GLACOLOGIE GLETCHERS WIST U DAT… …wetenschappers onlangs foto’s maakten die duidelijk laten zien hoe snel gletsjers zich terugtrekken? Pine Island-gletsjer Enorme scheur ontdekt in gletsjer 03 november 2011Caroline Kraaijvanger Wetenschappers hebben een flinke scheur ontdekt in de Pine Island-gletsjer en zijn getuige van de geboorte van een enorme ijsschots. De Pine Island-gletsjer laat regelmatig grote stukken ijs los. Dat is een natuurlijk proces. De laatste keer dat de gletsjer ijs losliet, was in 2001 en onderzoeker hadden al wel verwacht dat de gletsjer binnenkort weer wat los zou laten. Maar bewijs daarvoor bleef uit. Pine Island-gletsjer De Pine Island-gletsjer is bijzonder instabiel. Onderzoekers zijn dan ook zeer in de gletsjer geïnteresseerd, omdat onduidelijk is hoe deze precies gaat reageren op de opwarmende aarde en wat de gevolgen van die reactie zullen zijn. Breuk Tot nu. Onderzoekers van NASA vlogen over de gletsjer toen ze de enorme breuk ontdekten. De ijsschots is nog niet afgebroken, maar het lijkt er wel op dat dat gaat gebeuren. Dat betekent dat onderzoekers het losbreken van zo’n ijsschots zeer nauwgezet kunnen volgen. “We zijn nu eigenlijk getuige van hoe het gebeurt,” stelt onderzoeker Michael Studinger. Groot De breuk is zo’n 29 kilometer lang. Als de ijsberg loskomt, zal deze ongeveer 880 vierkante kilometer groot en zo’n 500 meter dik zijn. En zonder dit stuk ijs is de gletsjer hoogstwaarschijnlijk korter dan ooit. Foto: Michael Studinger / NASA. De onderzoekers benadrukken dat het verlies van een stuk ijs heel natuurlijk is voor een gletsjer. Het is dus niet direct aan klimaatverandering te wijten. Scheurende gletsjer 03 februari 2012 Caroline Kraaijvanger De Pine Island-gletsjer kraakt: een enorme scheur loopt dwars over de gletsjer heen. Dat levert deze prachtige foto op. De foto is gemaakt door NASA. De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie kiekte de scheur in november. En deze week werd de foto als ‘Image of the Day‘ gepresenteerd. Onderzoekers in dienst van NASA ontdekten de scheur in oktober. De scheur is zo’n dertig kilometer lang en is op sommige plaatsen wel tachtig meter breed en zestig meter diep. Het zal niet lang meer duren voordat de scheur echt voor spectaculaire beelden gaat zorgen. Want uiteindelijk zal de scheur over de hele breedte van de gletsjer lopen en zal een enorm stuk ijs van de gletsjer losbreken. Deze brok is dan naar schatting zo’n 900 vierkante kilometer groot. Wanneer dat enorme ijsblok loskomt, is nog onduidelijk. Wetenschappers zullen de ontwikkelingen ongetwijfeld op de voet volgen. Foto: NASA / GSFC / METI / ERSDAC / JAROS / U.S./Japan ASTER Science Team Kleine gletsjers verdwijnen voor 2100 10 januari 2011 Caroline Kraaijvanger Amerikaanse en Canadese wetenschappers hebben zojuist één van de grootste studies naar gletsjers en kleine ijskappen afgerond. Uit het onderzoek blijkt dat naar verwachting alle kleine gletsjers (met een oppervlakte van minder dan vijf vierkante kilometer) in 2100 geheel verdwenen zijn. De resultaten zijn grotendeels in lijn met de voorspellingen van het IPCC. Het IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) meldde eerder al dat in 2100 diverse gletsjers geheel verdwenen zullen zijn. Het panel verwachtte dat de gedeeltelijk en geheel verdwenen gletsjers tegen die tijd net zoveel aan de zeespiegelstijging zullen bijdragen als het smeltwater van de grotere ijskappen op Antarctica en Groenland. Smeltwater Dit nieuwe onderzoek onderschrijft dat het de komende eeuw inderdaad hard kan gaan en dat de kleinste gletsjers vrijwel zeker zullen verdwijnen. Tegen 2100 is het smeltwater van deze kleine gletsjers alleen al goed voor een zeespiegelstijging van zo’n twaalf centimeter. Himalaya Maar het IPCC wordt ook op de vingers getikt. Eerder meldde het panel namelijk dat de grote gletsjers op de Himalaya tegen 2035 al zouden verdwijnen. Dat leverde een stortvloed aan kritiek op en uit deze nieuwe studie blijkt dat het panel het inderdaad bij het verkeerde eind heeft. De grote gletsjers houden het nog wel langer uit. Dichtbij De onderzoekers baseren hun conclusies op de gegevens van 120.229 gletsjers en 2638 ijskappen. Ze keken hoe hard de gletsjers de afgelopen jaren smolten en trokken die lijn door. Dat betekent dat ze ongeveer 40 procent van alle gletsjers bestudeerd hebben. Dat is nog relatief weinig, maar toch is dit de meest omvangrijke studie ooit. Dat de resultaten in grote mate overeen komen met die van het IPCC doet vermoeden dat de wetenschappers steeds dichter bij de waarheid komen. Belangrijkste conclusie is dat kleine gletsjers grote gevolgen kunnen hebben. Alle kleine gletsjers bij elkaar zijn ongeveer net zo groot als één procent van de ijskappen op Antarctica en Groenland, maar toch dragen ze in grote mate bij aan de verwachte zeespiegelstijging. Een goede reden om juist deze gletsjers in de gaten te houden Bronmateriaal: "World's Small Glaciers Expected to Disappear by 2100 Because of Global Warming" - Newscientist.com Gletsjers op de Karakoram groeien 16 april 2012 Caroline Kraaijvanger Bronmateriaal: "Slight mass gain of Karakoram glaciers in the early twenty-first century" Nature.com De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Preston Rhea (cc via Flickr.com). De gletsjers op de Karakoram in Centraal-Azië doen wat niemand verwacht: ze groeien. Dat blijkt uit een nieuw onderzoek. Wereldwijd hebben gletsjers het moeilijk. Ze verdwijnen. Sommige wat rapper dan anderen. Maar op het gebergte Karkoram gaan dingen anders, zo schrijven onderzoekers in het blad Nature Geoscience. Onderzoek De wetenschappers bestudeerden de massa van de gletsjers tussen de jaren 1999 en 2008. Ze ontdekten dat de totale massa van de gletsjers tussen die jaren iets was toegenomen. Ook droegen de gletsjers minder sterk dan gedacht bij aan de zeespiegelstijging. WIST U DAT… …ook de gletsjers op Groenland het moeilijk hebben? Verklaring Het gedrag is merkwaardig. En de onderzoekers kunnen het ook niet goed verklaren. “We geloven op dit moment dat het te wijten is aan een heel specifiek regionaal klimaat boven de Karakoram,” vertelt onderzoeker Julie Gardelle aan de BBC. “Want er zijn meteorologische metingen die meer winterneerslag laten zien. Maar dat is in dit stadium echt nog maar een gok.” Als het onderzoek één ding laat zien, dan is het wel dat we eigenlijk nog weinig van het gedrag van gletsjers begrijpen. De gletsjers van de Karakoram zijn de afgelopen jaren maar weinig bestudeerd. Dit onderzoek zal er ongetwijfeld voor zorgen dat het gebied zich in een grotere belangstelling van wetenschappers mag gaan verheugen. Aziatische gletsjers smelten trager dan gedacht 09 februari 2012 Caroline Kraaijvanger Wetenschappers achterhalen hoeveel ijs er tussen 2003 en 2010 is gesmolten. Het onderzoek levert opvallende resultaten op. Zo blijken de Aziatische gletsjers veel trager dan gedacht te smelten. De onderzoekers maakten voor hun studie gebruik van GRACE. Deze satellieten bestuderen het zwaartekrachtveld van de aarde. Dit veld wordt beïnvloed door de verdeling van massa (onder meer ijs) op aarde. De satellieten kunnen ons dus ook veel vertellen over smeltend ijs (verschuiving van massa). IJs De onderzoekers stelden met behulp van GRACE vast hoeveel ijs er tussen 2003 en 2010 smolt. Op Groenland, Antarctica en andere gletsjers op aarde ging in die periode in totaal 4,3 biljoen ton ijs verloren. Dat resulteerde in een stijging van de zeespiegel: deze steeg 12 millimeter. Kwart Slechts een kwart van het smeltende ijs kwam van gletsjers en ijskappen buiten Groenland en Antarctica. Groenland en Antarctica waren samen verantwoordelijk voor ongeveer 385 miljard ton smeltend ijs per jaar. Het onderzoek leverde ook nog één opvallende meevaller op. De gletsjers in Aziatische hooggebergtes zoals de Himalaya verliezen jaarlijks slechts vier miljard ton ijs. Dat is veel minder dan eerdere schattingen van vijftig miljard ton ijs. De onderzoekers denken de inschattingsfout wel te kunnen verklaren. Wetenschappers zouden zich baseren op het verlies van ijs op kleinere hoogtes. Daar smelt het ijs aanzienlijk sneller dan op grotere hoogte waar het veel kouder is. Het meest opvallende resultaat is toch wel dat kleine gletsjers en ijskappen buiten Groenland en Antarctica (denk aan Alaska, de Himalaya’s, enzovoort) slechts een beperkte bijdrage leveren aan het stijgen van de zeespiegel. Dij bijdrage is nog veel kleiner dan gedacht: slechts 0,5 millimeter per jaar. Dat lijkt goed nieuws, maar schijn bedriegt. “Hoewel dit minder is dan vorige schattingen bevestigt het wel dat ijs wereldwijd verloren gaat en dat slechts enkele gebieden in balans zijn,” zo vertelt onderzoeker Tom Wagner in een persbericht. Bronmateriaal: "NASA Mission Takes Stock of Earth's Melting Land Ice" - NASA.gov De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door destination arctic circle (cc via Flickr.com). IJs smelt snel, maar laat zeespiegel amper stijgen ? 