Opnieuw horen in stereo dankzij een BAHA

BAHA-getuigenis
Opnieuw horen in “stereo” dankzij een BAHA
"Je laat niet zomaar een gat boren in je kop"
door Jan Vissers
Ergens een dag in januari, voor de zoveelste keer na de verwijdering van het
"acousticus neurinoom" (kortweg: tumor op de gehoorzenuw) ben ik op bezoek in het UZA
bij prof. Van De Heyning. Na de gewone babbel vraagt de prof mij waar ik nu het meeste
last van heb. Het antwoord ligt voor de hand: als je gehoorzenuw weg is, ben je langs die
kant ook doof, dus is "niet meer horen langs links" het eerste dat uit mijn mond komt.
Achteraf bekeken had ik nog wel wat andere mogelijkheden zoals: het constante
piepconcert (tinnitus), mijn uitgevallen aangezichtszenuw, het verminderd evenwicht, het
moeilijker kunnen concentreren of gewoon de depressie die uit dit alles voortkomt.
Maar niet horen, al is het maar gedeeltelijk, is wel de grootste handicap die ik nu
onderga. Door het Vlaams Fonds voor Sociale Integratie van Personen met een Handicap
wordt mijn geval niet erkend als handicap: zolang je één goed oor hebt, ben je niet
gehandicapt. Dat ik plaatsen waar veel lawaai is meer en meer mijd, is voor het Vlaams
Fonds ook geen handicap. Voor mijn tinnitus zou ik eventueel erkend kunnen worden,
maar daar kan ik dan wél mee leven.
Het voorstel van de prof
Niet horen dus. Daar bestaat nu een hulpmiddel
voor. Ik dacht meteen aan een crosshoorapparaat, wat ik al eens had uitgeprobeerd.
Het constante gesukkel met het draadje tussen
de twee hoorapparaten en het feit dat er in mijn
goed oor ook een hoorapparaat moest, zorgden
er toen voor dat dit een kort avontuur werd.
Maar de prof had over een “BAHA”. Blijkbaar was
er iets nieuws op de markt.
Een BAHA? Een beest is dat zeker niet. Het is
een letterwoord dat staat voor "Bone Attached
Hearing Aid". Toch een beest? Nee, een BAHA is
een hoortoestel, een "hearing aid", dat op een
titanium schroef die in de schedel vastgroeit,
wordt geklikt. Vandaar: "bone attached". Via het
bot wordt het geluid naar het slakkenhuis geleid
vanwaar het verder naar de hersenen gestuurd
wordt.
Zoeken op het internet
Opnieuw horen, ja , maar die schroef moet
worden vastgemaakt in mijn schedel? Daar had ik
veel vraagtekens bij.
Op het internet vond ik na wat surfen de zeer
goede site 'Conny's home page': een
Nederlandse dame die enkele jaren geleden een
BAHA heeft laten implanteren.
Op de site van Entific, de producent van de BAHA
wordt vermeld dat een BAHA sinds 1977 bestaat.
Hij wordt gebruikt bij mensen die geen
hoorapparaat kunnen dragen omdat ze ofwel veel
last hebben van oorontstekingen, omdat ze een
loopoor hebben, omdat er iets mis is met hun
binnenoor. Ook bij enkelzijdige doofheid helpt de
BAHA, het geluid wordt dan via de schedel tot het
nog functionerende slakkenhuis geleid.
Bij mij zou het hoorapparaat dus links (mijn dove
kant) geplaatst worden en zouden de trillingen in
mijn rechter slakkenhuis worden opgevangen.
Zou ik of zou ik niet?
Omdat ik zo mijn twijfels had over deze ingreep je laat niet zomaar een gat in je kop boren - ging
ik ook op zoek naar negatieve ervaringen. Het
enige wat ik gevonden heb, was een losgeraakte
schroef. Voor het overige vond ik niks dan
positieve ervaringen van BAHA-gebruikers.
In mijn kennissenkring kende men mensen met
een acousticus neurinoom maar niemand had van
een BAHA gehoord. Zou ik of zou ik niet? Twee
maanden twijfels.
Toch maar een afspraak met het UZA gemaakt
voor een BAHA-proefaanpassing. Dr
Koekelkoren gaf me de hele uitleg en nog steeds
ving ik niets op over nadelen. Dan een
audiometrie: een BAHA voor enkelzijdige
doofheid wordt immers enkel toegepast als het
andere (lees: het functionerende) oor nog intact
is. Koptelefoon op en woordjes herhalen,
fluittonen horen. Daarna kreeg ik een "blokje"
(een metalen ding waarop trillingen gezet worden)
Maandblad Onder Ons - november 2003
1
BAHA-getuigenis
langs de linkerkant en moest ik weer woordjes
herhalen, met en zonder ruis. Ik werd emotioneel
geraakt door de helderheid waarmee ik deze
woordjes kon horen, zelfs zuiverder dan met mijn
goede oor - gewoon bangelijk!
