Gemeenteraadsverkiezingen: Zorgbelang Overijssel doet politieke

Gemeenteraadsverkiezingen: Zorgbelang Overijssel doet politieke partijen
suggesties
In maart 2018 zijn voor het eerst gemeenteraadsverkiezingen na de decentralisaties via de Wmo,
Jeugdwet en Participatiewet. Een goede gelegenheid voor politieke partijen het sociaal domein nog
verder te verbeteren. Zorgbelang Overijssel heeft samen met haar achterban van
belangenorganisaties de volgende adviezen voor politieke partijen geformuleerd. Meer informatie?
Bel met 074 – 2500155 of mail naar [email protected].
1. Duidelijke informatie voor burgers
De gemeente dient helder te zijn in de procedure rond het aanvragen van ondersteuning. Het gaat
dan om de manier waarop de burger zich moet melden, de wijze waarop de gemeente de vraag
onderzoekt en erover beslist. Verder kunnen genoemd worden: de informatie over de mogelijkheid
van een persoonsgebonden budget en de hoogte van de eigen bijdrage, het verschil tussen een
algemene voorziening en een maatwerkvoorziening en de mogelijkheden van klachten en
bezwaar/beroep.
Adviezen:
•
hanteer verschillende manieren (website, folders, ervaringsdeskundigen) om burgers
laagdrempelig te informeren;
•
raadpleeg burgers en ervaringsdeskundigen over de beste manier van informeren;
•
informeer burgers actief over de mogelijkheid om een klacht in te dienen of bezwaar/beroep
aan te tekenen.
2. Persoonlijk plan
Nadat een burger gemeld heeft dat hij/zij een ondersteuningsvraag heeft, stuurt de gemeente een
bericht van ontvangst en vermeldt daarin dat de burger als voorbereiding op het gesprek een
persoonlijk plan kan opstellen. Burgers doen er goed aan zichzelf vroegtijdig te bezinnen op de
ondersteuning die zij nodig hebben. Zo’n plan omvat zaken als: wat wil en kan ik zelf, waar kan ik
mijn netwerk van vrienden en familieleden bij betrekken; welke voorzieningen heb ik nodig?
Adviezen:
•
informeer burgers actief en vroegtijdig dat zij een persoonlijk plan kunnen opstellen;
•
stimuleer dat zij, indien nodig, hun netwerk betrekken;
•
wijs er op dat deskundige en onafhankelijke cliëntondersteuners beschikbaar zijn.
3. Onafhankelijke cliëntondersteuning
Een burger die behoefte heeft aan iemand die met hem meedenkt bij het opstellen van een
persoonlijk plan ter voorbereiding op het keukentafelgesprek, kan gebruik maken van een
cliëntondersteuner. De cliëntondersteuner wordt door de gemeente beschikbaar gesteld en is
onafhankelijk. Vooral voor minder mondige burgers kan de cliëntondersteuner een cruciaal persoon
zijn bij het formuleren van de ondersteuningsvraag.
Adviezen:
•
zorg dat de cliëntondersteuners werkelijk onafhankelijk zijn van de gemeente en van
zorgaanbieders, zoals de cliëntondersteuners van Zorgbelang;
•
organiseer integrale cliëntondersteuning (zorg, Wmo, jeugd en langdurige zorg), zodat
cliënten met maar één cliëntondersteuner te maken krijgen;
•
stimuleer de bekendheid van de cliëntondersteuners.
4. Inkoopbeleid
Door middel van het inkoopbeleid realiseren gemeenten hun maatschappelijke opdracht om mensen
met een hulpvraag te ondersteunen. Zij kunnen door hun manier van inkopen invloed uitoefenen op
het beleid en het gedrag van zorgaanbieders door eisen te stellen.
Adviezen:
•
laat de Adviesraad Sociaal Domein actief meedenken over het inkoopbeleid;
•
zorg dat de cliënt keuzevrijheid heeft uit meerdere aanbieders;
•
baseer het inkoopbeleid op de resultaten van het cliëntervaringsonderzoek;
•
stel duidelijke eisen aan het cliënten- en kwaliteitsbeleid van de aanbieders.
5. Burgerinitiatieven
Burgers ondernemen steeds meer initiatieven. Gemeenten kunnen deze initiatieven faciliteren door
bijvoorbeeld een startsubsidie, een welwillende ambtenaar met kennis van beleid, fondsen en
financieringsmogelijkheden en door initiatieven met elkaar in verbinding te brengen.
Adviezen:
•
stimuleer dat de gemeente open staat voor initiatieven van burgers en die faciliteert;
•
sta als gemeente achter het ‘right to challenge’.
