Islamitische feesten en riten van de jaarcyclus

Islamitische feesten en riten van de jaarcyclus
Met dank aan de Islam scoutinggroep van Scouting Nederland Salaam
Islam betekent ‘vrede aangaan’ en ook ‘onderwerping aan God’. Moslim zijn betekent daarom iemand die vrede heeft gesloten,
zowel met God als met de mens, door onderwerping aan God. Deze woorden komen uit de Heilige Koran, het heilige boek van
de moslims. Het belangrijkste van de Islam is vrede sluiten met God, dat betekent het volledig onderwerpen en gehoorzamen
aan God.
Op deze pagina vindt je informatie over de volgende feesten

Al Hijra Muharram - Islamitisch nieuwjaar

Id-ul-Adha - Het offerfeest

Id ul Hadj - Bedevaart naar Mekka

Ashura - De tiende dag

Id-ul-Maulid - De geboorte van de profeet Mohammed vzmh

Lailat-ul-Meraj - De Hemelvaart van de profeet Mohammed vzmh

Lailat-ul-Baraat - De nacht van de lotsbezegeling

Ramadan - De islamitische vastenmaand

Lailat-ul-Qadr - Nacht van de beslissing
Id-ul-Fitr - (Seker Bayrami) - Feest van de verbreking van de vasten (Suikerfeest)
Inleiding
De islam kent een aantal grote feesten. De data van deze feesten worden berekend volgens een maankalender: de
Hijra. Het islamitisch jaar volgt de koran, die aangeeft dat de zon en de maan door Allah geschapen zijn, en dat de
maan de tijdmaat aangeeft. Het bepalen van de exacte begindatum van islamitische hoogtijdagen is soms moeilijk. Voor
belangrijke vieringen, zoals voor het begin van de islamitische vastenmaand ramadan, kijken sommige groepen moslims
naar de kalender, en andere naar de precieze maanstand. Veel moslims richten zich naar het moment waarop de
maand in hun geboorteland gezien wordt. Door het tijdsverschil tussen de verschillende landen kunnen er nogal eens
verschillen ontstaan in het tijdstip waarop een feest of viering begint.
Feestdagen
De belangrijkste hoogtijdagen voor moslims luiden als volgt:
Al Hijra Muharram.
Islamitisch nieuwjaar
Datum
volgens
de Hijra
kalender
1
muharam
22
10
31
20
10
29
18
18
27
Dhu-I-Hijja
19 Januari- tot 22
Januari- 2005
Op de eerste dag van de islamitische maand muharram herdenken moslims dat de profeet
Mohammed vzmh en zijn volgelingen in het jaar 622 de stad Mekka verlieten en naar Medina
verhuisden. Enkele generaties later zou de datum van deze verhuizing, in het Arabisch ÀalHijra” genoemd, als beginpunt voor de moslimkalender, de Hijri-kalender, worden genomen.
De eerste dag van Muharram van het jaar 1 van de islamitische jaartelling komt overeen met
16 juli van het jaar 622 van de christelijke jaartelling
Id ul Hadj
Bedevaart naar Mekka
De Hadj is de jaarlijkse bedevaart naar Mekka die iedere volwassen moslim die daartoe de
middelen heeft ten minste eens in zijn leven moet verrichten.
De Hadj vindt altijd plaats in het begin van de twaalfde maand van de moslimkalender. De
Hadj brengt hem naar de plaats waar Mohammed de Islam heeft gepredikt. Mohammed's
'afscheidsbedevaart' in zijn sterfjaar werd het voorbeeld voor het huidige hadj-ritueel. De
relatie met de persoon van Mohammed is voor de moslim een belangrijk aspect van de Hadj.
Dit blijkt onder meer uit het bezoek dat veel pelgrims na afloop brengen aan Mohammed's graf
in Medina.
