Studiedag `Onderzoek Ruimte Vlaanderen`

Studiedag ‘Onderzoek Ruimte Vlaanderen’
AUDITORIUM HADEWYCH, CONSCIENCEGEBOUW, BRUSSEL, 28/11/2013
Gebiedsgerichte werking VLM en instrumenten voor de open
ruimte
GRIET CELEN
AFDELINGSHOOFD PROJECTREALISATIE
Studiedag ‘Onderzoek Ruimte Vlaanderen ’
AUDITORIUM HADEWYCH, CONSCIENCEGEBOUW, BRUSSEL, 28/11/2013
Gebiedsgerichte projecten op het
platteland en in het randstedelijk gebied
• VLM realiseert projecten in complexe gebieden waarin heel wat thema’s
en belangen spelen, waarin eigenaars en gebruikers betrokken zijn en
waarin vragen leven naar concrete realisaties.
Hiervoor beschikt VLM over:




Expertise in projectleiding en procesbegeleiding
Multidisciplinaire projectteams
Kennis van eigendom en gebruik
Heel wat krachtige instrumenten om tot uitvoering te komen:
Plattelandsmiddelen, beheerovereenkomsten, vergoedingen, lokale
grondenbanken, ruilverkaveling, landinrichting, natuurinrichting, gebiedsgerichte
inzet instrumenten mestbeleid, ….
• VLM is zowel partner in grote investeringsprojecten met impact op de
open ruimte als partner in projecten op het platteland en in het
randstedelijk gebied.
Studiedag ‘Onderzoek Ruimte Vlaanderen ’
AUDITORIUM HADEWYCH, CONSCIENCEGEBOUW, BRUSSEL, 28/11/2013
Uitvoeren van geïntegreerde
gebiedsgerichte projecten
•
•
•
•
•
natuurinrichting
ruilverkaveling
Landinrichting
Vlaggenschipprojecten - gebiedsinitiatieven
Projecten flankerend beleid
Studiedag ‘Onderzoek Ruimte Vlaanderen ’
AUDITORIUM HADEWYCH, CONSCIENCEGEBOUW, BRUSSEL, 28/11/2013
Uitvoeren van geïntegreerde
gebiedsgerichte projecten natuurinrichting
NATUURINRICHTINGSPROJECTEN
geven gebiedsgericht en
projectmatig invulling aan
de instandhoudingsdoelstellingen
het Vlaams gebiedsgericht beleid
het soortenbeleid
partner: ANB
uitdagingen voor de toekomst: instandhoudingsdoelstellingen (IHD’s)
Studiedag ‘Onderzoek Ruimte Vlaanderen ’
AUDITORIUM HADEWYCH, CONSCIENCEGEBOUW, BRUSSEL, 28/11/2013
Uitvoeren van geïntegreerde
gebiedsgerichte projecten –
natuurinrichting
● Visie voor het nieuwe Vinne
1.Uitgangssituatie
populieren
2. Visie
3. Evolutie werken
4. resultaat: Natuurlijk meer in het
Vinne hersteld
Studiedag ‘Onderzoek Ruimte Vlaanderen ’
AUDITORIUM HADEWYCH, CONSCIENCEGEBOUW, BRUSSEL, 28/11/2013
Uitvoeren van geïntegreerde
gebiedsgerichte projecten natuurinrichting
Uitvoering van de werken in
Merelbeekse Scheldemeersen
Moerasherstelwerken in de Blankaart
Vogels thuis in de Uitkerse Polder
Studiedag ‘Onderzoek Ruimte Vlaanderen ’
AUDITORIUM HADEWYCH, CONSCIENCEGEBOUW, BRUSSEL, 28/11/2013
Uitvoeren van geïntegreerde
gebiedsgerichte projecten ruilverkaveling
RUILVERKAVELINGSPROJECTEN
geven gebiedsgericht en
verbetering van de agrarische structuur
projectmatig invulling aan
ontwikkeling van de plattelandsfuncties
- leefomgeving
- openstelling van het platteland
de milieucondities
partner: ALBON
uitdagingen voor de toekomst: breedte van instrument verkennen
zowel inhoudelijk als procedureel
Studiedag ‘Onderzoek Ruimte Vlaanderen ’
AUDITORIUM HADEWYCH, CONSCIENCEGEBOUW, BRUSSEL, 28/11/2013
Uitvoeren van geïntegreerde
gebiedsgerichte projecten ruilverkaveling
RUILVERKAVELING METTEKOVEN
Herinrichting dorpsplein
Tweesporenweg
vlak na uitvoering
Wandelweg
Studiedag ‘Onderzoek Ruimte Vlaanderen ’
AUDITORIUM HADEWYCH, CONSCIENCEGEBOUW, BRUSSEL, 28/11/2013
Uitvoeren van geïntegreerde
gebiedsgerichte projecten ruilverkaveling
Herverkaveling in beeld
Voor
Na
Studiedag ‘Onderzoek Ruimte Vlaanderen ’
AUDITORIUM HADEWYCH, CONSCIENCEGEBOUW, BRUSSEL, 28/11/2013
Akkerland, situatie vóór RVK
 Landbouw:




