177 No. Een reis de achter Een verslagje het meest van westelijke horizon. de reis een naar Flores, van Europa, eiland westelijke in 1977 Augustus 686 zomer 1973 van door G.J.M. jaren Miljoenen continent: land deze zijn hebben hij de op schrift belangrijk het pineale voor tis dan trachten rug, d.i. Een uitstrekt of Azoren, Cough Bouvet. De Azoren in voetspoor van de in het In eilanden de weken rijkdom de horizon Geologie en Azoren de en de Zoals midden reis een het voetspoor milanen Athet in B.C., naar weg Cunha, naar 2000 Op eilanden: da Tristan daar en bekende de de tussen Hier uit der op de van de Ilhas (wouwen, da ayores Payal onvergetelijk de op de geheimzinnige hemel. reis Maar eilanden achter de de en de weste- avontuur. de boven De boden en De 25-31° groep, middengroep, overige eilanden ook zijn De op de bestaat ook lava zure vulkanisme. Nog Azoren Payal en Pico, Corvo als de Sao "maar"' andesiet 15e de negen en een is Jorge en m uit ba- trachiet. uit- er Capalinhos eilanden Maria Pico. 2300 zijn eeuw vulkaan Santa westelijke en vul- van vulkaan hoofdzakelijk de werd uit Miguel eilan- door zijn Azoren waarvan Vanaf 1957 bestaaïi Sao W.L. Plores in de hoogste uit, eilanden Canarische echter gescheiden. oceaanbodem Terceira, en de van Azoren Maca- behoren Hiertoe de eilanden, De de maan actief gevormd. m eilandengroep gelukzaligen). (Mioceen-Plioceen). m er atlantische Salvages oceanische -tufsteen, is der eilanden. 5000-6000 meeste de van eilanden voor: geregistreerd. N.B. maakten de waren strakblauwe landschappen oceaan, onderdeel een 8100 en "bezochten topografie. water. oostelijke de een van de steeds 36-39 eilanden eilanden afwisselende oorsprong barstingen bij in en Vlamingen. overwegend een Kaap-Verdische steekt saltlava Nog de wij Madeira-archipel, kanische boven tot zijn waterdiepte Zij 1431 de juni berg- reis: onze de tot mid-atlantische Ascension, van In Atlan- van 5 zijn Phoeniciers uit mist; omringende (Grieks ronesie ook de rasechte der in de van van den dat vervlogen schoonheid De doel van gevoelig kwamen oceaan. Zij Een oog", Portugees). sluiers lijke Rotsen, Portugezen waaronder kolonisten, Bruma, de water. ook ondergegaan zich der derde legende echter de welke n kracht. ons) was is wateren boven het voetspoor het Gondwana de Paul's werden dat verdwe- nevelig. het en wij ontkennen, Grieken het stralen (voor waarheid bergketen onder vulkanen St. nu het te van langgerekte een rotsen lantis of dè men De zoals ook infrarode voor bestaan'en overblijfsel IJsland, en had dan was het overleveringen sterk was paranormale heeft Door groot een Wegener, geworden. genoemd, bewoners en bewijzen het wordt Alfred Atlantis, gesteld. behalve energie te dat continenten steken haar hoeken 25000 conclusie B.C. hij dat oog, andere 9489 nu Amerika en van Bekend Egyptenaren land zintuig was meer dat Afrika Pangea volksstam. geheimzinnige later van het was feiten ze deel nen een Dit Zoer J.A. en vormden geleden Gondwana. Gons, van Visser tussen vormen de Graciosa groep. Dit eilan- 177 1977 Augustus 687 No, is denrijk heeft km de van km lang. van 90x20 500 oppervlakte een 1500 dan meer kust Europese Het eiland grootste De km. verwijderd 3000 en Sao Miguel eilanden westelijke km van de de Sargasso liggen nieuwe wereld. De De = deze van naam kleine een blaasjes deel liggen Azoren de van het zee is wier dat zich deel v/ordt gemeenschap Dit water leven is verder als rustig met "gevuld" en speci- Deze naaktslakken door paaiplaats de lucht- een golfstromen. aangepast. bevolkt o.a» de is grote oceanen heeft bekend de Zee. 'Sargapo' van Zee Sargasso door alle van drijvend een Portugese aanleiding De omcirkeld ven het van naar Sargassum. wordt zoutste aan drijvende krabben. ling het zijn Dit druif. dat rand noord-oost afgeleid zou zeewier oceaan Deze fieke zee Portugese van de aan van onze en pa- . Klimaat. "Worden de van stromen door gehouden de bepaalt vaak Be tropisch. Be bruari het is vriezen, winter zaam de in maar 600 tot vulkaan slechts eilanden kracht 5 6 en Bevolking Er en en essentieel den is weinig zitten de veel veel of 7 's in ver 1500 mm is wind maand het van m sneeuw de de In 1200 voorjaar van jaar voor. tot eilan- Fe- dag Op en zeld- en op de op oostelij- luchtvochtigheid 30$ gemeten: Ge- liggen. neerslagrijke jaar, per de warmste winters de Azoren 28°C. en nooit het de op tussen zeer wind- meer. tussen eilanden ons aantal Amerika, naar velen de was op is het zeer meeste mensen verschil de weinig woonden. de de op voor kort voor Vanwege laatste be- en gevoel tot was zijn en boeren groter Azoren aantal bezitten duidelijk: een Miguel Sao dit met eilan- westelijke eilanden bezitten mensen van de en oostelijke zijn inwoners 170.000 oostelijke de tevreden meer waarvan vooral de Op rijk, Yoor grond. 