29 april 2010 Caroline Kraaijvanger Bronmateriaal: "World's icebergs melting faster" - News24.com Elk jaar smelt een ijsberg die anderhalf miljoen keer groter is dan het exemplaar dat de Titanic liet zinken. Dat is meer dan werd gedacht, gelukkig is er ook goed nieuws: de zeespiegel stijgt daardoor slechts met 49 micrometer. Oftewel: de breedte van een menselijke haar. Om in totaal een centimeter te stijgen, hebben de zeeën 200 jaar nodig. Als alle drijvende ijsbergen ter wereld smelten, dan stijgt de zeespiegel wereldwijd hooguit met vier centimeter. Dat hebben wetenschappers berekend. Smeltende drijvende ijsbergen zorgen er namelijk voor dat de zeespiegel heel weinig stijgt. Hun massa ligt immers al in het water. Natuurlijk draagt het smeltwater wel iets toe; doordat het geen zout bevat, verdunt het het water in de oceanen waardoor de oceanen in volume toenemen. De afgelopen tien jaar nam het volume van de zeeën door smeltend drijvend ijs wereldwijd met 193 kubieke kilometer toe. Dat betekent dat de zeespiegel heel concreet hooguit met de breedte van enkele haren is gestegen. Al met al zijn de onderzoekers dan ook niet geschrokken van de zeespiegelstijging, maar wel van de snelheid waarmee de ijsbergen smelten. Netto gezien ging er de afgelopen tien jaar 7420 kubieke kilometer ijs verloren. Het meeste drijvende ijs verdween in de Noordelijke IJszee en doordat het ijs nabij het Antarctisch Schiereiland en in de Amundsenzee dunner werd. Toch wil dat niet zeggen dat we ons geen zorgen hoeven te maken over de zeespiegelstijging. Want het ijs dat op het vaste land ligt, vormt nog steeds een bedreiging.Als al het poolijs smelt, dan stijgt de zeespiegel met zo’n zeventig meter, zo concluderen de wetenschappers Smeltend zee-ijs voor zeker 70 procent onze schuld 31 juli 2012 Caroline Kraaijvanger Bronmateriaal: "Melting Arctic sea ice: how much is down to us?" - Reading.ac.uk De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Gerard Van der Leun (cc via Flickr.com). Het zee-ijs smelt. Maar wiens schuld is dat nu eigenlijk? Zijn natuurlijke variaties in klimaat de boosdoener? Of wij met onze broeikasgassen? Allebei, zo blijkt uit een nieuwe studie. Maar de mens blijft de hoofdschuldige. Er wordt volop onderzoek gedaan naar de gevolgen van smeltend zee-ijs: nieuwe vaarroutes, diersoorten die het moeilijk hebben, de mogelijkheid om hier naar gas en olie te boren, enzovoort. Maar hoe zit het met de oorzaken? Oorzaak In dat vraagstuk beten wetenschappers van de universiteit van Reading en JAMSTEC (Japan Agency for Marine Earth Science & Technology) zich vast. De onderzoekers gebruikten voor hun studie gegevens die door satellieten waren verzameld. Een supercomputer verwerkte deze gegevens in simulaties waar weer uit moest blijken wat of wie het smeltende zee-ijs veroorzaakte. Uit het onderzoek blijkt dat de mens voor het grootste deel verantwoordelijk is voor smeltend zee-ijs. De door ons uitgestoten broeikasgassen zijn voor 70 tot 95 procent de oorzaak van het smeltende ijs. Dat concluderen de onderzoekers in het blad Environmental Research Letters. WIST U DAT… …zich onder het Antarctisch ijs een 1,5 kilometer diepe vallei bevindt? Natuurlijke variaties De natuurlijke variaties in winden boven de Noordpool (de Arctische Oscillatie) kan ervoor zorgen dat het ijs op sommige plaatsen dun wordt en op andere plaatsen ophoopt. Opvallend genoeg hadden deze winden en de variaties erin echter weinig invloed op het smelten van het zee-ijs. De Atlantische Multidecadale Oscillatie (schommeling in de zeewatertemperatuur in het noorden van de Atlantische Oceaan) had wel invloed op het smeltende zee-ijs, maar dus lang niet zo’n grote impact als wij mensen hebben. Belangrijk “Het debat over in hoeverre het smeltende zee-ijs op de noordpool kan worden toegeschreven aan mensen en in hoeverre het kan worden toegeschreven aan natuurlijke variaties in het klimaat, is heel belangrijk,” vindt onderzoeker Jonny Day. “Studies zoals de onze helpen verklaren hoe mensen en natuurlijke variaties zee-ijs beïnvloeden en helpen ons om meer accurate voorspellingen te ontwikkelen.” Het zee-ijs op de noordpool smelt sinds een aantal decennia hard. In september bedekt het zee-ijs een gebied dat zeker één derde kleiner is dan het gebied dat zee-ijs in de jaren ’70 bedekte. AARDPOLEN ZUIDPOOL “Smelting van Antarctisch ijs zorgt voor grootschalige zeespiegeldaling” ? 22 november 2010 Tim Kraaijvanger Zorgen smeltende ijskappen alleen maar voor een zeespiegelstijging? Nee, beweren glaciologen van de Harvard universiteit. Als het Antarctische ijs smelt, dan zorgt dit voor een zeespiegeldaling. Antarctica heeft namelijk een verdedigingsmechanisme. Goed nieuws voor eilanden die door het stijgen van het water kunnen verdwijnen. Natalya Gomez en Jerry Mitrovica van de Harvard universiteit en collega’s beweren dat de ijskap lichter wordt omdat deze smelt. Kortom de drukkracht van de ijskap op het zeewater verzwakt. Daarnaast stijgt het moedergesteente op, omdat het gewicht van het ijs daalt. “Binnen 2.000 kilometer van het ijs daalt de zeespiegel”, legt Mitrovica uit. Dit betekent dat er minder water klotst rondom de ijskap, waardoor deze langer in stand blijft. “Het zorgt dat de afname van het ijs vertraagt”, beweert Gomez. De bevindingen moeten meegenomen worden in modellen die het smelten van het poolijs voorspellen, vindt professor David Vaughan van de British Antarctic Survey. Toch voorspelt hij dat de drukkracht van het Antarctische ijs geen groot verschil maakt, omdat de ijskap niet in één keer smelt. Bronmateriaal: "Weakening ice sheet could protect itself from the sea" - New Scientist Antarctica wacht invasie van vreemde soorten 06 maart 2012 Caroline Kraaijvanger Bronmateriaal: "Visitors, invasive flowering plants and climate change threaten pristine Antarctica" - SUN.ac.za De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Iain B. of Over (cc via Flickr.com). Toeristen en wetenschappers brengen onbewust heel wat nieuwe soorten naar Antarctica. En die soorten wacht een zonnige toekomst. Dat schrijven onderzoekers in het blad Proceedings of the National Academy of Sciences. Ze baseren hun conclusie op een onderzoek onder twee procent van de 33.000 toeristen en 7000 wetenschappers die jaarlijks Antarctica bezoeken. De bezoekers kregen vragen over hun voorgaande reizen en ook werden hun kleding en bagage bestudeerd. Minder dan tien Bij de gemiddelde bezoeker vonden de wetenschappers minder dan tien zaden terug. Maar er waren ook mensen die onbewust in hun bagage of aan hun kleding veel meer zaden mee naar Antarctica brachten. Ongeveer de helft van alle zaden die werden aangetroffen was afkomstig uit koude gebieden die de toeristen of wetenschappers daarvoor hadden bezocht. “Dat betekent dat veel van deze planten in staat zijn om in de lage temperaturen op Antarctica te overleven en te floreren,” vertelt onderzoeker Steven Chown. “Dat is verontrustend.” Veel van de zaden in kwestie behoren toe aan plantensoorten die reeds andere koude gebieden waar ze van oorsprong niet thuishoren – bijvoorbeeld de noordpool – zijn binnengevallen. Probleem Antarctica is tamelijk ongerept. Lang konden alleen specialisten hier overleven. Maar toeristen en wetenschappers brengen onbewust steeds meer vreemde soorten naar het gebied. En deze verstoren de ecosystemen die hier al zoveel jaren de dienst uitmaken. En het probleem wordt alleen maar groter, voorspelt Chown. Klimaatverandering Naar verwachting gaat klimaatverandering de komende honderd jaar een belangrijke rol spelen op Antarctica. Sommige gebieden koelen eerst af, maar warmen weer op wanneer het gat in de ozonlaag zich herstelt. Sommige gebieden krijgen naar verwachting te maken met een voortdurende opwarming. Het Antarctisch Schiereiland bijvoorbeeld. En in zulke gebieden kunnen planten die van oorsprong niet op Antarctica voorkomen zich nog gemakkelijker vestigen. Het is er namelijk relatief warm en de grond is ijsvrij. Nu al En dat is heus niet enkel toekomstmuziek. Op het Antarctisch Schiereiland zij al diverse vreemde soorten aangetroffen. Het gras Poa annua bijvoorbeeld. De soorten die van oorsprong op Antarctica voorkomen, zijn concurrentie van zulke invasieve soorten niet gewend. Ecosystemen worden dan ook gemakkelijk overhoop gehaald en een voorheen ongerepte wereld waar we nog lang niet het fijne van weten dreigt voor altijd te veranderen. Antarctica wordt ondertussen steeds vaker door wetenschappers