Het hadj-ritueel begint met het aannemen van de ihraam, de gewijde staat van de pelgrim. Dit
is verplicht zodra men het heilige gebied rond Mekka betreedt. De pelgrims, die tegenwoordig
meestal per vliegtuig arriveren, plegen de ihraam bij aankomst vanaf de vliegtuigtrap aan te
nemen. Voor de mannen houdt dat in dat zij gekleed gaan in twee witte ongenaaide doeken,
waarvan de ene om de linkerschouder wordt geslagen en de andere om de lendenen. Voor de
vrouw geldt slechts dat haar handen en haar gezicht onbedekt moeten blijven.
Tijdens de ihraam moet de moehrim (of moehrima, hij of zij die in gewijde staat verkeert) zich
van seksueel verkeer onthouden. Verder is het scheren en knippen van haar en nagels en ook
het kammen niet toegestaan.
Onmiddellijk na aankomst in Mekka wordt een bezoek aan de Ka'bah gebracht, waaromheen
het plein van de grote moskee ligt. Beginnend bij de zwarte steen die in de oosthoek van de
Ka'bah is ingemetseld en die de pelgrim zo mogelijk kust of aanraakt gaat hij rechtsom en
maakt vervolgens tegen de wijzers van de klok in een zevenvoudige omgang rond de Ka'bah.
Daarna verricht hij de loop tussen de met de grote moskee verbonden heilige plaatsen Safa en
Marwa eveneens zevenmaal. Dit gebeurt ter herinnering aan Hagar, die hier radeloos rondliep
met haar zoontje Ismaël op zoek naar water en dit uiteindelijk vond in de bron Zam zam.
Nadat de pelgrims een preek van de Qadi of rechter van Mekka hebben bijgewoond, begeven
zij zich naar de dertig kilometer ten oosten van Mekka gelegen vlakte van Arafat,de berg waar
aan Mohammed de Koran werd geopenbaard. Daar brengen zij in tenten de nacht door.
Na deze bezinning wordt een bezoek gebracht aan een steengroeve, waar iedere
bedevaartganger 49 steentjes verzamelt. Deze steentjes worden gebruikt in de jamrah; de
Datum volgens de
gregoriaanse
kalender
Februari 2004
Februari 2005
Januari 2006
Januari 2007
Januari 2008
December 2008
December 2009
December 2010
November 2011
rituele steniging van de duivel, die naar verluidt Abraham zou hebben verleid geen gehoor te
geven aan Gods bevel om zijn zoon te offeren. De plekken waar de duivel ooit aan Abraham
verscheen worden gesymboliseerd door drie zuilen, waar het dan ook miljoenen steentjes
regent.
Het offerfeest
Het laatste onderdeel van de vijfdaagse ceremonie is het offerfeest, dat tegelijkertijd ook in de
rest van de islamitische wereld plaatsvindt. Ook dit ritueel heeft te maken met het bijbelse
verhaal van Abraham: vlak voordat hij zijn zoon Ismael wilde doden, verruilde God zijn zoon
met een schaap om te offeren. In Mekka betekent deze offerrite jaarlijks de dood van
tienduizenden dieren, maar gelukkig komt het vlees grotendeels terecht bij mensen die het
voedsel goed kunnen gebruiken. Het vlees wordt in drie stukken verdeeld: een deel voor de
familie, een deel voor buren, vrienden of bezoekers en een deel voor de armen. Beproeving
van Abraham
Al tijdens het offerfeest maakt een grote opluchting zich meester van de twee miljoen pelgrims.
Ze zijn nu hadji: moslims die de tocht naar Mekka hebben afgelegd. Trots en tevreden keren
ze terug naar huis.
Id-ul-Adha.
Het offerfeest.
10 dzu-alhijja
02
21
10
31
20
09
28
17
18
Februari 2004
Januari 2005
Januari 2006
December 2006
December 2007
December 2008
November 2009
November 2010
Oktober 2011
10
muharam
02
19
09
29
19
07
27
Maart 2004
Februari 2005
Februari 2006
Januari 2007
Januari 2008
Januari 2009
December 2009
Op deze dag vieren ongeveer 1 miljard Islamitische mensen op de wereld het Offerfeest of het
Grote Feest. In het Arabisch heet het offerfeest ld al-Adha en ook Aid al Kabir, het grote feest.
