De heer W - Waardigheid en trots

Aan Ministerie van VWS
Tav staatssecretaris drs. M.J. van Rijn
Via [email protected]
Kenmerk:
Datum:
15-055F GJ/mm
16 juni 2015
Betreft:
E-mailadres: [email protected]
755088-135563LZ Kwaliteit van verpleegzorg, voorstel van Zorgspectrum Het Zand
Bijlage(n): 2
Doorkiesnummer: 038 4687700
Geachte heer Van Rijn,
Bijgaand het vernieuwingsprogramma als bijdrage aan het plan ‘Waardigheid en Trots,
liefdevolle zorg voor onze ouderen’.
Zorgspectrum Het Zand (ZHZ) is een instelling voor (langdurige) zorg aan
verschillende doelgroepen met diverse verpleegunits en zorgwoningen in en rondom
Zwolle. Binnen ZHZ werken ruim 1000 medewerkers die met trots en passie zorg
leveren aan onze cliënten en waarbij de kwaliteit van leven van de cliënt de grootste
drijfveer is.
ZHZ heeft naar aanleiding van uw notitie; “kwaliteit en ruimte voor ambitieuze
aanbieders” zijn verantwoordelijkheid genomen om een verbeterplan te schrijven. Met
dit plan menen wij een bijdrage te kunnen leveren aan uw plan van aanpak kwaliteit
verpleeghuizen. Dit verbeterplan kan worden samengevat met de ambitie die wij
hebben om; “elke dag meer leven aan de dagen toe te voegen.”
Voor verdere gegevens van de organisatie en deelnemende locaties verwijzen wij naar
de bijlage.
Visie op kwaliteit:
De visie van Zorgspectrum Het Zand op kwaliteit van leven is vervat in ons
woonzorgconcept: “socio-therapeutische leefmilieus”.
Aanleiding voor implementatie van ons woonzorgconcept is gelegen in het feit dat
enige jaren geleden nieuwe doelgroepen van jong-dementerenden en jongeren met
Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH) in ons verpleeghuis kwamen wonen. Binnen het
toen gangbare beleid bleek het voor deze doelgroep bijzonder verstorend te werken
als mensen die in de begeleiding veel stimulatie nodig hebben in dezelfde huiskamer
verbleven als cliënten die juist weinig prikkels kunnen verdragen. Ons sindsdien
ontwikkelde zorgconcept is er daarom op gericht om de omgevingsfactoren te
optimaliseren ter ondervanging van probleemgedrag. Tevens voor alle verpleeghuis
cliënten, jong en oud, een fysieke en sociale omgeving te creëren die dusdanig bij hen
past dat iedere cliënt optimaal tot zijn of haar recht komt.
Al snel werd duidelijk dat probleemgedrag en de omgang daarmee feitelijk bij alle
langdurige verblijfscliënten van verpleeghuizen een rol speelt. Dit echter in zeer
uiteenlopende mate, terwijl ook de aard ervan een grote verscheidenheid vertoont.
Daarbij is uitgegaan van de gangbare definitie van probleemgedrag te weten ‘alle
gedrag van de cliënt dat door deze cliënt of zijn omgeving als moeilijk hanteerbaar
wordt ervaren. De aard ervan kan nader bepaald worden als:
 situationeel/contextgebonden, d.w.z. gerelateerd aan fysieke en/of sociale
omgeving en/of benadering/bejegening;
 persoonsgebonden;
 multicausaal nl. veroorzaakt door:
o lichamelijke factoren (incl.medicijngebruik);
o psychische factoren (incl. medicijngebruik);
o factoren gerelateerd aan de persoonlijke levensgeschiedenis;
o omgevingsfactoren.
In de praktijk kan het probleemgedrag zich op zeer verschillende wijze uiten, zoals
agitatie, agressie, negativisme, omkering dag-/nachtritme, claimend gedrag,
prikkelbaarheid, ontremming, zwerfgedrag, verzamelwoede, decorumverlies, apathie
en overmatig oninvoelbaar huilen of lachen. Het is duidelijk dat deze
gedragsproblematiek het welbevinden van de cliënten, en daarmee hun algehele
gezondheidstoestand, soms ernstig kan schaden. En omdat medicatie vaak tot weinig
of zelfs negatief resultaat leidt , is er gezocht naar niet-medicamenteuze oplossingen
hiervoor, zoals de beïnvloeding ervan door omgevingsfactoren ter ondervanging van
probleemgedrag.