300.000, emi- zeker jaren afgenomen. Hoofdmiddelen heeft men op meest verbouwd ken. Op Sao o.a. van Miguel thee, bestaan Er mais. landbouw Van maismeel verscheidene ananas en en Nederlandse verschillende zijn zijn zijn schaal grote wordt pottenbakkerij. zoals ook m, valt hoogte m eilanden ruim tijd hoge- grote atlantisch-sub- 5 soms wolkenloos. dagen 300 zijn en Het 20fo tot soms iedere 1860 delen gemiddeld verschil eigenwaarde. met practisch tot westelijke eigen westelijke dat boven grootgrondbezit. mensen Op arm. 10$ Bit in Cultuur. Een het kont twaalf wordt de het boven vrij evenaar. benoorden tussen augustus en het als juist loopt gemiddeld kan die zijn de IJsland, is omschrijven 16°C van hogere valt Vooral mm. (misti). hoog de rond stand gevolg Azorenhoog. rond hoogte zomer blijft Pico het koudste m maxima mb) het als hogedrukgebied kan regelmatig In m. zijn westelijke 700 de de het bekend schommelt 1600 Boven vriest middeld ke jaarisotherm doorgaans 1021 jaarl. in en het weer Europa. Men weer. is subtropische Deze constante temperatuur jaar. in weer zelf lagedrukgebied het veroorzaakt oceaan passaat (gein. het is met vrij mooi altijd den. het het Ondanks de maximum. Kreeftskeerkring trekken, Atlantische hogedrukgebieden drukgebied niet de passaatwind, subtropisch een constante Bij in de yam. Op wordt vele of meer laatste ingevoerd. ook industrieën, min De veeteelt. koeien het brood bv. tabak exotische eilanden is ook Het gebaken cultures het ver- zamelen tjes 7 wier van worden 10 tot meter. ductie verkookt vangst wel bedrijf Ziet af. het dorp roeiboten 20 Een diep duiken, verorberd. vissen bij en een fabriek bovendien nogal die grondstof pond Wanneer dit men worden. die het op doel genoeg is gade weer duiken geslacht De komen. in de functie diepten. pharmaceutische is de in veelbe- een honderden brengt gewel- de bovendien Dit en pot- een grote naar in zeer worden potvis, kunnen slechts wordt guldens rotsduiven klein anders niet men gepleegd schitterend een gejaagd; alle en alleen juist aanslag op voortbrengsel van economisch aanvechtbaar en dan be- een wisten'. eens veel kan slaat, een een oceaan, is Azorianen land houtsnippen, kwartels bedrijf wordt de van Het Als belang. hele Hier diersoort evolutie. waardig kunnen vloeistof ambergris. en ze duiken op. bedroefd Ook de gehar- dieren kunnen walvis traan gebruikt parfum en de hij en hand deze (spermaceti) potvissen vormen: zeep voor ton het bij wordt en Zieke product 6 dit Bij olieachtige deze optreden kostbaar industrie. wasachtig een dreigde heeft dat wordt plaatse ongeveer oliereservoir een nog weet van een schiet zeil- de met diep. m voedsel een dit we zit dan met en pro- walvis- ambachtslieden Bovendien wegen. het ter kan potvis gooien van eilanden konden allerlei men de berghelling worden als 1000 tot inktvissen, drukverschillen is werk tonhen zegt men te neer is deze op Flores wier- agar-agar walvissen voor walvissen en Waarschijnlijk olie geerde nen, worden een kosmetische per de In hebben kop. de maag varen. bij er De de tegen korte diepte visserij Op spuitende aanleiding voor worden geva.ngen. De een op en de Bij Jaarlijks oceaan bijltje kust straat op post levensgevaarlijk naar Van gekookt. Deze de hoeveelheden grote dige is kunnen lang m op Dit te uit poeneerd. hij de het om hoge een de Frankrijk. en (potvissen) Op inkomsten. van langs gedroogd Japan naar gadeslaan. vuurpijl een uit worden baleia's uitkijkpost. rotsen spectaculairste. het duizendtal de van Zij "bron belangrijke een geplukt 1977 Augustus 68 177 No. de jacht duiven, kwartels, op doortrekkende fazanten op konij- soorten. en Merk- amerikaanse verboden. "The of tragedy uniqueness, have they these islands with creation, valuable the are world vanished written the on of one his oceanic the and The But blackest man, records (Rachel islands." of the treated natural as curious because price the species have would possessions, not. in lies processes duplicated. returns and of men beautiful beyond they slow world precious as filled museums the by reasonable a islands oceanic developed In ages. the irreplaceability the works of nowhere in beautiful has has unhappily, as a destroyer Carson). Flora. De