en ook toeristen bezocht. En dus is het tijd voor actie, zo schrijven de onderzoekers. Er moeten maatregelen worden getroffen om de kans dat zaden die niet op Antarctica thuishoren er toch belanden, zo klein mogelijk te maken. WIST U DAT……er begin dit jaar nog vele nieuwe soorten nabij Antarctica zijn ontdekt? IJs op Antarctica groeit ook aan de onderkant 04 maart 2011 Caroline Kraaijvanger Smeltwater dat aan de onderkant van de ijskap aanvriest: iedereen dacht dat het een zeldzaamheid was. Iets wat enkel in meren onder gletsjers kon gebeuren. Maar nu blijkt uit onderzoek dat ook ‘gewone’ ijskappen op Antarctica op deze manier groeien. Het smeltwater vriest naar verloop van tijd weer aan en vervormt de ijskap tot in de bovenste regionen toe. Dat ijskappen aan de bovenkant groeien, is niets nieuws. Er valt sneeuw en dit gaat deel uitmaken van de ijskappen. In meren onder gletsjers werd ook wel eens waargenomen dat ijs van onderaf dikker werd. Normaal gesproken blijft het water onder het ijs vloeibaar door de druk van het ijs of de ‘hitte’ van de gesteenten. Dit smeltwater zorgt ervoor dat de kap zich kan verplaatsen: het ijs glijdt op het water weg. Maar als het smeltwater met weinig druk en hitte te maken heeft, kan het weer ijs worden en aan de ijskap groeien. Dome Argus En dat is precies wat de wetenschappers nu ook op andere plaatsen hebben waargenomen. Zo ontdekten ze dat Dome Argus: een ijskap met een dikte van 4,2 kilometer ongeveer voor een kwart uit ijs bestaat dat van onderaf is aangegroeid. En in andere ijskappen kwam het zelfs voor dat de helft van het ijs op deze manier ontstaan is. Dat wijst erop dat de groei van ijs van onderaf op sommige plaatsen sneller gaat dan van bovenaf. Gamburtsev De wetenschappers deden de ontdekking tijdens onderzoek naar de bergketen Gamburtsev. De bergen lijken sterk op de Alpen, maar liggen kilometers onder het zuidpoolijs. De wetenschappers verzamelden tijdens een expeditie die in 2008 en 2009 plaatsvond enorm veel gegevens over deze bijzonder bergketen en het ijs eromheen. Het feit dat ijskappen ook van onderaf groeien, heeft grote gevolgen voor het onderzoek dat nu naar oud ijs wordt gedaan. Wetenschappers zijn voortdurend op zoek naar locaties waar ze diep kunnen boren om het oudste ijs te vinden. Maar als ijskappen ook aan de onderkant groeien, bevindt het oudste ijs zich niet onderaan, maar ergens in het midden. Tenminste: in het gunstigste geval. Uit het onderzoek –dat in het blad Science is verschenen – blijkt immers dat de groei van onderaf ervoor zorgt dat bovenste lagen vervormd worden, dat zou kunnen betekenen dat deze in elkaar gedrukt worden, waardoor de lagen en leeftijden van het ijs lastig uit elkaar te houden zijn. De bergketen Gamburtsev (onderaan) en daarboven het ijs. Het ijs in het midden is van onderaf aangegroeid en vervormt de lagen erboven. Afbeelding: Robin E. Bell Bronmateriaal: "Antarctic ice sheet built 'bottom-up'" - BBC.co.uk WIST U DAT……de watertemperatuur op Antarcticanu lager is dan 12.000 jaar geleden? Warm oceaanwater laat ijs van onderaf smelten 26 april 2012 Caroline Kraaijvanger Wetenschappers hebben ontdekt dat warm oceaanwater ervoor zorgt dat de ijskappen op Antarctica ook van onderaf ijs verliezen. De onderzoekers baseren die conclusie op waarnemingen van de ICESat-satelliet. Uit deze waarnemingen blijkt dat de randen van de Antarctische ijskap elk jaar tot zeven meter dunner worden. En dat komt doordat de onderzijden van de ijskappen in aanraking komen met warm oceaanwater. “Op de meeste plaatsen op Antarctica kunnen we het smelten van de sneeuw aan het oppervlak niet verklaren, dus het moet wel veroorzaakt worden doordat warme oceaanstromen het ijs van onderen laten smelten,” stelt onderzoeker Hamish Pritchard. Warm water Normaal gesproken bevindt dit water zich op flinke diepte. Maar de oceaanstroming verandert en het warme water bevindt zich nu veel dichter aan het oppervlak. Daar zorgt het water ervoor dat ijskappen massa verliezen. Vooral de ijsplaten die wat dieper liggen, ondervinden hier hinder van. Gevolgen Dat de ijskappen dunner worden, heeft ook weer gevolgen voor ijs dat zich in het binnenland van Antarctica bevindt, zo concluderen de onderzoekers in het blad Nature. De drijvende ijskappen voorkomen namelijk dat gletsjers al te gemakkelijk in zee belanden. “Zonder deze ijsplaten kan het landijs tot acht keer zo snel de zee in stromen,” legt onderzoker Stefan Ligtenberg van de Universiteit Utrecht uit. “We zien daarom nu al dat per jaar ongeveer honderd miljard ton ijs verdwijnt van Antarctica.” Het onderzoek is belangrijk. Door gedetailleerde informatie over het smelten van de ijskappen kunnen ook gedetailleerdere voorspellingen worden gedaan over de zeespiegelstijging. Ook laat het onderzoek zien dat de ijskappen op Antarctica veel kwetsbaarder zijn dan gedacht. “Wat vooral heel interessant is om te zien is hoe gevoelig deze gletsjers zijn,” stelt Pritchard. “Sommige ijskappen verliezen slechts enkele meters ijs per jaar en in reactie daarop brengen de gletsjers miljarden tonnen ijs naar zee. Dit onderschrijft het idee dat ijskappen belangrijk zijn bij het vertragen van gletsjers. Het betekent dat we heel veel ijs aan de zee kunnen verliezen zonder dat we daarvoor zomers nodig hebben die warm genoeg zijn om de sneeuw boven op de gletsjers te laten smelten. De oceanen kunnen al het werk van onderaf doen.” Bronmateriaal: "IJskap Antarctica smelt door verandering oceaanstroming " - UU.nl "Warm ocean currents cause majority of ice loss from Antarctica" - Antarctica.ac.uk De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Rita Willaert (cc via Flickr.com). Nieuwe zwakke plek in Antarctisch ijs ontdekt 10 mei 2012 Caroline Kraaijvanger Het Filchner-Ronne-ijsplateau krijgt tegen alle verwachtingen in waarschijnlijk toch last van klimaatverandering. Nog deze eeuw zal het plateau beginnen met smelten en dat smelten zal vervolgens heel snel gaan. Die conclusie trekken wetenschappers in het blad Nature. Ze baseren hun conclusies op klimaatmodellen. Warm water Niemand had gedacht dat de ijskap door toedoen van klimaatverandering echt gevaar zou lopen. Men dacht namelijk dat warmer wordende waterstromen niet in staat zouden zijn om de ijskap aan te tasten. “Maar wij hebben een mechanisme ontdekt dat warm water richting de kust dwingt en dat heeft de komende decennia een enorme invloed op de ijskap,” legt onderzoeker Hartmut Hellmer in een persbericht uit. Warm water mijdt het ijsplateau nu nog, maar dat gaat waarschijnlijk veranderen. Afbeelding: Alfred-WegenerInstitut. Kettingreactie Het smelten van de ijskap is het resultaat van een kettingreactie. De temperatuur boven het zuidoostelijke deel van de Weddellzee stijgt. Hierdoor wordt zee-ijs in dit deel van de zee dunner en gaat het zich ook gemakkelijker verplaatsen. Daardoor zal warm water gemakkelijker onder de ijskap kunnen komen. Al tegen het eind van deze eeuw zou de ijskap kunnen gaan smelten. Warm water kruipt onder het ijsplateau. Afbeelding: Alfred-Wegener-Institut. Vijftig meter Waarschijnlijk zal de ijskap het snelst smelten op de plaats waar deze – als uiteinde van de gletsjer – op de zeebodem rust. Die zone ziet u hierboven afgebeeld (aufsetzlinie). Overigens smelt de ijskap nu ook al wel. Gemiddeld verliest deze zo’n vijf meter per jaar. Maar aan het eind van de eeuw zal dat smeltproces enorm versnellen en kan de ijskap wel vijftig meter in een jaar verliezen. Welk effect deze verrassing op de zeespiegelstijging heeft? Dat is niet helemaal duidelijk. Wetenschappers zijn nu nog aan het berekenen welke gevolgen het smelten van deze ijskap heeft voor het ijs dat zich daarachter bevindt. Maar het is goed mogelijk dat de zeespiegel door het smelten van de kap enkele millimeters extra stijgt. ‘IJskap West-Antarctica recent nog verdwenen’ 10 mei 2012 Caroline Kraaijvanger Onderzoek naar inktvissen op Antarctica wijst erop dat de ijskap die West-Antarctica bedekt relatief recent nog helemaal verdween. Dat schrijven wetenschappers van de universiteit van Liverpool. Ze bestudeerden de genen van de inktvis Pareledone turqueti. Deze inktvissen leven op één plek en verplaatsen zich alleen als roofdieren ze daartoe dwingen. Men zou dan ook verwachten dat de genen van de P. turqueti aan de ene kant van de ijskap die West-Antarctica bedekt anders zijn dan die van de inktvissen aan de andere kant. Identiek Maar het tegendeel bleek waar. De inktvissen die nu door de ijskap van elkaar gescheiden worden, bleken genetisch vrijwel identiek te zijn. En dat vertelt ons niet alleen veel over de historie van het dier, maar ook over de historie van de ijskap. “Het suggereert dat deze twee populaties op een bepaald moment met