Groeien in geloven - St. Bonifatius Instituut

Groeien in geloven
Hoe operationaliseer je dit vanuit
de ontwikkelingspsychologie?
Groeien in geloven
drie paragrafen
1. Ontwikkeling - psychologisch:
cognitief en moreel,
2. Ontwikkeling – religieus
3. Model Van der Vloet
Psychologische ontwikkeling
1. Cognitief – Vier stadia van Piaget
2. Moreel – Drie niveaus van Kohlberg
3. Psychosociaal – Acht levenstaken van
Erikson
4. Opnemen van sociale rollen – Selman
5. Motorische ontwikkeling – didactische
beperkling bij jonge kinderen
Bestaat religieuze ontwikkeling?
• Bestaat de religieuze ontwikkeling als een apart
•
•
•
domein naast de andere vier?
- N.l. cognitief, affectief motorisch en moreel.
Mens is evident in staat tot religieuze gedachten
en handelingen.
Hoe komen mensen tot religieus denken en
handelen?
Is in die religieuze houding ook een ontwikkeling
mogelijk?
Duidelijke aanwijzingen bij het kind.
Fasen in Religieuze ontwikkeling
Fowler 1989
0. 0-2 jaar
1. 2-7 jaar
2. 8-11 jr
3. 12-18 jr
4. 18-21 jr
5. 21-45 jr
6. ???
basisvertrouwen
intuïtieve projectie
mythisch letterlijk
synthetisch conventioneel
individueel reflectief
conjunctief, 2e naïviteit
Universeel, radicaal, zelfloos
Fritz Oser 1
• Mens heeft relatie tot ultieme werkelijkheid
• De inhoud van religies varieert, maar …
• De structuur van de religie is universeel,
het is een alomvattende dieptestructuur van
de mens
• De mens gebruikt deze om oriëntatie en de
behoefte aan fundamentele rechtvaardiging
ui te drukken
Fritz Oser 2 Vijf fasen
1. Totale afhankelijkheid: Deus ex machina
2. Beïnvloeding mogelijk: Do ut des
3. Mens moet het helemaal zelf doen –
God doet niet mee – Deïsme
4. Mens is zelfstandig, maar kan
meewerken aan Gods plan - Partner
5. Mens krijgt een persoonlijke omgang
met God, die mens vrij maakt - Liefde
Ana-Maria Rizzuto
Ideale ontwikkeling in 7 stappen
Groeien in voorstelling van God:
1. Volledig te vertrouwen Wezen
2. Goede en verdraagzame vriend
3. Liefhebbend Wezen
4. Kenbare beschermer
5. Wezen dat vragen en twijfel verdraagt
6. Wezen dat Er is en gelovige zichzelf laat
7. Te vertrouwen Ondoorgrondelijk wezen.
Niet af te dwingen, niet lineair
• De modellen van religieuze ontwikkeling
suggereren een strikt lineair proces
• In wekelijkheid kan en gelovige in meer
fasen tegelijk verkeren, als het om
verschillende aspecten gaat
• Het is niet mogelijk – of verantwoord –
mensen in een volgende fase te duwen
Toets vragen
1. Welke plaats neemt religieuze ontwikke-
ling in het model van Van der Vloet in? P.
201-204.
2. Hoe kunnen overgangen tussen fasen
worden bevorderd?
3. Welke valkuilen moet men daarbij
vermijden en hoe?