Micro-organismen organismen

MicroMicro-organismen
Agenda
Wat zijn micro-organismen?
Verschil tussen bacteriën en virussen
Wat zijn micro-organismen?
Een micro-organisme is niet zichtbaar met het blote oog:
Bacterië
Bacteriën (gram positief/negatief))
Protozo
Protozoë
ën (eencellige levensvormen)
Schimmels (waaronder
gisten)
(
Algen (Simpele planten, zowel eencellige als meercellige organismen
bv. zeewier.
Virussen (enveloped en non-enveloped)
Prionen
Virussen en prionen worden niet tot de micro-organismen gerekend
(maar wel tot microbiologie), omdat ze niet als levend worden
gezien.
Bacteriën
Een bacterie is een ééncellige levensvorm en kent een eigen
stofwisseling. Het is geheel ´zelfverzorgend´, eet, drinkt en
plant zich voort.
Alle bacteriën zijn omgeven door een celwand. Ze kunnen zich
onafhankelijk van elkaar voortplanten.
Sommige bacteriën kunnen ziekten veroorzaken. Dit is te
bestrijden met antibiotica
Bacteriën
E-coli
Bacteriën komen overal in de natuur
voor, ook in het menselijk lichaam.
Veruit de meeste bacteriën zijn niet
schadelijk voor de gezondheid.
Veel bacteriën doen bijzonder nuttig
werk, bijvoorbeeld in onze darmen,
breken organisch afval af, maken yoghurt
en kaas, enz.
Ook worden ze ingezet in de industrie
om bijvoorbeeld bepaalde soorten afval
af te breken of om medicijnen te maken.
Legionella
Bacteriën
Bacteriën zijn te klein om met het
blote oog te kunnen zien.
Onder de microscoop echter
kunnen verschillende kenmerken
onderscheiden worden, wat al van
oudsher een belangrijke bijdrage
levert aan de determinatie van
bacteriën.
Bacteriën kunnen op verschillende
manieren van elkaar worden
onderscheiden.
Bacteriën – onderscheid naar vorm
Er kunnen drie grondvormen
worden onderscheiden bij
bacteriën:
de bolvorm: coccus
de staafvorm: bacterium, bacil
de spiraalvorm: spirillum
Flagellen:
Veel staafvormige bacteriën
bezitten flagellen of
zweepdraden en daarmee
kunnen ze zich voortbewegen.
A.
B.
C.
D.
E.
F.
staafvormig,
bolvormig,
bolvormig in clusters
bolvormig in paren
spiraalvormig,
kommavormig
Bacteriën – onderscheid naar celwand
GramGram-kleuring is een methode om bacteriën te
kleuren om ze onder een lichtmicroscoop
zichtbaar te maken en als hulpmiddel bij het
herkennen van soorten.
Met behulp van deze methode vallen bacteriën
uiteen in twee verschillend aankleurende
groepen, die men GramGram-negatief (rood) of
GramGram-positief (blauwpaars)
blauwpaars) noemt.
Het verschil tussen Gram-negatieve en Grampositieve bacteriën wordt veroorzaakt door een
verschil in de structuur van de celwand
Vermenigvuldiging van Bacteriën
Bacteriën zijn zelfvoorzienend als ze de basiselementen van
overleven hebben:
1. Temperatuur
2. Vochtigheid
3. Voedingsstoffen
4. Zuurstof
5. Zuurgraad (Ph 7 of neutraal, ideaal)
Er zijn
bacteriesoorten die
zich onder gunstige
omstandigheden
elke 20 minuten
kunnen delen
Bacteriën
Bacteriën planten zich voort door een enkele cel te delen in
twee cellen, deze nieuwe cellen te splitsen in 2 meer cellen,
enz.
Onder ideale omstandigheden, kan een cel een kolonie vormen
van meer dan 1 miljoen bacteriën in ongeveer 5 uur
Bacteriën kunnen resistent worden tegen antibiotica en kunnen
zelfs antibiotica onwerkzaam maken.
Resistentie tegen antibiotica betekent niet dat de bacterie ook
ongevoelig is voor desinfectiemiddelen
Virussen
Virussen zijn nog kleiner (100x zo klein)
dan bacteriën en kunnen niet worden
gezien onder een gewone microscoop
Het grote verschil tussen bacteriën en
virussen is dat virussen geen eigen
stofwisseling hebben. Virussen zijn
afhankelijk van andere gastheercellen
(van dier en mens) om zich te kunnen
handhaven en vermenigvuldigen.
Influenza virus - schematisch
Virussen
Sommige virussen leiden tot een ziekte bij de ´gastheer´
Een virusziekte is niet te bestrijden met antibiotica. Toch wordt er
soms wel antibiotica gegeven aan een patiënt om een bacteriële
infectie te bestrijden
Doordat het immuunsysteem van het lichaam is afgezwakt, hebben
bacteriën meer kans zich te ontwikkelen
Virussen worden geclassificeerd door de vorm, grootte en andere
structurele kenmerken, bijvoorbeeld enveloped/non-enveloped
Virussen
Enveloped virussen:
virussen:
Envelop verwijst naar een virusomhulsel
dat bij bepaalde virussen voorkomt, die
bestaat uit een dubbelmembraan, gemaakt
met materiaal uit gastheercellen en de
daarin opgeslagen virale eiwitten.
Zijn gemakkelijker af te doden. De
envelope van de virussen is relatief
gevoelig voor uitdroging, hitte en
schoonmaakmiddelen.
Ze kunnen niet buiten de gastheercel
overleven.
Voorbeelden: HIV, herpes, Hepatitis B en C,
coronavirus, Influenza
Enveloped Herpes virus
Virussen
NonNon-enveloped virussen:
virussen:
Hebben geen omhulsel
Zijn moeilijker af te doden, meer resistent en kunnen langer
blijven overleven buiten de gastheercel
Voorbeelden: Polio, Norovirus, Rhinovirus, Rotavirus, Parvovirus
Bacteriën vs virussen
Belangrijkste verschillen:
verschillen:
Een bacterie is een levend organisme en heeft een eigen stofwisseling.
Een virus heeft een gastheercel nodig.
Een bacterie vermeerdert zich door zichzelf in tweeën te delen. Hij
maakt een extra celwand en deelt zich doormidden. Een virus
vermeerdert zichzelf door van een gastheercel DNA-materiaal te
gebruiken. Het virus brengt een stukje DNA van de gastheer binnen
zijn eiwit-omhulsel. Hierdoor kan het virus zichzelf kopiëren. Dit gaat
altijd ten koste van de gastheercel.
Een bacterie is met antibiotica te bestrijden, virus niet.
Virussen
Door virus veroorzaakte
aandoeningen:
Wratten
Verkoudheid
Griep
Hepatitis
AIDS
Schimmels
Er zijn twee categorieën ziekteverwekkende
schimmels: met een mycelium dat is
opgebouwd uit schimmeldraden of hyfen;
en de eencellige gisten. Sommige hebben
echter kenmerken van beide groepen.
Schimmels vormen sporen die jaren inactief
kunnen blijven voordat ze een ziekte
veroorzaken.