elkaar in contact zijn geweest,” vertelt onderzoeker Phill Watts. “Mogelijk in een tijd waarin de oceanen met elkaar in contact stonden en niet door een ijskap van elkaar gescheiden werden. Deze vondsten komen overeen met klimaatmodellen die laten zien dat het klimaat herhaaldelijk opwarmde, waardoor het ijs smolt, de zeespiegel steeg en dieren zich over de Rosszee en Weddellzee verspreidden.” Overtuigend De onderzoekers bestudeerden ook inktvissen in andere delen van Antarctica. Deze octopussen waren niet door een ijsvlakte, maar vanwege andere redenen niet in staat om met elkaar in contact te komen. En deze populaties waren inderdaad genetisch verschillend. Men zou dat dus ook van de octopussen die elk aan een zijde van de ijskap leven, verwachten. Dat dat niet het geval is, is volgens de onderzoekers overtuigend bewijs dat die ijskap relatief recent nog is verdwenen. De onderzoekers denken zo’n 200.000 jaar geleden nog. “Het feit dat we meer overeenkomsten dan verschillen (tussen de soorten aan beide zijden van de ijskap, red.) vonden, onderschrijft de theorie dat de ijskap in WestAntarctica in het verleden kan zijn ingestort,” stelt onderzoeker Louise Allcock. Wetenschappers kunnen met behulp van dit onderzoek weer een beter beeld krijgen van de gevolgen die een klimaatverandering voor de ijskappen op Antarctica heeft. Het volledige onderzoek is terug te vinden in het blad Molecular Ecology. Bronmateriaal: "Antarctic octopuses 10,000km apart “genetically similar”" - Liv.ac.uk De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Eli Duke (via Wikimedia Commons). NOORDPOOL (Arctica ) Dramatische’ foto’s van smeltende gletsjer 05 september 2011 Caroline Kraaijvanger Onderzoeker Alun Hubbard laat met foto’s zien hoe snel de Petermann-gletsjer in Groenland zich in twee jaar tijd heeft teruggetrokken. Hubbard noemt de foto’s in een persbericht van de universiteit van Aberystwyth ‘dramatisch’. “Alhoewel ik wist wat ik kon verwachten, was ik helemaal niet voorbereid op de enorme mate waarin de gletsjer zich opbreekt,” stelt Hubbard. “Ik was sprakeloos.” WIST U DAT… …vorig jaar een enorme brok ijs (260 vierkante kilometer) van de gletsjer afbrak? En dat men bang is dat dat binnenkort weer gebeurt? Petermann-gletsjer De Petermann-gletsjer bevindt zich in Groenland en is 300 kilometer lang. Het ijs van de gletsjer maakt ongeveer zes procent van de complete Groenlandse deken van ijs uit. Het uiteinde van de gletsjer drijft op het water en is 70 kilometer lang en 20 kilometer breed. Verdwijnen Maar juist dat uiteinde is in een rap tempo aan het verdwijnen. “Het was ongelofelijk om te zien. De gletsjer is enorm: 20 kilometer doorsnee en 1000 meter hoog. Het is alsof je in de Grand Canyon gevuld met ijs kijkt en twee jaar later ontdek je dat deze vol met water staat.” De foto’s spreken voor zichzelf. Foto: Jason Box / Byrd Polar Research Center / Ohio State University. Foto: Alun Hubbard / Aberystwyth University, Wales. Foto: Jason Box / Byrd Polar Research Center / Ohio State University. Alun Hubbard / Aberystwyth University, Wales. Foto: Jason Box / Byrd Polar Research Center / Ohio State University. Foto: Alun Hubbard / Aberystwyth University, Wales. Op dit moment worden ook satellietbeelden van de gletsjer bestudeerd. Hieruit moet onder meer blijken of het ijs verder landinwaarts zich door het smelten van de gletsjer sneller verplaatst. Gletsjers smelten sneller dan verwacht in opwarmende oceanen 04 juli 2011 Tim Kraaijvanger Wanneer gigantische ijsbergen afbreken en in warm water terechtkomen, dan smelten deze ijsbergen sneller dan verwacht. Dit blijkt uit een onderzoek van de universiteit van Arizona. “De opwarming van de oceanen is misschien nog wel belangrijker dan de opwarmende atmosfeer, omdat water een grotere warmtecapaciteit heeft”, zegt wetenschapper Jianjun Yin van de universiteit van Arizona. “Als u een ijsblokje in een warme kamer plaatst, dan smelt het in enkele uren. Een ijsblokje in een glas met warm water is in enkele minuten verdwenen.” De wetenschappers bestudeerden negentien bekende klimaatmodellen en kwamen tot de conclusie dat opwarmende oceanen kunnen bijdragen aan een hogere zeespiegel. Vooral rond de noordpool gaat er waarschijnlijk meer ijs smelten. In 2100 is het water rondom Groenland 2 graden Celsius opgewarmd in vergelijking met nu. Het oceaanwater rondom Antarctica warmt de komende negentig jaar minder snel op: slechts 0,5 graden Celsius. Grote gevolgen “Voorheen werd dit verschil niet opgemerkt. Toch heeft het grote consequenties voor de toekomst van de aarde”, aldus Yin. “De reden dat de temperaturen zo uiteenlopen heeft te maken met verschillende stromingen in de oceaan. De Golfstroom vervoert warm water naar Groenland, terwijl de westenwinddrift (of Antarctische ringoceaan) warm water tegenhoudt.” Eén meter Yin en zijn collega’s verwachten dat de zeespiegel de komende negentig jaar ongeveer één meter stijgt. Toch is het heel goed mogelijk dat het warme water ervoor zorgt dat de stijging enkele tientallen centimeters hoger uitvalt. Dikke delen van ijskap smelten het snelst 01 maart 2012 Caroline Kraaijvanger Bronmateriaal: "NASA Finds Thickest Parts of Arctic Ice Cap Melting Faster" - NASA.gov De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door NASA Goddard Photo and Video (cc via Flickr.com). De dikste en oudste kappen smelten een stuk sneller dan de dunnere ijskappen. Dat blijkt uit onderzoek van NASA. NASA vergeleek dikke ijskappen (ijs dat minstens twee zomers heeft overleefd) met de dunnere exemplaren die in de winter ontstaan en in de zomer weer verdwijnen en ijs dat één zomer heeft overleefd. En uit dat onderzoek blijkt verrassend genoeg dat dik ijs aan de randen van de ijskap op de Noordelijke IJszee sneller smelt. Kwetsbaar Dat ouder ijs zo snel verdwijnt, wijst erop dat het ijs op de Noordelijke IJszee met name in de zomers nog veel kwetsbaarder is dan gedacht. “De gemiddelde dikte van het zee-ijs neemt af, omdat het in rap tempo de dikke component – het meerjarige ijs – verliest,” vertelt onderzoeker Joey Comiso. “Tegelijkertijd stijgt de oppervlaktetemperatuur op de noordpool, waardoor de periode waarin zich ijs vormt, korter is. Er is een aanhoudende koudegolf voor nodig om het meeste meerjarige ijs en andere types ijs in de winter dik genoeg te laten groeien zodat ze het smeltproces in de zomer kunnen weerstaan.” WIST U DAT… …smeltend ijs veel zadelrobben fataal wordt? Drie soorten De onderzoekers onderscheiden drie soorten ijs: ijs dat twee jaar of ouder is, ‘vast ijs’: ijs dat minstens één zomer heeft doorstaan en ijs dat ‘s winters ontstaat en ‘s zomers weer verdwijnt en dus nog geen jaar oud wordt. IJs ouder dan twee jaar is dus vast ijs. Maar niet al het vaste ijs is ouder dan twee jaar. Het ijs ouder dan twee jaar neemt in omvang per decennium met ongeveer 15,1 procent af. Het ‘vaste ijs’ neemt elke tien jaar met 12,2 procent af. Verklaring De onderzoekers denken wel te weten waarom het oude ijs in vergelijking met meerjarige, maar jongere ijs sneller smelt. IJs ouder dan één jaar is de afgelopen dertig jaar flink minder geworden. Hierdoor is er meer open water ontstaan, waar seizoensijs (ijs dat in de winter ontstaat en in de zomer weer verdwijnt) kon groeien. Hoe meer seizoensijs, hoe groter de kans dat een deel hiervan de zomer overleeft en dus ‘vast ijs’ wordt. Dat verklaart waarom ijs ouder dan één jaar minder snel afneemt dan het ijs dat minstens twee zomers heeft doorgemaakt. Uit het onderzoek van Comiso blijkt ook dat het ijs een cyclus van zo’n negen jaar doormaakt. Deze cyclus begint met enkele jaren waarin ijs groeit en daarna sterk afneemt. Dat zou verklaren waarom het ijs in 2008 zo schaars was en daarna weer toenam. Het witte ijs is ijs dat minstens één zomer heeft overleefd. De blauwe gedeeltes ijs is winters zeeijs. Afbeeldingen: NASA. Groenland rijst op uit zee 19 mei 2010 Caroline Kraaijvanger Bronmateriaal: "Greenland Is Rising" - News.softpedia.com Wetenschappers hebben vastgesteld dat het eiland Groenland in zijn geheel en snel omhoog komt. Doordat het ijs op het eiland verdwijnt, drukt er niet meer zo’n gewicht op het land en kan het eiland zich langzaam uit de zee omhoog hijsen. Gemiddeld stijgt het eiland 2,5 centimeter per jaar. Naarmate de aarde warmer wordt, smelten ook steeds meer ijskappen. En dan kan het snel gaan op Groenland; op sommige plekken ligt het ijs 2 kilometer hoog. Als dat verdwijnt, schiet het eiland flink omhoog. De bal en de veer De wetenschappers vergelijken de situatie met die van een licht balletje en een veer. Wanneer u de bal op de veer legt, dan zal de bal omhoog springen. Maar als u de bal op de veer met uw vinger naar beneden drukt, dan is de veer niet sterk