Onregelmatige vorm en niet gebundeld
Erosie
juridische onzekerheid
Toegang via erfdienstbaarheid
 Eigendom: niet gebundeld en slecht ontsloten
 Water:


Overstromingsproblematiek
Mest en pesticiden in de beek
 Natuur:


geïsoleerde natuurkern
Akkerfauna en akkerflora in verdrukking
 recreatie en landschap:

Wandelweg niet toegankelijk
 Archeologie:
site niet beschermd
Studiedag ‘Onderzoek Ruimte Vlaanderen ’
AUDITORIUM HADEWYCH, CONSCIENCEGEBOUW, BRUSSEL, 28/11/2013
Mogelijkheden na ruilverkaveling

Landbouw







Betere vorm bewerkbaar // helling
Ontsluiting via openbaar domein
Juridische zekerheid oa trage wegen
Erosiebestrijdingsmaatregelen
Percelen dichter bij hoeve
Eigendommen ontsloten en gebundeld
Water
 Natuurlijke buffering overstroming
 Buffering van de beek tegen
inspoeling

Ecologie
 ontsnippering
 Maatregelen akkerfauna /-flora

Recreatie
 Nieuwe wandelverbinding die ook
voor landbouw duidelijke grens vormt

Archeologische site beter beschermd
Studiedag ‘Onderzoek Ruimte Vlaanderen ’
AUDITORIUM HADEWYCH, CONSCIENCEGEBOUW, BRUSSEL, 28/11/2013
Uitvoeren van geïntegreerde
gebiedsgerichte projecten landinrichting
LANDINRICHTINGSPROJECTEN
geven gebiedsgericht en
projectmatig invulling aan
een gecoördineerde inrichting van
een groter gebied
stimuleren samenwerking tussen:
- Vlaamse sectoren
- provincies
- gemeenten
- privaatrechtelijke rechtspersonen
partner: ALBON
uitdagingen voor de toekomst: versterking open ruimte en
omgevingskwaliteit in randstedelijke gebieden.
“Over de periode 2009-2014 wordt 10% van het landinrichtingsbudget
gereserveerd voor de Vlaamse Rand”
Studiedag ‘Onderzoek Ruimte Vlaanderen ’
AUDITORIUM HADEWYCH, CONSCIENCEGEBOUW, BRUSSEL, 28/11/2013
Uitvoeren van geïntegreerde
gebiedsgerichte projecten landinrichting
Studiedag ‘Onderzoek Ruimte Vlaanderen ’
AUDITORIUM HADEWYCH, CONSCIENCEGEBOUW, BRUSSEL, 28/11/2013
Uitvoeren van geïntegreerde
gebiedsgerichte projecten landinrichting
Studiedag ‘Onderzoek Ruimte Vlaanderen ’
AUDITORIUM HADEWYCH, CONSCIENCEGEBOUW, BRUSSEL, 28/11/2013
Uitvoeren van geïntegreerde
gebiedsgerichte projecten landinrichting
Studiedag ‘Onderzoek Ruimte Vlaanderen ’
AUDITORIUM HADEWYCH, CONSCIENCEGEBOUW, BRUSSEL, 28/11/2013
Uitvoeren van geïntegreerde
gebiedsgerichte projecten vlaggenschipprojecten
vlaggenschipprojecten
• Zetten een lokale samenwerking op
• Ontwikkelen gebiedsgericht en projectmatig een streek
{
- via fysiekruimtelijke maatregelen (vaak wordt beroep gedaan
