Communicatie en Sociale Vaardigheden

Communicatie en
Sociale Vaardigheden
Max Mesman 2017
Mesman Communicatie en Advies
Zo lang als je leeft, heb je met andere mensen te maken. Tenzij je je terugtrekt
op een onbewoond eiland, of op een andere afgelegen plek. En de
belangrijkste vaardigheid die je nodig hebt in de omgang met de mensen om je
heen, is effectief communi​ce​ren.
Het gaat altijd om mensen
Thuis, op school, op je werk, steeds heb je met anderen te maken. Je kijkt en
luistert naar ze, praat met ze, doet samen dingen, reageert op elkaar, meestal
zonder er heel bewust over na te denken. Iedereen ontwikkelt daarin zijn eigen
manier, met eigen voorkeuren en ‘eigen-aardigheden’. Daarom klikt het met de
een soms beter dan met de ander. Er zijn mensen met wie je beter kunt
praten, omdat je ze beter begrijpt of aanvoelt, en door wie je ook beter
begrepen en aangevoeld wordt. Zo krijg je als vanzelf een groep mensen om je
heen met wie je meer optrekt dan met anderen, bij wie je je ook meer
betrokken en op je gemak voelt.
Het leven wordt gemakkelijker en aangenamer als je kunt aansturen op
wederzijds begrip, begrijpen wat de ander beweegt, en begrijpen wat we van
mens tot mens nodig hebben om plezierig samen door het leven te gaan.
Samen met anderen iets doen kan meer opleveren dan de som der delen.
Samen bereik je meer dan in je eentje. De synergie die ontstaat in mensen die
elkaar aanvullen, kan een belangrijk hefboomeffect geven.
Communicatie en Sociale Vaardigheden
Wensen en behoeften
De meeste mensen leren lezen, schrijven en rekenen op school. Vaak worden
ze niet getraind in de vaardigheid om effectief te luisteren of om zichzelf op een
begrijpe​lijke en opbouwende manier uit te drukken.
Goed luisteren en spreken zij belangrijke vaardigheden. Veel van ons dagelijks
werk bestaat uit het omgaan met mensen: klanten, collega’s, opdrachtgevers,
toeleveranciers. Ook in ons persoonlijke leven speelt omgaan met mensen een
belangrijke rol: ouders, kinderen, familie, buren, ken​nissen, vrienden.
Effectief communiceren betekent onder meer:
weten hoe je tegemoet komt aan de wensen en behoeften van de mensen
om je heen;
weten hoe je je eigen wensen en behoeften veilig stelt.
Als je weet hoe en waarmee je mensen een plezier kunt doen, zal hun
waardering toenemen. Vanuit een prettige relatie zullen ze er geen moeite mee
hebben om jou te geven wat jij nodig hebt. Dat is een kwestie van nemen en
geven, vraag en aanbod. Het gaat dus om het onderhouden van relaties, en de
inhoud van die relaties. Als het goed in evenwicht is, valt er voor iedereen wat
te halen – en te brengen.
Communicatie en Sociale Vaardigheden
Context: zakelijk of privé?
In het zakenleven wordt rekening gehouden met de economische belangen in
de omgang met mensen. Er zijn kosten en baten aan verbonden. Een relatie
kost tijd, geld, moeite, inspanning, energie. Als je zakelijk in een klant of een
medewerker wilt investeren, heb je daarmee ook een bepaald rendement voor
ogen. Maar het kan ook leiden tot het samen opzetten van een succesvolle
onderneming, die voor alle partners winstgevend is en persoonlijke voldoening
geeft.
De inhoud van een relatie bestaat uit interpersoonlijke ‘transacties’. Uitwisseling
van informatie, soms zakelijk, soms alleen uit behoefte aan contact.
Als je je relaties evalueert, kun je je afvragen:
Gedrag en sociale behoeften
Wat houdt mijn relatie tot Jantje en Pietje nu eigenlijk in?
Hoe waardeer ik die relatie?
Waarom vind ik het fijn om met die en die samen te zijn?
Is het een opbouwende relatie, die waarde toevoegt aan ons leven?
Zo niet, wat kunnen we eraan doen om de relatie te verbeteren?
En… als een relatie ondanks alle inspanning toch geen hoop op
verbetering biedt, moeten we er dan nog wel mee doorgaan?
Communicatie en Sociale Vaardigheden
De kloof en hoe die te overbruggen
De meeste mensen vinden het leuk om andere mensen te ontmoeten en nieuw
contacten te leggen. Bij een eerste indruk letten ze vooral op uiterlijk en
gedrag.
Het gedrag dat mensen vertonen, heeft veel te maken met onderliggende
behoeften, en met hun reactie op een gevoelde behoefte. Als je honger hebt,
ga je op zoek naar voedsel. Als je dorst hebt, ga je op zoek naar water. Als het
hard regent, ga je op zoek naar een schuilplaats. Als je je eenzaam voelt, ga je
op zoek naar gezelschap. Als je je verveelt, ga je op zoek naar iets om je mee
te vermaken. Als je moe bent, ga je op zoek naar een plek om te rusten. Als je
op zoek bent naar informatie, ga je op zoek naar een kennisbron.
Een behoefte die niet voldaan is, werkt als een motivator om in actie te komen.
Je gaat op zoek naar een manier om voldoening te vinden, om aan die
behoefte te voldoen.
Communicatie en Sociale Vaardigheden
De voldane vinder
Als je gegeten hebt en je maag is goed gevuld, voel je je tevreden en zoek je
een plekje, bijvoorbeeld in een luie stoel, om uit te buiken en na te genieten van
de maaltijd. Als de regenbui voorbij is en je hebt weer droge kleren aan, verlaat
je je schuilplaats. Als je uitgerust bent, heb je weer zin in nieuwe activiteiten en
dingen om je aandacht op te richten. Als je veel liefde en genegenheid in je
leven ervaart, zul je een open persoonlijkheid zijn die graag met andere mensen
omgaat.