genoeg om de bal omhoog te duwen. Laat u vervolgens los dan springt de bal razendsnel naar boven. Datzelfde gebeurt op Groenland: vervang de bal door het eiland, de veer door het water en de vinger door het ijs. Alpen Groenland is niet alleen. Op veel meer plekken smelt het ijs en heeft de aarde nu de gelegenheid om omhoog te komen. Dat gebeurt bijvoorbeeld in de Alpen. Met name de gebieden die hiervoor miljoenen jaren onder gletsjers schuil gingen, groeien. “We weten al verscheidene jaren dat de klimaatverandering ervoor zorgt dat de ijskap op Groenland smelt,” vertelt onderzoeker Tim Dixon. “Wat verrassend en een beetje zorgelijk is, is dat het ijs zo snel smelt dat we het land in een reactie daarop omhoog zien komen. Nog verrassender: het land komt steeds sneller omhoog en dat wijst erop dat ook het ijs sneller smelt.” Groenlandse gletsjers blijken stabieler dan gedacht 27 januari 2011 Caroline Kraaijvanger Er zijn Groenlandse gletsjers die zich in warme zomers trager verplaatsen dan in koudere zomermaanden het geval is. Dat betekent dat de ijskap veel beter bestand is tegen hitte dan gedacht, zo concluderen wetenschappers in het blad Nature. Onderzoekers dachten dat warme zomers gletsjers met veel grotere snelheden in zee zouden duwen, maar dat blijkt mee te vallen. De wetenschappers benadrukken dat de Groenlandse ijskap natuurlijk wel gevolgen ondervindt van de opwarming van de aarde. De kap smelt nog steeds en geeft dus ook nog steeds water af aan de zee. Maar er is ook een beetje goed nieuws. Uitsluiten “In het laatste rapport van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) werd geconcludeerd dat het panel niet in staat was om een accurate voorspelling van de toekomstige zeespiegel te geven, omdat er een aantal processen waren die ervoor konden zorgen dat het ijs nog sneller smolt,” zo stelt onderzoeker Andy Shepherd. Eén van die processen speelt zich af in de gletsjers: deze zouden door de warmte sneller smelten en dus een flink steentje bij kunnen dragen aan de zeespiegelstijging. Shepherd en collega’s stellen nu dat dit gevaar niet zo groot is als gedacht. “We kunnen op basis van onze conclusies stellen dat er niets gaat veranderen en dat dat proces waarschijnlijk wel kan worden uitgesloten.” Snelheid De onderzoekers bestudeerden de snelheid van gletsjers tussen 1993 en 1995. Ze concluderen dat gletsjers zich sneller gaan verplaatsen als de zomer nadert. Smeltwater verzamelt zich dan tussen de bodem van de gletsjer en het gesteente, waardoor de gletsjer richting de zee begint te glijden. In warmere zomers versnelde de gletsjer in eerste instantie sterk, maar later werd dat minder. Dat komt doordat er eigenlijk teveel smeltwater voorkwam. Het water moest ergens naartoe en dus begon het in kleine stroompjes onder de gletsjer naar beneden te lopen, zonder dat het de gletsjer meenam. Minder snel Als Groenland straks warmer wordt, is het aannemelijk dat er relatief weinig gletsjers door smeltwater worden meegevoerd. “Men mag verwachten dat het ijs zich in de toekomst minder snel verplaatst dan vandaag de dag het geval is.” Andere wetenschappers zijn een stuk voorzichtiger. Ze concluderen dat meer onderzoek noodzakelijk is. Het lijkt erop dat het kleine proces waarin smeltwater gletsjers voortduwt, kan worden uitgesloten, maar er zijn nog veel meer processen en naarmate het gebied verder opwarmt, zullen wellicht ook nieuwe, nog nooit waargenomen processen ontstaan. Het blijft dus nog even koffiedik kijken. Kaartenmakers overdrijven smeltend Groenland Geschreven op 20 september 2011 om 08:29 uur door Caroline Kraaijvanger 6 Vorige week haalde de Times Atlas de kranten, omdat deze Groenland deels ‘naakt’ afbeeldde. Wetenschappers zijn boos. Volgens de atlas is Groenland in twaalf jaar tijd vijftien procent van het ijs kwijtgeraakt. Daardoor is een gebied ter grootte van Engeland en Ierland op dit moment groen in plaats van wit. Overdreven En dat is schromelijk overdreven, zo stellen wetenschappers. De ijskap smelt, maar niet zo snel als The Times Comprehensive Atlas of the World ons wil doen geloven. “Als vijftien procent van het ijs verdwenen zou zijn dan zou de zeespiegel met een meter zijn gestegen,” stelt onderzoeker Liz Morris. “Dat is overduidelijk niet het geval.” 150 keer De in de atlas vertoonde vijftien procent is 150 keer groter dan in werkelijkheid het geval is. Hoe de kaartenmakers zo de fout in konden gaan, is onduidelijk. Mogelijk hebben de cartografen de dikte van het ijs in plaats van de actuele hoogte van het ijs gemeten. Of ze hebben gewoon verkeerd gekeken: vanuit de lucht kunnen ijsschotsen heel donker lijken en dus gemakkelijk geïnterpreteerd worden als aarde. Waarschijnlijk hebben de onderzoekers de kaart echter gebaseerd op gegevens van de belangrijkste en dikste laag ijs op Groenland en hebben ze de gletsjers buiten beschouwing gelaten. Op dit moment lijkt het er niet op dat de cartografen hun fout gaan herstellen. Ze blijven achter hun cijfers en kaarten staan. De wetenschappers betreuren dat en zijn bang dat klimaatsceptici de blunder zullen gebruiken om aan te tonen dat wetenschappers de klimaatverandering overdrijven. En dat is onterecht: deze fout is niet gemaakt door onderzoekers, maar door cartografen, zo stellen de wetenschappers. Links de gewraakte kaart (The Times Atlas of the World) en rechts Groenland (Toby Benham) - Via Sciencemag.org. Bronmateriaal: "Atlas Shrugged? 'Outraged' Glaciologists Say Mappers Misrepresented Greenland Ice Melt" Sciencemag.org De afbeelding bovenaan dit artikel is afkomstig van Google Maps. Vooroorlogse foto’s onthullen historie van Groenlandse gletsjer Geschreven op 30 mei 2012 om 17:02 uur door Caroline Kraaijvanger 1 Tachtig jaar oude foto’s die onlangs in een kelder in Denemarken werden ontdekt, laten zien hoe de gletsjers van Groenland de afgelopen jaren hun ijs verloren. De foto’s geven wetenschappers een uniek kijkje in het verleden van de Groenlandse gletsjers. “Dankzij deze studie hebben we nu een gedetailleerd historisch beeld van veel recenter verlies van gletsjers,” vertelt onderzoeker Jason Box. “En we hebben bevestigd dat gletsjers heel gevoelige indicatoren van het klimaat zijn.” Knud Rasmussen De foto’s werden gemaakt tijdens de zevende expeditie die Knud Rasmussen in het jaar 1933 ondernam. De onderzoekers vergeleken de foto’s met foto’s die vanaf de Tweede Wereldoorlog tot vandaag de dag van het gebied werden gemaakt. Om tot een goede vergelijking te kunnen komen, werden de oude foto’s eerst gedigitaliseerd. WIST U DAT… …wetenschappers vorig jaar ook al met foto’s inzichtelijk maakten hoe de gletsjers zich terugtrekken? Resultaten De resultaten zijn opvallend, zo is in het blad Nature Geoscience te lezen. Zo bleek 55 procent van de gletsjers tussen 1930 en 1940 sneller te smelten dan vandaag de dag het geval is. De gletsjers die smolten, bevonden zich voornamelijk op het land en droegen niet bij aan de stijging van de zeespiegel. De gletsjers werden jaarlijks gemiddeld 20 meter korter. De gletsjer die zich het snelst terugtrok, verloor jaarlijks zelfs 374 meter lengte. Vandaag de dag worden in het zuidoosten van Groenland meer gletsjers korter dan tussen 1930 en 1940 het geval was. De gletsjers verliezen gemiddeld zo’n vijftig meter per jaar. Dat hoge gemiddelde wordt veroorzaakt door enkele gletsjers die zich uitzonderlijk snel terugtrekken: de snelste verliest jaarlijks 887 meter aan lengte. Deze gletsjers dragen wel bij aan de zeespiegelstijging. Koelen Maar het meest interessante aan dit onderzoek is toch wel de periode tussen 1943 en 1972. Het zuidoosten van Groenland koelde toen af, waarschijnlijk doordat er veel zwavel in de lucht werd gebracht. Dit reflecteert het zonlicht. In 1963 werden er maatregelen genomen om de uitstoot van zwavel terug te dringen en daarna warmde Groenland langzaam weer op. Wat zo interessant is, is dat de onderzoekers nu in staat zijn om te zien wat die korte periode van afkoeling met Groenland heeft gedaan. De gletsjers reageren veel sneller op de afkoeling dan gedacht. 