Een week lang proefkonijn
Zou ik of zou ik niet? Ik kreeg een testtoestel
mee. Dat bestaat uit een soort diadeem met langs
een kant een blokje waarop een BAHA kan
worden vastgeklikt. Nu was het zaak dit toestel
gedurende een week in zoveel mogelijk
verschillende situaties uit te testen.
Op het werk viel het me onmiddellijk op dat ik de
telefoon hoorde, alhoewel die langs links (mijn
dove kant) staat opgesteld. Eerder had ik pas na
vijf minuten gerinkel door dat dat geluid wel
degelijk van mijn telefoontoestel afkomstig was. Ik
communiceer er ook veel met een radiosysteem.
Opvallend was dat ik veel duidelijker hoorde wat
uit de luidsprekertjes kwam: ik hoefde niet telkens
opnieuw te vragen wat men zei. Verder kon ik
naar mijn computerschermen blijven kijken terwijl
er iemand die links van mij zat iets vertelde.
Thuis merkte ik zelf weinig verschil maar mijn
familie vertelde me dat ik alles veel beter
verstond. Ja, als je iets niet hoort, weet je
natuurlijk niet eens dat er iets gezegd is.
Een avondje jazzcafé dan, veel lawaai, BAHA op,
BAHA af, BAHA harder, BAHA zachter. Nee, ik
weet niet of ik beter hoor, of toch een beetje.
Ja aan de schedelpiercing
Ja, het werkt wel ... maar zou ik of zou ik niet? De
testweek liep ten einde en het speelgoed moest
terug naar het UZA. Ik moest nu wel beslissen.
Zou ik of zou ik niet? Ik wist het niet: een vijs laat
je niet zomaar in je kop zetten.
Het deed wel pijn dat ik mijn diadeem moest
afgeven want ik zou opnieuw moeilijker horen
vanwaar het telefoongerinkel kwam, ik zou de
radio op het werk slechter verstaan, ik zou de
mensen weer moeten vragen om me langs mijn
goeie kant aan te spreken. Volgens mijn vrouw
was ik ook rustiger geworden.
Deze gedachten namen uiteindelijk toch de
bovenhand op mijn twijfels over het louter fysieke,
een gat boren in je schedel, een schroef plaatsen,
het zicht, ... Noem het een "schedelpiercing"! Dat
is pas origineel. Misschien kan ik er een
diamantje laten in zetten?
Bovendien zouden de voordelen die ik
ondervonden had nog versterkt worden eens de
BAHA definitief was geplaatst. Ja, dus ik doe het!
Wakker onder een tulband
Dinsdag 20 mei. 's Morgens binnen zonder eten.
Door middel van een 3D-foto wordt in de buurt
van mijn linkeroor de dikste plaats van mijn
schedel gezocht. De operatiezaal is klaar. Dag
schat, tot straks! Nog even naar de rondlopende
mensen kijken en dan suf wakker worden in de
ontwaakzaal met een tulband om.
Dat was het dan: er zit een vijs in mijn kop. Nu
kan ik tenminste zeggen dat ik tenminste 1 vijs
heb; of ze op een rij staan, is nog iets anders
maar dat doet geen zeer. Ook deze schroef niet,
ik voel er niets van.
En het zicht? Twee spiegels had ik nodig om mijn
vijs te kunnen zien. Eigenlijk zit het abutment (zo
noemt men het zichtbare deel van de schroef)
verzonken, er steekt niets uit mijn hoofd en eens
mijn haar gegroeid zal zijn, zal er helemaal niets
meer van te zien zijn. Net een drukknop van een
vijftal millimeter.
't Zit er op
Eind augustus. Juist terug van ’t UZA. Nu kan
mijn nieuwe verhaal beginnen. Ik heb mijn BAHA.
Het was even zoeken hoe ik de BAHA moest
vastklikken: waar is mijn schroef en waar het
pinnetje van de BAHA? Het eerste wat ik dacht
was: "Ai, dat klinkt metalig!". Bij de test in de
geluidscabine viel het me weer op hoe helder ik
kon horen. Nu nog enkel het juiste volume vinden.
Vandaag heb ik me bezig gehouden met het
volume harder en zachter te zetten. Te hard is
niet goed want dan hoor je alles: de wind, je eigen
voetstappen, die van iemand anders, het geritsel
van papier... Het is onvoorstelbaar hoeveel
geluid er in de wereld rondzweeft. Onderweg
kwamen we voorbij een bouwwerf: een enorm
kabaal. Zou ik mijn BAHA afzetten, of is dat vals
spelen tegenover de normaal horenden?
Mijn vrouw vindt het leuk dat ze nu kan kiezen
aan welke kant ze naast mij loopt. Ik moet er wel
aan denken mijn BAHA af te klikken vooraleer ik
in de douche stap want je voelt er gewoon niets
van. En - even in de spiegel kijken - zien doe je
het amper.
