Tips en advies - Ten Holter Noordam advocaten

Roken in de tijd van de baas?
Het is inmiddels al ruim een jaar geleden dat de tabakswet is gewijzigd. Werkgevers zijn
sindsdien verplicht hun werknemers de werkzaamheden te laten verrichten zonder dat zij last
hebben van tabaksrook. Het recht op een rookvrije werkplek is bedoeld om niet-rokers op
hun werkplek te beschermen tegen schade door het meeroken.
Afgesloten rookruimte voor rokers?
Een werknemer die alleen op een kamer zit mag in principe roken, mits 100% kan worden
gegarandeerd dat diens collega’s geen overlast ondervinden van de tabaksrook. Het recht
op een rookvrije werkvloer beperkt zich niet alleen tot de werkkamers, maar omvat ook
trappenhallen, liften, toiletten, gangen, wachtruimten, recreatieruimten, kantines en
dergelijke. Een werkgever is niet verplicht om een afgesloten rookruimte in te richten.
Hoewel roken geen “recht” is, betekent dit nog niet dat de werkgever zich niets van de
rokende werknemers hoeft aan te trekken.
Rookbeleid
In het kader van het goed werkgeverschap zou een werkgever een zodanig rookbeleid
dienen in te voeren waarbij rekening wordt gehouden met zowel de niet-rokende
werknemers als de rokende werknemers.
Het is verstandig om afspraken omtrent het rookbeleid helder met medewerkers, directie of
personeelsvereniging te communiceren. De afspraken kunnen worden opgenomen in het
Huisreglement, zodat dat voor iedereen duidelijk is waar wel en waar niet mag worden
gerookt. Werkgevers die tekort schieten en de wet niet naleven kunnen een boete krijgen
van € 300,00 voor de eerste overtreding tot € 2.400,00 bij herhaling.
Rokers recht op extra (rook)pauzes?
Kunnen uw rokende werknemers rookpauzes nemen tijdens werktijd of in hun eigen tijd?
In september 2004 is het bedrijf Hunter Douglas, de producent van luxaflex, in het nieuws
geweest omdat zij had aangekondigd drie vakantiedagen in te gaan houden van al haar
rokende medewerkers. Deze werkgever stelde de werknemers die het roken niet kunnen
beperken tot de reguliere pauzes wel tegemoet te willen komen, maar ook het roken niet te
willen aanmoedigen. De vakbonden en de Stichting rokersbelangen hebben destijds fel
gereageerd op deze voorgenomen wijziging. Tot op heden is de ondernemingsraad van
Hunter Douglas in beraad over de invoering van deze maatregel.
Verbod rookpauzes
Wettelijk is nog niets geregeld over het beperken dan wel verbieden van rookpauzes.
Bedrijven vinden verschillende oplossingen, afhankelijk van de bedrijfscultuur. In overleg met
rokende en niet-rokende werknemers dient u als werkgever nadere afspraken te maken met
uw werknemers. Het is raadzaam deze afspraken op te nemen in het Rookbeleid of in de
Huisregels binnen uw onderneming.
Ontslag bij niet naleving rookbeleid?
In juni 2003 heeft de Hoge Raad zich uitgelaten over een werknemer die zich herhaaldelijk
niet hield aan de strenge voorschriften met betrekking tot rookpauzes. Geoordeeld werd dat
deze werknemer ontslagen kon worden op staande voet. Het betrof in deze zaak wel een
werkgever die zich diende te houden aan strenge voorschriften op het gebied van hygiëne
en procesorganisatie en er belang bij had dat haar werknemers de huisregels strikt
naleefden. De werknemer had de huisregels, waaronder ook de pauze en rooktijden vielen,
meerdere malen overtreden, waarbij niet bleek dat hij zijn gedrag wilde verbeteren. De regels
met betrekking tot de rookpauzes werden aangemerkt als redelijke opdrachten van de
werkgever. Bij herhaaldelijke schending van deze regels kan er dus sprake zijn van een
dringende reden voor ontslag op staande voet. Van belang is ook dat deze werknemer al
eerder officiële waarschuwingen gekregen had voor het overtreden van de pauze tijden.
Conclusie
Ontslag van de werknemer vanwege het niet naleven van vastgestelde rookpauzes gaat erg
ver! De persoonlijke omstandigheden van de werknemer, zoals zijn leeftijd en de gevolgen
die het ontslag voor hem zouden kunnen hebben, moeten afgewogen worden tegen de aard
en de ernst van de reden voor ontslag. Vooraf bekendgemaakte huisregels zijn daarbij erg
belangrijk.
Tip
Hoewel de rokende werknemers binnen het bedrijf niet zonder meer recht hebben op
rookpauzes tijdens werktijd, dient wel rekening met deze werknemers te worden gehouden.
Werkgevers dienen (vooraf) huisregels over de rooktijden vast te stellen waarvan de
werknemers op de hoogte zijn. Alleen dan kunt u uw werknemers houden aan de vaste
rooktijden.
Rohini Patandin
Ten Holter Advocaten