6. Ondersteuning van mantelzorgers
Mensen met een ondersteuningsvraag wonen langer zelfstandig. Een belangrijke voorwaarde
daarvoor is in veel situaties het ondersteunen van de mantelzorgers die het in de praktijk mogelijk
maken dat mensen met een beperking in de samenleving blijven wonen. Ondersteuning van
mantelzorgers kan veel omvatten: mogelijkheden voor ontspanning, respijtzorg, het
mantelzorgcompliment en mantelzorgers betrekken bij het keukentafelgesprek.
Adviezen:
•
stel een gedegen mantelzorgbeleid op samen met mantelzorgers;
•
vergroot op tal van manieren (zie boven) de draaglast van mantelzorgers;
•
stimuleer dat mantelzorgers zelf een apart keukentafelgesprek hebben.
7. Sociale wijkteams
Gemeenten beschikken over integrale, sociale wijkteams, dat wil zeggen dat professionals uit
verschillende beleidsgebieden (welzijn, onderwijs, schuldhulpverlening, thuiszorg) concreet
samenwerken. Aandachtspunten rond het functioneren van de sociale wijkteams zijn de
betrokkenheid van burgers, privacy, besluitvormingskracht en de kennis van de jeugdhulp en
armoede.
Adviezen:
•
stimuleer dat burgers invloed hebben op de wijkteams (door het wijkplan op te stellen);
•
let op de privacy van de bewoners;
•
stimuleer dat wijkteams bewoners actief bij hun activiteiten betrekken.
8. VN-verdrag inzake rechten van mensen met een beperking
Het VN-verdrag wil de participatie van mensen met een beperking (lichamelijk, visueel, geestelijk,
verstandelijk) vergroten en drempels (feitelijk, sociaal, financieel) wegnemen. De gemeente beschikt
over tal van instrumenten om die participatie te bevorderen.
Adviezen:
•
stel een lokale inclusie agenda op;
•
betrek mensen met een beperking bij het beleid dat hen raakt.
9. Gezondheid
De gemeente heeft tot taak de gezondheid van burgers te bevorderen en onder meer depressie,
eenzaamheid en alcoholmisbruik te verkleinen. Door te werken aan positieve gezondheid kan zij
burgers ondersteunen in het behouden van de zelfregie ondanks lichamelijke en geestelijke
uitdagingen van het leven.
Adviezen:
•
vergroot de gezondheidsvaardigheden van burgers;
•
werk als gemeente samen met de zorgverzekeraars;
•
analyseer de gezondheidssituatie in de wijk en stel met de inwoners een plan van aanpak op.
10. Jeugd
De gemeente is verantwoordelijk voor het ondersteunen van ouders bij opvoedproblemen en van
jongeren met opgroeiproblemen. Het gaat om bijvoorbeeld huiselijk geweld, tijdig signaleren van
psychische problemen en specialistische zorg. Het beleid wordt zowel op lokaal niveau als op
regionaal niveau gevoerd. Belangrijk thema is de omslag waarbij de burger wordt ondersteund om
zijn eigen problemen aan te pakken.
Adviezen:
•
stimuleer dat cliënten zelf hun (familie) plan opstellen;
•
zorg dat een cliënt een vaste contactpersoon bij de gemeente heeft;
•
organiseer een lokale of regionale Jongerenraad;
•
vraag jonge cliënten op een aansprekende manier naar hun ervaringen.
11. Wonen
Zowel ouderen als mensen met een beperking wonen langer zelfstandig. Het overheidsbeleid is erop
gericht dit te ondersteunen. Een woning is immers een ‘thuis’ waar mensen zich veilig en krachtig
voelen. Gemeenten beschikken over tal van instrumenten om langer zelfstandig wonen mogelijk te
maken, zeker als een integrale aanpak in de wijk gehanteerd wordt.
Adviezen:
•
bereid inwoners goed voor op het langer zelfstandig wonen biedt ruimte aan nieuwe
woonconcepten van burgers;
•
stel een integrale woon- en zorgvisie voor een wijk op.
12. Onafhankelijke klachtenopvang en ombudsfunctie
Als mensen vastlopen in zorg en maatschappelijke ondersteuning, dan dient de gemeente zorg te
dragen voor een goede klachtenopvang en afhandeling.
Adviezen:
•
organiseer de klachtenopvang via een onafhankelijke organisatie;
•
overweeg het installeren van een onafhankelijke en laagdrempelige ombudsfunctie voor het
sociaal domein.