Samenvattend kan gesteld worden:
Een leefmilieu is een leefomgeving waarin behoeften en mogelijkheden van de
cliënt centraal staan. Huisvesting, dagbesteding, zorg, behandeling en begeleiding
zijn doelbewust op elkaar afgestemd. Binnen de leefmilieus geeft de cliënt naar
eigen vermogen sturing aan zijn of haar leven.
Met vriendelijke groet,
G.C.M. Janssen
Raad van Bestuur
Bijlage 1: Verbeterplan langdurige zorg
Op twee afdelingen waar jongeren met NAH verblijven, heeft de implementatie van
ons woonzorgconcept reeds in volle omvang plaatsgevonden met zeer goede
resultaten. Met dit succes gaan wij het woonzorgconcept nu ook volledig uitrollen naar
de volgende drie doelgroepen:
 oudere psychogeriatrische cliënten (ouder dan 65 jaar);
 gerontopsychiatrische cliënten;
 cliënten die uitbehandeld zijn in de psychiatrie met cognitieve stoornissen en
jonger zijn dan 65 jaar.
Dit verbeterplan is ontwikkeld vanuit multidisciplinair samenwerkende behandelaars,
zorgteams en vertegenwoordigers van management, als ook besproken met de
betreffende cliëntenraden en ondernemingsraad.
Concrete actie zullen zijn:
1. De structurele inzet van niet-medicamenteuze interventies binnen ons
woonzorgconcept van leefmilieus teneinde de leefomgeving van cliënten
zoveel mogelijk vrij te laten zijn van belemmeringen en daarmee hun
persoonlijke (veilige) vrijheid te vergroten.
ZHZ wil hiermee wezenlijk bijdragen aan de kwaliteit van leven van onze
cliënten.
2. Het afbouwen en niet langer voorschrijven van psychofarmaca.
Dit vraagt meer dan het enkel niet meer voorschrijven hiervan door de
Specialist Ouderengeneeskunde (SOG). Gedifferentieerd dient te worden
tussen cliënten bij wie behandeling met psychofarmaca primair gericht is op
behandeling van een psychiatrische ziektebeeld en cliënten zonder
voorliggende psychiatrische diagnose, bij wie psychofarmaca worden ingezet
ter behandeling van gedragsproblemen. De afbouw van medicamenteuze
interventies zal zich vooral op de laatstgenoemde groep cliënten richten.
In plaats van het medicamenteus behandelen van cliënten en hun
gedragsproblemen zal op verschillende manieren gewerkt moeten worden aan
het structureel inzetten van alternatieve interventies. Hierbij valt o.a. te denken
aan de inzet van persoonlijke dagbesteding op maat, bewegingsactiviteiten en
voorkeursmuziek, alsmede begeleiding bij sensorische integratie en
specialistische ondersteuning van zorgmedewerkers bij omgaan met storend
gedrag. Deze via de zorgleefplannen geborgde inzet van preventieve
interventies sluit aan bij het advies vanuit de Verenso richtlijn.
Faciliteiten / Randvoorwaarden:
 Dagelijks meerdere momenten van dagbesteding beschikbaar stellen;
 Dagelijks beweging in groepen en individueel (Bewegingsgerichte Zorg);
 Uitbreiding van begeleiding bij activiteiten door stagiaires, vrijwilligers,
mantelzorgers en arbeidsvermogenden vanuit de participatiewet;
 Bewegingsbegeleider 7 dagen per week beschikbaar;
 Begeleiding op maat door muziektherapeuten;
 Multidisciplinaire advisering over sensorische informatieverwerking door
gespecialiseerde ergotherapeuten en fysiotherapeuten;


Ondersteuning/scholing zorgpersoneel door psychiatrisch verpleegkundige;
Fysieke ruimte van BOPZ-afdelingen binnen en buiten vergroten.
Monitoring (cliëntgericht):
 Meten psychofarmaca gebruik bij 0 - 3- 6 en 12 maanden;
 Prevalentie storend gedrag (CMAI, NPI-Q en/of PAL);
 Gedragsobservaties d.m.v. video-interactiebegeleiding;
 Gecombineerde visites van de Specialist Ouderengeneeskunde met de
psycholoog;
 Meten cliënttevredenheid (CQ) en ervaringen van familie en naasten;
 Meten aantal vrijheid beperkende zorgafspraken;
 Aantal Meldingen Incident Cliënt (MIC).
