achtergrondwaarde 2000 Achtergrondwaarde 2000 Achtergrondwaarde 2000 Achtergrondwaarde 2000 Wonen Wonen Achtergrondwaarde 2000 Wonen Industrie Voor de implementatie van het toetsingskader geeft het besluit aan dat de gemeente haar grondgebied in de functieklassen Wonen en Industrie moet indelen. Gebieden die hier niet onder geschaard kunnen worden, krijgen automatisch de functieklasse Overig. Hieronder vallen in ieder geval de functies Landbouw/Natuur en water. In deze gebieden mag alleen grond toegepast worden die aan de achtergrondwaarde 2000 voldoet. De gebieden met de diverse functieklassen dienen op een zogenaamde bodemfunctieklassenkaart vastgelegd te worden. Deze kaart dient door het college te worden vastgesteld. Het besluit geeft aan dat als er geen bodemfunctieklassenkaart wordt vastgesteld dat er dan alleen grond die aan de achtergrondwaarde 2000 voldoet toegepast mag worden. De consequentie hiervan is dat grond met de kwaliteit Wonen of Industrie niet hergebruikt kan worden en 545152 1/3 Collegebesluit Collegevergadering: 6 december 2011 afgevoerd moet worden. Dit zal voor de eigen civiele werken en van derden kostenverhogend zijn. Bodemsanering Bij bodemsanering kan de bodemfunctieklassekaart ook gebruikt worden om de zogenaamde terugsaneerwaarde te bepalen conform de Circulaire bodemsanering. In de circulaire is weergegeven tot welk gehalte (=terugsaneerwaarde) een verontreiniging moet worden weggenomen in het geval van een bodemsanering. Als terugsaneerwaarden worden hiervoor gehanteerd de Achtergrondwaarden of de maximale waarden voor de bodemfunctieklassen Wonen en Industrie. Indien geen bodemfunctieklassenkaart aanwezig is, dient te worden gesaneerd tot de Achtergrondwaarde. De Achtergrondwaarde is de meest strenge norm waardoor saneringskosten (nodeloos) hoger uit kunnen vallen voor de civiele afdelingen en derden. Ontwerp-bodemfunctieklassekaart De Milieudienst heeft een ontwerp-bodemfunctieklassenkaart voor de gemeenten in haar werkgebied laten opstellen waarin de gemeente Heemstede is meegenomen. Voor het bepalen van de functieklassen is afstemming gezocht met Ruimtelijk Beleid. De ontwerp-bodemfunctieklassenkaart wordt thans ter vaststelling aangeboden. Overgangsregeling en vervolg De gemeente maakt momenteel nog gebruik van een bodemkwaliteitskaart op basis van het oude regime (het Bouwstoffenbesluit). De bodemkwaliteitskaart en het daarbij horende bodembeheerplan zijn conform de overgangsregeling van het Besluit bodemkwaliteit tot uiterlijk juli 2012 geldig. Daarna zal de toetsing van de toepassing van grond en bagger op basis van de bodemfunctieklassenkaart plaatsvinden. In het kader van de Circulaire bodemsanering is het van belang om de bodemfunctieklassekaart nu al vast te stellen zodat saneringskosten voor civiele afdelingen en derden beperkt kunnen worden (zie kopje bodemsanering). Het Besluit bodemkwaliteit voorziet in het gebruik van een bodemkwaliteitskaart. Er is echter geen wettelijke verplichting om een bodemkwaliteitskaart vast te stellen. De huidige bodemkwaliteitskaart voldoet niet aan het besluit en zou voor die tijd moeten worden geactualiseerd. Indien dit niet geschiedt, dient bij de toepassing van grond/bagger de kwaliteit van de ontvangende bodem ad hoc te worden vastgesteld om toetsing mogelijk te maken. De komende maanden zal de Milieudienst samen met de civiele afdelingen de huidige bodemkwaliteitskaart evalueren. Bezien zal worden of het gebruik van een bodemkwaliteitskaart zinvol is. Hierbij zal worden gekeken naar milieutechnische, de financiële en praktische aspecten. Hierop zal later worden teruggekomen. Naast het geschetste generieke toetsingskader maakt het Besluit bodemkwaliteit ook een gebiedspecifiek toetsingskader mogelijk. De gemeenteraad kan voor een bepaald (bodembeheers)gebied waar de bodem diffuus verontreinigd is, lokale maximale waarden toekennen. Denk bijvoorbeeld aan de binnenstad van oude steden waar de bodem veelal met metalen ernstig verontreinigd is door eeuwen lange bewoning. Binnen dit gebiedsspecifieke toetsingskader is hergebruik van ernstig verontreinigde grond mogelijk (> maximale waarde voor Industrie). Het eventuele gebruik van een gebiedspecifiek toetsingskader zal worden meegenomen in de evaluatie. MOTIVERING Naast de wettelijke verplichting voor het vaststellen van een bodemfunctieklassenkaart wordt vooral het hergebruik van vrijgekomen grond en baggerspecie met de BFK gestimuleerd op een zodanige wijze dat de kwaliteit van de bodem niet verslechtert. Tevens wordt het mogelijk om de saneringsdoelstelling af te stemmen op de lokale (gemiddelde) waarden en functie. Het gebruik van de bodemfunctieklassenkaart voorkomt op deze wijze kosten voor afvoer van herbruikbare licht verontreinigde grond en hoge(re) saneringskosten. 545152 2/3 Collegebesluit Collegevergadering: 6 december 2011 FINANCIËN De bodemfunctieklassekaart is opgesteld in het kader van het project Impuls Lokaal Bodembeheer (ILB). Het project is bedoeld om gemeenten te ondersteunen bij de implementatie van het Besluit bodemkwaliteit. Het project ILB wordt geleid door AgentschapNL en wordt gefinancierd door het ministerie van I&M. JURIDISCH KADER Besluit bodemkwaliteit en Circulaire bodemsanering. PLANNING/UITVOERING NVT COMMUNICATIE/BEKENDMAKING Op de voorbereiding van het besluit is afdeling 3.4 van de Algemene wet bestuursrecht van toepassing. Na goedkeuring door het college zal de concept bodemfunctieklassenkaart zes weken ter inzage worden gelegd voor inspraak. Hiervan zal een bekendmaking worden gedaan in de geeigende media. Vervolgens zal de definitieve kaart met de eventuele zienswijzen en reacties hierop opnieuw worden aangeboden aan het college ter goedkeuring. Na de definitieve goedkeuring zal de bodemfunctieklassenkaart ter kennisname worden verstuurd aan de provincie Noord-Holland. Voor de (toekomstige) gebruikers van de kaart, de civiele afdelingen van de gemeenten, is op 25 oktober 2011 een cursus over de bodemfunctieklassenkaart en bodemkwaliteitskaart gegeven door de Milieudienst IJmond. BIJLAGEN Bodemfunctieklassenkaart 545152 3/3