Een hoofdtelefoon kan ik niet opzetten, dan
begint de BAHA te piepen. Maar als ik de
hoofdtelefoon een beetje van de BAHA hou, klinkt
de muziek ruimtelijker en in het midden van mijn
hoofd. Dus toch stereo of tenminste een stereogevoel. Op de BAHA kan je ook een audioaansluiting krijgen: iets om over na te denken.
Maandblad Onder Ons - november 2003
2
BAHA-getuigenis
Zes weken met BAHA
Ben ik nu tevreden met mijn BAHA? Zeker wil ik
hem niet meer kwijt. Voldoet hij aan de
verwachtingen? Dat zal zo zijn als bij ieder
hoortoestel, je verwacht er toch meer van dan het
kan. Nee, het blijft een “aid” –een hulp- en is geen
wondermiddel. De achtergrondruis is wat sterk
wat maakt dat hij in omstandigheden waar veel
lawaai is ik er weinig voordeel bij ondervind. Een
last is het zeker niet, na zes weken vroeg iemand
me nog: “wat zit er nu in je haar?” Opvallen doet
hij zeker niet. En als ik grijs wordt neem ik toch
gewoon een grijze BAHA. Hij bestaat ook nog in
beige en zelfs in geel, blauw en rood. Na contact
met Entific verzekerde men me dat er nog aan de
kwaliteit van het toestel wordt gewerkt. En in
omstandigheden met veel lawaai zou een
richtingmicrofoon die kan aangeklikt worden de
verstaanbaarheid enorm kunnen verhogen. Hop,
naar het volgende experiment. Nee, ik wil mijn
BAHA niet meer kwijt. Een gat in je kop doet heus
geen pijn, integendeel.
BAHA (Bone Anchored Hearing Aid - Botverankerd hoortoestel)
Beengeleiding - De natuurlijke alternatieve weg
Gehoorverlies bemoeilijkt voor veel mensen belangrijke aspecten van het dagelijkse leven. Gewone
luchtgeleidingshoorapparaten zijn voor velen een aanvaardbare oplossing. Voor anderen wegen de nadelen
van de conventionele technologie niet op tegen de voordelen. Voor sommigen is er een echt alternatief…
Waarom is het botverankerd hoorapparaat anders?
Wij ontvangen geluid op twee manieren: door luchtgeleiding via de uitwendige gehoorgang en door
beengeleiding, doorgegeven langs de kaak- en schedelbeenderen. Conventionele hoorapparaten maken
gebruik van de twee routes. Luchtgeleidingsapparaten die in de gehoorgang of achter het oor geplaatst
worden, zijn de bekendste. Sommige patiënten kunnen dit soort apparaat echter niet dragen, door bv.
chronische infectie of inflammatie van de gehoorgang, die verergert wanneer de gehoorgang wordt
afgelsoten.
Deze patiënten kunnen gebaat zijn bij een beengeleider, die op de schedel drukt en zo de trillingen
doorgeeft. Traditionele beengeleidingstoestellen hebben een aantal nadelen: ze zijn hinderlijk en
omslachtig. De beengeleider wordt ter plaatse gehouden door een metalen diadeem over het hoofd of door
de oren van een bril. Hoofdpijn door druk op de schedel, pijnlijke, geschaafde huid, slechte geluidskwaliteit
en hoog verbruik van batterijen, zijn allemaal belangrijke nadelen van beengeleidingstoestellen.
Het BAHA-systeem biedt hier een oplossing. Het gebruikt het principe van beenverankering om deze
problemen te overkomen. Een kleine titaniumschroef wordt achter het oor ingeplant om zich te verankeren
in het levende bot. Hierop wordt een bovenbouw bevestigd die door de huid steekt. Het eigenlijke
hoortoestel wordt daar dan op bevestigd door de patiënt zelf.
De botverankerde hoorprothese is een kwalitatief hoogstaand, comfortabel en esthetisch hoorapparaat dat
praktisch onzichtbaar is onder de meeste normale kapsels.
Wie heeft baat bij een botverankerd hoorapparaat?
Het BAHA-systeem kan een oplossing bieden voor mensen die versterking nodig hebben maar kampen met
problemen van de uitwendige gehoorgang. Doordat de BAHA door middel van botgeleiding werkt, is de
aanwezigheid van een gehoorgang of een normaal functionerend middenoor niet vereist. De volgende
diagnoses komen in aanmerking voor een BAHA:
chronische otitis media (middenoorontsteking);
chronische otitis externa (uitwendige oorontsteking);
atresie (afwezig zijn) van de uitwendige gehoorgang(en).
Bron: Documentatie AZ St Camillus - St Augustinus - Univ. NKO-dienst
Maandblad Onder Ons - november 2003
3