hoofdstuk 8

Overal Natuurkunde 5 havo
Samenvatting
8 Krachten in evenwicht
Wetten van Newton
1
Eerste wet van Newton: als de resulterende kracht nul is op
een voorwerp, is dat voorwerp in rust of in eenparige beweging.
2
Tweede wet van Newton: een resulterende kracht geeft aan
een voorwerp met massa m een versnelling a.
Fres = 0  v = constant
Fres = m ∙ a
Kracht en moment van een kracht
Het aangrijpingspunt van de zwaartekracht noem je het
zwaartepunt.
De resulterende kracht van twee of meer krachten kun je bepalen
met de parallellogrammethode of de kop-staartmethode.
Als de werklijnen van de krachten op een voorwerp niet samenvallen, gaat dat voorwerp draaien. Er ontstaat evenwicht als de
(even grote) tegenwerkende krachten dezelfde werklijn hebben.
Het moment van een kracht is het product van een kracht en de
bijbehorende arm. De arm is de (kortste) afstand van het draaipunt
tot de werklijn van de kracht.
Hefbomen
Een hefboom is een voorwerp dat draait om een draaipunt. Voor
een hefboom in evenwicht geldt de hefboomwet: het product van
kracht en arm is voor beide krachten gelijk. Bij het toepassen van de
hefboomwet moet je rekening houden met de draairichtingen.
M=F∙r
F1 ∙ r1 = F2 ∙ r 2
Een hefboom in rust is in draai-evenwicht en in krachtenevenwicht.
De kracht in het draaipunt reken je uit met Fres = 0.
Met een katrol breng je een kracht over. Een vaste katrol verandert
de richting en een losse katrol verandert de grootte van een kracht.
Een takel is een combinatie van vaste en losse katrollen. Bij een
takel veranderen grootte en richting van de kracht.
In het menselijk lichaam zitten veel hefbomen. Spieren en pezen
zorgen voor draaiing. Gewrichten vormen de draaipunten.
Evenwicht
Een voorwerp is in labiel evenwicht wanneer het na een verstoring
verder van de evenwichtsstand komt.
Een voorwerp is in stabiel evenwicht wanneer het na een verstoring
terugkeert in de evenwichtsstand.
Een voorwerp is stabiel als het zwaartepunt onder het
ondersteuningspunt of boven het ondersteuningsvlak ligt.
grootheid
naam
massa
kracht
versnelling
arm
moment
symbool
m
F
a
r
M
eenheid
naam
kilogram
newton
meter per seconde kwadraat
meter
newtonmeter
© Noordhoff Uitgevers Overal Natuurkunde 5 havo
symbool
kg
N
m/s2
m
Nm
Samenvatting hoofdstuk 8 Krachten in evenwicht