flora van De soorten. les Palhinha direct deze 216 in planten staande schikt. Azoren geeft kont is, sinds lijst ook soms de staan "bestaat das 699 natuurlijke soorten eilanden de Catalogo volgens Plantas soorten, mar West- of opzettelijk, ontdekking aantallen noent verwilderen. omgeving in Tutin in (1953) Vasculares dos ook De Zuid-Europa sons de per soorten naa„r voor. hun eeuw. welke groep de verspreiding niet van groep Een Tel- Ruy ingevoerd In 500 ongeveer tuinplanten grootste ongeluk, veertiende uit Ayores'van van op de onder- gerang- 177 No. 222 Europees Azoren 1977 Augustus 689 alleen (endemisch 45 dus) " Madeira eil. Can. en 12 Amerikaans 4 Afrikaans 2 216 ingevoerd Totaal 501 dus vormden struikgewassen verdwenen, (klimop). Erica brevifolia een verder de Azoren en van willen de soorten vaste een en zo opvallend, en hij niet Deze lend. als heg, bieden Op hoog. plaats grote rotsen kale de op kleurt Colo-casia verwildert achtige bladeren plant ken flora moea de wegen coerulea, stolonifera indica (Z. tot de bladeren rode Ze en is dan tintje Zuid-oost meeste prachtige vooral de uit met Azië en de bij- op meest bossen Overal geel. welke moerassige voor Anturium- en de vol- Passi- Yucca, trompetten, van landschap. sommige planten: Agave trossen cm) de hellingen grote vormt verwilderde Up zelfs wel betreffende Brazilië, enorme (+50 wortels, haar indigokleurige de de en vroe- tros plateaus. haar het wij dichtste de de dat heeft die stromende aan de passiebloem en in om langs geeft tropisch we in omdat hangen. gevormd, groeit Zingibera- plant dikke een onderbegroeiing en Deze waarschijnlijk boven ''yamwortel", zoals meeldraden is Dit een zuigen, kamperfoelie. bijna de belangrijke honingzuigertje, (Philippijnen). Amerika) meter welke der plant zien met drie ook bloemen voedsel de weidege- familie de ingevoerd. uit de van de Azoren. vaak afkomstig is belangrijk een Langs de ze een de tot linten metaalblauwe wortelstokken bloemen worden, beekjes De de rotsen antiquorum, kunnen gegeten gebruikt zich groeien. van haar in heggen opval- zeer overal heeft waaruit vlezige willen plant met van bloemen, steilste ze uit leerachtige dikke worden plant een noemden bloemen buisvormige verwilderde en- de zij wel Vooral enorme zijn Hydrangea De daarbij wordt Ze natuurliefhebber, opmerken. enorme Himalaya, achter honing met de We heldergroene grond na de deden gele gardnerianum, verworven. kinderen iedere is vermeerde- veroverd. gedrapeerd. zijn uit dat worden cpva.llende zeer spontaan zich hebben van gebieden tuinen in zijn zou klimaat gematigde zijn Japan, vormen het lijken milde percelen. van hoogplateaus afkomstig caea, afscheiden het de hier zal uit afkomstig In enkele Hortensia Ze verspreiding welke direct soorten. die van vegetatie als veel zeer maar welke Er bloeitijd, zeker afstand een Hedychium ger het de hellingen de over in de hun bekend heester, voor en tropen, landschap in in ze beter macrophylla, het plaats vooral alleen, planten a.lle verwilderen. in nu beslaan. aarde zelfs en gemakkelijk ingevoerde de van dus herkomst, naar practisch subtropen gekweekt, ren deel omvat groep onderverdeeld groot zeer Juniperus en (jeneverbes). geïntroduceerde De canarien- difformis Vinca bezemheide) (hulst), perado helix Hedera en kolonisten (gagel), faya Ilex oleander, (dopheide, de van Myrica ba.ccata, Nerium azorica., azorica toedoen indica, Persea Taxus bossen groenblijvende door (laurier), azorica (vuilboom), de deze (bosbes), Picconia (maagdenpalm), niet laurus azorica welke voordat cylindraceum Frangula sis 1 zijn: Vaccinium 1953). Tutin, soorten, aspectbepalende De (naar soorten Ipo- Canna rose uit 177 No. afkomstige Afrika De ber. De lia. delen In das worden Eurnas, zich vrij nog deze recentelijk op de de vijgeboom, bermen, vallend is da Cladeira wilde De werd 1917 onderscheidt De De De deze moet van De de uit dendron al de in lagoa boom- waant men Eicus Elores niet è, 7 na waren Opde bij uitgeplant, maar en carica, vijgcactus. op is plant rotsen muren, of valt groeiwijze, Deze 8 Azoren "bestudeerd. door de Hij aspectbe- dan restanten Een zo van die de er van rotsig, naai Op was, als: de (zone is I) zeer de en relict van of bestaan is er Opuntia, Yucca, en Lantana, zeer net Rhodo- Een bos- Ierland. gravelachnaar vonden dat carica kusten daar we ingevoerde Ficus grillige vegetatie- en oorspronkelijke de Miguel graslanden Zuid- van 1953). strand, dat Sao een dat, eilanden, dit Z.W. uit hooguit Op wijzen 1953). naar gebruikt