Hou je haaks Volgens de evolutietheorie verplaatsten we ons (de voorlopers van de homo sapiens, al is de term ‘lopers’ dus verkeerd) heel, heel vroeger op vier poten. Om allerlei redenen zijn we rechtop gaan lopen, en dat had natuurlijk gevolgen voor één van de belangrijkste onderdelen van ons lichaam: de ruggengraat. 1 6 O f f i c e M a g a z i n e . n l | n u mm e r 5 - 2 0 1 3 O mdat die ruggengraat zich redelijk kon aanpassen aan die andere houding, kregen we veel meer mogelijkheden, bijvoorbeeld bij de jacht kwam het goed van pas dat we hoger in het veld stonden. Het is dan ook ironisch te noemen dat één van de meest voorkomende lichamelijke klachten te maken heeft met die rug. Een veelgehoorde kreet is dat de mens niet gemaakt is om te zitten, en het is dan ook logisch dat een zittende houding op den duur problemen kan opleveren. Maar de rug heeft meer te lijden dan alleen teveel zitten: een slechte houding, te weinig beweging, overgewicht en te zware lasten tillen zorgen ook voor overbelasting. Maar daar stopt het niet mee: zaken als stress, psychische druk, zogeheten ‘mobbing’ en andere angsten en fobieën kunnen bijdragen aan problemen met de rug. Kortom: alles wat we vandaag de dag zo meemaken. Lichaamstaal De houding van het lichaam en de lichaamsdelen weerspiegelt de innerlijke gemoedstoestand. Specialisten kunnen uit deze lichaamstaal een heleboel opmaken. Zo kunnen ze door observatie bepalen of iemand liegt – vraag het maar eens aan een ervaren rechercheur. Iemand die zojuist een compliment of opslag heeft gekregen, loopt fier rechtop met ferme pas. Iemand die net een schrobbering heeft gekregen, sjokt met gebogen schouders terug naar zijn werkplek. Die houdingen – trots tegenover geslagen – worden nauwelijks bewust aangenomen, maar kunnen wel lichameljke problemen opleveren. Ook gebeurtenissen op het sociale vlak kunnen tot lichamelijke klachten leiden, of tot een gevoel van euforie. Iedereen heeft in zijn of haar leven wel eens last van de rug. Ongeveer vier op de vijf mensen hebben hier sporadisch last van, bij de helft van alle mensen komt die rugpijn vaker e r g o n om i e O f f i c e voor. Daarmee staat rugpijn met stip bovenaan de lijst van lichamelijke klachten. De oorzaak van die klachten ligt voor een groot deel in onze levensstijl. We bewegen veel te weinig, en dat leidt vroeger of later tot problemen met de rug. De wereld gezondheidsorganisatie WHO geeft aan dat meer dan de helft van de volwassenen te weinig beweegt, en zelfs een vierde van die groep is bijna geheel passief. Preventie Die cijfers zijn verontrustend, en dat terwijl het zeer eenvoudig is om bewegen te integreren in de dagelijkse activiteiten. Je hoeft ook niet meteen een topsporter te worden om rugproblemen te voorkomen, maar neem bijvoorbeeld eens de trap in plaats van de lift, of neem de fiets naar kantoor in plaats van de auto. Het is in feite belachelijk als mensen van middelbare leeftijd geheel buiten adem zijn als ze drie trappen hebben moeten beklimmen. En dan de volgende ochtend spierpijn hebben! Die mensen zijn waarschijnlijk ook niet zo creatief, want zoals een Griekse wijsgeer in de oudheid al riep: een gezonde geest in een gezond lichaam, beide gaan hand in hand. In een land als China is het voor hele volksstammen heel gewoon om de dag te begin- nen met een half uurtje tai chi oefeningen, dat zou ook in de Europese landen een goede gewoonte kunnen worden. Dat kun je tot op hoge leeftijd doen, maar als je toch liever wat anders doet, keuze genoeg! Van nordic walking tot badminton, van tafeltennis tot zwemmen. Kantoorfitness Maar ook op het kantoor kun je gemakkelijk fit blijven door te bewegen. Dat kan al beginnen met de inrichting: zorg dat de medewerkers af en toe van hun plek af moeten om bijvoorbeeld prints of koffie te halen. Of geef ze een hoog/ laagtafel zodat ze afwisselend staand en zittend kunnen werken. Hou korte vergaderingen aan statafels. Enzovoort. Voor de echte zittenblijvers geven we vier oefeningen die aan de werkplek gedaan kunnen worden. • s chuif drie keer per dag je bureaustoel naar achteren en laat het bovenlichaam naar voren kantelen, laat eventueel het hoofd op het werkblad rusten. Laat je armen los hangen en zwaai zachtjes heen en weer. Hou dit een minuut vol. • g a staan, buig voorover en zwaai losjes met je armen zijwaarts alsof je iets bij elkaar veegt. Doe dit drie keer per dag, 20 seconden lang. • k ijk drie keer per uur zijwaarts achterover je schouder, afwisselend naar links en naar rechts, waarbij je de linkerhand naar de rechter armleuning brengt, en omgekeerd. Hou die houding per keer drie seconden vast. Buig vervolgens het hoofd drie keer naar voren en naar achteren, alsof je overdreven ja knikt. • zorg dat je elke keer als je de telefoon moet opnemen, ver moet reiken: zo span je weer even andere spieren aan. Tot slot enige tips speciaal voor de rug: als je iets zwaars moet tillen (doos papier, bijvoorbeeld), ga dan dicht bij de doos staan, ga door je knieën, waarbij je je rug recht houdt, en til vanuit je benen. Moet je zware voorwerpen verschuiven, ga er dan met je rug naartoe staan en haal de kracht uit je benen. Schuif of trek altijd tegelijk met je armen en je bovenlichaam. En dan natuurlijk de bekende tips om fit en gezond te blijven: niet roken, niet teveel maar wel gezond eten, en matig met alcohol. En, indien enigszins mogelijk: gebruik de lunchpauze om een wandeling te maken. n u mm e r 5 - 2 0 1 3 | O f f i c e M a g a z i n e . n l 17