60 procent van de gletsjers groeide in de periode van opwarming. Twaalf procent bleef stabiel. Toen Groenland weer opwarmde, waren het vooral gletsjers die wel een bijdrage leveren aan de zeespiegelstijging, die smolten. Het onderzoek kan ons wellicht handgrepen geven om de gletsjers te redden. “Op deze beelden zien we dat de afkoeling die halverwege de eeuw optrad, de gletsjers stabiliseerde,” stelt Box. “Dat suggereert dat als we het versnelde verlies aan ijs willen stabiliseren, we een kleine daling in temperatuur moeten zien.” *Bronmateriaal: "Discovery of historical photos sheds light on Greenland ice loss" - OSU.edu De foto bovenaan dit artikel is afkomstig uit het blad Nature Geoscience. Groenlands ijs smolt nog nooit zo hard als in 2010 21 januari 2011 Caroline Kraaijvanger Het afgelopen jaar heeft een dubieus record opgeleverd, zo blijkt uit onderzoek. De Groenlandse ijskap smolt harder dan ooit. De smelting begon uitzonderlijk vroeg (eind april) en eindigde zeer laat (halverwege september). Dat betekent dat sommige delen van Groenland maar liefst vijftig dagen langer met dooi te maken hadden dan normaal gesproken het geval is. De onderzoekers baseren hun conclusies op satellietbeelden, modellen en observaties ter plaatse. Uit de studie blijkt dat de zomerse temperaturen in Groenland zo’n drie graden hoger waren dan gemiddeld het geval is. Daarnaast viel er ook nog eens minder sneeuw. De hoofdstad van Groenland – Nuuk – had zelfs te maken met de warmste lente en zomer sinds de mens deze temperaturen in 1873 begon te noteren. “Het afgelopen smeltseizoen was uitzonderlijk,” vertelt onderzoeker Marco Tedesco. “In sommige gebieden duurde de dooi 50 dagen langer dan gemiddeld het geval is.” En dat baart de wetenschappers zorgen. De smeltende Groenlandse ijskap levert een grote bijdrage aan de stijging van de zeespiegel. Tegen het jaar 2100 kunnen de wateren wel eens een meter hoger staan dan nu het geval is. Het Wereld Natuurfonds – één van de geldschieters achter de studie – ziet het onderzoek als een wake-up call. “Onderzoek na onderzoek trekt dezelfde conclusies: de verandering van het klimaat versnelt, de omgeving van mensen en dieren staat onder druk en de kosten van ons nietsdoen stapelen zich op,” concludeert WNFmedewerker Lou Leonard. “We hebben weinig tijd, maar er is nog een kans om de ergste invloeden en economische schade te vermijden door steeds minder fossiele brandstoffen te gaan gebruiken en over te stappen op een economie die op schone energie draait.” Bronmateriaal: "New Melt Record for Greenland Ice Sheet" - Insurancenewsnet.com Groenland sneller groen dan gedacht 12 maart 2012 Caroline Kraaijvanger Bronmateriaal: "Greenland ice sheet may melt completely with 1.6 degrees global warming" - Eurekalert.org De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Christine Zenino (cc via Flickr.com). Onderzoek toont aan dat er geen enorme temperatuurstijgingen voor nodig zijn om de Groenlandse ijskap geheel te laten smelten. Wetenschappers dachten altijd dat een temperatuurstijging van 3,1 graden Celsius of meer nodig was om de Groenlandse ijskap te laten smelten. Maar dat is te optimistisch, zo is nu in het blad Nature Climate Change te lezen. Een temperatuurstijging van 1,6 graden Celsius is al genoeg om Groenland ijsvrij te maken. Opgewarmd Zorgwekkend. Zeker als u bedenkt dat de aarde naar schatting al zo’n 0,8 graden Celsius is opgewarmd. En als u bedenkt dat het smelten van de Groenlandse ijskap een flinke bijdrage kan leveren aan de zeespiegelstijging. Wanneer? Onduidelijk blijft wanneer de Groenlandse ijskap helemaal gaat verdwijnen. Maar het lijkt er wel op dat het relatief snel gaat plaatsvinden. Tenminste: als we ervan uitgaan dat de temperaturen wereldwijd uiteindelijk gemiddeld acht graden Celsius stijgen. En dat is volgens veel onderzoekers een aannemelijk scenario. Binnen 500 jaar zou ongeveer éénvijfde van de ijskap zijn verdwenen. Binnen 2000 jaar is Groenland echt weer groen. “Vergeleken met wat zich in de geschiedenis van onze planeet afspeelde, is dat snel,” benadrukt onderzoeker Alexander Robinson. Wanneer we de uitstoot van broeikasgassen weten te beperken en de temperatuurstijging tot 2 graden Celsius beperkt blijft, komt het plaatje er heel anders uit te zien. Dan duurt het zo’n 50.000 jaar voordat Groenland weer groen is. Onomkeerbaar “Onze studie laat zien dat het smelten van de Groenlandse ijskap onder bepaalde omstandigheden onomkeerbaar wordt.” Wanneer de temperaturen gedurende lange tijd boven de 1,6 graden Celsius blijven dan blijft het ijs smelten en groeit het niet meer aan. Zelfs als het klimaat zich na duizenden jaren weer herstelt, lijkt de ijskap niet meer te redden. Het ijs op Groenland is op sommige plaatsen drie kilometer dik en bevindt zich dus op grotere hoogte, waar het kouder is. Wanneer dit ijs smelt, komt de bovenlaag steeds lager en dus in steeds hogere temperaturen te liggen. Daarnaast weerkaatst ijs zonlicht. Wanneer het verdwijnt, wordt er meer zonlicht geabsorbeerd en wordt het dus warmer. Het smeltende ijs versterkt dus op meerdere manieren het smeltproces. Hoewel onderzoekers het ook voor deze studie van klimaatmodellen moeten hebben, benadrukken ze dat hun studie aanzienlijk nauwkeuriger is dan vorige onderzoeken. Zo zijn er heel veel processen in de modellen verwerkt. Onder meer de verandering in sneeuwval en veranderingen in smeltprocessen wanneer de aarde opwarmt. Beperkt Groenland de zeespiegelstijging? 04 mei 2012 Caroline Kraaijvanger Bronmateriaal: "Increasing speed of Greenland glaciers gives new insight for rising sea level" - Washington.edu De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Doc Searls (cc via Flickr.com). De gletsjers op Groenland versnellen, maar dragen mogelijk uiteindelijk toch minder bij aan de zeespiegelstijging dan gedacht. Dat schrijven wetenschappers van de universiteit van Washington in het blad Science. Ze baseren hun conclusies op satellietbeelden. Onderzoek De onderzoekers bestudeerden hoe de gletsjers op Groenland zich in de winter van 2000/2001 hadden ontwikkeld. Brachten ze hun ijs met meer snelheid weg of waren ze juist trager geworden? Vervolgens herhaalden ze dat onderzoek voor de winters 2005/2006 tot en met 2010/2011. Resultaten Uit het onderzoek blijkt dat de gletsjers sneller bewogen, maar niet zoveel sneller als onderzoekers hadden verwacht. “In een bepaald opzicht brengt dit evenveel vragen als antwoorden met zich mee,” stelt onderzoeker Ian Joughin. “Het laat zien dat er veel variatie is.” WIST U DAT… …we door onze biefstuk te halveren het klimaat kunnen redden? Scenario’s Wanneer een gletsjer sneller beweegt, wordt er meer ijs en smeltwater in de oceaan gebracht. Dat kan bijdragen aan een zeespiegelstijging. In eerdere onderzoeken probeerden wetenschappers te achterhalen in hoeverre de gletsjers op Groenland aan die zeespiegelstijging bijdroegen. Ze bestudeerden twee scenario’s. In het eerste scenario zouden de gletsjers tussen 2000 en 2010 twee keer zo snel gaan bewegen en daarna stabiliseren. In het tweede scenario zo de snelheid vertienvoudigen en daarna pas stabiliseren. De onderzoekers berekenden dat het eerste scenario ervoor zou zorgen dat de Groenlandse gletsjers tegen 2100 zo’n tien centimeter aan de zeespiegelstijging zouden bijdragen. In het tweede scenario gaat het om bijna een halve meter. Valt mee Het nieuwe onderzoek laat dus zien dat de gletsjers niet zoveel versneld zijn als verwacht werd. Bijna alle gletsjers die op land uitkomen bewegen met zo’n 9 tot 100 meter per jaar. De veranderingen in hun snelheid zijn heel klein, omdat ze al langzaam gaan. Gletsjers die in ijzige fjorden uitkomen, bewegen aanzienlijk sneller: 304 meter tot 1,6 kilometer per jaar. Maar zij zijn tussen 2000 en 2011 niet echt sneller gaan bewegen. Gletsjers die in het oosten, zuidoosten en noordwesten van Groenland in de coeaan uitkomen, hebben een snelheid van zo’n 11 kilometer per jaar. Sommige gletsjers waren langzamer geworden, maar gemiddeld was hun snelheid in het noordwesten met 28 procent toegenomen. In het zuidoosten nam de snelheid 32 procent toe. Omdat de versnelling van de gletsjers meevalt, is het aannemelijk dat ook de zeespiegelstijging meevalt. Maar het is nog niet bewezen, zo benadrukken de onderzoekers. In de twee eerder genoemde scenario’s ging men er namelijk vanuit dat de gletsjers na 2010 zouden stabiliseren en niet langer versnellen. Er is nog geen bewijs gevonden dat de gletsjers nu inderdaad stabiel zijn. “We moeten naar deze ijskappen blijven kijken om te achterhalen hoe ze veranderen en we moeten blijven werken aan enkele lastige details om te begrijpen hoe individuele gletsjers veranderen,” stelt onderzoeker Twila Moon. Groenlandse gletsjer laat enorm ijsblok los 18 juli 2012 Caroline Kraaijvanger De op één na grootste gletsjer van Groenland moet het voortaan zonder een enorm blok ijs doen. Dat is namelijk zojuist afgebroken. Het ijsblok is zeker 120 vierkante kilometer groot. Het ijsblok is afkomstig van de Petermann-gletsjer. Het is één van de grootste gletsjers van Groenland. En die grote gletsjer is dus zojuist een flink stukje kleiner geworden. Ontdekt Gisteren maakte onderzoeker Andreas Muenchow melding van het losgeraakte ijsblok. Inmiddels is het ook door satellietbeelden bevestigd. De breuk die er uiteindelijk tot leidde dat het ijsblok loskwam, werd al in 2008 ontdekt. Op