op de instrumenten RVK, LI, NI en lokale grondenbanken)
- via sociaal-maatschappelijke maatregelen (identiteit,
sociale tewerkstelling)
- via economische maatregelen (“branding” van streek,
netwerk van ondernemers)
• uitdagingen voor de toekomst: betrekken nieuwe thema’s
(klimaat/energie)
Studiedag ‘Onderzoek Ruimte Vlaanderen ’
AUDITORIUM HADEWYCH, CONSCIENCEGEBOUW, BRUSSEL, 28/11/2013
Uitvoeren van geïntegreerde
gebiedsgerichte projecten vlaggenschipprojecten
Geïntegreerde uitwerking van drie pijlers:
Pijler1: de Merode als plattelandsregio met klasse
“We koesteren onze plattelandsregio met klasse”
Pijler2: de Merode als innoverend en gastvrij platteland
“We ontwikkelen onze streek steunend op haar unieke kwaliteiten”
Pijler3: de Merode als zelfbewust platteland
“we zijn trots op onze streek”
Studiedag ‘Onderzoek Ruimte Vlaanderen ’
AUDITORIUM HADEWYCH, CONSCIENCEGEBOUW, BRUSSEL, 28/11/2013
Uitvoeren van geïntegreerde
gebiedsgerichte projecten – flankerende
projecten
SIGMA PLAN
Zoekgebied
Projectgebied
Ruil
Studiedag ‘Onderzoek Ruimte Vlaanderen ’
AUDITORIUM HADEWYCH, CONSCIENCEGEBOUW, BRUSSEL, 28/11/2013
Uitvoeren van geïntegreerde
gebiedsgerichte projecten –
flankerende projecten
Studiedag ‘Onderzoek Ruimte Vlaanderen ’
AUDITORIUM HADEWYCH, CONSCIENCEGEBOUW, BRUSSEL, 28/11/2013
Generieke opdrachten VLM
• Vlaamse Grondenbank
• Kapitaalschade en gebruikersschade bij
bestemmingswijzigingen van geel naar groen
• E-voorkooploket
• 6e staatshervorming : schatten en onderhandelen voor het
Vlaamse aankoopcomité?
Studiedag ‘Onderzoek Ruimte Vlaanderen ’
AUDITORIUM HADEWYCH, CONSCIENCEGEBOUW, BRUSSEL, 28/11/2013
Sterkten van gebiedsgerichte werking
1. Breed en geïntegreerd werken
•
oplossingsmogelijkheden
+ onderhandelingskorf
2. Gericht op samenwerking
•
•
Samen leggen doelen en middelen
duurzame lokale verankering
3. Sterke uitvoeringsinstrumenten
•
•
•
Ingrepen en oplossingen
op niveau van eigendom en gebruik
Grondmobiliteit!
Ingrepen op terrein!
Studiedag ‘Onderzoek Ruimte Vlaanderen ’
AUDITORIUM HADEWYCH, CONSCIENCEGEBOUW, BRUSSEL, 28/11/2013
Nieuwe ontwikkelingen : link naar
wonen?
Studiedag ‘Onderzoek Ruimte Vlaanderen ’
AUDITORIUM HADEWYCH, CONSCIENCEGEBOUW, BRUSSEL, 28/11/2013
Nieuwe ontwikkelingen : link naar
economie?
Studiedag ‘Onderzoek Ruimte Vlaanderen ’
AUDITORIUM HADEWYCH, CONSCIENCEGEBOUW, BRUSSEL, 28/11/2013
Nieuwe ontwikkelingen : link naar
energie?
• Winterswijk :