In het Turks heet het Kurban bayrami. In het Moluks (Indonesisch) is het Hari Raja Haji. Het
feest van het offer van Abraham.
Dit feest valt samen met de bedevaart naar Mekka, de haji. God vroeg aan Ibrahim (Abraham)
om zijn zoon Ismaël te offeren om te laten zien dat hij trouw en gelovig was. Toen Ibrahim zijn
zoon met een mes wilde doodsteken, kwam er een engel die zei dat een schaap de plaats van
Ismaël mocht innemen. Mohammed heeft voor iedere moslim die er het geld voor heeft op
deze dag een schaap te slachten. In de Islamitische landen gebeurt dit vaak in het dorp waar
men geboren is. In de familiekring wordt het goed verzorgde dier door de oudste man gedood
met een vlijmscherp mes om het dier niet te laten lijden. Het vlees wordt in drie stukken
verdeeld: een deel voor de familie, een deel voor buren, vrienden of bezoekers en een deel
voor de armen. In Nederland gebeurt het rituele slachten in door de gemeente aangewezen
plekken, meestal in het stedelijk slachthuis. Het offerfeest is het belangrijkste feest van de
Islam. In de Islamitische landen zijn bedrijven en scholen dicht. In Nederland wordt de laatste
jaren geprobeerd om van het offerfeest een officiële feest dag te maken voor de ongeveer half
miljoen Nederlandse moslims.
Eenmaal in zijn of haar leven moet de moslim die daartoe lichamelijk en financieel in staat is,
een pelgrimstocht naar de heilige stad Mekka in Saoedi-Arabië maken. Dit is een van de pijlers
van de Islam. Deze bedevaart, die "hajj” wordt genoemd, is een meerdaagse tocht die langs
de heilige plekken voert die geassocieerd worden met de profeten Ibrahim en Mohammed ,
vrede zij met hen. Moslims die niet op bedevaart zijn, vieren op de tiende dag van de hajj in
hun eigen land het offerfeest.
Bijpassend verhaal: Beproeving van Abraham
Ashura
De tiende dag
In het jaar 623 van de christelijke jaartelling stelde de profeet Mohammed vzmh de tiende dag
van de maand muharram in als vastendag. Deze dag werd later vervangen door de verplichte
vasten gedurende de islamitische maand ramadan. Toch zijn er nog steeds veel moslims die
op ashura vasten.
Ashura is de tiende dag van de eerste maand van het islamitisch jaar (10
muharan). Op deze dag wordt pas echt Nieuwjaar gevierd. Ashura is een dag van
tegenstellingen, er heerst blijdschap om de dingen die moeten komen en verdriet
om de dingen die voorbij zijn gegaan.Het wordt volgens de Islam aanbevolen om
een dag te vasten. Het is toch ook een gezellige dag, want veel mensen zoeken
elkaars gezelschap op. Niet alleen in huis, maar ook op straat. Op de ochtend van
Ashura kun je beter niet op straat vertonen. Je riskeert namelijk een nat pak
doordat iemand een emmer koud water over je heen kiept, of je met een waterspuit
probeert te raken. Want op Ashura moet iedereen een bad nemen. Uit alle kranen
van de hele wereld stroomt dan water uit de heilige bron de Zamzam bij Mekka.
Overdag vast je, pas na zonsondergang mag je eten. Die maaltijd is een
herdenking van de laatste keer dat Noach at aan boord van de Ark( Bijpassend
verhaal: Noach en de ark ). In Shi'itische Moslimlanden (Iran) bezoekt men deze dag
begraafplaatsen en wordt er gevast.
