Integriteit- en gedragscode

INTEGRITEITSCODE EN GEDRAGSCODE
Integriteitscode
1.0. Voorwoord
Hoe kan integriteit binnen organisaties gewaarborgd worden? Het gaat dan niet alleen
om het handelen van bijvoorbeeld de bestuurders of medewerkers in de uitoefening van
hun functie (denk bij dit laatste aan regels voor het ontvangen van geschenken) of
regels ter voorkoming van de schijn van belangenverstrengeling. Het gaat om meer dan
dat.
Integriteit als ‘kenmerk of kwaliteit van goed bestuur’ is ook aanwezig in gesprekken
over doelen en middelen, in besluitvormingsprocessen, in een goed ontwikkelde
aanspreekcultuur, in het creëren van betrokkenheid bij veranderingen, in respect voor de
eigen aard van de professionele afweging die elke keer in individuele gevallen gemaakt
moet worden, in het vermijden van de weg van de minste weerstand als het gaat om de
belangen van klanten, in het besef dat bestuurlijke afwegingen in principe de normale en
gewenste afwegingen zijn en pas daarna afwegingen, die te maken hebben met of het
efficiënter is of dat het meer effect heeft om zo te doen.
2.0. Op wie is de code van toepassing?
In de integriteitscode staan concrete regels en algemene gedragslijnen geformuleerd.
Deze integriteitscode geldt voor iedereen die optreedt namens of ten behoeve van
Expertisecentrum Onderwijs en Zorg (EOZ), De code biedt een kader bij het
interpreteren, beoordelen en afwegen van wel of niet aanvaardbaar gedrag zoals hoe om
te gaan met geschenken van ouders en relaties en met privégebruik van telefoon en
computer, of hoe om te gaan met externen en leveranciersdoor medewerkers die
verantwoordelijk zijn voor inkoop.
3.0. Missie en visie
De Stichting Expertisecenter Onderwijs Zorg Bonaire, kortweg EOZ, zet zich in om voor
ieder kind op Bonaire een situatie te creëren, waarin het kind zich binnen de eigen
mogelijkheden en binnen passend onderwijs kan ontwikkelen tot een zelfstandig
functionerend individu, toegerust voor een dynamische samenleving.
4.0. Waarom een integriteitscode?
Het is dan ook van groot belang dat iedereen die te maken heeft of krijgt met het EOZ
vertrouwen kan hebben in het EOZ als organisatie en in de mensen die met elkaar het
gezicht van het EOZ bepalen. Dat is de reden om een aantal zaken vast te leggen in een
integriteitscode.
5.0. Doel van de integriteitscode
De integriteitscode heeft als doel medewerkers, managementleden, leden van het
bestuur hun handelen binnen de specifieke context goed te kunnen laten interpreteren,
beoordelen en afwegen.
1
Op sommige punten formuleren wij de code in de vorm van concrete regels; op veel
andere punten in de vorm van algemene gedragslijnen. Hiervoor is bewust gekozen. De
code heeft als doel dat medewerkers/representanten hun handelen binnen de specifieke
context goed interpreteren, beoordelen en afwegen. Niet om deze verantwoordelijkheid
van hen over te nemen.
Deze integriteitcode is een openbaar document. Wij willen transparant zijn over waar wij
voor staan en wat onze regels zijn. Ouders, leerlingen, externe relaties en andere
belanghebbenden kunnen de code inzien op de website van het EOZ, www.eozbonaire.org.
6.0. Ten slotte
Deze integriteitcode is niet in de eerste plaats bedoeld als een opsomming van regels en
met sancties. We hopen vooral een proces op gang te brengen van bewustwording en
dialoog. Schatten we de gevolgen en de risico’s van bepaalde situaties goed in? Maken
we daarin dezelfde afweging? Praten we hier voldoende over met elkaar? Hoe zorgen we
ervoor dat we niet alleen integer handelen, maar ook transparant zijn in onze
afwegingen?
Dit alles in de wetenschap dat de grens tussen ‘goed gedrag’ en ‘fout gedrag’ niet altijd
helder aan te geven is en per situatie anders kan lopen.
In het navolgende wordt een aantal thema’s beschreven, die van belang zijn wanneer we
het hebben over gedrag en integriteit.
7.0. Algemeen
De medewerkers van het EOZ worden geacht elke gedraging, die afbreuk doet aan hun
integriteit, achterwege te laten. Dat betekent niet alleen dat zij handelen in de geest van
deze integriteitcode, maar ook dat zij in staat zijn om van geval tot geval risico’s en
kwetsbaarheden in te schatten en dat ze situaties vermijden, waarin de schijn zich tegen
hen of tegen het EOZ zou kunnen keren.
We doen zaken met anderen op basis van eerlijkheid, vertrouwen en duidelijke
afspraken. We houden ons woord. Als een afspraak toch op belemmeringen stuit, leggen
wij dat uit.
De omgang met onze partners/klanten/collega’s
 Het EOZ wil samenwerkend, maatschappelijk betrokken, klantgericht, vernieuwend
en professioneel zijn. Dit vereist een correcte, dienstverlenende instelling van de
medewerkers in de richting van onze partners/klanten.
 Klanten worden altijd met respect behandeld, ongeacht hun politieke overtuiging,
religie, etniciteit of afkomst. Hierin passen geen verbale of non-verbale uitingen met
een seksistisch of discriminerend karakter. In werktijd, maar ook buiten werktijd
spreken wij met respect over onze klanten en relaties.
 We gaan zorgvuldig en vertrouwelijk om met klantinformatie, waarbij collega’s
interne klanten zijn. De privacy van klanten wordt gerespecteerd, informatie wordt
deugdelijk opgeslagen en van de beschikbare kennis wordt geen oneigenlijk gebruik
gemaakt.
2