basis van die breuk voorspelden onderzoekers al dat een ijsblok met een oppervlak van zo’n 150 vierkante kilometer vrij zou komen. Uiteindelijk werd het een brok van 120 vierkante kilometer. Dobberen Het grote ijsblok dobbert heel langzaam verder. Men verwacht dat het zich richting de Straat Nares beweegt. Deze zeeweg tussen Canada en Groenland zal er waarschijnlijk voor zorgen dat het ijsblok in stukjes breekt. Sommige stukken zullen hun weg vervolgen en kunnen na verloop van tijd zomaar voor de kust van Newfoundland uitkomen. Andere stukjes blijven een stuk noordelijker hangen. Het ijsblok zal voorlopig niet snel smelten: het bevindt zich in water met een temperatuur rondom het vriespunt. In 2010 De onderzoekers weten zo goed wat het ijsblok zal gaan doen, omdat in 2010 precies hetzelfde gebeurde. Toen liet de Petermann-gletsjer een ijsblok los dat twee keer zo groot was. “Dit is zeker een déjà vu,” merkt Muenchow op. Links ziet u het ijsblok dat zojuist is losgekomen. Rechts ziet u dat ijsblok opnieuw, maar kunt u het direct vergelijken met het ijsblok dat in 2010 loskwam (en dus zeker twee keer zo groot was). Afbeeldingen: via Icyseas.org. Veranderingen Dat er zo kort na het gebeuren in 2010 weer zo’n groot ijsblok loslaat, is vrij zorgwekkend. “Hoewel de grootte (van het laatste ijsblok, red.) niet zo spectaculair is als het in 2010 was, het feit dat het zo kort na 2010 gebeurt, brengt het uiteinde van de gletsjer op een locatie waar deze de laatste 150 jaar zeker niet is geweest. De Groenlandse ijskap krimpt, smelt en neemt in zijn geheel in omvang af door wereldwijd veranderende lucht- en watertemperaturen en veranderingen in stromingen in zowel de oceaan als de atmosfeer.” De lucht rond het noorden van Groenland is sinds 1987 bijvoorbeeld elk jaar ongeveer 0,11 graden Celsius gestegen. “Het noordwesten van Groenland en noordoosten van Canada warmen meer dan vijf keer sneller op dan de rest van de wereld.” Toch is het nog te vroeg om te stellen dat de opwarming de oorzaak is van het afbreken van de ijsklomp. “Luchttemperatuur heeft weinig effect op deze gletsjer, temperaturen van de oceaan wel.” Maar die temperaturen worden in dit gebied nog maar kort bijgehouden (zo’n vijf tot acht jaar). “Te kort om een robuust bewijs van opwarming te hebben.” Bijna gehele Groenlandse ijskap smelt 25 juli 2012 Caroline Kraaijvanger Bronmateriaal: "Satellites see Unprecedented Greenland Ice Sheet Melt" - NASA.gov De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Christine Zenino (cc via Flickr.com). Deze maand zijn er dagen bij dat bijna de gehele Groenlandse ijskap aan het smelten is, zo blijkt uit onderzoek. En dat is uitzonderlijk. Maar is het ook zorgwekkend? Wanneer het zomer is op Groenland, dan begint ongeveer de helft van het oppervlak van de Groenlandse ijskappen te smelten. Op flinke hoogte is dat niet zo’n probleem: het smeltwater bevriest al snel weer. Aan de kust van Groenland wordt het smeltwater niet zo gemakkelijk teruggewonnen: slechts een deel bevriest weer, de rest verdwijnt in de oceaan. Anders Maar dit jaar lopen dingen ietsje anders dan normaal, zo blijkt wel uit satellietbeelden. Op 12 juli bleek bijvoorbeeld 97 procent van de Groenlandse ijskap ijs te verliezen of verloren te zijn. En dat is een record: in de meer dan 30 jaar dat satellieten Groenland nu in de gaten houden, werd het smeltproces nog nooit op zo’n grote schaal waargenomen. Op de beelden hieronder is het goed te zien. Links ziet u de beelden van 8 juli. Ongeveer 40 procent van de ijskap heeft te maken met dooi. Enkele dagen later, op 12 juli, is dat al 97 procent. Groenland op 8 juli (links) en op 12 juli (rechts). Het oppervlak dat rood gekleurd is, smelt. Afbeelding: Jesse Allen / NASA Earth Observatory / Nicolo E. DiGirolamo / SSAI & Cryospheric Sciences Laboratory. Uitzonderlijk “Dit was zo uitzonderlijk dat ik in eerste instantie twijfelde aan de resultaten,” bekent onderzoeker Son Nghiem. “Was dit echt of was dit het resultaat van een fout?” Het bleek echt te zijn. Onduidelijk is nog of het extra smeltwater zorgt voor een extra stijging van de zeespiegel. Elke 150 jaar Zelfs de hogere gedeeltes van de ijskap smolten. Bijvoorbeeld het gebied rondom Summit Station dat zich zo’n 3,2 kilometer boven de zeespiegel bevindt. Sinds 1889 heeft dit gebied niet meer met zo’n heftig smeltproces te maken gehad. “IJskernen van Summit laten zien dat smeltprocessen zoals deze ongeveer elke 150 jaar plaatsvinden,” vertelt onderzoeker Lora Koenig. “De laatste keer was in 1889, dus deze gebeurtenis komt precies op tijd.” Toch wil dat niet zeggen dat er geen reden tot zorg is. “Als we smeltprocessen zoals deze in de komende jaren blijven waarnemen, is dat zorgwekkend.” Het grootschalige smeltproces wordt waarschijnlijk veroorzaakt door een zogenoemde ‘heat dome‘. Hoge luchtdruk zorgt ervoor dat warme lucht naar het oppervlak wordt gestuurd en daar blijft hangen. Op 8 juli bewoog deze warme lucht zich naar Groenland, om zich daar 3 dagen later te vestigen. Op 16 juli begon de warme lucht te verdwijnen. UITSTERVEN WIST U DAT……het smeltende ijs aan veel jonge zadelrobpups het leven kost? Groenlandse ijskap vertoont krimpstuipen 3 AUGUSTUS 2012 Deense satellietbeelden laten zien dat de ijskap van Groenland de afgelopen dertig jaar vooral in twee periodes flink van onderaf is gekrompen. Die krimpstuipen bemoeilijken het voorspellen van toekomstige krimp. http://www.nu.nl/wetenschap/2875427/groenlandse-ijskap-vertoont-krimpstuipen-.html Dat blijkt uit onderzoek van een internationaal team van onderzoekers van onder andere de Universiteit Utrecht dat vrijdag verschijnt in Science. Vorige week kwam de Groenlandse ijskap ook in het nieuws. Satellietfoto's van de NASA lieten zien dat de afgelopen maand een veel groter deel van de ijskap was begonnen te smelten dan normaal. Dit kwam doordat het op Groenland een paar dagen extreem warm was geweest.De publicatie in Science gaat niet over het smelten aan het oppervlak, maar het verdwijnen van ijs aan de onderkant, door opwarming van de oceaan. Het Groenlandse ijs drijft aan de randen op water, omdat het over de rand van het eiland uitsteekt. Los Net zoals water kan ijs in een grote ijskap stromen. Verschillende ijslagen bewegen ten opzichte van elkaar. Wanneer een ijslaag aan de onderkant over de rand schuift, kan die losraken en in de oceaan terechtkomen, (1) waar hij uiteindelijk smelt. De onderzoekers bestudeerden Deense luchtopnamen van het noordwesten van Groenland, die waren gemaakt vanaf de jaren tachtig. Op basis daarvan maakten ze een model om de ijsdikte te berekenen. Het model toont aan dat de dikte vooral in twee periodes flink afnam: van 1985 tot 1993 nam de in dit gebied 2 kilometer dikke ijskap op sommige plekken 90 meter af, tussen 2005 en 2010 was die afname maximaal 150 meter. De krimpperiode tussen 1985 en 1993 valt ruim voor de periode waarvan al bekend is dat de ijskap kromp. Oceaantemperatuur Waarschijnlijk is een tijdelijk sterk gestegen oceaantemperatuur de veroorzaker van de toegenomen stroomsterkte en ijsafbraak. De studie laat zien dat de krimp van de ijskap moeilijk te voorspellen is, omdat die sterk afhangt van de oceaantemperatuur, en de stijging en daling daarvan ook niet goed te voorzien valt. De voorspelling van de ijskapkrimp is van belang, omdat twintig procent van de jaarlijkse wereldwijde zeespiegelstijging wordt toegeschreven aan de krimpende ijskap van Groenland. Die stijging is nu nog 3 mm per jaar.(1) Wetenschappers en beleidsmakers willen graag weten welke maatregelen nodig zijn om met die zeespiegelstijging om te gaan. Door: NU.nl/Jop de Vrieze ENKELE ALGEMENE & OPENBARE DISCUSSIEPUNTEN GEPLUKT VAN HET INTERNET Paleoclimatologisch gezien zit de aarde(op geologische tijdschaal ) nog steeds in een terugtrekkende interglaciale periode( van sinds de laatste ijstijd ) Dus word het langzaam maar zeker steeds iets warmer en krijgen we steeds minder ijs.