Monitoring (medewerker gericht):
Naast de aandacht voor de tevredenheid van cliënten zal er binnen dit project ook
structureel aandacht zijn voor de tevredenheid van medewerkers. Het anders werken,
ten gevolge van het niet meer voorschrijven van psychofarmaca, zal het nodige van
hen vergen maar ook opleveren in termen van betrokkenheid en professionele vrijheid
(verminderde administratieve verplichtingen). Derhalve heeft de monitoring van
diverse parameters voor medewerkerstevredenheid een belangrijke rol binnen dit
project.
 Meten medewerkerstevredenheid;
 Ziekteverzuim medewerkers;
 Aantal Meldingen Incident Medewerker (MIM).
Doelstellingen:
Risico van dit project kan een toename van het aantal agressie- en valincidenten zijn.
Dit zou in ons huidige systeem kunnen leiden tot een verhoging van de administratieve
lasten. Van elk incident wordt immers een MIC geschreven. Een vermindering van
regeldruk is in deze dan ook gewenst. Voorstel is om naast rapportage van het incident
in het zorgdossier, verder geen andersoortige registraties van agressie- en
valincidenten te doen.
Een incident wordt alleen nog gemeld als er letsel uit voortvloeit (en bij de IGZ
gemeld moet worden).
Doelen voor 2016:
 80% van de cliënten en/of verwanten geeft een 8 of hoger bij de minimaal eens per
half jaar te houden MDO evaluatie;
 Minimaal 25% van de cliënten en/of verwanten vullen minimaal eens per jaar op
www.zorgkaartnederland.nl een waardering in over hun ervaringen;
 Gebruik van psychofarmaca binnen ZHZ ligt lager dan het landelijk gemiddelde;
 Administratieve last van structurele MIC-registraties is opgeheven;
 ZHZ behoort tot de top 10 van beste werkgevers in de branche (landelijk);
Bijlage 2: Gegevens
ZORGAANBIEDER GEGEVENS
Zorgspectrum Het Zand
Postbus 40182
8004 DD Zwolle
Naam Bestuurders: Mw. G.C.M. Janssen en dhr. W. Bakker
Contactpersoon :
Mw. G.C.M. Janssen
Hollewandsweg 17
8014BE Zwolle
038 4687700
[email protected]
DEELNEMENDE LOCATIES
De Berghorst
Ebbinge Wubbenlaan 80
7951AZ Staphorst
0522 466900
Aantal cliënten : 32 cliënten
Aantal medewerkers : 46 medewerkers
Personeelsmix : Verpleegkundigen, woonbegeleiders in de functie van VIG, helpenden
Aard van de zorg die wordt geleverd : psychogeriatrie c.q. somatiek
Is er sprake van verscherpt toezicht afgelopen 2 jaar : nee
Basis kwaliteit van zorg op orde : ja
Zandhove
Hollewandsweg 17
8014BE Zwolle
038 4687700
Niet WLZ zorg die wordt geleverd : geriatrische revalidatie
Afdeling Windrichting
Aantal cliënten : 22 cliënten
Aantal medewerkers : 40 medewerkers
Personeelsmix : Verpleegkundigen, woonbegeleiders in de functie van VIG, helpenden en
voedingsassistenten
Aard van de zorg die wordt geleverd : Niet Aangeboren Hersenletsel en uitbehandelde pyschiatrie,
jonger dan 65 jaar.
Is er sprake van verscherpt toezicht afgelopen 2 jaar : nee
Basis kwaliteit van zorg op orde : ja
Afdeling Waterkers
Aantal cliënten :31 cliënten
Aantal medewerkers : 47 medewerkers
Personeelsmix : Verpleegkundigen A en B, woonbegeleiders in de functie van VIG, helpenden en
voedingsassistenten
Aard van de zorg die wordt geleverd : Gerontopsychiatrie
Is er sprake van verscherpt toezicht afgelopen 2 jaar : nee
Basis kwaliteit van zorg op orde : ja
Recente IGZ-rapportage: niet aanwezig