Bovenstaande regels gelden ook voor de omgang met collega’s.
8.0.
Uitwerking
Het EOZ stelt veel belang in een imago als integere organisatie.
Bonaire is een kleine leef- en woongemeenschap. Hierdoor zijn we beperkt in de keuze
van het inhuren van experts. Dit betekent dat aanwezige expertise bij een beperkte
groep van mensen aanwezig is.
Dit betekent dat het EOZ voor specialistische opdrachten, waarvoor ze zelf geen
expertise en/of mankracht hebben, kunnen verwijzen naar medewerkers van het EOZ en
andere bekenden van medewerkers van het EOZ.
Hiervoor gelden wel een aantal voorwaarden:
1. De opdrachtverlening door het EOZ aan derden gebeurt zorgvuldig en transparant,
geformaliseerd in een formeel contract. In het bijzonder als het gaat om
opdrachtverstrekking aan familieleden of bekenden van EOZ- medewerkers.
2. Transparant betekent dat alle betrokkenen exact op de hoogte moeten zijn welke
mogelijke relatie de ingehuurde expert heeft met medewerkers van het EOZ. Hiervoor
zullen de direct betrokkenen (scholen) ook schriftelijk akkoord moeten zijn met de
inhuur van deze expert.
3. Deze medewerkers(experts) dienen bij het maken van deze afspraken niet betrokken
te zijn/worden en de belangenbehartiging over te laten/dragen aan hun collega.
4. Het is niet geoorloofd dat medewerkers voor zichzelf of voor derden enige vorm van
voordeel of voorrang regelen, waar het de dienstverlening van of namens het EOZ
betreft.
5. De werknemer stelt de werkgever in kennis van het aanvaarden van een betaalde
nevenfunctie.
6. Als de in het vorige lid bedoelde werkzaamheden naar het oordeel van de werkgever
redelijkerwijs in strijd zijn met de belangen van het EOZ zijn zij niet toegestaan.
7. Onbezoldigde nevenfuncties worden door de werknemer niet langer bekleed indien
deze redelijkerwijs in strijd zijn met de belangen van het EOZ.
9.0. Scheiding klant en toezichthouder
Het EOZ stelt veel belang in een imago als integere organisatie. Om de relatie met alle
betrokken partijen zuiver te houden, willen we de bestuurdersrol niet vermengen met de
klantrol.
Dit betekent in beginsel dat ieder bestuurslid in de besluitvorming van de
bestuursvergaderingen ten alle tijden de bestuurlijke verantwoordelijkheid primair voorop
stelt t.a.v. de belangen als klant.
3
GEDRAGSCODE
Inleiding
De gedragscode ondersteunt de organisatiecultuur van het EOZ Bonaire; er staat
beschreven hoe onze wijze van omgaan met elkaar is. We vertrouwen op ieders eigen
verantwoordelijkheid bij het vertalen van de hierin beschreven richtlijnen naar eigen
handelen.
We hebben daarbij niet de intentie volledig te zijn. Ook is dit geen handleiding waarin
gedragsvoorschriften te vinden zijn. Wel biedt de code voldoende houvast voor
betrokkenen om eigen handelen te toetsen en te verantwoorden. In die zin geeft de code
weer wat we van elkaar verwachten en hoe we daarin helder naar elkaar kunnen zijn.
Uitgangspunt
Het EOZ Bonaire streeft ernaar een klimaat te creëren waarin alle betrokkenen zich veilig
voelen en daardoor optimaal kunnen functioneren. Dit betekent dat we uiterst zorgvuldig
omgaan met de machtsongelijkheid die altijd aanwezig is in een onderwijs- en
arbeidssituatie. We zijn bereid de omgang met elkaar en onze eigen reactie en houding
ter discussie te stellen.
Omgang met elkaar
De omgang met de ander kenmerkt zich door waardering en respect voor het individu,
gebaseerd op een professionele grondhouding. We maken daarbij geen onderscheid in
religie, seksuele geaardheid, afkomst en cultuur. Vormen van ongelijkwaardige
behandeling worden niet getolereerd. Het is van belang grenzen te stellen aan de
betrokkenheid bij problemen/cases. Indien nodig ondersteunen we elkaar daarbij en
treden corrigerend naar elkaar op om te voorkomen dat iemand die grenzen overschrijdt.
Wanneer we spreken over "omgaan met elkaar", zijn er meerdere werk-relaties aan te
geven en te herkennen:
 Medewerker-leerling

