Wat is er zo speciaal aan deze eilanden? “Zijn de Galapagos een

Galapagos
[Galapagos]
Wat is er zo speciaal aan deze eilanden?
“Zijn de Galapagos een aangename plek om naar toe te
gaan?”, vroeg Knut op een dag terwijl hij naar de kaart
keek, waar het parelsnoer dat onze positie aangaf een
merkteken had dat leek op een vinger die onheilspellend
naar de vervloekte Galapagoseilanden wees. “Nauwelijks”,
zei ik. “Van de Inca Tupak Yupanqui wordt gezegd dat hij net
voor de tijd van Columbus van Ecuador naar de Galapagos
voer, maar hij noch een andere inheemse vestigde zich daar,
omdat er geen water was.” (‘Kon-Tiki’)
Darwin’s impressie van de eilanden
Hij verbleef hier ongeveer 5 weken, in september en oktober
1835. Ook hij is niet bijster enthousiast: “Op de ochtend
van de zeventiende september gingen we op het eiland
Chatham aan land. Net als de andere eilanden heeft dit een
flauw afgeronde contour, hier en daar onderbroken door
verspreide heuveltjes - de restanten van vroegere kraters.
Afbeelding 8) Lavatunnels op het eiland Isabela
Niets was minder uitnodigend dan deze eerste aanblik. Een
met scheuren doortrokken oppervlak van zwarte basaltlava,
overal bedekt met kwarrig kreupelhout dat weinig teken
Afbeelding 6) Bursera graveolens, palosantoboom, op het eiland Santa Fe in mei
van leven vertoonde. Het droge en verschroeide oppervlak,
verhit door de middagzon, gaf de lucht een bedompt en
drukkend gevoel, als een oven: we vonden dat zelfs de
planten onaangenaam roken. Hoewel ik ijverig probeerde
zoveel mogelijk planten te verzamelen, vond ik er maar tien
Klimaat
verschillende; en van zulke armzalig ogende kleine kruiden
Door zijn ligging ter hoogte van de evenaar is het klimaat
zou je eerder denken dat ze tot de arctische dan tot de
veelal droog en heet. De archipel ligt in het overgangsgebied
equatoriale flora behoorden.”`
van twee zeestromen, de koude Humboldtstroom vanuit
Antarctica en de relatief warme zeestroom vanuit de Golf
Geologie
van Panama, aangejaagd door El Niño. Vanaf december tot
De Galapagosarchipel is van vulkanische oorsprong. Vulkanen
mei is de invloed van de warme stroom vanuit het noorden
zijn er nog steeds actief, zoals ook dit jaar weer, toen er een
dominant en in deze periode valt de meeste regen. De rest
eruptie was op het eiland Fernandina. Het eiland is in feite
van het jaar staat onder invloed van de koude stroom uit het
één vulkaan, La Cumbra. Vorige uitbarstingen waren er in
zuiden, is het minder warm en soms bewolkt en mistig.
1995 en 1968. Dit vulkanisme wordt veroorzaakt door een
Afbeelding 2) De Nazcaplaat schuift in de richting
‘hot spot’, een stationare plek in de aardkorst waar magma
Flora en fauna
van het Zuid-Amerikaanse continent
vanuit de diepe mantel van de aarde zich een weg naar de
De Galapagosarchipel is betrekkelijk jong. Ook is de archipel,
oppervlakte zoekt. Tegelijkertijd schuift een aardkorstplaat,
door zijn vulkanische oorsprong midden in de Stille Oceaan
de Nazcaplaat, over deze hot spot heen in de richting van
nooit met het Amerikaanse vasteland verbonden geweest.
het Zuid-Amerikaanse continent. Het magma smelt door de
Landroofdieren konden de eilanden niet bereiken en ook
plaat en vormt aanvankelijk een onderzeese vulkaan en na
de invloed van de mens was tot voor kort gering. Planten
meerdere erupties, een eiland. De plaat schuift voortdurend
en dieren die, door water en wind meegevoerd de eilanden
verder; zodoende liggen de oudste, meest geërodeerde
wisten te bereiken vanaf het Amerikaanse continent,
eilanden in het oosten van de archipel,de jongste en
maakten een geheel eigen ontwikkeling door die vaak per
vulkanisch actieve, in het westen.
eiland verschillend was. De leeftijd van de archipel wordt
geschat op 5 miljoen jaar, ver voor het ontstaan van de
mens.
Anno 2009
Staatkundig behoort de eilandengroep die ongeveer 1000
kilometer ten westen van de Zuid-Amerikaanse kust ligt,
tot Ecuador. De eilanden tellen ongeveer 20.000 inwoners
die voor hun inkomsten merendeels zijn aangewezen op
150.000 toeristen die jaarlijks de archipel aandoen. Dit zet
dit het ecosysteem onder druk, met name in het drukst
Afbeelding 3) Zeestromingen in de Stille Oceaan
bevaren deel van de archipel. De Galapagos èn de zee
Afbeelding 1) Tupak Inca Yupanqui bezocht de
rondom zijn UNESCO-werelderfgoed, sinds 1978. In 1959
Galapagoseilanden tijdens zijn ontdekkingstocht over de
kregen de eilanden de status van nationaal park. Onderzoek
Stille Oceaan aan het eind van de vijftiende eeuw
gericht op duurzaam beheer van het ecosysteem wordt
gedaan door de Charles Darwin Foundation.
Afbeelding 11 & 12)Vijftigjarig bestaan van
de Charles Darwin Stichting en van het
Nationaal Park Galapagos
Afbeelding 7) Grondvink in de heester Waltheria ovata
Afbeelding 4) Pinnacle Rock op het eiland Bartolomé