** Pech is echter dat de menselijkke overbevolking en daarmee gepaard gaand toenemend energieverbruik en opwekking de boel nog eens gaat drastisch versnellen. * M.A.W. de lange "geologische" tijd die dat proces normal in beslag neemt , wordt samengeperst tot een "menselijke" tijd .... * --> Achterlijk . Er wordt helemaal niets versneld. Doe eens aan "goed wetenschappelijk onderzoekresultaten" zoeken op Internet. Informeer je degelijk en stop met bangmakerrij , Pseudo wetenschap.en conclusion jumping AGW-ontkenners hebben het altijd over : 'bangmakerij' en 'alarmisten' etc. , waarschijnlijk in een poging om de zaak te bagatelliseren. (AGW = Global Warming ) ** Geologen en astronomen zijn geen klimatologen Klimatologen zijn korte termijn denkers Levende mensen ( en hun kroost ) ondergaan de gevolgen van de historisch gegroeide en opgebouwde overbevolking , op korte termijn in menselijke tijdsperioden (" geologische "tijd is een zaak van minstens duizenden jaren astronomische tijd ( bijvoorbeeld het einde van de zon ) duurt nog langer ) (1) A)......Hoe zit dat met ijskap groei eigenlijk, hij zal vast niet vanaf 1985 alleen maar zijn afgenomen, B) .....Wat is dan uiteindelijk de netto afname, sinds 1985 A) Claim : Aangroei is niet relevant voor de AGW "consensus" theorie dus niet interessant genoeg om mee te nemen en de data die worden vergaard zijn bepaald onderhevig aan vervalsing. B) Claim Je begrijpt dit en lastige taak is want de gegevens die je zoekt worden nadrukkelijk achter gehouden. NOTA : Eigenlijk worden hier ( de meeste ) klimaat-wetenschappers (= vooral die "bende van de AGW theorie" .) beschuldigd van data-fraude .... Enig "complot-denken " is hier misschien niet vreemd aan ? AGW-ontkenners hebben het ook altijd al gauw over de CO2 maffia ....Zouden Klimaat -wetenschappers echt zo moeilijk moeten doen om meer centjes te kunnen verwerven? Ik geloof( uiteindelijk ben ik een leek en geen specialist ) toch iets meer die wetenschappers en wat ik daadwerkelijk om me heen zie gebeuren! Wie of wat er ook schuld is, als onze kinderen ons lief zijn zouden we dit probleem toch zeer serieus moeten nemen! (Claim) Eigenlijk is er nog niet veel aan de hand Er is nml veel energie nodig om ijs te doen smelten, nu is dat in het water wel voorhanden maar nog altijd te weinig om grote hoeveelheden te laten smelten. En dan moet het water ook nog warm zijn en dat is in die regio niet al te vaak het geval. " ....Er is echter iets veel ergers aan de hand. (menen sommige klimaat wetenschappers ) ..... Het ijs wordt van onder af aan dunnen doordat de oceaan opwarmt. Hier door stijgt de zee spiegel. Let op het ijs wordt dunner door dat het met de pootjes in het warme water ligt. " (claim) Maar dat is drijfijs * en dat heeft dus niks met de zeespiegelstijging te maken. Effect op zeespiegelstijging? NUL. (Ik heb hier wat linkjes. En ja het is van en zeer leuke blog welke door AGW als fout wordt aan gemerkt maar des te meer rede om er naar te kijken. ) http://junkscience.com/2012/07/25/trying-hard-to … http://iceagenow.info/2012/07/1-mm-water-top-mil … http://iceagenow.info/2012/07/scientists-shoot-h … http://iceagenow.info/2011/10/arctic-ice-volume- … http://iceagenow.info/2012/05/greenland-temps-tr … * Dat de meeste klimaat -wetenschappers het "uitsluitend "( althans dat wordt hier verder in het ongewisse gelaten ) zouden hebben over " drijfijs"( een algemene en beladen (versleten ) term met meerderte betekenissen ; o.a. ook = drijf- , schollen - en pannekoek - ijs en ( in de winter ) jaarlijks gevormd uit vervroren open water ) dat onderaan afsmelt door warmer water , is duidelijk een stroman ... Het gaat helemaal niet om dat soort jaarlijks drijfijs , maar over groenlands gletcher -landijs dat versneld in zee glijdt en ongewoon snel afkalfde (ijsbergen ) ..... die "drijven "inderdaad ook , maar dat is wel degelijk landijs ... Golfstroom De warme golfstroom in jaar 2005 http://rads.tudelft.nl/gulfstream/gif/gulf_05031 … en deze is van een week geleden (2012) http://rads.tudelft.nl/gulfstream/gif/gulf_12072 … Het is duidelijk ( ?) dat de warme golfstroom verstoord begint te raken. Al dat smelten van ijs zorgt ervoor dat er heel veel zoetwater vrij kan komen en teveel zoetwater kan de warme golfstroom ernstig verzwakken of zelfs helemaal blokkeren waardoor er ook minder of geen warme water meer naar Noordwest-Europa kan stromen. Hoe was de golfstroom 200 jaar geleden ? De warme golfstroom wordt al meer dan 50 jaar geleden in de gaten gehouden. De snelle opwarming( = waar de mens met zijn CO2 uitstoot schuldig aan is) maakt dat de Aarde (en vooral Noordpool en Groenland zijn van belang voor het golfstroom fenomeen ) snel warmer wordt waardoor al dat ijs in steeds sneller tempo begint te smelten. Al dat smeltwater is heel zoet en het zoete water komt dan in de zee terecht. Daar waar de warme golfstroom stroomt is het zeewater heel zout. Zout water is veel zwaarder dan zoet water die door het smelten van poolijs in het zeewater terecht is gekomen en omdat zout water zwaarder is dan zoet water zal het zout water veel makkelijker dan zoet water naar de bodem kunnen dalen. Als al dat koude zoete water met de warme golfstroom in aanraking komt dan zal het zoute water naar de bodem dalen en het koude zoet water van poolstreken afkomstig die veel lichter is dan de warme zout water kan de warme golfstroom mogelijk helemaal tot stilstand brengen waardoor de warme golfstroom vanaf dat punt helemaal geen warme golfstroom meer is en dus zal het geen warm water richting WestEuropa voeren. Dat kan ervoor zorgen dat wij in West-europa hetzelfde soort klimaat kunnen krijgen als die van Canada met veel koudere winters. Hier wat informatie voor jou verzameld. #1 http://www.knmi.nl/cms/content/11716/warme_golfs … #2 http://www.nu.nl/algemeen/635253/warme-golfstroo … Het was al in 2005 bekend dat de golfstroom inderdaad verzwakt en wel met 30% afname in 13 jaar de tijd!(1992 - 2005), dus het was al eerder bekend dat de golfstroom zou afzwakken maar bij #2 heb ik met twee linkjes de kaarten uit 2005 juist met die van week geleden (2012) bijgehaald en samen vergeleken. Als je de kaarten van 2005 en die van 2012 samen bekijkt dan zie je heel duidelijk dat de warme golfstroom nu alweer nog ernstiger begint te haperen en het warme water krijgt dan steeds moeilijker om naar West-Europa te stromen waar wij milde winters te danken hebben. Als de warme golfstroom stil komt te vallen dan mag je erop rekenen dat we hetzelfde klimaat krijgen als die van Canada. New York ligt op dezelfde breedtegraad als.......Portugal. De Nederlanden liggen dus een stuk noordelijker. Zonder de warme golfstroom zouden we écht zeer strenge (siberische ) winters hebben * Wij hebben( dacht ik )een paar eeuwen (?) geleden al eens een mini ijstijd gehad door een verstoring van de golfstroom. Dat zou ik liever niet meemaken... Verwarming oceaanwater is de oorzaak ? 5 jaar geleden is al een andere ( ? hoofd- of ? supplementaire -) oorzaak * ontdekt voor het van onderaf smelten ( en vooral verschuiven en afkalven ) van de Groenlandse IJskap (gletchers ) ... * 'Another reason' sluit andere oorzaken niet uit. BEELDMATERIAAL solar6.jpg Glaciers form in places where the air temperature never gets warm enough to completely melt the snow. Over the years, the snow becomes deeper as new snow falls. http://www.teslasociety.com/milankovic.htm into the oceanChunks of ice fall from a glacier into the ocean. http://www.teslasociety.com/milankovic.htm Alaska range Mountains of Alaska Range covered with ice with the aurora borealis or Northern Lights http://www.teslasociety.com/milankovic.htm antarctic-glaciers.jpg arctic Glacier into a fjord baltoro-siachen-glaciers El calafate Patagonia himalaya Here is a photograph of the highest mountains on Earth - the Himalayas in Asia. The Himalayas are still rising. The snow covered mountains are more than twelve thousand feet high. http://www.teslasociety.com/milankovic.htm Malaspina Glacier The Malaspina Glacier (40 miles wide) in southeastern Alaska is a good example of a piedmont glacier, although it is actually a compound glacier, formed by the merger of several valley glaciers. This image was created from a Landsat satellite image and an elevation model generated by the Shuttle Radar Topography Mission (SRTM) Malaspina glacier This is a photograph of a piedmont glacier ( Malaspina Glacier) showing how it spreads out after emerging through the mountain barrier. How many other glacier types can you see in the image? Afkalvend ijs http://youtu.be/hC3VTgIPoGU <iframe width="560" height="315" src="http://www.youtube.com/embed/hC3VTgIPoGU" frameborder="0" allowfullscreen></iframe> http://whyevolutionistrue.wordpress.com/2013/02/08/global-warming-in-action-worlds-largestobserved-glacial-calving/ The excerpt above shows the largest glacier-calving ever caught on film. Two young members of Balog's team camped out for weeks in hopes of catching sight of exactly this. To climate scientists, the colossal event shown above is less persuasive evidence of global warming than the ever-mounting reams of data from ice cores, satellite altimetry, and so forth. After all, icebergs calving from glaciers is a natural process that would happen even if the earth's temperature were holding steady. But Balog recognizes that, for most people, believing requires seeing. And here his team succeeded in capturing the awesome effects of climate change in a way that papers published in Science just can't.