verdwenen. variëteiten. nobilis (Tutin, van uitzondering of omdat zandachtig een beschreven met (Tutin, Laurus als indica delen vegetatie interessant, slakkenreizen rotsachtige de gehad Persea kunnen op aan Taxus hebben Canarische Pleistoceen soorten dat lagere soorten n. later is zone. zijn er zou 2300 tot moeten de voor endemische het 1670 Juniperus recreatie voor van en brevifolia, conclusie plaats geweest een onze hieronder soorten Aloe-soort. de vertegenwoordigd. enkele intensief zo verwilderde, door neestal zijn vegeta.tie, alleen kenden kusten de Madeira van bossen Myrica bos het vegetatie tot soorten en periode wordt De zijn voor net m; Juniperus van zone, laurierbos van n Met vaste indica 660 stygiana. in zijn & m 1370 en kwam een deze zijn nog boden. oud 660 Guppy het 600 azorica. "maritieme" een endemische warme Europa wij van Persea zeer kustvegetatie. een op was de van Thynus en vegetatie van aan De wordt of op. welke dood bossage. lusitanica en ponticum dat tige Opuntia tot Euphorbia en laurierbossen zodanig nu type en Persea de karakteristiek faya met Als het om afkomstige vaak gekarakteriseerd tussen voor toegevoegd. bomen bossen type m zonering aantal hoge Europa groeien niet kust de Daboecia Prunus en I, deze massaal zee vegetatie en zone, Oorspronkelijke samen de vanaf laureola Calluna, Myrica Dit Japanse gegroeid. azorica 1670 tot vroeger zone in Azoren. zone, zonering de vaak Camel- daarbij, bloemen kratermeer, gingen zoneringen, smalle baccata in Pittosporum vooral en mucronatus verrücosa, moerassig Guppy Erica Daphne Een aan Yucca, drie Juniperus 1370 III prachtige Hedychium groeit en door Faya faya, II de soorten: palende I de van zoeken en zuidoost-Azië' opvallende Betula planten niets septemhaag verwilderen en de en Erigeron camara, een De steeds nog vaak rotsen berk, Seca, vegetatie In de groeien. jaar de Lantana dat met ingevoerd langs kinderen japonica Miguel, uit in als dorst. bosbouw Sao op bermen gebruikt 1977 woud. bloeiende rijk de evenals groepen tropisch soorten de bananenbomen palmen, een Miguel Sao op in soms Naast de Eurnas grote De volop. tegen voor landschap, van groeien Met varens. het wordt Cryptomeria spec,, aangeplant van buurt de zijn goed de kleuren angustifolia, verwildert en die Eucalyptus bomen undulatum andere Elaeagus bessen, zuur-wrange belladonna Amaryllis glasbes, citrustuinen de rond Augustus 690 en en groeien 177 Augustus 1977 marinum, Ees- 691 No. Chritmun maritimum, tuca petraea en kere plekken zijn nant en met van vnl. vat Santa Cynodon da,t deel Flores Op uit annuellen inlands kampeerden Dit ook sommige waarvan we domi- het op vegetatie coronopus. vlak- op dactylon Cynodon dergelijke een Plantago en Verder daarin is soms azorica. Cruz, belangrijk een vidalii. Campanula dactylon Asplenium sempervirens, graslanden; Agrostis soms balveld Solidago soms voet- bestond, be- grasland akkers op voorkomen. Direct grond deze na de van de zijn I Het laurierbos Dit bostype Het is door II de de van De 1500 Vanaf 1800 De tot klein komt niet is is is en vergelijking verschenen Sao in met 900 Het gedeelte groot een dan hoger de n. welke In Sao op de delen Miguel groeit. rotsen wordt dominant. Het verdwenen. de tussen hoogste azorica Erica en Calluna. vegetatie Erica Dit de Calluna Oallunetun voor. andere atlantische eilanden de zijn Azoren werd verzameld niet-malaco- de van of met reis toén recent wordt hem nog toekomstige lag nl. was aan bruikleen van toestanden" dat 1975, we besloten te of geven trok de andere Azores. als te het te het be- Elores eiland eilanden gegeven the al Van dat malaco- Flores om om proefschrift. bovendien en Backhuys, Backhuys het van Malacological.Survey Er in do-or geschiedenis door medelid kozen. materiaal "atlantische de over the ons afgelegen ver dat Azoren History onze zijn zo open de dominant vegetatie overzicht materiaal geen er.tussen Daboecia overleg van voor was ons (wat aan onze verhoogde). Miguel ïïe eerste bij het zeer en niet kont naar m, Persea samen ontbreekt. vegetatie 1500 van ook en dominant, materiaal was het lagere is over Het op langzamerhand azorica Calluna noch volledig hoofdstuk: omdat gekenmerkt wordt publicaties het hoop het malacologische onderzoek nog bomen. wintergroene en Vele logisch er hoogte m nalacologen. Een werken en door logen. verzamelen dorpjes. reis. net bezocht hoofddoel de soortenarm. Elores, op is een soms In in in groeit m hier malacologische zijn ingevoerde faya. Erica soorten tenslotte De weinig