Begrip handicap/chronische ziekte

Workshop:
10 jaar WGBH/CZ
 7 november 2013
 Platformdag
Gehandicapten mbo
 Marije Graven
College voor de Rechten van de Mens
(Sinds 1 oktober 2012, opvolger van de CGB)
Missie is om mensenrechten te:
 Bewaken
 Beschermen
 Belichten
 Naleving ervan te bevorderen
 Non discriminatie / gelijke behandeling is een
mensenrecht
2
Taken en omvang College
Taken, onder meer:
 Adviezen uitbrengen
 Onderzoek doen
 Oordelen uitbrengen (gelijke behandeling)
 Voorlichting/deskundigheidsbevordering
 Rapportages en aanbevelingen
Omvang:
 12 Collegeleden
 Rond de 50 medewerkers
3
Taken College van de Rechten van de
Mens tav Gelijke behandeling
 (Gevraagd en ongevraagd) adviseren
 Onderzoek uit eigen beweging
 Voorlichting/deskundigheidsbevordering
 Geven van oordelen
 Telefonisch spreekuur (werkdagen 10.00 - 16.00)
 Informatie per e-mail
4
Oordelen van het College
 Over discriminatiegronden:
* Ras (afkomst), geslacht, godsdienst of levensovertuiging,
seksuele gerichtheid, politieke overtuiging, burgerlijke staat,
nationaliteit, leeftijd, handicap of chronische ziekte
* voltijds/deeltijd contract, contract voor bepaalde of onbepaalde
tijd
 Over terreinen:
* arbeid, onderwijs, lidmaatschap vakbond
* goederen en diensten (waaronder wonen en openbaar vervoer)
 Niet bindend
5
Wie kunnen om een oordeel van het
College vragen
Oordelen over handicap/chronische ziekte en onderwijs
 Individu (leerling/scholier/student of ouder)
 Belangenorganisatie (ADB’S, ouderenorganisaties)
 Geschillenbeslechter (bijv straks de Geschillendcommissie Passend
Onderwijs)
 Onderwijsinstelling
 School en ouders samen
De onderwijsinstelling kan vragen om een ‘oordeel omtrent het eigen
handelen’
6
Normadressaten
Over welke instellingen kan een oordeel worden
gevraagd?
 Onderwijsinstellingen in het beroepsonderwijs:
praktijkonderwijs, mbo, hbo, wo
 Onderwijsinstellingen in het primair en voortgezet
onderwijs (sinds 1 augustus 2009)
 Niet: speciaal (voortgezet) onderwijs
 Niet: Ministerie van OCW, Onderwijsinspectie, College
voor Examens etc
7
Begrip handicap/chronische ziekte
 Geen definitie
 Het gaat om beperkingen die fysiek, verstandelijk of
psychisch van aard zijn. Vaak onomkeerbaar, in ieder
geval langdurig van aard
 Ook vermeende handicap of chronische ziekte
 Ook indien ‘mede’ een rol heeft gespeeld
8
Normen in de WGBH/CZ - 1
Onderscheid is verboden bij (art 6):




Toelating tot het beroepsonderwijs
Loopbaanorientatie en beroepskeuzevoorlichting
Tijdens het onderwijs (‘toegang tot en aanbieden van’)
Afnemen van toetsen
Meestal gaat het om:
- toelating
- aanpassingen
- pestgedrag
9
Normen in de WGBH/CZ – 2 Bewijslast
Omgekeerde bewijslast (art 10)
 Degene die meent dat in zijn nadeel onderscheid wordt
gemaakt / degene die zich gediscrimineerd voelt
 Moet feiten aanvoeren die dat onderscheid kunnen
doen vermoeden
 Als diegene daarin slaagt, moet de tegenpartij
bewijzen dat niet in strijd met de wet is gehandeld.
Dus geen bewijs van discriminatie, vermoeden is genoeg.
Wel feiten die dat vermoeden staven.
10
Normen in de WGBH/CZ - 3
 Verbod van onderscheid
• Direct onderscheid (art 1)
• Indirect onderscheid (art 1)
• Nalaten doeltreffende aanpassing (art 2)
• Intimidatie (art 1a)
 Uitzonderingen in de wet opgesomd (art 3)
 Geschiktheidseisen mogen, mits noodzakelijk en
passend. Staat niet in de wet: volgt uit oordelen.
11
Doeltreffende aanpassing (art. 2)
• Doeltreffend: geschikt en noodzakelijk voor individu
met h/cz
• Persoon met h/cz moet kenbaar maken dat hij een
aanpassing wil;
• Onderzoeksplicht school
• Doeltreffende aanpassing hoeft niet als het
onevenredig belastend is
12
Onevenredige belasting
Feiten en omstandigheden die bij de afweging een rol
spelen:

grootte van de organisatie of instelling;

noodzakelijke investeringen en kosten voor het
aanbrengen van de aanpassing;

beschikbare financiële tegemoetkomingen;

operationele en technische haalbaarheid van de
aanpassing;

financiële draagkracht van de instelling;

belang van andere studenten.
13
Relatie met Passend Onderwijs
 WGBH/CZ blijft bestaan naast Passend Onderwijs
 Ondanks specialisatie binnen Samenwerkingsverbanden
heeft élke school een onderzoeksplicht.
14
Oordelen over WGBH/CZ en onderwijs in
de afgelopen 10 jaar











15
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
0
0
0
2
0
0
3
11
10
15
17
Oordelen over:





Po: 5
Vo: 23
Mbo: 13
Hbo: 10
Wo: 6
 Onbevoegd: 2x
16
VN Gehandicaptenverdrag
VN verdrag inzake de rechten van mensen met een beperking




Recht op
Recht op
Recht op
Recht op
onderwijs
passende ondersteuning
redelijke aanpassingen
inclusief onderwijs
 Nl heeft ondertekend, maar nog niet geratificeerd
 Er mag geen beleid of wetgeving worden gemaakt dat in strijd is
met het verdrag
 College voor de Rechten van de Mens wordt het nationale
monitoringsinstituut
17
Voor meer informatie:
College van de Rechten van de Mens (College)
Kleine Singel 1-3
Postbus 16001
3500 DA Utrecht
T 030-8883888
F 030-8883883
E [email protected]
W www.mensenrechten.nl
18