De Shi'ieten herdenken de tragische dood van Hussein, de zoon van Ali en Fatima,
de dochter van Mohammed. Hussein sneuvelde op 10 Muharram 61 (680 n C)
tijdens een gevecht tussen regeringstroepen (Turken), en Husseins volgelingen. De
aanleiding van het gevecht was de dood van Hassan, de broer van Hussein. Het
gevecht vond plaats in de buurt van de plaats Kerbala. Sommige Shi'ieten hebben
een ritueel dat er op neer komt dat men zich in het hoofd snijdt zodat het bloed
aantoont hoe trouw men is aan Hussein, de kleinzoon van Mohammed, ere zei zijn
naam. Op Ashura maken Islamitische ondernemers de balans op van het afgelopen
jaar. Daarna staan ze 2,5% van hun totale bezit af aan minderbedeelden. Hun gift
kan bestaan uit een som geld, maar kan ook de vorm hebben van geschenken of
levensmiddelen zoals bloem, suiker of olie. Er zijn mensen die op Ashura een
complete feestmaaltijd aanrichten voor de kinderen uit de buurt. Het afstaan van
bezit, dat Zakaat (religieuze belasting) wordt genoemd, is een van de vijf pijlers van
de Islam. In het overwegend Soennitische Marokko, vinden er op deze dag diverse
niet religieuze rituelen plaats, die waarschijnlijk zijn overgebleven uit de preislamitische tijd (de Jahiliila) . Bijvoorbeeld baden in bronnen en rivieren, het
ontsteken van vreugdevuren, het afschieten van vuurwerk. Het is vooral een feest
voor kinderen, ze krijgen allerlei cadeautjes die lawaai maken: trommels, fluitjes,
rotjes, rammelaars en ratels. Ook wel poppen en geld. 's Avonds eten de kinderen
cous-cous klaargemaakt met de gedroogde staart van het schaap dat bij het
offerfeest is geslacht.
Bijpassend verhaal: Een onmogelijke opgave
Bijpassend verhaal: Noach en de ark
12 rabiul-awwal
Id-ul-Maulid.
De geboorte van de profeet Mohammed vzmh
De profeet Mohammed vzmh werd geboren op de twaalfde dag van Àrabi-ul-awwal”, de derde
maand van het islamitische maanjaar. Deze datum komt overeen met het jaar 570 van de
christelijke jaartelling. Deze gebeurtenis wordt in de gehele moslimwereld uitbundig gevierd.
Thuis en in de moskee bezingen moslims het leven van de profeet.
02 Mei 2004
21 April 2005
II April 2006
31 Maart 2007
20 Maart 2008
09 Maart 2009
26 Februari 2010
16 Februari 2011
Bijpassend verhaal: De haan van moeloed
Lailat-ul-Meraj.
De Hemelvaart van de profeet Mohammed vzmh .
27 rajab
12
01
22
11
31
20
09
09
September 2004
September 2005
Augustus 2006
Augustus 2007
Juli 2008
Juli 2009
Juli 2010
Juni 2011
14
sha'baan
30
19
09
29
18
07
27
27
September 2004
September 2005
September 2006
Augustus 2007
Augustus 2008
Augustus 2009
Juli 2010
Juni 2011
De 27ste van de islamitische maand rajab is de nacht van de reis van de profeet Mohammed
vzmh van Mekka naar Jeruzalem, en zijn daaropvolgende reis naar de hemel. Deze
miraculeuze gebeurtenis wordt ¡s avonds in de moskee, in de Àgezegende nacht” herdacht.
De engel Jibrail nam Mohammed vzmh in Mekka bij de arm, toen deze lag te slapen voor de
moskee. Voor de poort van de moskee stond een wit rijdier. Het dier, Buraak, had vleugels aan
zijn hoeven, waarmee het zich voortbewoog. Buraak vloog samen met Mohammed vzmh en
Jibrail naar Jeruzalem. Op de berg van de tempel stopte Jibrail.