grote energievraag voor steengroeve
• Ondernemer geïnteresseerd om
vergistingsinstallatie uit te bouwen
• Grote nood aan biomassa wordt voorzien in gebied door :
–
–
–
–
2e teelt op landbouwgronden
Specifieke ‘bloemrijke’ teelten op wegbermen en watergangen
Restfractie uit natura2000-gebieden
Groenelementen in het landschap (onder meer vergroening)
• Resultaat : energie + opwaardering landschap (en hogere
attractiviteit voor toeristen) + verlaging beheerskost voor
gemeente en natuurvereniging + extra inkomen voor
landbouwers
Studiedag ‘Onderzoek Ruimte Vlaanderen ’
AUDITORIUM HADEWYCH, CONSCIENCEGEBOUW, BRUSSEL, 28/11/2013
Nieuwe ontwikkelingen : instrumenten
• Decreet landinrichting : instrumentenkoffer
• Rollend fonds voor strategische grondaankopen
• Instrumenten gericht op eigenaars/gebruikers
(erfdienstbaarheden, vergoedingen,….) en gericht op groepen
(gebiedsconvenanten, gebiedsenveloppes,…)
Studiedag ‘Onderzoek Ruimte Vlaanderen ’
AUDITORIUM HADEWYCH, CONSCIENCEGEBOUW, BRUSSEL, 28/11/2013
Nieuwe ontwikkelingen : decreet
landinrichting
inrichting
beheer
Inrichtingswerken
Inrichtingswerken uit
kracht van wet
andere
Vestigen van
erfdienstbaarheden
tot openbaar nut
Vergoeding voor
waardeverlies van
gronden
Lokale
grondenbanken (incl.
vergoedingen)
Beheerovereenkomsten
Verwerving
En grondmobiliteit
Verwerving
Vrijwillige
bedrijfsverplaatsing,
bedrijfsreconversie en
bedrijfsstopzetting
Koopplicht
Subsidies
Projectmatig recht
van voorkoop
Dienstenvergoeding
Vrijwillige
herverkaveling
Herverkaveling uit
kracht van wet
Gebruiksruil
Herverkaveling uit
kracht van wet met
planologische ruil
Enkel spoor landinrichting
Projectoproep
Studiedag ‘Onderzoek Ruimte Vlaanderen ’
AUDITORIUM HADEWYCH, CONSCIENCEGEBOUW, BRUSSEL, 28/11/2013
Drie sporen om de instrumenten in te
zetten
1. Ter uitvoering van een landinrichtingsplan:
–
Realisatie van een landinrichtingsproject
2. Ter uitvoering van de inrichtingsnota:
–
Realisatie van een concreet project, plan of programma dat is goedgekeurd en van
financiering voorzien door Vlaamse Regering, provinciebestuur of gemeentebestuur.
3. Ter uitvoering van een beheervisie:
–
Realisatie van beheervisie
Studiedag ‘Onderzoek Ruimte Vlaanderen ’
AUDITORIUM HADEWYCH, CONSCIENCEGEBOUW, BRUSSEL, 28/11/2013
Studiedag ‘Onderzoek Ruimte Vlaanderen ’
AUDITORIUM HADEWYCH, CONSCIENCEGEBOUW, BRUSSEL, 28/11/2013
Studiedag ‘Onderzoek Ruimte Vlaanderen ’
AUDITORIUM HADEWYCH, CONSCIENCEGEBOUW, BRUSSEL, 28/11/2013