de en azoricae) hoogte een 1800 tot gemeenschap zeer erven (Oallunetun) n Oallunetun zoete de vinden. Myrica.faya die begeleidende heide Vanaf van breedbladige 600 Myrica en zeldzamer. groeit uit tot (Ericetum brevifolia Juniperus deel cultuur- maisvelden, natuurlijk en grootste vnl. verdwijnt m wordt Ericetun III azorica 600 Boven azorica bewerkte (Perseo-Myricetum) bestaat Ericabos intensief wijngaarden, groeiplaats een climaxvegetatie Persea Het het waar soorten verwilderde met tuinen yam-cultures, plaatsen de begint boerenbevolking, aardappelen, Dit zonering week mild die klimaat, daar dal lijkt is kokend of waar een water het zodat tintje. water grotere en uit In veel er uitgeplant stoom kampeerden Purnas. boomvarens tropisch een grotten zelf zijn en reis onze te kraterneer nanenbomen het van en en In groep het het op van verwilderd. de Opvallende borrelen aan de opstijgt. dergelijke mineraalwaterbronnen. eiland krater planten grootbladige meer ergens rotsen van we dal subtropische andere kookt; de het In zijn het De hellingen een groeiba- bamboes, het geven zodat omhoog, geysers plaatsje vulkanische Miguel kunnen planten gassen rand Sao heerst en Purnas "poelen", zijn dicht met be- 692 177 No. net groeid Cryptoneria Geen dergroei. groeid en Er zijn zijn tenvegetaties lingneren brede een ondiepe speciaal elodes ninder de Assiminea aliae Helisoma trivolvis Pisidium casertanum aliae Assiminea de naar verder de Cant abri sche (Coïnbra) kaanse in peregra Praia)™bij Pater coloog is" andere worden dat omdat en zelfs extra kwamen terug dat mededeling dens onze buiten da.ar en stenen de haven vonden op toen Het slak aangezien J we we Payal. een klein zeer de van in Bayonne Frank- Portugal en is Noord-Ameri- een voorkomt We 1975). daar en vonden Lymnaea (Ribeira stenen werd plaats Terceira en grens, bealgde op ons we van het zijn we zo het de aan da door gewezen Toen waar slakje" Delgada.. va.n een dat Nog op hem bijzonder op te Lasaea verblijf rubra midden voor op en had Hij met tij- oevers waren we tussen de middag naar nooit enthousiast "Pisidiums" sturen iedere nog modderige milieu het zonder maar vinden. diezelfde hoogwa,terlijn, zeer we ze' gevonden Hype- chauf- over poel, ons ook de konden genoemd na dan konden we Martins later, hij inte- de de Met eiland vinden aan en naar reden zo Iedere duizenden verbazing de we kwam we voeren Frias het op natuurlijk omgekeerd, dat was Miguel, meer het over zoeken te zou paden. werd meeroever kant "Estado", niet allang dagen gespitst mala- "Staatsbosbe- Portugese ene Delgada, Miguel Sao van vegetaties. de van delen soort Ponta enthousiast een twee onvermijdelijk slibberige wist en waren zeldzame in seminarie Museum Martins besloten later konen Azoren afstand Terceira op het aan gezien. ons in verschillende zo Sao afstand leeft Franse Deze en die "dat onze leek en hoorden nu Sao Martins. Datsun Ponte van tot directe Ovatella's, bijzondere hij afwezigheid op van beho- op Miguel en (Backhuys, moeilijkheid had daarbij de Pico trivolvis polygonifolius over Sao - meters de riviertje ook wegen is ook waren waternollusken Op Rochelle, la bij plaats omdat iedere vee, Een van kregen ons die enkele Helisoma Frias oude een over soms Miguel, vlak een hier voor erwtenmosseltje Flores, En ook en resultaat. een hem twee- bestuderen de de naar Maria soort op heeft Hij en een voor Soa chauffeur, eiland; drinkbak op leraar casertanum, Ernesto gehele - d'Alto. is elodes/Potamogeton ricum feur kant Tereeira Frias Via met Wij om op op Agua fotograaf. Pisidium ressant Miguel - Natuurhistorisch het auto een Miguel Sao uitgeplant Martins van rondgereden. van is bezocht. ons heer" Sao op 1975). dorpje Frias en op - snelstromend een het medewerker - kust alleen gids-malacoloog onze met die waarschijnlijk zeer Santa bekend alleen (Backhuys, soort Terceira op watertje is van We en Europa. de Er voor: zeldzame een stronend zee Ze zee. rijk, is V. op - peregra in waterplan- eiland. inderdaad we zone vormen te vegetaties voorbeelden, da.n - truncatula Lymnaea de prachtige het polygonifolius zagen in zonering van naar litorale waterplanten. vegetatie veelsoortig kraterneren, uitzondering kant neeroevers deze acuta Physa veel net Potanogeton Van Een andere zoetwaternollusken volgende L. de aan en verscheidene hier zijn on nollusken. Miguel de aan on- "be- dicht zo smalle een uitgebreide een is meerdere net diep, op oeverzone gekomen Hypericum rende is gevarieerde zeer eiland zien. nog waterslakken. dus