Op het plein boven op de heuvel zaten Mozes, Jesaja, Jezus en nog vele andere profeten
(vrede zij met hen allen). Na met hen gebeden te hebben klom Mohammed vzmh met behulp
van een ladder, een meraj, naar de zeven hemelen. In de zevende, hoogste hemel zag hij
Allah, de allerhoogste. Daarna keerde hij terug naar Mekka, waar niemand zijn verhaal
geloofde. Deze overlevering heeft ervoor gezorgd dat voor moslims Jeruzalem, na Mekka, de
heiligste stad is. Op de plek waar Mohammed vzmh volgens de overlevering naar de zevende
hemel ging, werd later de Al-Aqsa moskee gebouwd.
Lailat-ul-Baraat.
De nacht van de lotsbezegeling.
De veertiende nacht van de islamitische maand sha¡baan wordt Lailat-ul-Baraat genoemd. Het
is een nacht van gebed en meditatie, vergeving van zonden en bepaling van het lot. Allah stelt
in deze nacht vast wie er in het komend jaar zullen sterven en wie er geboren zullen worden.
1-29/30
ramadan
15
04
24
13
02
22
11
01
Oktober 2004
Oktober 2005
September 2006
September 2007
September 2008
Augustus 2009
Augustus 2010
Augustus 2011
27
ramadan
10
30
20
09
28
17
06
07
November 2004
Oktober 2005
Oktober 2006
Oktober 2007
September 2008
September 2009
September 2010
Augustus 2011
1
shawwaal
14
03
24
13
02
21
10
11
November 2004
November 2005
Oktober 2006
Oktober 2007
Oktober 2008
September 2009
September 2010
Augustus 2011
Ramadan.
De islamitische vastenmaand.
De maand ramadan begint als twee moslimgeleerden de nieuwe maansikkel aan de hemel
zien staan. Vanaf dit moment mogen volwassen moslims de gehele maand tussen
zonsopgang en zonsondergang niet eten, drinken, roken of seksuele omgang hebben. Als het
donker is verbreken moslims de vasten gezamenlijk met de iftaar. Het vasten (saum)
gedurende de maand ramadan is de derde zuil van de islam. De andere zuilen zijn: de
shahadah: het afleggen van de geloofsgetuigenis (er is geen god dan Allah en Mohammed
vzmh is Zijn boodschapper); de salaat: het dagelijks verrichten van de vijf verplichte gebeden;
de zakaat: het voldoen aan de verplichte liefdesgave; de hajj: het verrichten van de pelgrimage
naar Mekka, indien men hiertoe financieel in staat is. Het vasten is geenszins bedoeld als
boetedoening voor de moslim. Allah heeft het vasten, net als de shahadah, de salaat, de
zakaat en de hajj, verplicht gesteld voor de moslims. Islam betekent: je volledig overgeven aan
de wil van Allah. Door te vasten proberen moslims hun leven in overeenstemming te brengen
met de wil van Allah. Zwangere of zogende vrouwen, zieken en reizigers zijn vrijgesteld van
vasten, maar moeten de gemiste dagen wel inhalen.
Bijpassende verhalen: Zomaar een dag in de Ramadan
Kariem en Ali doen ook mee
Lailat-ul-Qadr. Nacht van de beslissing.
Dit is de 27ste en allerheiligste nacht van de islamitische vastenmaand ramadan. In deze
nacht bracht de engel Jibrail de eerste openbaring van de heilige koran (het heilige boek van
de moslims) over aan de profeet Mohammed vzmh . Deze gebeurtenis wordt uitgebreid in de
moskee herdacht.
Id-ul-Fitr. (Seker Bayrami).
Feest van de verbreking van de vasten. Suikerfeest
Het kleine feest
Op de 1ste dag van de tiende maand, viert men ld al-Fitr, het feest van het breken van de
vasten. Het suikerfeest, ook wel het kleine feest, is de uitbundigste gebeurtenis in het
islamitisch jaar.