Zo bestaan er dus ook sociale behoeften, die alle gezonde mensen met elkaar
gemeen hebben: de behoefte aan gezelschap, om tot een bepaalde groep te
behoren, om erbij te horen, om gezien en gekend te worden, om gewaardeerd,
gerespec​teerd te worden, om vriendschap, liefde en genegenheid te ontvangen
en te delen. Wanneer je je voldoende veilig voelt en de primaire
levensbehoeften zijn vervuld dan richt je je vanzelf op de sociale behoeften en
maak je meer contact met de mensen om je heen.
Abraham Maslow heeft de motivatie van mensen in een behoeftepiramide
beschreven:
De drie basisbehoeften zijn voor steeds meer mensen al ingevuld. Als je een
baan hebt waarmee je een vast salaris verdient, kun je eten en je huur of
hypotheek ermee betalen. Waarschijnlijk kun je zelfs twee keer per jaar op
vakantie.
Je opleiding, ervaring en huidige baan geven jou een gevoel van veiligheid. Je
weet dat je niet tot je 65ste bij je huidige werkgever blijft werken, maar je hebt
het gevoel dat je altijd wel weer een baan zult vinden.
Voor je sociale behoeften heb je bijvoorbeeld collega’s. Je voelt je niet alleen,
want je maakt deel uit van een sociale omgeving. Daarnaast heb je vrienden
met wie je ’s avonds of in het weekend afspreekt. Je gaat samen sporten of
stappen bijvoor​beeld.
Communicatie en Sociale Vaardigheden
Sociale interactie en ruilproces
Mensen hebben elkaar nodig om bepaalde behoeften, wensen en verlangens te
vervullen. Hier zijn onze economie en de marketing op gebaseerd: ‘het op een
doelgerichte, planmatige wijze inspelen op behoeften van mensen, waardoor
een vrijwillig ruilproces tot stand gebracht wordt’. Als iemand jou de dienst of
het product kan leveren waar jij behoefte aan hebt, zal hij/zij daar vaak
bepaalde voorwaarden aan verbinden. De kans dat het tot een daadwerkelijke
transactie komt, is vaak afhankelijk van het voordeel dat er voor de ander aan
verbonden is om met jou zaken te doen.
Vaak vindt de ruil van diensten of goederen plaats onder het motto: voor wat
hoort wat, als ik jou help, moet jij in staat zijn om mij ergens mee te helpen. In
de formele economie is geld het belangrijkste ruilmiddel: de prijs die je betaalt
voor een dienst of een product. Als ik over geld of andere waardevolle
bezittingen of vaardigheden beschik, zal het mij zeker lukken om te kopen, te
lenen of te huren wat ik nodig heb. Hetzelfde principe geldt voor bijna alle
behoeften die mensen hebben: als je iets geeft, krijg je er iets voor terug. En
naarmate er meer waardering is voor wat je geeft – je kennis, je
vakkundigheid, je deskundigheid, je tijd, geld en energie, kortom je kwaliteiten
en vaardigheden – hoe meer je ervoor terug kunt krijgen, al naar gelang je daar
zelf weer behoefte aan hebt.
Communicatie en Sociale Vaardigheden
Sociale interactie en levensgeluk
Datzelfde geldt ook voor sociale vaardigheden en je vermogen om goed te
communiceren met andere mensen. Ook daar is sprake van een uitwisseling,
een ruilproces. Dat ruilproces is bijna altijd gebaseerd op een economisch
principe.
Communicatie en Sociale Vaardigheden
Winst en win-win
Uit onderzoek blijkt dat het hebben van positieve contacten met vrienden en
goede familiebanden belangrijke voorwaarden zijn voor je geluk en
welbevinden. Even een ontspannen praatje maken met iemand kan al een hele
positieve werking op je humeur hebben. En het mooie is, is dat dit voor die
andere persoon ook zo werkt.
Allebei winst behalen
Goede sociale interactie leidt tot een win-winsituatie. Gelukkige mensen:
Wanneer je sociaal actiever wordt, draagt dit dus bij aan je geluksgevoel. Een
goede band met collega's maakt je werk leuker. Positieve sociale interactie
geeft nieuwe energie.
(c) Max Mesman 2017​
Communicatie en Sociale Vaardigheden
Contact
Over Max Mesman
Max is eigenaar van Mesman Communicatie en Advies in Delft. Dit bedrijf biedt sinds 2010
communicatieadvies en -oplossingen in de breedste zin van het woord, inclusief training en coaching.
Max is gecertificeerd Life Coach, en volgde in 2015 de opleiding Repairing Balance.
Eerder was hij werkzaam voor bekende organisaties als de Staatsuitgeverij (Sdu), Sijthoff Pers, Haagsche
Courant - Delftsche Courant, Wegener Arcade en het Dienstencentrum van de PKN in Utrecht.
E-mail: [email protected] of [email protected]
Max Training & Coaching
wordt aangeboden door
Mesman Communicatie en Advies
KvK 27368338 (Haaglanden)
Vlinderweg 2, 2623 AX Delft
Telefoon 085 - 04 40 345 (Kantooruren)
Tweedaagse Maart 2017
Georganiseerd door: Mesman Communicatie en Advies
31-03-2017 09:00 tot 01-04-2017 17:00
Den Dolder,
Generiek evenement
Training Zes Sleutels voor Succes (6 avonden)
Georganiseerd door: Mesman Communicatie en Advies
05-04-2017 19:30 tot 10-05-2017 22:00
Delft, Nederland
Training Vaste Groep
Communicatie en Sociale Vaardigheden