Cidades Cetes het te on en veel erg van verspreid steil zeer en deel exotisch eiland weinig -kans waarin dus, het over daarvan vele ander prachtig zo net "bossen, enkel 1977 Augustus de tussen dus een Kuipers Pisidium in zeer Pa.rijs. hadden 177 Augustus 1977 693 No. truncatula Lymnaea das Furnas in wisselend on heen, ons den net poelen, en neren Op te heerlijke regen zon, net waren we bijna vergeten dag uit "buks avondmaaltijd. Het stok aan een Het werd zochte met in rottende schaduwrijke tige uit een sen en dichte de op is plaatsen na-achtig schelp. we toen exotische Lagoa in af- planten landslakken nog zou- van wandeling na heuvels bestaat of gemakkelijkst een vliesdunne te de grondige humuslaag. Op de terugweg bezochten Lymnaea fTinke DundeT tenslotte we avondmaal lands te 's lands is door die niet kanaries Franca Villa met de op veel gelukkig Azoren wijn stenen zo ge- exemplaren de^ Azoren. in peregra gehouden voorkomt. voor Met gin- vogels vreemdsoortig ons te om en niet andere en Vitri- een aarde toch werd daar om is voor Martins gras- vochtige rudimentaire Lymnaea van voch- bestaat meest achttal endemisch Frias begroeiing donkere Het elkaar een ge- omgeving Hedychium, de vochtige bij de we vegetatie Op vonden vinken, naar de vindplaats een geschoten terug We soort een verorberen wijs, we De vinden. te en soort welke beek, auricularia, De in hout; bramen, alles het vinden. De doorschijnende donker zodat in snelstromende is wandeling. grootbladige dood mossen. het kleur, slak een ook de de voor vonden Franco.. dichte Hortensia, mogelijk lichaemskleur is enig de een beestjes geschoten zoeken Villa en geschoten tijdens ze hellingen. n.o. van waar met uit stenen bladeren, daar boven de een droeg "broer vogeltjes verzamelde en er atlantica buurjongetje, De pad. op werden besloten Phenacolimax klein een plukte de bodem dezelfde we en geulen beest, "broer, gingen mengeling het De makkelijk 's ook het zoeken vergezichten, aan we bijzondere schouder leeft beestje veel zijn buurjongetje zijn stevige plaatsen de on daarmee en over een het waar net rugzak een kaliber gen dat in dagen prachtige hebben Martins gaan' te Sanen . en Frias van op verzamelen zwaar een twee overvloed een loeide we Na picnics, en voorstel picnicnand een vonden Ne nuf"ar is. dos verzamelen. speciale zijn acuta Physa en lagoa het en spoelen, eeri Flores. Op de kijken We kn vooravond het naar schrokken de over hetwelk gedeelte de van de hadden sagiers die vaste aan gerond, dagen Die bleef wal. wal in een zeer Frias van "Staatsbosbeheer" ontsteltenis wilden ons een dat we van bezoek het op sleutel schijnlijk maakt en als de haven we met Cruz, chef het voetbalveld zetten onz en e de luwte en de we zee. die het vond tent zou werkruimte. op zijn, in en We een twee na de sta.pten Dank van zij Tot bracht van een werd van en met tenslotte waar de het meegenomen hoek pas- alcoho- aan Daarvan kampeerden. Cetes gebracht. tent "Staatsbosbeheer" en de waren landrover een bij in Lages. van een dat het mannelijke vreemd hoofdplaats, hadden burgemeester., schaduw we van de af op dan grootste kust de van zelfs in Santa We boot het de 600 dan groter dag gaan brengen. bovendien we goed er haven neer gevlucht was schip een ons en deel de noest niet was voordat de van dat andere groot in we eiland werden autoriteiten de de het wij zijn vaart aankomen, mist dichte De Het was zeer boord deinen plaa.tselijk meeste een zien aan verstrekt. de kleedkamers aan zagen zeeziek brachten naar de bootje dragen. al Martins kamperen. we en hadden drie verre Inderdaad passagiers al dat Terschelling naar haven. dit en contacten de zou Desalniettemin nachten het we Flores naar naar ons moeten Harlingen Cidades lica. dat toen danig uit vertrek ons schip oceaan van kleinste van prima ons waar- de Augustus landrover Een "besproken voren tijd bepaalde den echter bare Plores op zopden den was wordt huys vaak beste gesproken zijde door lantica d~e Th metershoge die omgeving doet (600 hoog). n de We Alto toen dachten die tot we is echter milieu in dan net alleen dat We vegetaties. open Phenacolimax brumalis op Plores geeft vindplaatsen op Flores atlantica hef geval de en (gedetermineerd, in dat op kunnen zou verzamelde en top En da in lonba net die betreft. atlantica, betrof, kenden. hier in. Het een opduiken met de Phenacolimax en tabel De twee de op Sphagnum Miguel at- bladeren Op bosplanten soorten uitgezocht Phenaco- als" P. veenachtige plotseling zijn. op hitte Ierland. ook na- zijn