Synthetische compressorolie presteert vaak beter dan minerale

<<MAINTENANCE TIPS>>
foto: Atlas Copco
foto: Kaeser Compressoren
Synthetische compressorolie
presteert vaak beter dan minerale
Smeerolie voor compressoren moet aan veel
eisen voldoen. Omdat de bedrijfstemperaturen
van compressoren vaak hoog zijn, moeten oliën
goed bestand zijn tegen hoge thermische
belastingen en niet te snel verouderen. Om
verdamping bij hogere temperaturen te voorkomen, is een geringe vluchtigheid belangrijk.
De smeerolie komt in contact met gecondenseerde waterdamp en mag daardoor niet snel
hydroliseren. Synthetische oliën presteren in
dit opzicht vaak beter dan minerale soorten.
De vraag of het beter is om voor compressoren altijd synthetische olie te gebruiken is niet
zonder meer te beantwoorden.
MAINTENANCE MAGAZINE N° 96, juni 2009
Vuistregel
34
Een belangrijk voordeel van synthetische
smeerolie is in ieder geval de betere stabiliteit
bij hogere temperaturen. In normale omstandigheden hebben olie ingespoten compressoren
een bedrijfstemperatuur van 80° C. Voor minerale olie is dit zo ongeveer de grens waarbij nog
goede prestaties zijn te verwachten. Er is echter
weinig nodig om de temperatuur op te laten
lopen, bijvoorbeeld als een compressor in een
stookruimte staat, als de koelers vervuild zijn
of als de temperatuurregeling defect is. Temperaturen van 100° C of nog hoger zijn geen
uitzondering. Als vuistregel geldt dat elke 10°C
temperatuurverhoging leidt tot een halvering
van de levensduur van de smeerolie. Dat geldt
voor minerale olie en voor synthetische olie.
Het voordeel van synthetische olie is echter dat
de levensduur vanaf het begin veel langer is. Zo
is het mogelijk dat een minerale olie bij 100° C
nog maar 500 uur te gebruiken is en een synthetische olie 2000 uur. In het algemeen geldt
dat hoe slechter de bedrijfsomstandigheden,
hoe groter de voordelen die van synthetische
olie te verwachten zijn. Deze heeft immers heel
Compressoren zijn niet bepaald
minerale oliën. Echter vaak, maar
compressietemperatuur die bij zuigercompressoren problemen kunnen opleveren. Een
bekend verschijnsel is koolvorming op de kleppen, waardoor brand kan ontstaan, zelfs een
explosie. Een ester voorkomt koolvorming bij
zuigercompressoren. Synthetische olie maakt
ook het comprimeren van gasvormige koolwaterstoffen eenvoudiger. Als een normale minerale olie met een dergelijk medium in contact
komt, kan er verdunning optreden en nemen de
smerende eigenschappen van de olie af.
niet altijd, presteren synthetische
Voedingsmiddelenindustrie
de meest ideale omgeving voor
smeerolie. Belastende factoren
zijn de hoge temperaturen, hoge
drukken en het nauwe contact met
water en zuurstof. Als smeermiddel
gebruikt men nog regelmatig
smeeroliën beter dan minerale.
vaak langere standtijden, maar daar staan wel
hogere aanschafkosten tegenover.
Andere voordelen
Naast de langere standtijden bij hogere temperaturen zijn er nog diverse andere voordelen.
Een voorbeeld is de inwendige slijtage van
machines. Er bestaan synthetische smeeroliën
die vervuiling van compressoren en andere
machines tegengaan en daardoor slijtage
verminderen. Goede voorbeelden zijn PAO
(Polyalfaolefinen) en esters. Olie afscheiders,
oliefilters en persluchtfilters zijn langer te
gebruiken. In het algemeen geldt dat compressoren en andere machines langer te gebruiken
zijn en dat de onderhoudskosten flink lager
liggen. Een ander voordeel is de polariteit, dus
de hechting aan metaaloppervlakken. Diverse
synthetische oliën hebben een betere polariteit
dan minerale oliën, soms zelfs zo hoog dat de
smering weer enigszins in gevaar kan komen.
Dat geldt bijvoorbeeld voor PAO’s. Door een
ester toe te voegen is de polariteit van een PAO
echter gemakkelijk weer in balans te brengen.
Esters lenen zich ook voor de extreem hoge
Bij de bedrijfsvoering binnen de voedingsmiddelenindustrie speelt de HACCP een belangrijke rol. Deze richtlijnen zijn ontwikkeld om
verontreiniging van voedingsmiddelen te voorkomen. Perslucht van normale oliegesmeerde
compressoren kan erg schadelijk zijn. Als de
compressor gesmeerd is met minerale olie
kunnen er giftige bestanddelen in het voedsel
terechtkomen. Door de grote hoeveelheid water
in de perslucht kan een ideale kweekplaats
van bacteriën en schimmels ontstaan. Vooral
in dode hoeken van leidingen zijn de risico’s
groot. Synthetische olie remt onder andere de
groei van bacteriën en schimmels. Hoe kan een
bedrijf er nu zeker van zijn dat een olie veilig bij
voedingsmiddelen is te gebruiken? Vroeger gaf
de HI-certificering door de USDA zekerheid.
Haar rol is overgenomen door de Europese
EHEDG. Voor keuringen en de levering van
deze H-certificaten is de National Sanitation
Foundation (NSF) in het leven geroepen. Fabrikanten van levensmiddelen doen er verstandig
aan om alleen de synthetische olie te gebruiken
die voorzien is van dit certificaat. <<