Na dertig dagen overdag niet gegeten, gedronken, gerookt of gevreeën te hebben wordt de
traditionele ramadan vastenmaand afgesloten. Op de eenendertigste dag van de vastenmaand
ramadan gaat vrijwel iedere moslim op de wereld naar een moskee voor het uitspreken van
het feestgebed. Na het gebed omhelst men elkaar en kan het feest beginnen. Kinderen kussen
de hand van hun ouders en brengen die naar hun voorhoofd. Het feest duurt vaak meerdere
dagen, want er wordt aan veel mensen gedacht cq. een bezoek gebracht; Buren, familie,
vrienden, arme mensen en ook de dode mensen worden niet vergeten. Er wordt wel gezegd
dat het motto van dit feest 'zoet eten, zoet praten' is. Deze dag is danook de gelegenheid om
ruzie of conflicten van de afgelopen tijd uit of goed te praten. Er mag weer overdag gegeten en
dat wordt dan ook overvloedig gedaan: het lekkerste. en zoetste eten (Baklava!) wordt op tafel
gezet.
Bij passend verhaal: Suikerfeest bij ons thuis
Over de kalender
de westerse kalender en de islamitische
kalender
April 2005 C.E.
Safar - Rabi Al-Awaal 1426 A.H.
Powered by: www.islamicfinder.org
Sat Sun Mon Tue Wed Thr
Fri
1
22
2 3
4
5
6
7
8
23 24 25 26 27 28
29
9 10 11 12 13 14
15
30 1
2
3
4
5
6
16 17 18 19 20 21
22
7 8
9 10 11 12
13
23 24 25 26 27 28
29
14 15 16 17 18 19
20
30
21
De twaalf maanden van de Hijrahkalender zijn:
1 Muharram
2 Safar
3 Rabi Áel-Awal
4 Rabi Áal-Thabi
5 Jumada al-Ula
6 Jumada alThani
7 Rajab
8 ShaÁban
9 Ramadan
10 Shawwal
11 Dhu-I-Qada
12 Dhu-I-Hijja
De Islamitische kalender
Ten opzichte van de zonnekalender verschuiven de data van de Hijra kalender elk jaar elf dagen. De belangrijkste feesten
van de Islam worden door de een miljard moslims overal ter wereld gevierd. De maand begint bij de nieuwe maan. Het
moslimjaar telt 12 maanmaanden van afwisselend 29 en 30 dagen, in totaal 354 dagen
Kalief Umar Abd al-Khattab voerde deze kalender in omstreeks het christelijke jaar 640. De moslim jaartelling begint met
het vertrek van de profeet Mohammed vzmh uit de stad Mekka naar Medina in het jaar 622. Volgens onze (Gregoriaanse)
jaartelling was 1-1-1 op 16-7-622.
De Hijrah-kalender is tegenwoordig een strikt religieuze kalender. De westerse (Gregoriaanse) kalender wordtÚ in alle
landen gebruikt.
De Hijrah-kalender is een maankalender: de tijd wordt berekend volgens de standen van de maan: nieuwe maan, eerste
kwartier, volle maan en laatste kwartier. Het begin van een nieuwe maand komt overeen met het zichtbaar worden van
de nieuwe maan. Een maanjaar was ongeveer elf dagen korter dan een zonnejaar en daarom lasten ook de Arabieren,
voor de tijd van de gezant Mohammed vzmh, regelmatig een dertiende maand in. De Islam verbood echter het gebruik
van de dertiende maand. Als gevolg daarvan vielen de seizoenen, berekend volgens de zonnejaartelling, niet meer samen
met de Hijrah-kalender. Fenomenen als winterfeesten (zoals ons Kerstfeest) en zomerfeesten zal je dus niet vinden op de
Hijrah-kalender. Het grote offerfeest valt na verloop van seizoenen steeds in een ander jaargetijde. Ook de Ramadan
schuift elk jaar ongeveer elf dagen op.