we de een omgeving dat de grasachtige een Caldeira typische Sao in berg, Phenacolimax bosachtlge aannemen gingen plateau. in van luchtvochtigheid en mogen landslakken de ook die ogenschijnlijk bv. bodem- grotere hier van in overeenkomsten grote voorkonen het de van milieu nossen, bij begroeiing vertoonde het en dat vond- op rottende m Back- konden onder landwijn. hoogste de n varens spreihoogvenen ruige het dat de aan vrij plaats nog toe 915 Ook weken andere haar we gele- literatuur bijdrage gehouden 300 op vonden net Moro, voorzover bekend met hoogte, gevon- records'-). deze vochtige we beschik- plezierig was overeenkomstig zeer de vooral en plaatselijke de zwenkgrassen, de na been de een onder in onze hebben ooit duiden -'own bezochten op de Elores van jaan zich Hortensiahagen denken Deze Moro het grote Alto weide vochtige wel en het en kon- eigenlijk in belangrijke (onder brede net vegetatie een van op de Op begroeiing. een en echter, in we algeneen. proefschrift van vooral en hier we Miguel, Sao op plaatsen in sardines het meldingen Op het want geweest zomerdag pincet. en in zo'n toonde is, prachtige zeef vonden brumalis deel We uit ons lang hoe Azoren gedaan, reis groot was bezocht, hier Alle die zoetwaternollusken niet betreffende gehuld ene net naisbrood, limax deze nist de en niet Het een op schoenen, bereiken. riviertjes te van avonds Zoetwaternollusken er landslakken het zo'n de van nog van in dat dichte slakkentocht dat proefschrift. eiland, in zomer bekend had tijdens ons van Het . vinden. Elores soortbeschrijvingen sten kunnen nalacoloog gezegd, zijn vinden. we verzamelen aan neren een 's stevige eiland en konden wisten alleen ons leveren een niet en daar en paar een het van naar morgens brengen net Bovendien zoals was, net we zof gedeelte kaart ook zijn. dat n En nergens literatuur den op eiland (kraterneren) gedetailleerde vrij het halen. ieder alle desgewenst ons punt weer Caldeiras alle zou practisch we 1977 694 177 No. achteraan vindplaats per gepubliceerd door weer Backhuys, 1975). De Leio soorten volgende sty la fuscidula, vulgaris, N. Oxychillus zijn endenisch: Spermodea delibutus N. , atlanticus, Lauria monas, forbesianus , nitida,Actinella Balea Napaeus fasciolata, Phenaco limax brumalis, horripila Acti- , " nella spec van" Tl or es rrr Lep taxis bekende) soorten: besianus, Aegopinella Deroceras agreste Van van we wel t'lores 34 veelvuldig Eén worden tinella Deze beschreven. spec. één 'plaars soort. een hebben 2). te 43 ssp. van in tijd (In Backhuys Van de de we (wel N. delibutus, cellarius, O. soort fragmentarisch bekend soorten verzameld, zijner N. vulgaris, Oxychillus waargenomen, of spec. zal Napaeus heVben a for- tlanticus, pisana. totaal nu NÏet~ gevonden . nitidula, Theba en hebben onbekend vonden. se zijn soorten azorica en naar één niet Actinella 1975 schelpje. is op va.n aangegeven Flores ge- Backhuys als verzamelden een waar- aspersa, meegenomen.' we geschrift minuscula Het literatuur, Helix hebben voorlopig Hawaiia de hebben ander een in soort, Acwe op Noord-Anerikaan- 695 Kaart van vindplaatsen 69 X 28 X 27 X 26 X X X 25 X X X X X X X X X X X X X X X X X 18 X X 17 X X 16 X X 15 X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X 11 X X 9 8 X 7 X 6 X 5 X 3 X 2 X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X algem en) X X zeer X X XX X X 1 X X X XX X X X X X X X X X X X X X 4 X X X X X X X X X X X 12 MOLUSKEN X X X X X X 13 (1973) X X 14 10 X X X X X X X X X X 19 X X X 21 X X X X 22 20 X X 24 23 X X X X X X torna GEVONDE azorica FLORES OP VAN TABEL en: gutta minmum lubrica lubricela microsp ra aspera anco s fuscidula cylindrace exc ntrica costa pygmae fasciolat aculeat pusilum monas minutsm rotundatus lusitancus intermdius pasclianus verschiden is brumal pla tsen minusc la contrac ham onis gagates valenti us reticula m laeve fulvus barbar barbula azorica nit da a. (op aspersa Vindpla ts Hydrocaen Carychium Cochliopa Cochliopa Columela Columela VertigoLeiostyla Lauria Lauria Valonia Valonia Acanthiula Spermodea Punctum Pleuropnctum Discus Arion Arion Arion Phenacolimx Hawai Vitrea Nesovitrea Milax Limax Deroc as Deroc as Euconuls Balea Cochliea OestophraLeptaxis Helix 177 Augustus 1977 697 No. Alle werden schelpen door Balea-materiaal Het Balea welke gedetermineerd 'aTs Balea het van Backhuys geslacht de van andere we blijkt eilanden Flores op vonden Mousson nitida tot 1858. Balea perver* bello ;e sa gisch door De ren. te Museum Backhuys vier exemplaren typicus