Medewerker-medewerker

Medewerker-werkgever/leidinggevende

Medewerker-externe contacten en relaties (zoals klanten/cursisten)
De volgende aspecten zijn aan "omgaan met elkaar" te herkennen:
 Privacy

Seksuele vorming, intimiteit en relaties

Discriminatie en intimidatie

Pesten, agressie en geweld
De aspecten zoals die hierboven genoemd zijn, worden hieronder nader uitgewerkt.
Privacy
"Respectvol omgaan met elkaar" betekent dat we de privacy van de ander in alle
opzichten in acht nemen. Het spreken met elkaar zal dus niet uitmonden in spreken
over elkaar. Inherent aan onderwijs en leerlingbegeleiding is dat er veel privacygevoelige informatie aanwezig is. We gaan daarom zorgvuldig met alle dossiers (zowel
die van leerlingen als die van medewerkers en klanten/cursisten.
4
Denk in het laatste geval bijvoorbeeld aan bedrijfsgevoelige informatie) om en kunnen
deze pas na toestemming van de verantwoordelijke inzien. Gegevens uit dossiers worden
niet gekopieerd. Onbevoegden krijgen niet de mogelijkheid om dossiers of andere
informatie
die gevoelig is, in te zien. Anderzijds heeft elke betrokkene zelf het recht om zijn eigen
dossier in te zien, dit met inachtneming van wat daarover in de richtlijnen (wet
bescherming persoonsgegevens) gezegd wordt. Het inzien van elkaars mail of post en
dergelijke is niet toegestaan.
Wanneer voor studiedoeleinden, presentaties e.d. gebruik van interne cases noodzakelijk
is, worden deze zorgvuldig geanonimiseerd. We brengen geen informatie naar buiten
zonder daarover tevoren overleg te hebben gehad met de directie. We denken hierbij aan
krant, T.V., radio, vakliteratuur en overige tijdschriften.
Seksuele vorming, intimiteit en relaties
Binnen ons werk hebben relaties altijd het kenmerk van professionaliteit. Het is
belangrijk om bij alle contacten die we met elkaar (personeel scholen/instanties en
leerlingen van de scholen) hebben de grenzen van het toelaatbare in acht te nemen.
Omgekeerd mogen we dit ook van de ander verwachten. Met vragen van leerlingen
betreffende seksualiteit, intimiteit en relaties gaan we discreet om. Grenzen in de
omgang worden aangegeven en gerespecteerd. We zorgen ervoor dat contacten met
leerlingen in publieke en toegankelijke ruimtes plaats vinden. Bij vermoedens van
seksueel misbruik van collega's of leerlingen/jongeren wordt contact opgenomen met de
leidinggevende.
Discriminatie, (seksuele) intimidatie
Het discrimineren en intimideren van elkaar, leerlingen/jongeren, klanten is niet
toegestaan. Seksistische opmerkingen worden door niemand gemaakt.
Pesten, agressie en geweld
Pesten, agressie en geweld worden niet gedoogd. We zijn alert op pesten, agressie en
(verbaal en fysiek) geweld en melden dit bij de direct leidinggevende. Het zich onthouden
van agressieve (competitieve) uitingen betreft ook de omgang met andere opleiders.
We hebben allemaal een meldingsplicht bij gevallen van agressie/fysiek geweld. (bv
slaan van leerlingen)
Algemeen
 We nemen geen geschenken aan van derden zonder dat daarvoor een aanleiding is
(verjaardag bijv.).

Uiterlijk en kleding zijn correct en afgestemd op de werksituatie.

Het gebruik van middelen die het functioneren nadelig beïnvloeden (bijvoorbeeld
drugs of alcohol) is verboden.
In alle gevallen waarin twijfel bestaat over te ondernemen acties, is het verstandig
contact te zoeken met de leidinggevende om te bepalen wat hierin verstandig is.
5