kan als door Bovendien bereikbaar. ook hier vloede deel N.W. ment verder heuvels hoge gedraineerd koeien worden geweid rond Van al deze loven dat geeft van tekent geval: keverzeef; zoeken Yele delen de omgeving de indruk in zal al de mens heeft Maria eeuwen hebben de Of daar was ene gegooid zo nog Be mo- geploegd en Nederlandse landbouw veel overi- is "overhoektot opgestapeld was het Franse hotel moderne en te in hebben even maar de uit van Ponta :, Ruiva, dan toe- eilanden de juist de (Santa kennen. middelkunnen meer boer .uit maar genoem- soorten niet we aardige beeld nabije dat in Al- Dit de de vastewal" mijmeren hebben een dit afgelegen 1975) de voor soms kunstmanen) en in ingevoerde kunnen weg Atlantis vorm met aantal grootste dat deze naar men gebracht. eiland (Backhuys gebleken waar nieuwbouw verwachten we middeleeuwen. gang hele het over wel op uur) vooral geldt de £ bodem. en (controlepost "basis verzamelen (ca. Zuid-Westen, naar ge- be- nemen gebruikten bossen dat we totaalbeeld mogelijk vondsten planten modernisering eens lang In gegaan zodat goed een monsters Het zo primitief, zijn is het wel en slakkensoorten Costa hebben we ons gemist. oog die iets het tot be- het op waarin zeer wel zeer contacten postkantoorhoudster derde Wel daar meeste we Flores slakkensoorten meer Fajanzinha, van vinden. uit verzamelen, voor te dus is te zeef asfaltwegen Miguel) Sao en Sons de zijn Moro weliswaar dwz. Be moei- bos Alto worden worden terloopse voor de voor Het Temeer die of niet bein- een deel be- mens gebracht plaats. en groot een tot nog voeren. hellingen, weinig het.Ericabos. van leveren. van zijn terug molen geleid eilanden Of Flores krijgen de gebruik de verschillende mogelijk een Fajanzinha ontginningen. komst En water, Cruz en de uit bodem van bepaalde een een'vliegveld, heeft of van Santa ook door waardoor monsters kan op veel zo variërend op in van kan verstoord de eiland milieu, een de mogelijk slakken van het een leen lijst dit uren die geprobeerd we wat tot uit dit oorspronkelijke vleesproductie. stenen in onderbroken vaak graslanden, gevarieerd, zijn percelen. milieus, onze in binnen de hebben bevatten, met Losse ontstaan. jes" muurtjes de en zodat eiland het steile door achter hier cultuur in is minst vegetatie halfwilde voor kleinschalig zeer gens in omgezet en zich label "Azoren", plaatsen het zuid-westelijk het machinaal, grootscheeps, of maar toe bestaat ongerepte van van nu strekt begroeiing Be maar graasde, minder tot kust, dergelijke van Het eiland het van rand. terrein resten Natuurlijke Het tot Miguel vegetatie, veel zijn Sao werden Flores, 1975). de langs op stukjes zeldzaam. zeer dan natuurlijke een lijk [Backhuys 2oolo- Mousson, alleen 1858 MouSson vooral meer aandoende natuurlijk weliswaar groeiing. de Maar cultuurland. met nitida Flores, ve,n van vindplaats als t erugg ehracht worden Grote, delen Balea van door materiaal het in nitida verzameld het vermeldde Balea van 1857 net vergeleken de Plores in Zürich, van-deze locus syntypes in de niet maar onze zeer in eigen vreemd beek boven ontdekt, een eeuw poel in de uitziende radars Fajanzinha, al van was het van hebben slak want voor Fajanzinha. er onze de we Fransen. bewust moet kinds iets weer terug- overblijven, kinderen. No. 698 177 1977 Augustus Literatuur: Augusto Machado, 1'Acclination des de (Acores). Sao Miguel Bulletin turelles Backhuys, la p. 263-265. and Land- 1975. W., Société de les dans poissons de Portugaise Molluscs Freshv/ater lacs Sciences the of 1'ile de Na- Azores. Proefschrift. Bohlin, Etude 1901. K., la sur douce d'eau algologique flore des Acores. Svenska C., 1941. auf Beitrag den A., e.a., 1973. biol., P. & Connissao Boatnan, of Ruy der do afd. III Gefasspflanzen 1-29. : auf Porschungsreise Mus. die do der Biographie zur Mun. D.J., the Sao Punchal XXVII of Turisno. Miguel. An 1952. Northern 1966. Telles, de Regional Delgada. Journal Palhinha, 27 75-86. Ponta Marler, der 8(6) Helsingf, Gesichtspunkte Hol. Azoren. Informatie-stencils hand 1969. Algeneine p. Kenntnis zur Ergehnisse Azoren I Handlinger Azoren. Connent. Evers, Akad. 4. no. Cedercreutz, Vet. analysis slopes 40 Ecology, of : das Catalogo of the The Pico, vegetation Azores. 143-155. Plantas Vasculares dos Acores. da Ediqao Chaves. Tutin, T., 1953. The Vegetation Journal Ulfstrand, S., 1961. Sociedada On Biol. de Estudos Aiporianos Afonso Lishoa. of the Mus. of the Ecology, 41 Vertehrate Mun. do Azores. : 53-63. fauna of Funchal, 14 the : Azores. 75-86.